Hvað segir músíksmekkurinn um þig?

  Margt mótar tónlistarsmekk.  Þar á meðal menningarheimurinn sem manneskjan elst upp í,   kunningjahópurinn og aldur.  Líkamsstarfsemin spilar stórt hlutverk.  Einkum hormón á borð við testósteron og estrógen.  Þetta hefur verið rannsakað í bak og fyrir.  Niðurstaðan er ekki algild fyrir alla.  Margir laðast að mörgum ólíkum músíkstílum.  Grófa samspilið er þannig:

  - Ef þú laðast að meginstraums vinsældalistapoppi (Rihanna, Justin Bieber...) er líklegt að þú sért félagslynd manneskja, einlæg og ósköp venjuleg í flesta staði.  Dugleg til vinnu og með ágætt sjálfsálit.  En dálítið eirðarlaus og lítið fyrir skapandi greinar. 

  - Rappheimurinn hefur ímynd ofbeldis og árásarhneigðar.  Engu að síður leiða rannsóknir í ljós að rappunnendur eru ekki ofbeldisfyllri eða ruddalegri en annað fólk.  Hinsvegar hafa þeir mikið sjálfsálit og eru opinskáir. 

  - Kántrýboltar eru dugnaðarforkar,  íhaldssamir,  félagslyndir og í góðu tilfinningalegu jafnvægi. 

  - Þungarokksunnendur eru blíðir,  friðsamir,  skapandi,  lokaðir og með frekar lítið sjálfsálit. 

  - Þeir sem sækja í nýskapandi og framsækna tónlist (alternative, indie...) eru að sjálfsögðu leitandi og opnir fyrir nýsköpun,  klárir,  dálítið latir,  kuldalegir og með lítið sjálfsálit.   

  -  Unnendur harðrar dansmúsíkur eru félagslyndir og áreiðanlegir.

  -  Unnendum klassískrar tónlistar líður vel í eigin skinni og eru sáttir við heiminn,  íhaldssamir,  skapandi og með gott sjálfsálit. 

  -  Djassgeggjarar,  blúsarar og sálarunnendur (soul) eiga það sameiginlegt að vera íhaldssamir,  klárir,  mjög skapandi með mikið sjálfstraust og sáttir við guði og menn.

 

 

Bráðskemmtileg bók

  Í vikunni kom út bókin "Ekki misskilja mig vitlaust!".  Hún inniheldur samantekt á spaugilegum mismælum og ambögum þjóðþekktra manna.  Einkum þeirra sem hafa mismælt sig í beinni útsendingu í ljósvakamiðlum. Líka er vitnað til annarra.  Til að mynda er titill bókarinnar sóttur í ummæli Guðbjarts Jónssonar.  Hann var löngum kenndur við veitinga- og skemmtistaðinn Vagninn á Flateyri.

  Allar tilvitnanir eru feðraðar.  Þær eru ekki uppdiktaður útúrsnúningur.  Það gefur textanum aukið vægi.  Fjölbreytni er meiri en halda mætti að óreyndu.  Margar tilvitnanir eru einnar línu setning.  Aðrar slaga upp í smásögur.  

  Þrátt fyrir að bókin sé aðeins um 80 blaðsíður þá er textinn það þéttur - án mynda - að lestur tekur töluverðan tíma.  Best er að lesa hana í áföngum.  Japla á textanum í smáum skömmtum.  Sum broslegustu mismælin eru þannig að maður áttar sig ekki á þeim við fyrsta lestur. Önnur er gaman að endurlesa og jafnvel brúka til gamans. 

  Höfundur bókarinnar er Guðjón Ingi Eiríksson.  Í formála segir hann meðal annars:  "Mismæli og ambögur ... og oft er útkoman algjör snilld!  Merkir jafnvel eitthvað allt annað en upp var lagt með og kitlar þá stundum hláturtaugarnar.  Tengist oft misheyrn og misskilningi og auðvitað öllu þar á milli."

  Sýnishorn:

  "Heilbrigðisráðherra tók ákvörðunina að höfðu samræði við lækna." Heimir Már Pétursson,  fréttamaður á Stöð 2.

  "Bíllinn er hálfur á hliðinni."  Telma Tómasson,  fréttakona á Stöð 2.

  "Nú eru allir forsetar þingsins konur í fyrsta sinn."  Páll Magnússon í fréttalestri í Ríkisútvarpinu.

 

 

Vilt þú syngja á jólatónleikum?

