Dagur elskenda og konudagurinn

  Í Fréttatímanum segir svo:  "Raunar fylgir konudagurinn í kjölfar svokallaðs Valentínusardags,  eða dags elskenda,  sem var á mánudaginn síðasta,  14.  febrúar.  Sá mun vera innfluttur frá Bandaríkjunum af kunnri útvarpskonu."

  Þetta er útbreiddur misskilningur.  Maður gengur undir manns hönd á hverju ári til að leiðrétta þetta.  Fólk gleymir leiðréttingunum jafn óðum og heldur áfram að hampa rangfærslunum.

  Rétt er að konudagurinn fylgir í kjölfar dags elskenda.  Hinsvegar er dagur elskenda hvorki bandarískur að uppruna né innfluttur af kunnri útvarpskonu.  Dagur elskenda er kominn úr heiðni.  Dagurinn markaði upphaf vors og frjósemishátíðar í Róm.  Hátíðin var helguð frjósemisguðinum Lupercalia (Lupercus) og dagurinn helgaður guði landbúnaðar, Faunus. 

  Á kvöldi elskenda settu ólofaðar dömur miða með nafni sínu á í stóran leirpott.  Drengir drógu miða og völdu þannig fylgdardömu á hátíðina.  Á þessum tíma voru öll ástarvellulög dægurlagaheimsins ósungin.  Leikurinn með miðana gegndi hlutverki einskonar hjónabandsmiðlunar.  Enginn gekk samt til leiksins skuldbundinn af reglum hans.  Þrátt fyrir það urðu flest pörin hjón.    

  Vinsældir dags elskenda leiddu til þess að kristna kirkjan ágirntist hann,  eins og aðra heiðna hátíðisdaga (jól,  páska o.s.frv.).  Kristna kirkjan tók daginn inn í sitt dagatal og kenndi við Valentínus (3 slíka þegar mest lét).  Þess ber að geta að 1969 var dagurinn fjarlægður úr dagatali kaþólsku kirkjunnar.  Sögurnar af þessum Valentínusum voru skilgreindar sem skröksögur.  Víða um heim andar köldu að degi elskenda.  Hann er talinn stuðla að lauslæti og kynlífi fyrir hjónaband.

  Til Bandaríkjanna barst dagur elskenda sennilega frá Bretlandi og / eða Frakklandi.  Eða kannski frá Hollandi.  Dagurinn hefur notið vinsælda í þessum löndum. 

  Íslenskar konur kynntust yrst degi elskenda af samskiptum við bandaríska hermenn.  Fyrir bragðið héldu þær að um sérstakan bandarískan hátíðisdag væri að ræða.  Vissulega gerir Kaninn mikið úr deginum.  Jafnvel í fyrstu bekkjum grunnskóla í Bandaríkjunum þekkist að nemendur skiptist á Valentínusarkortum og fleiru slíku. 

  Eini ekta (orginal) bandaríski hátíðisdagurinn sem skotið hefur rótum hérlendis er Þakkargjörðarhátíðin.  Hún spannar reyndar rösklega heila helgi.  Hún er að uppruna ekki alfarið bundin við Bandaríkin heldur einnig Kanada.  Þar er hún að vísu haldin nokkrum dögum fyrr.   

  Íslenskir blómasalar sáu snemma viðskiptatækifæri í degi elskenda.  Á sjötta áratugnum (og kannski fyrr) buðu þeir upp á Valentínusarblómvendi.  Síðan hefur þessi dagur sótt í sig veðrið hérlendis.  Innspýting í þá þróun kom frá útvarpskonunni Valdísi Gunnarsdóttur.  Hún rak árum saman áróður fyrir honum,  að mig minnir á Bylgjunni (og / eða á rás 2).  En hún innleiddi hann ekki hérlendis.  Hann var þegar kominn til sögunnar og naut vaxandi vinsælda.      

Athugasemdir

[Sigurður I B Guðmundsson, 20.2.2011 kl. 23:34]

Fróðlegt en allt of langt blogg fyrir mig en lét mig þó hafa það. Vantaði myndir með textanum!!

[Jens Guð, 20.2.2011 kl. 23:54]

  Sigurður I.B.,  takk fyrir þessar ábendingar.  Ég ætla að reyna að stytta textann og bæta við myndum.

[Ragnhildur Gunnarsdóttir, 5.3.2011 kl. 01:34]

Fróðlegt