Breskar sígarettur

  Í nýlegri dvöl minni í Skotlandi vakti athygli að allt þarlent reykingafólk virtist reykja sömu sígarettutegund.  Og það tegund sem ég kannaðist ekki við.  Eðlislæg forvitni var vakin.  Ég gerðist svo djarfur að spyrja reykingamann út í málið.  Þá var ég upplýstur um að í Bretlandi séu allir sígarettupakkar alveg eins.  Það eru lög.  Furðulög.  Rökin eru þau að ef að fólk veit ekki hvort að það er að reykja Camel eða Salem þá hættir það að reykja og maular gulrætur í staðinn. 

Sökudólgurinn gripinn glóðvolgur

  Í árdaga tölvunnar var sett upp tölvustofa í Háskóla Íslands.  Tölvurnar voru frumstæðar og kostuðu skildinginn.  Fljótlega kom upp sú staða að lyklaborðin biluðu.  Þetta var eins og smitandi sýki.  Takkar hættu að virka eða skiluðu annarri niðurstöðu en þeim var ætlað.  Þetta var ekki eðlilegt.  Grunur kviknaði um að skipulögð skemmdarverk væru unnin á tölvunum.  Eftirlitsmyndavélum var komið fyrir í stofunni svo lítið bar á.  Þær fundu sökudólginn.  Hann reyndist vera ræstingakona;  afskaplega samviskusöm og vandvirk með langan og farsælan feril. 

  Á hverju kvöldi skóladags þreif hún tölvustofuna hátt og lágt.  Meðal annars úðaði hún yfir tölvurnar sótthreinsandi sápuúða sem hún þurrkaði jafnharðan af.  Hún úðaði einnig vökvanum yfir lyklaborðin.  Vandamálið er að enn í dag - nálægt 4 áratugum síðar - eru lyklaborð afskaplega viðkvæm fyrir vökva.  Ég votta það.

 

 

5 tíma svefn er ekki nægur

  Sumt fólk á það til á góðri stundu að hreykja sér af því að það þurfi ekki nema fimm tíma nætursvefn.  Þetta hefur verið rannsakað af New York háskóla í læknisfræði.  Dr. Rebecca Robbins leiddi rannsóknina.  Niðurstaðan er sú að hugmyndin um að fimm tíma svefn sé ekki aðeins bull heldur skaðleg.   

  Þetta stuttur nætursvefn eykur mjög líkur á fjölda lífshættulegra heilsubresta,  svo sem hjartaáfalli, heilablóðfalli og almennt ótímabærum dauða.  Fólki er ráðlagt frá því að horfa á sjónvarp fyrir háttatíma.  Jafnframt er upplýst að neysla áfengra drykkja undir svefn rýri svefngæði.  Frá þessu segir í The Journal Sleep Health en ekki hinu:  Að heppilegast sé að stunda morgundrykkju samviskusamlega.  

  Rannsóknin byggir á yfir 8000 gögnum.   

 

 

Gáfnafar Íslendinga slagar í asískar þjóðir

  Flestir vita að Asíubúar eru gáfaðastir allra jarðarbúa.  Þar af skora íbúar Hong Kong og Singapore hæst.  Fast á hæla þeirra koma íbúar Suður-Kóreu,  Japans, Kína og Tævans.  Til að allrar sanngirni sé gætt skal tekið fram að ekki hefur tekist að mæla gáfnafar íbúa Norður-Kóreu.  Að sögn þarlendra fjölmiðla búa stjórnendur ríkisins að yfirnáttúrulegu gáfnafari.  Og yfirnáttúrulegum hæfileikum á flestum sviðum,  ef út í það er farið.   Hafa meira að segja sent mannað geimfar til sólarinnar.

  Færri vita að Ítalir, Íslendingar og Svisslendingar koma þétt upp að Asíubúum í gáfnafari.  Ótrúleg staðreynd ef hliðsjón er höfð af útsendingum frá Alþingi.  Málið er að aðrar þjóðir eru vitlausari. 

