Lennon eða McCartney

  Ég hef aldrei hlustað á Bítlana eða sólóplötur Lennons og McCartneys með því hugarfari hvor sé betri lagahöfundur,  söngvari eða tónlistarmaður.  Hef nett dálæti á þeim báðum.  Án þess að vera gagnrýnislaus á það sem miður hefur farið á ferli þeirra.

  Paul er raddsterkari og að sumu leyti fagurfræðilega betri söngvari.  "Töffaralegur" söngstíll Johns vegur fyrir minn smekk alveg jafn þungt.  Ég man ennþá þegar ég,  barn að aldri,  heyrði fyrst "Twist & Shout" með Bítlunum.  Ég var alveg sleginn af hrifningu yfir þessum hömlulausa öskursöngstíl.  Enn í dag get ég hlustað á þetta lag og dáðst að söngnum.

  Mitt uppáhaldslag með Bítlunum er "Helter Skelter".  Það er eftir Paul og hann öskrar það dásamlega.  Reyndar á ég erfitt með að gera upp á milli fjölda annarra Bítlalaga, sem næstum því standa jafnfætis "Helter Skelter".  Það skiptir mig ekki máli hvor eða hver þeirra Bítla samdi hin ýmsu Bítlalög.  Ég hlusta ekki á þau út frá því hver er höfundurinn eða söngvarinn.  Öll lög eftir Harrison á Bítlaplötunum eru líka virkilega góð.  Ringó var/er skemmtilegur trommari en síðri lagahöfundur og söngvari.

  Eitt af fáum lögum sem hafa framkallað gæsahúð á mér af vellíðan er "Happiness is a Warm Gun".  Það var í kaflanum þegar John öskrar yfir samsönginn í lok lagsins. 

  Paul er frábær bassaleikari.  Einn sá besti í rokkinu.  Tæknilega flinkur og flottur.  John var ekki tæknilega snjall gítarleikari (og ömurlegur bassaleikari,  sbr. "Long and Winding Road").  Að vísu lunkinn kassagítarpikkari,  eins og heyrist í "Julia".  En hafði flottan stíl,  bæði sem rythmagítarleikari og sum gítarsóló hans eru "töff". 

  Fyrsta sólóplata Lennons,  "Plastic Ono Band",  hefur elst einstaklega vel og er í hópi bestu platna rokksögunnar (en fékk vonda dóma þegar hún kom út.  Þótti óþægilega hrá og einföld á "progressive" árum hipparokksins.  Hljómaði á þeim árum eins og "demo".  En fékk uppreist æru eftir endurmat pönk- og nýbylgjunnar nokkrum árum síðar).  Næsta sólóplata,  "Imagine",  er líka mjög góð.  Eftir það urðu honum mislagðari hendur.  M.a. vegna hraustlegrar áfengisdrykkju og dópneyslu.  Sólóferill Pauls er jafnari.    

  Um líkt leyti gerðu John og Paul sitthvora rokk & ról plötuna.  Þar "coveruðu" þeir gamla rokkslagara.  Þrátt fyrir að John væri blindfullur og ruglaður þá hafði hann vinninginn í þeim samanburði.  Síðar trompaði Paul báðar plöturnar á "Run Devel Run".

  Þó að ég geri ekki upp á milli Pauls og Johns þá leikur mér forvitni á að vita afstöðu bloggverja til þeirra tveggja.  Þess vegna hef ég sett hér á síðuna,  neðst til vinstri, skoðanakönnun.  Hvet ég sem flesta til að taka þátt til að fá marktæka niðurstöðu.  

Athugasemdir

[Haukur Nikulásson, 11.3.2007 kl. 01:33]

Gat nú skeð að höfundur Poppbókarinnar hefði sérkennilega smekk á bítlalögunum. Þú nefnir sérstaklega lög sem ég þoli bara alls ekki. Helter Skelter og Happiness is a warm gun eru með þeim allra leiðinlegustu. Á móti skal ég játa að mitt uppáhaldslag þeirra er Here there and everywhere, já svolítið væmið en með skemmtilega sérstökum hljómagangi. Þetta er perla.

