Íslenskur veitingastaður seldi 1944 rétti sem máltíð

  Fyrir fimmtán árum eða svo dvaldi ég á hóteli úti á landi yfir helgi.  Mætti þar á föstudegi og var til mánudags.  Ég keypti hádegisverð og kvöldverð þessa daga,  ásamt því að vera í morgunmat,  síðdegiskaffi og bjór á kvöldin.  Á sama hóteli dvöldu einnig nokkrir aðkomnir iðnaðarmenn sem voru í tímabundnu verkefni á staðnum.

  Fljótlega varð ég var við að skömmu eftir að menn pöntuðu máltíð þá heyrðist frá eldhúsinu örbylgjuofn vera settur í gang.  Á þessum tíma átti ég tvo unga syni í Reykjavík.  Í ísskáp heimilisins í Reykjavík voru jafnan til staðar einhverjir tilbúnir réttir undir nafninu 1944,  auglýstir sem þjóðlegir íslenskir réttir fyrir sjálfstæða Íslendinga.  Þetta voru ítalskur Carbonara pasta-réttur,  indverskur karrýréttur, tyrkneskur korma kjúklingaréttur, asískur mango kjúklingaréttur,  ítalskur lasagna réttur, ungversk gúllassúpa,  kínverskur súrsætur réttur, indverskur tikka masala kjúklingaréttur,  rússneskur stroganoff réttur,  ítalskur Bolonese spaghettí réttur og eitthvað svoleiðis.   Það var þægilegt fyrir syni mína að geta gengið að þessum þjóðlegu íslensku réttum þegar strákarnir urðu svangir og foreldrarnir fjarverandi.

  Ég var vel að mér um þjóðlegu íslensku 1944 réttina á þessum tíma.  Eftir að hafa keypt nokkrar ágætar máltíðir á hótelinu þóttist ég merkja að þær væru nánast alveg eins og 1944 réttirnir.  Reyndar að viðbættri slettu af hrásalati,  niðurskornum gúrku- og tómatsneiðum.  Matseðillinn var eins og upptalning á þjólegu íslensku 1944 réttum fyrir sjálfstæða Íslendinga.

  Áður en dvöl minni á hótelinu lauk spurði ég hóteleigandann hvort grunur minn væri réttur:  Að máltíðirnar væru að uppistöðu til 1944 skyndiréttir.  Eigandanum brá til að byrja með en viðurkenndi að svo væri.  Bað mig jafnframt um að hafa hljótt um það.  Útskýrði síðan fyrir mér að yfir vetrartíma væri erfitt að liggja með annað hráefni en þessa 1944 rétti.  Á þessum tíma fékk hótelið réttina frá SS á um það bil 200 krónur í heildsölu.  Máltíðin með gúrkum, tómatsneiðum og hrásalati var seld á 960 kall eða því sem næst (sumir réttir á 920 krónur.  Aðrir á 980 krónur). 

  Tekið skal fram að nokkru síðar var þessi aðferð lögð af á þessu hóteli.  Eftir það hefur þar boðið upp á (dýrari) úrvals góðar máltíðir lagaðar á staðnum.

 

 

70% franskra veitingahúsa ber fram tilbúna rétti

Sparnaðarráð: Sparaðu 4 dekk og fjórar felgur!

  Flestir eiga 2 bíla. Það eru útgjöld upp á að minnsta kosti 8 dekk á álíka margar felgur. Á meðfylgjandi mynd sést hvernig hæglega má spara þann kostnað um 50%. Það munar um minna.  Þetta er sparnaður upp á 100 þúsund kall eða svo.  Fyrir þann pening má kaupa margar pylsur með öllu. 

Einn góður um Pekka og Ekka

  Þennan brandara um finnsku félagana Ekka og Pekka sá ég á fésbókinni.  Ég hljó svo dátt við lestur hans að ég verð að leyfa honum að kitla hláturtaugar ykkar líka:

  Ekka og Pekka voru úti á vatninu í tuttugu stiga frosti. Ekka spyr: "Hvers vegna ertu ekki með loðhúfuna þína?"