  HÉR má sjá listann.  Hann er ekki fullkominn,  eins og að ofan greinir varðandi Norður-Kóreu.  Líka vantar Færeyinga á listann.  Þeir eru flokkaðir með Dönum.  Eiga áreiðanlega sinn þátt í því að Danir ná 9. sætinu. 

Górillur "pósa"

  Flestir reyna að koma þokkalega fyrir þegar þeir verða þess varir að ljósmyndavél er beint að þeim.  Ekki síst þegar teknar eru svokallaðar sjálfur.  Þetta er greinilegt þegar kíkt er á sjálfurnar sem flæða yfir fésbókina. 

  Svona hegðun er ekki einskorðuð við mannfólkið.  Þetta á líka við um górillurnar í þjóðgarðinum í Kongó.  Þær hafa áttað sig á fyrirbærinu ljósmynd.  Þær "pósa";  stilla sér upp bísperrtar og eins virðulegar og mannlegar og þeim er unnt.

  Á meðfylgjandi mynd er önnur górillan eins og hún sé með hönd í vasa.  Afar frábrugðið eðlilegri handstöðu apans.  Hin hallar sér fram til að passa upp á að vera örugglega með á mynd.  Undir öðrum kringumstæðum gengur gorillan á fjórum fótum.

 

 

Leyndarmálin afhjúpuð

  Hver hefur ekki velt því fyrir sér hvernig sólin liti út ef hún væri blá?  Eða hvernig útsýnið væri ef Júpíter væri jafn nálægt jörðinni og tunglið?  Mér er ljúft og skylt að svipta hulunni af leyndarmálunum.  Ekki aðeins með orðum heldur öllu heldur með ljósmyndum.

  Sólin er á vinstri myndinni.

 

Hvaða Bítill var gáfaðastur?

 

  Augljósa svarið er John Lennon.  Eða hvað?  Svo skemmtilega vill til að allir Bítlarnir tóku greindarpróf (IQ) á unglingsárum í skólanum sínum.  Einhverra hluta vegna ber heimildum ekki saman um skor Lennons.  Flestar herma að hans IQ hafi mælst 165.  Aðrar heimilidir gefa upp 140.  Enn aðrar 150.  Ég hallast að hærri tölunum.  Í skóla velti John fyrir sér hvort að hann væri ofviti eða klikkaður.  Hann undraðist hvað hann átti létt með að máta kennara í tilsvörum.  Á sama tíma upplifði hann ýmislegt sérkennilegt.  Til að mynda sá hann nöfn og orð í lit.  Engir aðrir sem hann þekkti gerðu það.  Að auki samdi hann smásögur sem voru svo "sýrðar" að hann varð ringlaður.

  Paul McCartney mældist með 137 IQ.  George Harrison 117 IQ.  Ringo er sagður hafa verið skammt undan Harrison.  Meðagreind er 100 IQ.  Allir Bítlarnir voru því yfir meðalgreind.  Það þarf ekki að koma á óvart.  Yfirburðir Bítlanna á tónlistarsviði staðfesta það ásamt mörgu öðru. Kannski gáfaðasta rokkhljómsveit sögunnar.  Ofurgreind er skilgreind sem !Q 140 og þar yfir. 

  Engum blöðum er um að fletta að John Lennon var bráðgáfaður.  Leiftrandi góður húmoristi í tilsvörum,  bráðskemmtilegur og fyndinn smásagnahöfundur og einn af bestu ljóðskáldum rokksins.  

  Gáfur eru eitt.  Annað að nýta þær á besta hátt.  John Lennon stríddi við ótal vandamál sem hann kunni ekki að vinna úr.  Þau fylgdu honum alla ævi.  Hann ólst ekki upp hjá foreldrum sínum.  Hann kynntist þeim ekki fyrr en á fullorðinsárum.  Hann ólst upp hjá frænku sinni.  Hann kallaði hana aldrei mömmu.  Hann kallaði hana Mimi frænku.  Hún var ströng,  kuldaleg, stíf og afar snobbuð millistéttarfrú.  Hann var henni erfiður; reif kjaft og var óhlýðinn.  Hún skammaði hann fyrir að umgangast lágstéttarguttana Paul og George.  Til gamans má geta að pabbi Pauls varaði hann við að umgangast John.  Það myndi aðeins leiða til vandræða.  John var alræmdur í Liverpool fyrir að vera kjaftfor og árásargjarn uppvöðsluseggur.  Paul segir að allir unglingar í Liverpool hafi vitað af honum.  Hann var svo fyrirferðamikill.  Paul fannst John vera aðaltöffari Liverpool. 