Paul var að öllu leyti betri hljóðfæraleikari en John. Hann gat auðveldlega spilað á öll hljóðfærin og gerði það stundum á upptökum. John hafði sinn sjarma í söng og réttilega sína spretti í gítarleik. George varð einhvern veginn undir í þessu en átti þau ótrúlega fallegu lög While my guitar gently weeps og Something. Ringo var einhvern veginn eins og teppið undir þessu gengi.

Sem krakki var ég Bítlaaðdáandi og þá á sjálfsögðu á móti Stónsurum sem voru sóðalegir. Þegar maður fór hins vegar sjálfur að spila breyttist þetta og maður spilar frekar Rollingana heldur en Bítlana. Maður lendir í þeirri einkennilegu stöðu að lög sem manni hefur þótt gaman að hlusta á er ekkert endilega gaman að flytja sjálfur, svo virkar þetta líka alveg öfugt. Lög sem maður þoldi ekki að hlusta á er gaman að spila!

Eftir að sólóferillinn tók við tókst John best upp með Imagine, Woman og Jealous guy. Paul fékk lengir tíma og hefur náttúrulega raðað inn lögum en þau eru ekki einhvern veginn jafn eftirminnileg.

Hér læt ég staðar numið, það tjóir nefnilega lítt að fjasa um smekksatriði manna. Takk fyrir greinina og uppvakningu á Bítlaáhuganum svona síðla á helgarnótt. 

[Jens Guð, 11.3.2007 kl. 02:05]

Þakka innleggið.  Vegna ólæknandi áhuga á Bítlunum þykir mér gaman að heyra álit fólks á þeim.  Burt séð frá því hvort smekkur liggur saman eða ekki.

Þú ert ekki einn um að þola illa "Helter Skelter".  Árni Matt,  vinur minn og einn af þeim músíkpælurum sem ég ber mesta virðingu fyrir,  skilgreinir "Helter Skelter" sem versta lag Bítlanna.  Rök hans og fleiri með sömu afstöðu eru fullkomlega réttmæt.

En þetta snýst líka um smekk burt séð frá rökum.  Ég stend mig ítrekað af því að draga fram "Hvíta albúmið" í þeim eina tilgangi að hlusta mér til ánægju á "Helter Skelter".  Set það á "síspilun" og fæ ekki leiða á því. 

Þegar eldri sonur minn,  Davíð Frank,  var unglingur heyrði hann mig dáðst að Bítlunum í símaspjalli við Viðar J. Ingólfsson.  Þegar símtalinu lauk spurði Davíð:  "Hvernig getur þú haft gaman af þessum ömurlegu Bítlum?  "Ob-La-Di" og "Yellow Submarine" og öll þessi Bítlalög eru þvílíkt drasl."

Daginn eftir gerði ég smá sprell.  Setti "Helter Skelter" á fóninn og bað hann um að giska á hvaða hljómsveit ég væri að spila.  Davíð var á þeim tíma áhugasamur um Nirvana,  Pearl Jam og aðrar álíka.  Hann var strax viss um að þetta væri Seattle "gröns" hljómsveit en gekk eðlilega illa að átta sig hvaða hljómsveit þetta var.  Heldur betur varð hann hissa þegar ég upplýsti að þetta voru Bítlarnir.

Eitt sinn tók ég viðtal við Lars Ulrich,  trommara Metallica.  Hann sagði mér frá því þegar hljómsveitin var á ferð um Bandaríkin og rútan þeirra bilaði.  Í bráðabirgðarútu þeirra var ekki plötuspilari þannig að þeir hlustuðu á útvarpið.  Þar var spilað "I want you (She´s so Heavy)" með Bítlunum.  Enginn í rútunni náði hver var flytjandinn og rótari var settur í að kaupa þetta frábæra blúslag.  Liðsmenn Metallica urðu heldur betur undrandi þegar í ljós kom að flytjendur voru Bítlarnir.  Fram að þeim tíma Metallica-liðsmenn að Bítlarnir væru léttpopp hljómsveit.  Það kollsteypti þeirra viðhorfum að uppgötva að Bítlarnir spiluðu fleiri músíkstíla en léttpopp.         

