Íslensk tónlist í Alicante

Köld kveðja frá Jóni

  Jón Þorleifsson,  verkamaður og rithöfundur,  tók upp á því á gamals aldri að yrkja kvæði,  skrifa sögur, leikrit og skrá í bókarformi vangaveltur um heimsmálin.

  Árni Bergmann var bókmenntarýnir dagblaðs sem hét Þjóðviljinn.  Hann ritaði ördóm eða umsögn um eina ljóðabók Jóns.  Fyrirsögnin var "Heiftarvísur".  Um það má lesa neðst til vinstri HÉR (neðst til hægri er hægt að stækka síðuna). 

  Jón brást hinn versti við þessum skrifum.  Hann skilgreindi þau sem níð um sig og sín ljóð.  Þetta sat í honum alla ævi.  Hann margoft dró fram þessa litlu blaðaklausu,  hneykslaðist á henni með fussi og formælingum.  Lét þá fylgja með upplestur á meiningarlausri vísu og spurði:  "Hvar er heiftin í þessu?"   

  Á unglingsárum hreifst Jón af jafnöldru sinni.  Þeim varð vel til vina án þess að það næði lengra.  Leiðir skildu.  Hálfri öld síðar hittust þau á ný.  Þau smullu ekki saman í það skiptið.  Jón orti um endurfundinn:

 

  Þú varst svo fögur forðum,

fjörug og skemmtileg,

að þar er endurminning

sem aldrei gleymi ég.

  En nú ertu grett og gömul,

geðill með haltan fót,

svo mér ofbýður mest af öllu

hvað þú ert stirð og ljót. 

 

Fleiri sögur af Jóni Þorleifssyni HÉR

Plötugagnrýni

 

 

 

 

 

 

 

  - Titill:  Örlagagaldur

 - Flytjandi:  Kalli Tomm

 - Einkunn: ****

  Það var saga til næsta bæjar þegar rokksveitin Gildran í Mosfellsbæ snéri upp tánum fyrir tveimur árum. Hljómsveitin hafði átt farsælan feril í næstum hálfan fjórða áratug. Að auki höfðu trommuleikarinn Karl Tómasson og söngvarinn Birgir Haraldsson starfað saman í vinsælum hliðarverkefnum.  Til að mynda í hljómsveitunum 66 og Gildrumezz.

  Viðbrögð Karls við nýrri stöðu voru þau að hefja sólóferil.  Nokkuð bratt.  Trommuleikari sem hafði hvorki samið lög né sungið.  Hann henti sér út í djúpu laugina.  Snarar fram út hendinni sólóplötu með frumsömdum lögum er hann syngur dável.  Söngröddin er lágstemmd,  látlaus og þægileg.   

  Athygli vekur að Kalli trommar sjálfur aðeins í einu lagi - svo ágætur trommuleikari sem hann er.  Ásmundur Jóhannsson og Ólafur Hólm Einarsson sjá um trommuleik og áslátt að öðru leyti.  Eðalfínir í sínu hlutverki eins og allir aðrir sem að plötunni koma.

  Lögin bera engin merki þess að vera byrjendaverk.  Þvert á móti.  Þau hljóma eins og samin af þaulreyndum höfundi sem leikur sér með formið og vinnur í því.  Framvinda þeirra er ekki fyrirsjáanleg við fyrstu hlustun.  En þau vinna hratt á við ítrekaða spilun.  Flott lög,  hlýleg og notaleg.  Mig grunar að þau séu samin í slagtogi við kassagítarpikk.

  Tvö lög eru eftir Jóhann Helgason.  Eitt eftir Guðmund Jónsson (Sálin).  Þeir tveir eru í fremstu röð íslenskra lagahöfunda.  Það segir mikið um ágæti plötunnar að lög þeirra stinga ekki í stúf.     

  Eins og fleira sem vekur undrun við plötuna þá er hún róleg og ljúf.  Á um margt samleið með lítt rafmögnuðum vísnasöngvum.  Hljómsveitarferill Kalla liggur, jú, í hörðu og háværu rokki. Textarnir skerpa á samleið með vísnasöng.  Þeir eru að uppistöðu til vel ort ljóð sem geta flest hæglega staðið styrk á eigin fótum.  Höfundar eru Vigdís Grímsdóttir,  Bjarki Bjarnason og Kalli sjálfur.  