  Pekka svarar: "Hefurðu ekki heyrt um stórslysið á Heiðarvatni í fyrravetur?"

   - Nei, hvað gerðist?

   - Við vorum þarna tveir vinir, Sænski Björn og ég.  Báðir með loðhúfurnar.

   - Og hvað?

   - Sænski Björn bauð upp á snafs og ég heyrði það ekki.

Færeyskt góðgæti

  Núna eru færeyskir dagar í Smurbrauðsstofu Sylvíu á Laugavegi 170 (við gatnamótin fyrir ofan Nóatún í Nóatúni).  Þeir vara til klukkan sex á morgun (laugardag).  Þar er boðið upp á ræstkjötssúpu (rast kjöt).  Einnig bakka með fjórum girnilegum smurbrauðssneiðum.  Á einni er skerpukjöt (skerpikjöt).  Á annarri er færeysk rúllupylsa.  Á þeirri þriðju eru niðursneiddir knettir.  Á þeirri fjórðu eru niðursneiddar fríkadellur.

  Ræst kjöt og skerpukjöt eru hvorutveggja þurrkað lambakjöt.  Ræstkjötið er hryggur og frampartur og hangir skemur uppi.  Það er á stigi svipuðu því sem við köllum siginn fisk.  Skerpukjötið er læri og hangir lengur uppi en er ekki jafn þurrt og harðfiskur.  Það bragðast eitthvað í humátt að parmaskinku.  Bæði skerpukjötið og ræstkjötið eru bragðsterk og gefa endingargott eftirbragð.  

  Það er algengt að Íslendingum þyki þetta ekki góður matur þegar það er smakkað í fyrsta skipti.  Eftir að hafa smakkað það oftar vex sterk löngun í að komast sem allra fyrst í svona sælgæti oftar.  Þetta er svipað og löngunin í kæstan hákarl,  kæsta skötu og hangikjöt.  Eitthvað sem maður verður að fá sér í það minnsta árlega.  Helst miklu oftar.

  Ræstkjötssúpunni svipar mjög til íslensku kjötsúpunnar.  Þetta er matmikil grænmetissúpa með rófum,  gulrótum,  lauk,  hrísgrjónum og þess háttar.  Hlutfall ræstkjötsins er heldur minna en kjötið í íslensku kjötsúpunni.  Enda gefur ræstkjötið mun skarpara bragð.  Í Færeyjum er algengt að ræstkjötið sé fjarlægt úr súpunni og borðað sér með soðnum kartöflum.  Í Smurbrauðsstofu Sylvíu er kjötið í súpunni.  600 krónur fyrir súpuna á Smurbrauðsstofu Sylvíu er gott verð og auðveldar óvönum að smakka.  Innifalið í verðinu er ábót ef einhver er rosalega svangur.  Ég hef aldrei þurft á því að halda.  Súpan er saðsöm og ein besta ræstkjötssúpa sem ég hef fengið.  Alveg eðal.  5 stjörnu súpa.

  Smurðu heimilisbrauði er ekki ætlað að vera eiginlegur veislumatur sem keppir við alvöru "danskt smurbrauð".  Brauðbakkinn gefur góða hugmynd um hefðbundið smurt brauð á færeyskum heimilum.  Þó er skerpukjöt meira til spari í Færeyjum en snætt hvunndags. 

  Færeyska rúllupylsan er keimlík þeirri íslensku.  Sú færeyska er mildari og hlutfall kjöts meira á móti fitu.  Það er töluvert af lauk í henni og smávegis af púðursykri. 

  Knettir eru soðnar fiskbollur.  Uppistöðu hráefnið í knöttum er þorskur og kindamör.  Saman við það er blandað lauki, salti og pipar.  Sumir hafa örlítið af sykri með.  Færeysku knettirnir eru blessunarlega lausir við hveitibragð íslensku fiskbollanna.  Fyrir bragðið (í bókstaflegri merkingu) eru knettirnir eins og ferskari.  Að öðru leyti er bragðið líkt.