[Jens Guð, 11.3.2007 kl. 02:26]

  Fyrir nokkrum vikum hitti ég einu sinni sem oftar músíkpælara sem er harður Stóns-aðdáandi.  Sem er hið besta mál.  Sjálfur er ég Stóns-aðdáandi.  Nema að viðkomandi sagðist ekki skilja hvers vegna Bítlum og Stóns væri stillt upp sem keppinautum.  Stóns séu alvöru blús-rokkarar en Bítlarnir bara popparar.

  Ég smalaði saman á skrifaðan disk helstu rokklögum Bítlanna handa viðkomandi.  Næst þegar ég hitti náungann sagði hann:  "Ég skil ekki hvernig ég fékk þessa ranghugmynd um Bítlana að þeir væru bara popphljómsveit.   Ég var búinn að vera með rótgróna andúð á þeim sem léttpoppurum.  Svo bara á gamals aldri uppgötva ég þá sem frábæra rokkara."

  Um daginn hitti ég viðkomandi.  Hann var þá búinn að kaupa "Sgt. Peppers...",  "Hvíta albúmið"  og "Abbey Road".  Hann sagði:  "Þó að ég sé ennþá Stóns-aðdáandi númer 2 á eftir syslumanninum á Selfossi þá held ég að hægt sé að skilgreina mig líka sem forfallinn Bítlaaðdáanda."

[Haukur Nikulásson, 11.3.2007 kl. 08:56]

Bítlarnir voru sannarlega fjölhæfir og skapandi. Það verður ekki af þeim skafið. Þeir voru líka það afkastamiklir að óhjákvæmilega finnst manni að óþarfi hafi verið að gefa út. Eftirspurnin eftir lögunum þeirra var hins vegar svo mikil að ónýta dótið þeirra varð allt meira og minna heimsfrægt. 

Sonur þinn deilir með mér skoðun á Obla-di-Obla-da og Yellow submarine. Hvorttveggja óeðlilega leiðinleg lög.

Þér til gamans ætla ég (án þess að hafa lista fyrir framan mig) að nefna þér fyrstu 10 Bítlalögin sem koma upp i hugann: Here, there and everywhere (áður nefnt), I wanna hold your hand, Get back, Yesterday, While my guitar gently weeps, In my life, Let it be, Blackbird, All my loving. Eftir á að hyggja hefði ég eflaust skipt út lögum hefði ég lista fyrir framan mig.

Bítlarnir gátu gert það sem þeir vildu, aldrei var það spurning. 

[Auðjón (IP-tala skráð) 11.3.2007 kl. 10:22]

Helsti kostur Bítlana var þessi mikla fjölbreytni og framþróun, það geta allir fundið eitthvað við sitt hæfa - en um leið helsti veikleiki, því mikil fjölbreytni merkir að það er líka alltaf eitthvað sem mönnum líkar þá ekki.

Helter Skelter hefur löngum verið uppáhaldslag mitt með Bítlunum en aldrei hef ég náð snilldinni við Yesterday - svona erum við mennirnir misjafnir.

[Kristján Kristjánsson, 11.3.2007 kl. 11:33]

Ég kaus John Lennon hér til hliðar.

Ég var eins og strákurinn þinn. Hafði aldrei pælt neitt sérstaklega í Bítlunum. Þeir voru bara gamlir popparar í mínum eyrum. Ob-la-di og I wanna hold your hand.

Síðar heyrði ég Imagine plötuna með John Lennon og kolféll fyrir henni. Ég fékk mér Plastic Ono Band og sú plata er ein af mínum uppáhaldsplötum. Þá fór ég að pæla í Bítlunum og komst að seinnitíma plöturnar þeirra voru frábærar, sérstaklega White album og Abbey Road. Ég keypti svo allt sem þeir gáfu út frá Abbey Road. Lennon&McCartney eru án efa með betri lagasmiðum síðustu aldar og að sjálfsögðu með stæðstu straumvöldum rokksins.

Ég hef ekki verið eins mikill Paul McCartney aðdáandi en mér fannt Band on the run og Venus and mars stórgóðar plötur. En John Lennon er einn af straumvöldum míns tónlistarsmekks og að sjálfsögðu man ég hvar ég var þegar ég fékk fregnir að hann hefði verið skotinn.