  John drakk áfengi og reykti frá barnsaldri.  Hann var alki en hellti sér út í gríðarmikla eiturlyfjaneyslu sem leysti drykkjuna af hólmi um nokkurra ára skeið.

  Samskipti hans við Mimi frænku á uppvaxtarárum voru án hlýju og faðmlaga.  Hann reyndist henni vel á fullorðinsárum.  Gaf henni risastórt hús - að hennar sögn alltof stóra höll - í Liverpool og hringdi í hana aldrei sjaldnar en vikulega.  Oft tvisvar eða þrisvar í viku.

  Samskipti Johns við eiginmann Mimi frænku voru betri.  Sá var léttur og hress.  Hann gaf John munnhörpu.  Hann náði góðum tökum á henni.  Þegar upptökustjórinn George Martin tók ákvörðun um að gera plötusamning við Bítlana þá var það munnhörpuleikurinn sem heillaði hann umfram annað.  Fóstrinn dó er John var 12 ára.  Þar með missti hann sinn besta vin fram til þessa. 

  John Lennon sríddi við skapofsaköst.  Hann fór á bari til að slást.  Hann lamdi skólafélaga sína,  hann lamdi spilafélaga sína í hljómsveitinni sem varð Bítlarnir.  Hann lamdi Paul.  Hann lamdi Cyntheu fyrri konu sína.  Í viðtali við tímaritið Playboy sagðist hann sjá eftir því að hafa ekki lamið George Harrison þegar sá tók ólundarkast eftir að Yoko át súkkulaðikex hans.   

  John burðaðist með áfallastreituröskun.  Á fyrstu sólóplötu hans er upphafslagið,  "Mother",  sársaukafullur reiðisöngur í garð foreldra sinna fyrir að hafa yfirgefið hann.  Reyndar kynntist hann mömmu sínni óvænt um fermingaraldur.  Hún hafði allan tímann búið í næstu götu án þess að hann hefði hugmynd um það.  Gáfurnar og tónlistarhæfileika erfði hann frá henni.  Hún spilaði á banjó og píanó.  Hún gaf honum gítar og kenndi honum að spila banjó-hljóma.  En hún var geggjaður bóhem.  Svo ók fullur lögregluþjónn yfir hana og drap hana.  Einmitt þegar John var nýbyrjaður að njóta þess að kynnast mömmu sinni.  Pabba sinn hitti hann aðeins einu sinni.  Það var eftir að Bítlarnir slógu í gegn.  Þá bankaði kallinn upp hjá honum og sníkti pening.  John gaf honum pening en bað starfsfólk Bítlanna um að hleypa honum aldrei aftur aftur til síns.

  Sólóferill Johns hófst glæsilega.  En svo datt hann í það.  Var fullur og dómgreindarlaus í nokkur ár á fyrri hluta áttunda atatugarins.  Hann kallaði tímabilið "týndu helgina".  Allt var í rugli hjá honum.  Eiginkonan,  Yoko,  henti honum út.  Seint og síðar meir sættust þau og John dró sig út úr tónlistarheimi og sviðsljósi.

  1980 mætti hann aftur til leiks.  Samdi ennþá góð lög og texta.  En var orðinn léttpoppari.  Sagðist hafa í fríinu hætt að hlusta á framsækna músík.  Þess í stað hlustaði hann á léttpopp í útvarpinu.  Svo var hann myrtur.