Norska söngkonan Sissel Kyrkjebø verður með jólatónleika í Reykjavík núna fyrir jólin (af hverju eru aldrei jólatónleikar eftir jól?). Hún leitar að íslenskri söngkonu sem er til í að syngja dúett með henni. Skiptir engu máli hvort viðkomandi er þekkt eða óþekkt. Ert þú til? Afritaðu þá á eftirfarandi slóð copy/paste:   http://sissel.net/singwithsissel/ 

Kvikmyndaumsögn

 - Titill:  Lof mér að falla

 - Leikstjóri:  Baldvin Z

 - Helstu leikendur:  Elín Sif Halldórsdóttir,  Eyrún Björk Jakobsdóttir,  Þorsteinn Bachmann,  Sólveig Arnarsdóttir... 

 - Handrit:  Baldvin Z og Birgir Örn Steinarsson

 - Einkunn:  *****

  15 ára Magnea kynnist 18 ára Stellu.  Magnea er góður námsmaður; á gott líf og bjarta framtíð.  Stella fiktar við eiturlyf.  Magnea laðast að henni og ævintýralegum lífsstíl hennar.  Fyrr en varir eru þær orðnar djammfélagar og Magnea farin að fikta við eiturlyf.  

  Framan af er mikið fjör,  hvort heldur sem er á skemmtistöðum eða í gleðskap í heimahúsum.  Fylgifiskurinn er skróp í skóla og farið á bakvið foreldra.  Hægt og bítandi harðnar ástandið og verður ofbeldisfyllra.  Samviskan hverfur, svikin verða grófari og ósvífnari.

  Myndin kemur þessu aðdáunar vel til skila.  Hún er afar trúverðug.  Enda byggð á sönnum atburðum.  Elín Sif og Eyrún Björk túlka Magneu og Stellu á sannfærandi hátt.  Ótrúlegt að þær séu ekki menntaðar í leiklist og að þetta sé frumraun þeirra á því sviði.  Hugsanlega skilaði reynsluleysi þeirra sér í raunverulegu sakleysislegu fasi í fyrri hluta myndarinnar.  

  Myndin flakkar til og frá í tíma.  Ég fattaði það ekki strax.  Kannski vegna þess að ég er vandræðalega ómannglöggur.  Einnig ruglaði mig pínulítið í ríminu að Magnea og Stella skiptu ítrekað um hárlit.  Þetta kom ekki að sök eftir að ég áttaði mig á þessu.  Frekar að þetta hjálpaði við að staðsetja þær á tímalínu.

  Að mestu er sneitt framhjá sýnilegu ofbeldi.  Óhugnaðurinn er meira gefinn í skyn eða nefndur í samtölum.  Þetta er mun áhrifaríkara en grafískar senur.

  Átakanlegt er að fylgjast með varnar- og ráðaleysi foreldranna.

  Músík leikur töluvert hlutverk.  Hún er í höndum Ólafs Arnalds.  Hann kann fagið.

  "Lof mér að falla" er áhrifaríkasta mynd íslensku kvikmyndasögunnar.  Frábær í alla staði.  Skilur mikið eftir sig.  Besta forvarnarmynd sem hægt er að sýna í grunnskólum. 

  "Vonarstræti" hefur verið velt úr sessi.  Það er ekki lengur besta íslenska kvikmyndin.     

  

Gátan leyst um það hver samdi eitt frægasta Bítlalagið

  Hátt á þriðja hundrað lög hafa komið út á plötu með Bítlunum.  Það eru góð afköst.  Hljómsveitin starfaði á plötuútgáfumarkaði aðeins í 6 ár.  Uppistaðan af lögunum voru skráð á höfundana John Lennon og Paul McCartney. Framan af sömdu þeir flest lög í sameiningu.  Þegar á leið varð algengara að þeir semdu lögin sitt í hvoru lagi.

 Eftir upplausn Bítlanna 1969 var endi bundinn á samstarfið.  Paul lenti í hatrömmu stríði við hina Bítlana vegna uppgjörs á fjármálum.  Allir Bítla hófu sólóferil.

  Í blaðaviðtölum næstu ár voru John og Paul iðulega spurðir að því hver hefði samið hvað í hinu og þessu laginu.  Þeir voru algjörlega sammála um allt þar um að undanskildum tveimur lögum.  Merkilegt hvað þeir voru smmála í ljósi þess að hljómsveitin gekk í gegnum tímabil þar sem liðsmenn voru hálfir út úr heimi í dópþoku.  