  Uppröðun laga er sérdeilis vel heppnuð.  Þegar hlustað er á plötuna í heild þá styðja lögin hvert annað.  Opnunarlagið,  Gríman grætur,  er ekki poppaðasta lag plötunnar - ólíkt því sem venja er á plötum. Þess í stað er það ofur rólegt og fallegt með kontrabassa,  flottri röddun Jóa Helga,  kassagítar gítarsnillingsins Tryggva Hübners og settlegu orgelspili Ásgríms Angantýssonar. Lokaagið,  Takk fyrir það,  er ekki hefðbundin "sing-a-long" ballaða heldur stemma strípuð niður í söng Kalla og kontrabassa Þórðar Högnasonar.  Það er virkilega töff.   

  Það er ekki fyrr en í þriðja lagi,  titillaginu,  sem leikar æsast.  Rafgítar Guðmundar Jónssonar er ágengur.  Hann kallast á við ásækið Hammondorgel Jóns Ólafssonar.  Gestasöngvari er Siggi "kjötsúpa".  Hann skilar sínu glæsilega.  Þetta er sterkasta lag plötunnar.

 Fleiri góðir söngvarar leggja hönd á plóg og setja svip á plötuna.  Þar á meðal Jóhann Helgason,  Kristjana Stefánsdóttir og Einar Hólm Ólafsson.  Vert er að geta þess að plötuumbúðir eru virkilega falleg hönnun hjá Pétri Baldvinssyni.  Þetta er vel heppnuð plata í alla staði og skemmtileg.

 

Hvaða þjóðir ala af sér flesta spennandi tónlistarmenn?

  Bandarísk netsíða,  Echo Nest,  hefur tekið saman og birt áhugaverðan lista.  Einkum áhugaverðan fyrir Íslendinga.  Líka áhugaverðan fyrir flesta aðra.  Hann byggir á yfirgripsmiklum gagnagrunni.  Þar á meðal hvaða ný og nýleg lög eru oftast spiluð (10 þúsund vinsælustu lögin),  hvernig fjallað er um þau og flytjendur þeirra á netinu og svo framvegis.  Þjóðerni flytjenda er greint og íbúafjölda lands þeirra deilt í útkomuna.  Þannig fæst út listi yfir þær þjóðir sem - miðað við höfðatölu - ala af sér eftirsóttasta og mest spennandi tónlistarfólk heims.  Þessar þjóðir skipa efstu sætin:

1. Ísland

2. Svíþjóð

3. Finnland

4. Noregur

5. Bretland 

6.  Danmörk

7.  Írland

8.  Bandaríkin

9.  Ástralía

10. Holland

11. Nýja-Sjáland

12. Kanada

13. Jamaíka

14. Belgía

15. Austurríki

16.  Þýskaland

17.  Frakkland

18.  Sviss

19.  Puerto Ríco

20.  Spánn

21.  Pólland

22.  Slóvakía

23.  Ísrael

24.  Ítalía

25.  Grikkland

 

 

 

 

 

 

 

 

  Listanum er fylgt úr hlaði með vangaveltum um leyndarmálið á bak við það að Norðurlöndin fimm raði sér í 6 efstu sætin.  Tilgáta er sett fram um að þetta hafi eitthvað með veðurfar að gera.  Þjóðirnar haldi sig innandyra vegna kulda yfir vetrartímann.  Í þeim aðstæðum verði til spennandi tónlist sem heillar hlustendur.  

Orðaleikir Jóns Þorleifs

  Jón Þorleifsson,  rithöfundur og verkamaður,  var orðhagur.  Þegar best lét var hann talandi skáld.  Stökur hrukku upp úr honum af minnsta tilefni.  Verra var að undir hæl var lagt hvort að hann hélt þeim til haga.  Margar gleymdust jafn óðum.

  Einn daginn birtist Jón með sjúkraumbúðir og plástra yfir ennið.  Mér brá við og spurði tíðinda.  Jón svaraði því til að maður með hárbeittan hníf að vopni hafi lagt til sín.  Góðu fréttirnar væru þær að atlagan hafi ekki beinst að öðrum líkamshlutum.  "Ég held fullri heilsu og það skiptir mestu máli," útskýrði hann.

  Við nánara spjall kom í ljós að Jón hafði leitað til lýtalæknis.  Hann hafði látið fjarlægja hnúð af enninu.  Honum var stríðni af þessum hnýfli.  Vegna hans var hann uppnefndur Jón kindarhaus.  Uppnefnið var ósmekklegt og Jón tók það nærri sér.  Margir áttuðu sig ekki á því.  Jón var algengasta karlmannsnafn á Íslandi.  Menn sem umgengust marga Jóna aðgreindu þá með uppnefnum.