  Félagsfærni Johns var broguð.  Hann hafði áráttu fyrir því að ganga fram af fólki og móðga það.  Var iðulega ruddi. Í fyrsta sinn sem Eric Clapton kynnti Lennon fyrir kærustu sinn þá gekk hann svo fram af henni með klámfengnum ruddaskap að eftir það var Clapton stöðugt á varðbergi í samskiptum við Lennon.

  Að sumu leyti hefur Paul unnið betur úr sínum gáfum.  Hann er "diplómat".  Að vísu pirraði sjórnsemi hans George og Ringo undir lok Bítlaferils.  Er umboðsmaður Bítlanna,  Brian Epstein,  dó gerðist Paul eiginlegur hljómsveitarstjóri þeirra.  Hann og George og Ringo litu þó alltaf á Bítlana sem hljómsveit Johns.  En hann var meira og minna hálfur eða allur út úr heimi í eiturlyfjaneyslu.  Paul er ofvirkur; hefur skipulagshæfileika þó að hann hafi ekki gætt nærgætni við Ringo og George er hér var komið sögu. 

  Meistaraverkið "Sgt. Peppers.." var hugmynd Pauls.  Líka "Hvíta albúmið" og "Abbey Road". 

  Einkalíf Pauls hefur verið farsælt.  Undan er skilið að hann lét gullgrafarann Heather Mills plata sig.  Gegn mótmælum barna hans. 

   Paul er 77 ára og er ennþá að afgreiða öskursöngsrokk eins og enginn sé morgundagurinn.  Hljómleikar hans eru rómaðir sem meiriháttar.  Hann spilaði betur úr sínum spilum en John.     

 

Tilviljun?

  Listafræðikennarinn minn í Myndlista- og handíðaskóla Íslands á áttunda áratugnum var Björn Th. Björnsson.  Hann var afskaplega skemmtilegur.  Hann hafði sérstæðar kenningar um hitt og þetta og fylgdi þeim eftir af rökfestu.  Ein var sú að ekki væri til neitt sem heiti tilviljun.  Einhverjir mölduðu í móinn og tefldu fram sögur af meintum tilviljunum.  Björn fór yfir dæmið lið fyrir lið.  Ætíð tókst honum að greina fyrirbærið þannig að í raun hefði frekar verið tilviljun að þetta hefði ekki gerst.

  Mér varð hugsað til Björns er ég var í Munchen um páskana.  Þá sat ég á gistiheimilinu á spjalli við tvo aðra gesti; unga dömu frá Indlandi og ungan mann frá Afganistan.  Hann er búsettur í Eistlandi.  Þau höfðu aldrei áður hitts.

  Fljótlega kom í ljós að bæði voru á leið til Írlands með haustinu.  Norður-Írlands eða lýðveldisins?  Dublin.  Hvers vegna Dublin?  Til að fara í skóla þar.  Hvaða skóla?  Þau reyndust vera á leið í sama skóla.  Bæði göptu af undrun áður en þau ákváðu að verða Fésbókarvinir og halda hópinn.  Til að byrja með myndu þau ekki þekkja neina aðra samnemendur skólans. 

   Tilviljun?  Björn Th.  hefði farið létt með að hrekja þá kenningu.  Samt.  Af 7,5 milljörðum jarðarbúa eru tveir unglingar - sem ekki þekktust - frá sitthvoru landinu á leið til Dublin í haust.  Þeir voru samtímis á litlu gistiheimili í Munchen í Þýskalandi í örfáa daga.  Þeir tóku tal saman.  Ég giska á að hvorugur hafi lent á spjalli við fleiri en kannski 10 aðra gesti gistiheimilisins.

        

Færeyskar kjötbollur

  Allir þekkja sænskar kjötbollur.  Flestir sem sækja veitingastað Ikea hafa fengið sér kjötbollurnar þar.  Sumir oft.  Einkum sækja börn og unglingar í þær.  Reyndar eru þær upphaflega komnar frá Grikklandi.  Sú staðreynd er falið leyndarmál.

  Margir þekkja líka danskar kjötbollur.  Einkum eftir að Kjarnafæði hóf framleiðslu á þeim.