  Fríkadellur eru steiktar fiskbollur.  Að öðru leyti eru þær alveg eins og knettir.

  Þannig er frá brauðbökkunum í Smurbrauðsstofu Sylvíu gengið að hægt er að grípa þá með sér heim.  Það er upplagt að gera.  Meðal annars til að gefa öðrum að smakka með sér.  Og þess vegna að grípa með sér nokkra bakka til að eiga daginn eftir.  Jafnvel marga bakka til að eiga í marga daga.  Bakkinn kostar aðeins 1100 kall.

  Það er bráðskemmtilegt og bragðgott ævintýri að gera sér og sínum dagamun með því að smakka þessar færeysku kræsingar. 

Vandræðaleg staða

  Sauðfé á undir högg að sækja víðar en í snjósköflum á Norðurlandi,  eystri og vestri. 

  Þessi norski sauður flæktist í rafmagnslínu á láglendi og trylltist.  Áður en hann vissi af hékk hann á horni í 5 metra hæð.  Þegar hrúturinn kynntist rafmagnslínunni fyrst var hún óþægilega nálægt jörðu þar.  Þegar æði hljóp á hrútinn - við að festa horn í línunni - fór allt úr skorðum  Hann gat aðeins hlaupið í eina átt og línan fjarlægðist jörðu.

  Vitni voru að atburðinum.  Þau gerðu viðvart.  Hrútnum var því bjargað úr prísundinni áður en illa fór.  Hann hefur verið niðurlútur síðan og skammast sín fyrir að hafa verið svona mikill sauður.

Farsímar eru varasamir

 

  Því hefur löngum verið haldið fram að farsímar séu skaðlausir með öllu.  Vísað er í rannsóknir sem sanna þetta.  Gallinn er sá að það eru hagsmunaaðilar sem standa að rannsóknunum:  Farsímaframleiðendur og aðrir sem tengjast farsímaþjónustu.  Þegar á það er bent koma mótrök:  Farsímaframleiðendur þurfa fyrstir allra að fá vitneskju ef eitthvað er skaðlegt við farsímanotkun.  Þannig geta þeir brugðist við og afstýrt skaðabótamálum.

  Jú,  þetta er rétt.  En kapphlaupið um að selja sem flesta farsíma sem fyrst vegur þyngra.  Þess vegna er áherslan á að búið sé að rannsaka farsímanotkun með þeirri niðurstöðu að hún sé skaðlaus.

  Samt er það svo að ekki er talið æskilegt að ung börn séu mikið að blaðra í farsíma.  Einhverjar mælingar hafa sýnt að handfrjáls búnaður áreiti farsímanotanda meira en þegar símanum er haldið við eyrað.  Margir kannast við að hafa fengið hausverk af mikilli farsímanotkun.  Það er vísbending um að það sé að minnsta kosti ekki hollt að tala í farsíma. 

  Eigendur þessara eyrna áttu það sameiginlegt að tala mikið og lengi í farsíma.

Sparið fjórðung!

  Það eru ekki allir ríkir.  Þrátt fyrir að erfitt sé að finna laust bílastæði vegna allra 10 og 12 milljón króna jeppanna og fólk togist á um hvert eintak af nýjustu árgerð af símum sem kosta 140 þúsund kall (minn sími kostaði innan við 5 þúsund kall).  Það eru miðnæturbiðraðir út um alla Kringlu þegar ný árgerð af tölvuleik fyrir krakka er sett í sölu.  Biðraðirnar og hamagangurinn eru ennþá meiri þegar ný búð með útlendum vörum er opnuð.  Ekki síst ef útrásarvillingar og bankaræningjar tengjast þeim.  Sólarlandaferðum,  borgarferðum,  skíðaferðum,  golfferðum,  íþróttaleikjaferðum og ferðum á allskonar viðburði í útlöndum fjölgar dag frá degi.  Íslensku flugfélögin eru orðin 3 til að anna eftirspurn og eru stöðugt að bæta við nýjum áfangastöðum.  Dýrustu veitingastaðirnir á höfuðborgarsvæðinu eru þétt setnir.  Einkum þar sem máltíðin kostar yfir 10 þúsund kall.  Fólk er byrjað að hamstra pantanir á jólahlaðborðin.  Og það er september. 

