Langt yfir skammt

  Á hverjum virkum morgni,  rétt upp úr miðnætti,  vakna nokkrir sprækir Hvolsvellingar.  Þeir einhenda sér í að hakka kjöt til að hræra í kjötbollur,  skera niður lauk og steikja,  sjóða kartöflur og skræla,  laga piparsósu,  skera niður hrásalat,  spæla egg og sjóða naglasúpu.  Klukkan 3 er maturinn tilbúinn.  Hann er settur í stór ílát og borinn út í sendibíl.  Síðan er ekið í vesturátt.  Framhjá Hellu, Selfossi og Hveragerði,  yfir Hellisheiði í átt að Reykjavík.  Skörp beygja er tekin inn á Vesturlandsveg,  ekið í gegnum Mosfellsbæ,  framhjá Kjalarnesi, í gegnum Hvalfjarðargöng og haldið sem leið liggur norður í land;  í gegnum Borgarnes og yfir Holtavörðuheiði.  Oft þarf að moka snjó á heiðinni og setja keðjur undir bílinn.  Ekið er framhjá Brú og Staðarskála,  Laugabakka og í gegnum Blönduós.  Í Varmahlíð er gott að fá sér kaffi og bæta bensíni á bílinn.  Svo er haldið yfir Laxárdalsheiði.  Þegar nálgast Akureyri er tekin óvænt vinstribeygja og brunað í grunnskóla Dalvíkurbyggðar.  Þá er klukkan 11. 

  Þegar þangað er komið er maturinn orðinn kaldur og þurr.  Honum er þess vegna skellt í potta og á pönnur á ný.  Síðan er kallað á krakkana í mat.  Þeir eru heldur betur ánægðir með að fá langkeyrðan mat. 

  Eftir matinn er vaskað upp og þurrkað af borðum.  Svo er keyrt aftur suður til Hvolsvallar næstu 8 tímana.  Klukkan 9 um kvöldið komast Vellingar í háttinn.  Sælir og glaðir eftir góðan vinnudag.  Og reyna að sofa vel næstu 3 - 4 tímana þangað til nýr vinnudagur hefst.  Frekar stuttur svefntími.  Þeir sofa út um helgar í staðinn.

  Hvers vegna sjá Hvolsvellingar um máltíðir dalvískra barna,  hinumegin á landinu?  Vegna þess að Dalvíkingar sjálfir hafa annað og betra við tímann að gera.  Þar fyrir utan er sport að borða sunnlenskt kjöt og grænmeti í hádeginu en norðlenskt á kvöldin og um helgar.  

  Næsta vetur ætlar Dalvíkurskóli að kaupa matinn frá Frakklandi.  Þá verður alvöru stæll á liðinu.

Barn

  Ég átti leið um Selfoss.  Kíkti þar á héraðsblað sem heitir Dagskráin.  Þar sagði ónefndur frá því að eldra barn sitt upplýsti yngra barn um að bankinn ætti hús fjölskyldunnar á móti heimilisfólkinu.  Yngra barnið spurði þá:  "Hvar á bankastjórinn að sofa hjá okkur?"  Taldi sjálfsagt að bankastjórinn sem eignaraðili að húsinu ætti rétt á að fá herbergi í húsinu.

  Þetta rifjar upp skemmtilega sögu frá því er ég kenndi skrautskrift Höfn í Hornafirði fyrir nokkrum árum.  Kona á námskeiðinu var ólétt.  Barnung dóttir hennar spurði ömmu sína:  "Ert þú líka með barn í maganum eins og mamma?"

Amman svaraði:  "Nei,  ég er búin að eignast öll mín börn."

Barnið varð hissa og sagði:  "Átt þú börn?  Ég hef aldrei séð þau."

Amman: "Jú,  Siggi frændi þinn er barnið mitt.  Líka Jóna frænka þín og pabbi þinn.  Hann er barnið mitt."

Krakkinn varð eitt spurningarmerki en sagði loks:  "Ha?  Er pabbi barnið þitt?"

Amman:  "Já, hann er barnið mitt."

Krakkinn - eftir langa umhugsun:  "En ef að pabbi er barnið þitt,  hvað er hann þá alltaf að gera heima hjá mér og mömmu?"

 

Virðisaukaskattur

  Í gær var einhver framsóknarsauður (tók ekki eftir því hver.  Þeir jarma allir eins) spurður í útvarpinu út í rökin fyrir því að virðisaukaskattur var felldur niður af klámblöðum en ekki af bleium.  Hann svaraði eitthvað í þessum dúr:  "Þegar maður borgar minna fyrir Hustler en áður þá hefur maður aukið fjárhagslegt svigrúm til að kaupa bleiur."

  Þetta er klók hagfræði.  Þarna fékk ég líka svar við spurningu sem lengi hafði sótt á mig:  Hvað lesa framsóknarmenn eftir að Tíminn fór á hausinn? 