  Lögin tvö sem þá greindi á um eru "In My Life" og "Eleanor Rigby".  Hið fyrrnefnda hefur iðulega sigrað í kosningu um besta dægurlag allra tíma.  Þess vegna skiptir þetta miklu máli.  Og þó.  Lennon og McCartney litu alltaf á sig á sjöunda áratugnum sem teymi.  Afrek annars var sjálfkrafa einnig afrek hins.

  Paul heldur því fram að hann hafi samið lagið "In My Life" en John textann.  Paul segist hafa samið lagið undir áhrifum frá lagi eftir Smokey Robinson.  John hélt því fram að hann hafi samið bæði lag og texta með smávægilegum ábendingum frá Paul.  Sterk vísbending um höfund lagsins er að John er forsöngvari þess.    

  Breskur stærðfræðiprófessor,  Jason Brown,  hefur rannsakað málið í 10 ár.  Fleiri hafa lagt honum lið við að greina og skrásetja höfundarsérkenni Johns og Pauls í 149 lögum.  Niðurstaðan er ótvíræð:  John samdi "In My Life" að uppistöðu til.  Bæði lag og texta.  Reyndar var aldrei ágreiningur um að textinn væri Lennons.  Þar fyrir utan hefði það verið á skjön við önnur vinnubrögð að texti og lag væru ekki samin samtímis.  Að vísu var texti stundum endursaminn eftirá.  Stundum var texti eftir Paul umskrifaður lítillega af John.  Aldrei samt neitt umfram vinsamlegar ábendingar.  Þó að John væri miklu betra ljóðskáld þá var Paul fínn textahöfundur líka.  John studdi hann alltaf sem textahöfund - og reyndar á öllum sviðum - og hvatti til dáða.  Paul hafði gott sjálfstraust vitandi að ef eitt besta ljóskáld rokksins,  John Lennon,  væri sátt við texta hans þá væri textinn í góðu lagi.   

  Niðurstaða Jasons Browns er ekki óvænt fyrir okkur Bítlanörda.  Ég ætla að flestir sem hlusta mikið á Bítlana hafi skynjað að um ekta Lennon-lag sé að ræða.  1989 kom út í Bandaríkjunum afar vönduð heimildarbók um Bítlalög,  "Beatlesongs".  Hún er almennt talin vera ein besta heimild um hver er hvað og hvers er hvurs í hverju einstaka Bítlalagi.  Reyndar hafa komið upp dæmi sem sýna að hún er ekki algjörlega óskeikul.  Í bókinni er höfundarhlutur Johns og Pauls í laginu skilgreindur 65% / 35%.  Miðað við að texti Lennons sé allt að 50% af dæminu þá er hlutur hans í lagi vanmetinn.  Réttari hlutur ætti að vera nær 90/10%.  Nema ef Paul á meira í textanum en halda má.  Sem er ólíklegt.   Textinn er afar Lennon-legur. 

  Þessu er öfugt farið með "Eleanor Rigby".  Enga tíu ára rannsókn þarf til að finna út að það sé höfundarverk Pauls.  Í laginu er ekkert sem ber höfundareinkenni Johns - ef frá er talin textalínan "Ah,  look at all the lonely people."  Í dag er vitað að sú lagína var samin af George Harrison.  Hans er þó ekki getið í höfundarskráningu lagsins.  Sem er ósanngjarnt.  Þessi laglína vegur þungt í heildarmynd lagsins.  Texti línunnar er blús-legur að hætti Johns.  Þó má vera að George hafi ort hana líka.  Nema að hann hafi aðeins lagt til laglínubrotið og þess vegna ekki verið skráður meðhöfundur Lennon-McCartney?

 

 

      

 

Hverjir gætu keppt við aðsóknarmet Guns n´ Roses?

  Eins og flestir vita þá sló ensk-bandaríska rokkhljómsveitin Guns n Roses aðsóknarmet á Íslandi í síðustu viku. Mjög svo afgerandi.  Fyrra metið átti dansk-bandaríska þungarokksveitin Metallica.  19 þúsund sóttu hljómleika hennar.  26 þúsund borguðu sig inn á hljómleika Gönsaranna. 

  Bandaríski súkkulaðistrákurinn Justin Timberlake seldi vel yfir 16 þúsund miða,  Roger Watetrs 15 þúsund og þýsku þungarokkararnir Rammstein 12 þúsund.