  Það sem fyllti mælinn hjá Jóni var pistill í Lesbók Morgunblaðsins eftir Ólaf Ormsson,  rithöfund.  Í pistlinum rifjaði hann upp samskipti við samtíðamenn.  Jón var þar nefndur ásamt öðrum í upptalningu án þess að hans væri frekar getið.  Þarna var hann nefndur Jón kindarhaus.  Ég er þess fullviss að Ólafi gekk ekkert illt til.  En vissulega var þetta ónærgætið og ruddalegt.  Jón sýndi mér þessa blaðagrein og var mikið niðri fyrir.  Honum var það mikið brugðið við að hann lét þegar í stað fjarlægja hnúðinn.  Svo vildi til að á sama tíma spurði barnung systurdóttir mín Jón í sakleysi að því af hverju hann væri með "kúlu á enninu". 

 

  Framhald á morgun.

  Fleiri sögur af Jóni má lesa með því að smella HÉR 

Bestu plötur tíunda áratugarins

  Breska tónlistarblaðið Q hefur tekið saman lista yfir bestu plötur tíunda áratugar síðustu aldar.  Listinn byggir á niðurstöðu margra helstu engilsaxneskra poppara.  Hann ber þess merki.  Sem er ekki nema ágætt í aðra röndina  Engilsaxneskir popparar eru ráðandi á heimsmarkaði. 

  Þessar plötur raða sér í efstu sætin.  Fátt kemur á óvart.  Og ekki ástæða til háværra mótmæla.

1.   OK Computer með Radiohead

2    Maxinquaye með Tricky 

3    In Utero með Nirvana (Nevermind er "aðeins" í 29 sæti) 

4    Grace með Jeff Buckley

5    Ill Communication með Beastie Boys

6    Deput með Björk (Homogenic er í 97. sæti)

7    Endtroducing með DJ Shadow

8    Definitely Maybe með Oasis

9    Diffrent Class með Pulp

10   Dig Your Owen Hole með The Chemical Brothers 

Verður að sjá

  Wayn.com er bresk netsíða.  Nafnið stendur fyrir Where Are You Now?  Hún er vettvangur og málgagn ferðamanna og ferðalaga.  Notendur eru um 20 milljónir og dreifast út um allan heim.  Birtur er á síðunni listi undir fyrirsögninni "Top Things to do in Scandinavia".  Í undirfyrirsögn segir að Svíþjóð,  Noregur og Danmörk séu æsispennandi áfangastaður að sækja heim.

  Fyrst er flaggað norðurljósum yfir Noregi.  Farið er mörgum fögrum orðum um þau.  Wayn-verjum yfirsést að norðurljósin yfir Íslandi eru miklu flottari.

 

 

 

 

 

 

 

 

  Næst er vísað á Legoland í Danmörku.  Ungum sem öldnum er lofað að þar muni þeir upplifa skemmtun ævi sinnar.  Ekkert nema gott um það að segja.

 

 

 

 

 

 

 

 

 Í 3ja sæti er Rósenborgar-kastali í Danmörku.  Nefnt er að fleiri áhugaverða kastala megi finna í Danmörku.

 

 

 

 

 

 

 

 

  Í 4ða sæti er Bláa lónið.  Það er sagt vera besta stað til slökunar sem völ er á.  Lónið hafi unnið til verðlauna og sé Íslands dýrasta djásn.

 

 

 

 

 

 

 

 

 Í 5. sæti er Tívolí-garðurinn í Danmörku.

 

 

 

 

 

 

 

 

  Í 6. sæti er Stokkhólmur,  höfuðborg Svíþjóðar.  Hún er snilld.

 

 

 

 

 

 

 

 

  Að lokum er tiltekið að ferðalangur um Skandinavíu verði að komast i hvalaskoðun við Noreg eða Ísland. 

 

 

 

 

 

 

 

 

  Í upptalninguna Wayn vantar sárlega Færeyjar.  Ég læt hér fylgja með tvær myndir þaðan því til sönnunar:

 

Lætur rannsaka hvort að hann sé blökkumaður

  Frá því að Tom Jones skreið upp úr kolanámu í Wales á sjöunda áratugnum og tók lagið hefur hann legið undir grun um að vera blökkumaður.  Hann hefur eðlilega ekkert verið ósáttur við það. Samt án þess að finna því stað í ættarskrá sinni.  

  Sterk söngrödd hans hefur ætíð þótt vera mjög svört.  Hann hefur jafnframt sótt í blökkumannatónlist allt frá sálarpoppi til blús.  Hann upplifir sig eins og heimagang í söngvum blökkumanna á borð við Prince og Leadbelly.  Hörundslitur hans er dökkur á breskan mælikvarða.  Hárið krullað.  Andlitsfallið líkt Doddssyni.