  Frá því að íslenskir kjötsalar komust upp á lag með að selja kjötfars hefur nafn íslensku kjötbollunnar færst yfir í að heita hakkbollur.  Mig grunar að kjötfars sé séríslensk uppfinning.  Fyrir hálfri öld eða svo rak kunningi minn hverfisbúð með kjötborði.  Besti bisnessinn var að selja kjötfars.  Uppistöðuhráefnið var hveiti en hann gat selt þetta á verði kj0thakks.  Stundum sat hann uppi með kjötfars sem súrnaði.  Þá skellti hann slurki af salti í það og kallaði farsið saltkjötsfars.

  Uppistöðuhráefni dönsku kjötbollunnar er svínakjöt.  Svíarnir blanda saman svínakjötinu og nautakjöti.  Á síðustu árum eru Íslendingar farnir að færa sig frá nautakjötshakki yfir í svínakjötshakk þegar kemur að hakkbollu.

  Færeyingar halda sig alfarið við nautakjötshakkið.  Þeir kalla sínar kjötbollur frikadellur eins og Danir.  Færeysku frikadellurnar eru betri og frísklegri.

  Hráefni fyrir fjögurra manna máltíð:

505 grömm nautahakk

2 laukar

2 hvítlauksrif

1 egg

1,7 dl mjólk

78 grömm hveiti (mæli frekar með hafragrjónum)

1,5 teskeið salt

  Einfalt og gott.  Laukurinn og hvítlauksrifin eru söxuð í smátt.  Öllu er hrært saman.  Kokkurinn setur á sig einnota plasthanska og mótar með aðstoð matskeiðar litlar bollur.  Þær smjörsteikir hann uns þær eru orðnar fallega brúnar.  Galdurinn er að bollurnar séu ekki stórar.  Séu á stærð við þær sænsku.  Kannski samt pínulítið stærri.

  Heppilegt meðlæti er ofnsteikt rótargrænmeti og kartöflur.  Líka heimalöguð tómatsósa (ekki ketchup).  

4 smassaðir tómatar

1 svissaður laukur

2 svissuð hvítlauksrif

2 kjötteningar

3 saxaðar basilikur

  Þetta er látið malla í 16 mínútur

   

 

 

 

Uppfinningar sem breyta lífi þínu

  Japanir eru allra manna iðnastir við að finna upp gagnlega hluti.  Það er eins og þeir geri ekkert annað allan daginn.  Hugmyndaflugið er ótakmarkað.  Hér eru nokkur snjöll sýnishorn af vörum sem hafa ekki borist til Evrópu.  Bara tímaspursmál um daga fremur en ár. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  Sólarorkukveikjarinn sparar bensín og fé.  Margnota líftíðareign.  Fer vel í stóra vasa.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  Augndropar eru til stöðugra vandræða.  Þeir hitta ekki á augað.  Lenda upp á enni eða niður á kinn.  Þar fer dýr dropi til spillist.  Augndropatrektin leysir málið.  Snilldin felst í því að trektinni er haldið stöðugri með því að vera föst við gleraugu.  Gleraugun tryggja að dropinn lendi á mitt augað. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  Banani er hollastur þegar hann er vel þroskaður;  orðinn mjúkur og alsettur svörtum deplum.  Í því ástandi fer hann illa í vasa.  Klessist og atar vasann.  Bananaboxið er lausnin.  Það er úr þunnu og léttu plasti og varðveitir lögun ávaxtarins.  Algengt er að fólki með mikið dót í öllum vösum rugli öllu saman;  man ekki stundinni lengur hvað er hvað.  Bananaboxið lítur út eins og banani.  Enginn ruglast á því.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  Vatnsmelónur eru plássfrekar í verslunum og í flutningum.  Þær staflast illa;  kringlóttar og af öllum stærðum.  Japanir hafa komist upp á lag með að rækta þær ferkantaðar.  Þær eru ræktaðar í kassa.  Þannig eru þær jafnframt allar jafn stórar.