  Aðsóknarmet Gunsara er ríflegt og eiginlega ótrúlegt.  Íbúar landsins eru 350 þúsund.  Nálægt hálft áttunda prósent mætti á hljómleika þeirra.  Ætla má að sá hópur hafi nánast einungis komið úr röðum fólks á aldrinum 20 - 50 ára.  Fá börn og ellilífeyrisþegar.  Flestir líkast til á fimmtugsaldri eða þar í grennd. 

  Gaman er að velta fyrir sér hver eða hverjir gætu jafnað aðsóknarmet Gunsara.  Eða jafnvel slegið það.  Í fljótu bragði koma aðeins tvö nöfn til greina.  Annars vegar the Rolling Stones.  Hins vegar Paul McCartney. 

 

Rokkhljómsveit er eitt æðsta form vináttu

  Flestar rokkhljómsveitir eru stofnaðar af vinahópi.  Bestu vinir með sama músíksmekk,  sömu viðhorf til flestra hluta og sama húmor taka vinskapinn á hærra stig með því að stofna hljómsveit. 

  Þegar hljómsveitin nær flugi taka hljómleikaferðir við.  Langar hljómleikaferðir.  Vinirnir sitja uppi með hvern annan dag eftir dag,  mánuð eftir mánuð.  Jafnvel árum saman.  Iðulega undir miklu álagi.  Áreitið er úr öllum áttum:  Svefnröskun vegna flakks á milli tímabelta;  flugþreyta,  hossast í rútu tímum saman...

  Er gítarleikarinn Gunni Þórðar stofnaði Hljóma - eina merkustu hljómsveit íslensku tónlistarsenunnar - þá réð hann besta vin sinn,  Rúna Júl,  á bassagítar.  Rúnar hafði fram að því aldrei snert hljóðfæri.  Vinirnir leystu það snöfurlega:  Gunni kenndi Rúna á bassagítar - með glæsilegum árangri.  

  Bresku Bítlarnir eru gott dæmi um djúpa vináttu.  Forsprakkinn,  John Lennon,  og Paul McCartney urðu fóstbræður um leið og þeir hittust 16 ára.  Þeir vörðu öllum stundum saman alla daga til fjölda ára.  Þeir sömdu saman lög á hverjum degi og stússuðu við að útsetja þau og hljóðrita.  Sólógítarleikari Bítlanna,  George Harrison,  var náinn vinur Pauls og skólabróðir.  Í áranna rás varð hann reyndar meiri vinur Johns.  

  Hvað um það.  Frá fyrstu ljósmyndum af Bítlunum á sjötta áratugnum og myndböndum fram til 1968 þá eru þeir alltaf brosandi,  hlæjandi og hamingjusamir.  Vinskapur þeirra var afar sterkur.  Þegar hljómsveitin tók frí þá fóru þeir saman í fríið.  Hvort heldur sem var til Indlands eða Bahama.   

  Þessi hugleiðing er sprottin af hljómleikum Guns ´n´ Roses í Laugardal í vikunni.  Liðsmenn hljómsveitarinnar eru ítrekað sakaðir um að stússa í hljómleikahaldi einungis vegna peninganna.  Ég hafna því ekki alfarið að liðsmenn hljómsveitarinnar kunni vel að meta að vera næst tekjuhæsta hljómleikahljómsveit rokksögunnar (á eftir the Rolling Stones).  Bendi þó á að á rösklega þriggja áratuga löngum ferli hefur hljómsveitin selt vel á annað hundrað milljón plötur.  Liðsmenn hljómsveitarinnar eru auðmenn.  Ég veit ekki til að neinn þeirra hafi dýrt áhugamál.  Ja,  ef frá er talið að framan af ferli voru allir liðsmenn stórtækir harðlínudópistar og drykkjuboltar.  

  Hljómleikaferð Gunsara lauk hérlendis eftir að hafa varað frá 2016.  Hljómleikarnir stóðu í hálfan fjórða tíma.  Það er tvöfaldur tími hefðbundinna rokkhljómleika.  Áheyrendur skynjuðu glöggt að hljómsveitin naut sín í botn. Liðsmenn hennar hefðu komist léttilega frá því að spila aðeins í tvo tíma. En þeir voru í stuði og vildu skemmta sér í góðra vina hópi.  

 

 

Sló Drake heimsmet Bítlanna?

  Í fréttum hefur verið sagt frá því að Drake hafi slegið met Bítlanna.  Met sem fólst í því að vorið 1964 áttu Bítlarnir fimm lög í fimm efstu sætum bandaríska vinsældalistans.  Hið rétta er að Drake hefur ekki slegið það met.  Hann hefur aldrei átt fimm lög í fimm efstu sætum bandaríska vinsældalistans. 