  Eftir að hafa náð miklum vinsældum í Bretlandi og Evrópu náði Tom inn á bandaríska markaðinn. Í þarlendum fjölmiðlum var iðulega gengið út frá því sem vísu að hann væri blökkumaður.  

  Nú hefur hann sjálfur afráðið að komast að sannleikanum um uppruna sinn.  Hann hefur farið fram á DNA rannsókn til að fá þetta á hreint.  Blökkumenn hafa verið fágætir gestir í Wales. Vitað er að þeir fáu sem áttu leið um nutu kvenhylli.  Það var engu að siður í leynum.  

  Tom býður spenntur eftir niðurstöðu DNA rannsóknar.  Vonast - frekar en hitt - eftir því að hún staðfesti að hann sé blökkumaður.  

   

5 ára trommusnillingur

  Hún var varla byrjuð að skríða,  brasilíska stelpan Eduarda Henklein,  þegar hún trommaði á allt sem hægt var að tromma á.  Foreldrarnir keyptu handa henni leikfangatrommusett þegar hún byrjaði að ganga.  það var eins og við manninn mælt;  hún trommaði daginn út og inn.  

  Fjögurra ára er hún komin með stórt alvöru trommusett og trommar af krafti.  Hún nennir ekki að hlusta á létt popp.  Hún vill bara hart og krefjandi rokk. Hér afgreiðir hún System of a Down.  Og ekki gleymir hún bassatrommunni með hægri fætinum.  Bleika barnarúmið hennar í bakgrunni stingur í stúf við harða rokkið:

  Skemmtilegast er þegar hún,  fimm ára,  trommar Led Zeppelin.  Því miður eru þau dæmi án hljóðs á þútúpunni vegna höfundarréttar.  Ég hef séð þau með hljóði en tekst ekki að deila þeim hér inn.  Trommumyndbönd án hljóðs eru ekki skemmtileg.  En það er líka gaman að sjá og heyra hana tromma Deep Purple.  

Ísland mun hagnast gríðarlega á viðskiptabanninu

 

  Undir lok áttunda áratugarins sendi bandaríski tónlistarmaðurinn Frank Zappa frá sér tvöfalda plötu,  "Sheik Yerbouti".  Nafnið var orðaleikur; snúið út úr heiti vinsæls dægurlags,  "Shake Your Body" með hljómsveitinni KC and the Sunshine Band.  Framburður á nafni lagsins og plötu Zappa var eins.  

  Á framhlið plötutvennunnar var Zappa með höfuðbúnað sem sómir vel hvaða arabískum olíusjeik sem er. Það var hluti af orðaleiknum. Eitt af lykilnúmerum plötusamlokunnar var "Jewish Princess".  Klæminn texti.  Margir töldu Zappa skjóta sig í báða fætur með því að reita gyðinga til reiði með uppátækinu.  Hann hafði komist upp með margt sprellið fram til þessa.  Meðal annars vegið gróflega að Bítlunum.  Þegar þeir sendu frá sér tímamótaverkið "Sgt. Peppers..." gaf Zappa út plötu með samskonar plötuumslagi,  "We are only in it for the Money".  

  "Sheik Yerbouti" var fyrsta plata sem Zappa gaf sjálfur út eftir að hafa verið skjólstæðingur ráðandi plöturisa.  Á þessum tíma áttu ný plötufyrirtæki á bratta að sækja.  Markaðnum var stýrt af örfáum plöturisum.

  Eins og spáð hafði verið brugðust samtök gyðinga ókvæða við.  Zappa var bannfærður þvers og kruss.  Hann var settur á svartan lista.  Fjöldi útvarpsstöðva þorði ekki að snerta með litla fingri á plötum hans.  Síst af öllu "Sheik Yerbouti".

  Þetta vakti athygli í heimspressunni.  Almenningur varð forvitinn.  Hvað var svona hættulegt við þessa plötu?  Hvað var það í laginu "Jewish Princess" sem kallaði á bannfæringu gyðinga?

  Leikar fóru þannig að platan fékk athygli í pressunni.  Ekki síst lagið um gyðingaprinsessuna.  Litla plötufyrirtækið hans Zappa stimplaði sig rækilega inn á markaðinn til frambúðar.  Platan seldist í á þriðju milljón eintaka.  Hvorki fyrr né síðar hefur plata með Zappa náð viðlíka árangri.  

   Zappa sem áður var bara dálæti sérvitringa varð súperstjarna og auðmaður.  Hann keypti auglýsingu í New York Times eða álíka blaði.  Þar þakkaði hann gyðingum kærlega fyrir fyrir viðbrögðin og athyglina.  Hann sagðist ætla að fá kaþólikka til auglýsa næstu plötu.  Þeir féllu ekki fyrir bragðinu.