Herferð gegn píkum

  Þegar ég kom fyrst til Færeyja,  fyrir 10 - 12 árum,  vakti athygli mína límmiði í afturglugga margra bíla.  Á miðanum stóð "Herferð gegn píkum".  Þetta þótti mér sérkennileg herferð - þangað til ég komst að því að þarna var verið að berjast gegn notkun nagladekkja (eða píkudekkja eins og Færeyingar segja).  Herferðin skilaði góðum árangri.  Nagladekk sjást ekki undir bílum í Færeyjum í dag.  Og eyjarnar eru algjörlega lausar við svifryksmengun. 

 

Löggan veldur árekstrum

  Lögreglan í venjubundnu umferðareftirliti hefur þann hátt á að liggja í felum við fjölfarnar götur.  Þegar umferð er þung stekkur lögregluþjónn skyndilega út á götu og stöðvar einn bílinn í þvögunni.  Sá þarf að negla niður til að aka ekki yfir lögregluþjóninn (það liggja refsingar við því að aka yfir lögregluþjón).  Næstu bílar þar á eftir klessa þá á bílinn sem snarhemlar.

  Árni Friðleifsson,  yfirmaður umferðardeildar höfuðborgarlögreglunnar,  segir að þetta sé alvanalegt.  "Þrátt fyrir hættuna þá er þetta okkar hlutverk og hefur mikilvægan tilgang," útskýrir Árni í léttu spjalli við Blaðið í dag í kjölfar þess að löggan olli enn einum 3ja bíla árekstrinum á Reykjanesbraut,  rétt við Smáralind. 

  Það er rétt hjá Árna að þetta er hættulegur leikur.  En jafn spennandi og nautaat.  Og að sumu leyti líkur leikur.  Hinn mikilvægi tilgangur hlýtur að vera sá að herða nýliða í löggunni.  Sömuleiðis fá þeir góða þjálfun í að skrifa tjónaskýrslur,  mæla hemlunarlengd,  bægja umferð framhjá slysstað,  framkvæma skyndihjálp,  hlúa að slösuðum og aðstoða sjúkrabíla. 

Byrgismaður

  Vegna háværrar umræðu um Gvend smjörsýru er vert að skoða merkingu orðsins byrgismaður.  Nafnið er við hæfi.  Byrgismaður er nefnilega gamalt og gott íslenskt orð yfir hórkarl.  Þessu má fletta upp í orðabókum.     

Ofbeldi fyrir austan fjall

  Sævar Óli Helgason var á dögunum dæmdur í hálfs árs fangelsi fyrir að ráðast á sýslumanninn á Selfossi,  Ólaf Helga Kjartansson. 

  Forsaga málsins er sú að Sævar Óli hafði áður í tvígang verið dæmdur fyrir annarsvegar heimilisofbeldi og hinsvegar líkamsárás úti á götu.  Hann var ósáttur við dómana.  Hélt því fram að um misskilning væri að ræða.  Hann sé í raun friðsemdarmaður og laus við allar tilhneigingar í átt að ofbeldi.  Hafði í bæði skiptin orðið fórnarlamb miskilinna aðstæðna.

  Hann taldi sig þurfa að leiðrétta þennan hrapalega misskilning við Ólaf Helga.  Ruddist inn í dómssal Héraðsdóms Suðurlands þar sem Ólafur Helgi var að flytja mál.  Og reyndi að koma skilaboðum þessa efnis á framfæri við sýslumanninn,  Ólaf Helga.  Ólafur benti manninum á að þarna væri hvorki staður né stund til að fjalla um þennan misskilning.  Við þau orð fauk í Sævar Óla.  Hann sveif á sýslumanninn,  tók hann haustaki og skellti í gólfið inni í miðjum dómssal. 

  Þessar "trakteringar" urðu ekki til að sannfæra sýslumanninn um að Sævar Óli sé friðsemdarmaður sem forðast ofbeldi eins og heitan eld.  Þvert á móti kærði sýslumaðurinn Sævar Óla með ofangreindum afleiðingum.

  Burt séð frá afstöðu sýslumannsins til friðsemdarmannsins Sævars Óla nýtur Ólafur Helgi sérstakrar viðskiptavildar hjá mér fyrir góðan músíksmekk.  Hann er Stóns--aðdáandi á Íslandi númer 1.  Hefur að auki ekki aðeins þekkingu á músík Stóns heldur yfirgripsmikla þekkingu á rokkmúsík almennt. 

  Mér er minnisstætt útvarpsspjall Óla Palla við sýslumanninn.  Þeir voru að ræða Stóns og Ólafur Helgi fór fögrum orðum um Rolling Stones.  Þá segir Óli Palli:  "Það er ekkert að marka mann sem er búin að fara á 30 hljómleika með Rolling Stones."

  Sýslumaðurinn leiðrétti:  "Nei, nú ert þú heldur betur að ýkja.  Ég hef aðeins séð Rolling Stones 26 sinnum á hljómleikum."