  Metið sem hann sló og rataði í fréttir er að í síðustu viku átti hann sjö lög í tíu efstu sætum bandaríska vinsældalistans.   Þar af voru "aðeins" þrjú í fimm efstu sætunum.  Öll drepleiðinleg.  Efstu sætin - til að mynda fimm efstu - hafa mun meira vægi en neðri sæti.  Á bak við efstu sætin liggur miklu meiri plötusala,  miklu meiri útvarpsspilun og svo framvegis.

 

 

Áhrifaríkt sönglag um barnsmorð

  Á sjötta áratugnum var 14 ára blökkudrengur laminn í klessu af tveimur fullorðnum hvítum karlmönnum.  Svo var hann skutu þeir hann og drápu.  Þetta gerðist í Mississippi.   Forsagan er sú að 21. árs kærasta annars mannsins laug því að gamni sínu að strákurinn hefði daðrað við sig.

  Morðið hafði enga eftirmála fyrir morðingjana.

  Kynþáttahatur hefur löngum verið landlægt í Mississippi.  Eins og í Alabama.  Þessi tvö ríki liggja saman.  Frá Alabama kemur ein þekktasta og merkasta söngkona og söngvaskáld Bandaríkjanna,  Emmylou Harris.  Kynþáttafordómar hafa alltaf verið eitur í hennar beinum.

  2011 sendi hún frá sér plötuna "Hard Bargain".  Á henni er að finna áhrifaríkt sönglag,  "My name is Emmett Till".  Þar syngur hún í orðastað myrta barnsins.  Hún vill ekki að saga hans og nafn gleymist.  Hugsanlega á lagið einhvern þátt í því að dómsmálaráðuneyti Bandaríkjanna hefur opnað málið að nýju.  

63 ára morðmál enduropnað

Heitustu sígrænu rokklögin

  Fyrir sléttum tveimur árum setti ég upp Fésbókarsíðu undir heitinu "Classic Rock".  Ég hef póstað inn á hana um 200 myndböndum með jafn mörgum flytjendum.  Einungis þekktasta "classic rokklagi" viðkomandi.  Síðan er með á annað þúsund fylgjendur.  Það segir ekki alla söguna.  Síðan er öllum opin.  Hver sem er getur spilað myndböndin á henni. 

  Forvitnilegt hefur verið að fylgjast með viðbrögðum.  Að óreyndu hefði ég ekki giskað rétt á hvaða lög fengju bestar viðtökur.  Hér fyrir neðan er listi yfir lögin sem hafa oftast verið spiluð á síðunni.  Til viðbótar spilun á þeim á síðunni er vinsælustu lögunum iðulega deilt yfir á heimasíður notenda.  Þar fá lögin væntanlega fleiri spilanir.  

  Miðað við mest spiluðu lög á síðunni má ráða að gestir hennar séu komnir yfir miðjan aldur.  Lög frá sjöunda áratugnum og fyrri hluta þess áttunda eru heitust. Við blasir að fólk á heima hjá sér plötur Bítlanna,  Stóns,  Led Zeppelin og Pink Floyd.  Ástæðulaust að spila lög þeirra líka á netsíðu.  Heitustu lögin eru væntanlega þau sem fólk á ekki á plötu heima hjá sér en þykir notalegt að rifja upp.

1.  Steelers Wheel - Stuck in the Middle of You: 588 spilanir   

 

2.  Týr - Ormurin langi: 419 spilanir

 

3.  Deep Purple - Smoke on the Water:  238 spilanir 

 

4.  Fleetwood Mac - Black Magic Woman:  192 spilanir

 

5.  Tom Robinson Band - 2-4-6-8 Motorway:  186 spilanir

 

6.  Status Quo - Rockin All Over the World:  180 spilanir

7.  Tracy Chapman - Give Me One Reason:  174 spilanir

8.  Bob Marley - Stir it Up:  166 spilanir

9.  Sykurmolarnir - Motorcycle Mama:  162 spilanir

10. Creedence Clearwater Revival - I Put a Spell on You:  160 spilanir

11. Janis Joplin - Move Over:  148 spilanir

11. Shocking Blue - Venus:  148 spilanir

12. Jethro Tull - Aqualung:  145 spilanir

13. The Cult - Wild Flower:  144 spilanir

14. Bob Dylan - Subterranean Homesick Blues:  135 spilanir

15. Bruce Springsteen - Glory Days: 134 spilanir