[Jens Guð, 11.3.2007 kl. 12:09]

  Sennilega hefur John haft djúpstæðari áhrif á aðdáendur sína en Paul.  Þegar pönkhreifingin gaf frat í eldri rokkara var Lennon undanskilinn.  Ekki nóg með það heldur varð strax svalt hjá pönkurum að "covera" Lennon-lög á borð við "Tell Me Some Truth" (Generation X), "Help" (The Damned) og "Dear Prudence" (Siouxie & The Banshees.

  Á móti kemur að á seinni árum hafa ýmsir fágaðri rokkarar hafa verið duglegir við að "covera" "Helter Skelter" (U2,  Aerosmith,  Mötley Crue,  Bon Jovi,  Ian Gillan,  Oasis...).  

  Þó að mér hafi aldrei þótt "Yesterday" skemmtilegt lag þá átta ég mig alveg á snilldinni við það lag.  Í einfaldleika sínum er jafnframt mikilfengleiki í laginu af því tagi sem maður heyrir fremur í klassískri músík en poppi.  Ég skil vel hvers vegna um það bil 4000 mismunandi útsetningar eru skráðar yfir "Yesterday".  Þetta er ekki aðeins mest "coveraða" lag sögunnar heldur hefur það meira en tvöfaldan vinning umfram næstu lög þar á eftir.

  Ég heyrði af morðinu á Lennon þegar ég mætti til vinnu á auglýsingastofunni Gylmi.  Þar sat fólk með sorg í auga,  fölt á vanga og þegjandi.  Enskur maður,  Miles Parnel (gerði umslag "Plágunnar" með Bubba),  hringdi sig inn veikan.  Hann treysti sér ekki til að vinna þennan dag.  Síðar frétti ég af fleirum sem treystu sér heldur ekki í vinnuna. 

  Þetta hafði eitthvað að gera með hvað Bítlarnir áttu stóran þátt í æsku-  og unglingsárum margra.  Sumir sem voru á aldur við Lennon segja að morðið hafi kippt þeim inn í þann veruleika að sakeysi æskunnar var að baki og þeir voru komnir að miðjum aldri. 

[Kristján Kristjánsson, 11.3.2007 kl. 12:46]

Ábyggilega rétt athugað Jens. Ég þarf samt að leiðrétta að ég keypti allt með Bítlunum frá Rubber Soul plötunni ekki Abbey Road :-)

[viðar (IP-tala skráð) 11.3.2007 kl. 17:51]

Blessaður Jenni, það er algerlega vonlaust dæmi að ætla að taka út nokkur best of Bítlalög. Ósammála þér í því að Paul sé tæknilegur spilari en hann er frábær bassaleikari og sérlega flynkur bassalínu höfundur. Það má færa fyrir því rök að George hafi verið besti hlóðfæraleikarinn, en ég nenni því ekki. Þannig að Lennon er sjálfsagt slappasti hljóðfæraleikarinn í bandinu, enda var hlutverk hanns annað. Ringo var góður trommari,takmarkaður að vísu en það sem hann gerði var smekklega og óaðfinnanlega gert. það má alls ekki gleyma því að 5 Bítilinn var þeim drenjum innan handar alla tíð og sérstaklega á fyrstu plötunum og sá um að allt fúnkeraði rétt, enda kunnáttan í upptökufræðum kanski ekki uppá 10 á þeim árum.En þrátt fyrir allt eru upptökurnar á Hey Joe og öðrum slögurum er þeir snarrugglaðir voru að jamma í Abbey Road studio í den, þær merkilegustu í minni eigu. Man ekki hvort þú fékst þær kóperaðr, enda kanski eins gott að þú eigir þær ekki. Man ekki betur en að RLR. hafi verið með vesen hér um árið ásamt Begga bróður þegar Egó bútleggið rataði í Stuðbúðina. Hvar ég var er Lennon var drepinn, þá var ég staddur í Grimsby að selja Tjöllunum fisk á þessum tíma. Og sjaldan hef ég dottið eins hressilega í það og einmitt þarna og er þó af nógu að taka. Kanski þegar Zapppa dó að ég hafi jafnað það. Auðvitað eru Bítlarnir áhrifa mesta band sögunnar og er í sífellu verið að vitna í þá í hinum og þessum geirum popp og rokkbransans og er jazzinn ekki undanskilinn.