  Svona eiga sýslumenn að vera.

  Þar fyrir utan:  Ætli sýslumaðurinn hafi heyrt síðustu plötu skosku hljómsveitarinnar Primal Scream, "Riot City Blues"?  Hún er eins og snýtt út úr nefinu á Keith Richards. Flott plata sem ég keypti í hasti áður en plötur á Íslandi lækka úr 2399 kr. í 2053 1. mars. 

Nágrannar

  Nýskipaður ræðismaður Íslands í Færeyjum,  Eiður Guðnason,  talar um Færeyinga sem "okkar næstu nágranna".  Að öllum líkindum er Eiður að vísa til þess að landfræðilega séu Færeyjar næst Íslandi af öllum löndum.  Staðreyndin er sú að Grænland er miklu nær Íslandi.  Ég hef sjálfur mælt það.

  Sá möguleiki er fyrir hendi að Eiður eigi einmitt við það:  Að Grænlendingar séu okkar fyrstu nágrannar en Færeyingar þeir næstu þar á eftir."

  Ræðismennska Íslands í Færeyjum hefur fram til þessa verið sjálfboðaliðsstarf,  unnið af áhuga fremur en öðrum hvötum.  Það eru þess vegna nýmæli að Eiður fær þokkalegan vasapening fyrir að sinna starfinu,  röska milljón á mánuði og allt frítt.  

Viðskiptavinir ráða verðinu

  Í París er veitingahús sem verðleggur ekki réttina á matseðlinum.  Viðskiptavinir fá sjálfir að verðleggja réttina.  Ekki er gerð nein athugasemd þó að viðskiptavinir borgi kjánalega lítinn pening fyrir veisluréttina.

  Forsaga þessa uppátækis nær mörg ár aftur í tímann.  Veitingahúsið átti afmæli.  Til hátíðabrigða fengu viðskiptavinir sjálfir að verðleggja matinn á afmælisdaginn.  Við kassauppgjör um kvöldið uppgötvaðist að gestirnir höfðu að meðaltali borgað meira fyrir veitingarnar heldur en ef farið hefði verið eftir verðlista. 

  Eigandinn ákvað þá að framlengja afmælisfagnaðinum um viku.  Sagan endurtók sig alla dagana:  Gestir verðlögðu veitingarnar hærra en eigandinn.  Vegna þess hvað útkoman var góð þá hefur matseðill veitingahússins verið án verða síðan. 

  Íslensk veitingahús mættu taka upp þennan hátt.  Og íslenskar verslanir.  Líka bifreiðaverkstæði.   

Prestur kaupir bíl

    Í Bandaríkjunum hefur verið leystur úr haldi prestur nokkurn í Ripon.  Hann sat í fangelsi í 6 mánuði.  Forsaga málsins er sú að söfnuði hans og nágrönnum til undrunar breytti prestur skyndilega um lífsstíl.  Fór að lifa eins og kóngur.  Keypti sér m.a. splunkunýjan BMW bíl með öllum þægindum. 

  Nýi lífsstíllinn passaði ekki við tekjur prestsins.  Lögreglan var beðin um að kanna málið.  Í fyrstu yfirheyrslum gaf prestur þá skýringu að guð hafi smurt sig, blessað og gert að gæfumanni í spilakössum,  lottói og happdrættum.  Við athugun stóðst vitnisburður guðsmannsins ekki.  Svo fór að prestur játaði að hafa selt kirkjuna undan söfnuði sínum.  Einnig kirkjugarðinn. 

  Til frekari skýringar upplýsti prestur að þetta væri í raun djöflinum að kenna fremur en sér.  Sá óþokki hafi freistað sín.  Glennt framan í grandalausan guðsmanninn BMW auglýsingu. 

  Sá vondi lét ekki þar við sitja heldur plantaði í saklausan huga prestsins lymskulegum ráðum um hvernig hægt væri að eignast slíkan bíl.  Þegar þarna var komið sögu var fulltrúi Jesú orðinn varnarlaust verkfæri í höndum djöfulsins.  Presturinn seldi kirkju og kirkjugarð á litlar 70 milljónir ísl. kr.

   Þar sem upp komst um málið í tæka tíð tókst söfnuðinum að endurheimta kirkjuna sína og kirkjugarð.  BMW bíllinn var seldur og prestur ætlar að endurgreiða þann pening sem hann hafði eytt í tískufatnað,  geisladiska,  DVD o.þ.h.  Guðsmaðurinn hefur verið sviptur hempu til frambúðar.  Það þykir honum sjálfum ósanngjarnt vegna þess að hann hefur beðist fyrirgefningar á inngripi djöfulsins í líf sitt.  Og fullyrðir að beiðni um fyrirgefningu hafi verið sett fram af einlægni.  Hann iðrast ekki minna en Árni Johnsen.