  Það sitja ekki allir í slitastjórn né hafa fengið skuldir upp á hundruð milljóna króna afskrifaðar.  Sumir hafa fengið skuldir upp á milljarða afskrifaðar.  Aðrir hafa náð samkomulagi við bræður sína um kaup og sölu og milligöngu um kaup og sölu á fjárhags- og starfsmannakerfi til hins opinbera. 

  En það er til fólk sem þarf að spara.  Og jafnvel þó að það þurfi ekki að spara þá er óþarfa bruðl óþarfi.  Það eiga allir að hjálpast að við að gefa sparnaðarráð.  Ég læt ekki mitt eftir liggja. 

  Gleraugu kosta marga peninga.  Samhent hjón eða pör eða vinir geta sparað fjórðung með því að nota sameiginleg gleraugu.  Það er hægt að gera með því að nota aðeins 3 sjóngler í stað fjögurra.

  Það er smá kúnst að nota svona gleraugu til að byrja með.  Aðallega út af því að annar aðilinn þarf að ganga aftur á bak.  En þetta venst glettilega fljótt og fólk verður samstígara og nánara er á líður. 

 

Svaraði Jóhönnu um kerfið 2004

Snúast um sjálfa sig á góðum launum

  Þessi flugvöllur minnir á sitthvað í íslenskri stjórnsýslu - þó að hann sé í útlöndum.  En þetta er eitthvað svo íslenskt.  Flugvöllurinn er dálítið einangraður.  Einu samskipti íbúanna á þessari flugvallareyju við umheiminn eru í gegnum flugsamgöngur.  Íbúarnir eru rétt um tuttugu.  Þeir vinna eingöngu við að þjónusta flugið til og frá eyjunni.  Eru á fínu kaupi við það.  Enda í góðri samningsstöðu þar sem ekki er til annarra að leita.  Svo fá þeir vistir og aðrar nauðsynjar með flugi.  Og njóta ýmissa hlunninda í sárabætur fyrir að vera svona afskekktir og þjónusta mikilvægar flugsamgöngur.

  Flugið er fyrir íbúana og íbúarnir eru fyrir flugið.

 

Tímakaupið meira en tvöfaldast

Krúttlegar gamlar konur

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  Ég átti (brýnt) erindi í vínbúð á Eiðistorgi.  Þar var fátt um manninn.  Þó var þarna háöldruð kona með göngugrind.  Hún þurfti margt að skoða.  Miðaldra kona,  hugsanlega dóttir hennar (hún kallaði hana mömmu.  En það gæti hafa verið til að villa um fyrir nærstöddum), rak stöðugt á eftir þeirri gömlu.  Fann áfengisflöskuna sem sú gamla vildi kaupa (ég heyrði þá gömlu tala um meðala-Sherrý) og kom sér strax að afgreiðsluborðinu.  Sú gamla þurfti margt fleira að skoða og lét ekki reka mikið á eftir sér.  Enda engin ástæða til að göslast í flýti í gegnum vínbúðina.  Yngri konan var komin út að útidyrahurð og rak á eftir gömlu konunni.  Gamla konan tók sér góðan tíma í að finna greiðslu fyrir áfengisflöskuna og skoðaði ýmislegt í leiðinni.  Þegar sú gamla hafði gengið frá greiðslu ruglaðist hún á göngugrind sinni og hjólagrind fyrir innkaupakörfur vínbúðarinnar.  Hún skildi göngugrindina sína eftir í búðinni en brölti út með hjólagrind fyrir innkaupakörfur.  Það voru 2 eða 3 körfur í körfugrindinni.  Sú gamla tók sig vel út með þetta.  Það var reisn yfir þessu.

  Mæðgurnar voru komnar út á stétt þegar dóttirin áttaði sig á mistökunum.  Það tók nokkra stund að gera þeirri gömlu grein fyrir því að hún væri með vitlausa grind.  Hún var ekki til í sleppa körfugrindinni fyrr en dóttirin hafði skokkað eftir göngugrindinni. 