Viðar.

[Jens Guð, 11.3.2007 kl. 22:58]

Sæll Viðar.  Þú kóperaðir aldrei fyrir mig fyllerísdjammið en spilaðir það fyrir mig eitt sinn þegar ég kom til Reyðarfjarðar.  Já,  það voru meiri lætin út af Egó bútlegginu á sínum tíma.  Hehehe! 

Um daginn fékk tímarit nokkurt 6 manns,  m.a. Heiðu og Dr. Gunna,  til að gera Topp 10 bestu Bítlalögin.  Alls nefndi þetta fólk um 37 lög.  Sem segir sína sögu um hvað valið er erfitt.  5 lög voru þó á 3 listum:  "Strawberry Fields",  "A Day in the Life",  "While My Guitar Gentle Weeps",  "Come Together" og "You´ve Got to Hide Your Love Away".

4 lög voru á tveimur listum:  "Happiness is a Warm Gun",  "Because,  "Baby You´re a Rich Man" og "Helter Skelter",   

[Auðjón (IP-tala skráð) 12.3.2007 kl. 09:32]

Væri nú ekki rétt fyrir okkur hin sem þekkjum ekki Egó-söguna að rifja hana upp.

[Stefán (IP-tala skráð) 12.3.2007 kl. 10:09]

Það vantar alveg möguleikann Lennon OG McCartney hér til hliðar, þannig að ég get ekki kosið. Get ekki gert upp á milli þessara miklu meistara frekar en ef að spurt væri um Mozart - Beethoven. Hef líka alltaf átt erfitt með að gera upp á milli laga Bítlanna, því að tónsmíðar þeirra almennt eru í allra hæsta gæðaflokki. The Beatles voru og eru bæði besta og mesta pop/rokk hljómsveit sem uppi hefur verið og það er raunar mjög auðvelt að rökstyðja það. Rolling Stones áttu alveg frábært tímabil fram að 1973 og tæknilega séð eru Led Zeppelin sennilega toppurinn í rokkinu, en í mínum huga eru Beatles alltaf númer 1, þökk sé þeim félögum öllum fyrir það, en auðvitað voru Lennon og McCartney þar fremstir og leiddu framþróun rokksins ásamt meistara Bob Dylan.    

[Jens Guð, 12.3.2007 kl. 10:23]

Þetta er góð ábending.  En of seint að virkja hana.  Þarf bara að muna eftir þessu seinna.

[Jens Guð, 12.3.2007 kl. 10:27]

Varðandi Egó þá átti Viðar upptökugræjur sem voru beintengdar við hljóðkerfi félagsheimilisins á Reyðarfirði.  Þegar Egó hélt þar hljómleika hrukku upptökugræjurnar í gang.  Viðar sendi mér kópíu í Stuð-búðina.  Ég var með öfluga hátalara út á Laugaveg.  Þegar ég hlustaði á upptökurnar þá glumdu óútgefin Egó-lög um hverfið.  Sögusagnir fóru af stað um bútleggja-sölu í Stuð-búðinni.  Liðsmenn Egós komu froðufellandi með hótanir.  Sem eðlilegt var.  Rannsóknarlögreglan blandaði sér í málið.  Sem var mjög óeðlilegt.  Það var enginn að bögga lögguna. 

[Daníel (IP-tala skráð) 12.3.2007 kl. 12:03]

Ég vel Lennon langt fram yfir Paul. Ef að maður lítur á lögin sem að þeir skiptust á að semja kafla eins og A day in a life og We can work it out, þá sér maður hver er mun merkilegri. Paul alltaf með hressu - leiðinlegu kaflana en svo er John með snilldar þunglyndið. Alveg dagur og nótt á milli þeirra. Ég spóla alltaf yfir Paul kaflann á A day in a life. "I wake up, comb my hair..." fær mig alveg til að fá aulahroll, en ég fyrirgef honum að hafa skemmt nánast eitt besta Beatles lagið, bara út af Helter Skelter.