.

  Í sömu verslunarmiðstöð var öldruð kona að rúnta um á nettum rafmagnsbíl.  Bíllinn var ekki plássfrekari en stórt mótorhjól.  Bíllinn var þó á fjórum hjólum,  hljóðlaus og aö öðru leyti eins og yfirbyggt mótorhjól í útliti.  Flott tæki.  Gamla konan átti í örðugleikum með að ráða við tækið.  Ég forvitnaðist um þessa skemmtilegu innkaupakerru.  Rafmagnsbíll þessi nær 15 kílómetra hraða.  Það er lúxus fyrir þá gömlu að skreppa á bílnum til innkaupa á Eiðistorgi.  Ég var á hraðferð og gaf mér ekki tíma til að fylgjast betur með innkaupaferð konunnar.  Miðað við hvað hún var dálítið klaufsk á tækið óttast ég um verslanahillurnar á Eiðistorgi.  . 

Veitingahússumsögn

 - Réttur:  Sænskt hlaðborð

 - Veitingastaður:  Fljótt & Gott,  BSÍ

 - Verð:  1995 kr.

 - Einkunn:  ***1/2 (af 5)

  Þegar tal berst að sænskum mat koma sænskar kjötbollur upp í hugann.  Þær eru ekki veislumatur en ágætar hvunndags.  Það á við um fleira á sænska hlaðborðinu á Fljótt & Gott á BSÍ.  Þar má finna steiktar smápylsur (korv), niðurskornar pylsur í brúnsósu, beikon,  hakkbuff með lauki og þess háttar.  Sumt er meira framandi, svo sem innbakaður lax.  Hann er ekki það besta á hlaðborðinu.

  Þetta og ýmislegt fleira eru aðalréttir.  Forréttirnir eru meira veisluborð.  Þar má upp telja síldarrétti,  lifrakæfu,  roastbeef, skinku og svo framvegis.  Þeir eru á veislulegum bökkum ásamt grænmeti, ávöxtum og einhverju svoleiðis.  Meðlæti með forréttum og aðalréttum er fjölbreytt.  Til að mynda bragðgott kartöflugratín og steiktir kartöfluplattar sem kallast raggmunk.  Þeir eru steiktir upp úr eggjahræru og snæddir með títuberjasósu.  Algjört nammi sem smellpassar með beikoni. 

  Í eftirrétt er einhverskonar kókoskaka.  Ég smakkaði hana ekki en borðfélagar mínir gáfu henni hæstu einkunn. 

  Þeir,  eins og ég, voru ánægðir með sænska hlaðborðið.  Það er gaman að smakka sitt lítið af hverju í fyrstu umferð og fá sér síðan meira af því sem best bragðast.  Verðið er fínt.  Það er vel að þessu staðið.  Réttirnir eru merktir bæði með sænskum heitum og íslenskum.  Það er til fyrirmyndar.  Ég var á báðum áttum með það hvort sanngjarnt væri að gefa hlaðborðinu 4 stjörnur eða 3 og hálfa.  Nákvæmasta einkunn er 7,5 (af 10). 

  Ég mæli með sænska hlaðborðinu á BSÍ.  Allir finna sitthvað fyrir sína bragðlauka.  

  Sænska hlaðborðið er í boði til og með 2. október.  Ég á eftir að heimsækja það oftar.  Mun oftar.  Ég hef þegar sótt það tvívegis.  Það segir sína sögu.  Ég fagna þessu uppátæki hjá Fljótt & Gott:  Að bjóða okkur upp á spennandi sænskt hlaðborð á góðu verði og standa glæsilega að því.

  Það myndi skerpa á stemmningunni að spila músík sungna á sænsku.  Íslendingar þekkja og kunna vel við svoleiðis músík,  allt frá söngvunum um Emil í Kattholti og Línu Langsokk til Sven Ingvars og Black Ingvar.  Ég er mest fyrir Entombed - þó að þeir laumist stundum til að syngja á ensku.