Íslensk músík í sænskum fjölmiðlum

 

  Í sænskum dagblöðum er dálæti á íslenskri músík áberandi.  Í áramótauppgjöri sænska dagblaðsins Aftonbladet er eftirfarandi texti undir yfirskriftinni "Konsert" (hljómleikar ársins) yfir það merkasta á árinu 2012:  "Björks konsert i augusti paa Skeppsholmen i Stockholm.  Istappar i vaaldig varm rymd, totalt minnsvard i allt."

  Ég er ekki nógu góður í sænsku til að þýða þetta yfir á íslensku.

  Undir yfirskriftinni "Musik" er þessi texti:  "Sigur Rós album Valtari har gudomligt tröghet."

  Í dagblaðinu Dagens Nyheter var birtur listi yfir það sem hæst mun bera í listum og menningu á árinu 2013.  Undir yfirskriftinni "Júlí" er fyrirsögnin:  "Sigur Rós á Hróarskeldu". 

  Danska fríblaðið Gaffa liggur frammi í sænskum plötubúðum.  Í nýjasta hefti Gaffa er listi yfir 5 hápunkta Iceland Airwaves 2012.  Frammistaða þeirra hljómsveita sem raðast í 5 efstu sætin er studd rökum og umsögn.  Þær eru:  Retro Stefson,  Skúli Sverrisson,  HighasaKite,  Sólstafir og Sigur Rós. Til gamans má rifja upp að plata Sólstafa náði 12. sæti á finnska vinsældalistanum fyrir tveimur árum.  Ótrúlega hljótt hefur verið um það í islenskum fjölmiðlum.  

Splunkunýtt lag með yngri systur Eivarar

  Elinborg Pálsdóttir er yngri systir Eivarar.  Hún hefur verið að semja músík og spila og syngja með hljómsveit en einnig sóló.  Hér er splunkunýtt lag með Elinborgu.

  Eivör hefur nú selt yfir 120.000 eintök í Noregi af nýjustu plötu hljómsveitar sinnar, Vamp.  Þar syngur hún um systur sínar:

Plötuumsögn

 

 - Titill:  Himinbrim

 - Flytjandi:  Nóra

  - Einkunn: *****

  Það var nokkuð merkilegt hvernig íslenska hljómsveitin Nóra fjármagnaði sína aðra plötu,  Himinbrim.  Hljómsveitin leitaði til aðdáenda sinna úti í heimi.  Og viti menn:  Frá gjörvallri heimsbyggð bárust fjárframlög sem gerðu hljómsveitinni kleift að hljóðrita og gefa út plötuna.  Það skemmtilega er að Nóra semur og syngur sín ljúfu lög á íslensku.  Rétt eins og Sigur Rós.

  Samlíkingin við Sigur Rós nær lengra.  Tónlist Nóru svipar að hluta til seiðmögnuðu fegurðarinnar sem einkennir músík Sigur Rósar.  Þó fer því fjarri að um stælingu á Sigur Rós sé að ræða.  Nóra er alveg með sinn persónulega og sjálfstæða hljóðheim.  Til að vísa í fleira kunnuglegt má alveg eins nefna hljómsveitina Maus til sögunnar.  En samt ekki beinlínis. Söngstíll Egils Viðarssonar minnir á söngstíl Bigga í Maus.  Ekki síst þegar gítar og rokk krauma undir. 

  Fallegur og stígandi hljómagangur einkennir lagasmíðar Nóru.  Fegurð, hátíðleiki og rísandi framvinda umlykja tónlistina.  Hugsanlega má staðsetja hljómaganginn í humátt að fegurstu lögum Coldplay.  Nóra er bara miklu skemmtilegri hljómsveit.  

  Platan í heild er pínulítið seintekin.  Lögin hljóma samt vel við fyrstu hlustun.  Þau hljóma ennþá betur við ítrekaða spilun.  Hægt og bítandi opnast blómið og springur að lokum út í allri sinni dýrð.

  Þetta er tölvupopp og píanóspil skreytt með strokhljóðfærum (fiðlum og sellói).  Söngrödd Auðar Viðarsdóttur er mjúk og ljúf.  Textaframburður hennar er skýr og góður.  Músíkin flakkar á milli þess að vera notalega þægileg annars vegar og fast að harðneskju og hávaða hins vegar.  Trommuleikurinn er aftarlega í hljóðblöndun. Hann er snilld þegar best lætur.  Virkilega flottur. 

  Allt er fagmannlega afgreitt en jafnframt á "lifandi" hátt.

 Umslagið er krúttlegt.  Nóra tilheyrir,  jú,  krúttkynslóðinni.  Allur texti á umslagi er handskrifaður með auðlæsilegri rithönd.  Það hefur tekið tímana tvo eða rúmlega það.  Sem leturfræðingur hef ég gaman af að rýna í nostursamlega handskrifaðan textann.  Brúnleitt litaval (út í gult og "orange") er gott. 

  Himinbrim  er glæsileg plata og tvímælalaust ein af þeim bestu 2012. 

  Hægt er að hlusta:  http://listen.noramusic.is/album/himinbrim

Hin jólalögin

  Sumir hafa horn í síðu jólalaga.  Segjast ekki þola jólalög.  Þetta er hálf kjánaleg afstaða.  Jólalög eru ekki afmarkaður músíkstíll.  Það má finna jólalög í flestum músíkstílum.  (Eitt það) flottasta er í írskum þjóðlagarokksstíl,  Fairytale of New York,  með Kirsty McColl og The Pogues.  Ég á fína jólaplötu með ýmsum bandarískum blúsurum.  Önnur jólalög má finna í músíkstílum á borð við reggí, kántrý, þungarokki, djassi, sálmasöng, pönk og hvað sem er.  Heims um ból fagnar fólk sólrisuhátíðinni jólum með söng og hljóðfæraleik.  Hátíð ljóss og friðar.  Jólin eru góð skemmtun í skammdeginu.  Vottar Jehova,  Amish-fólkið og fleiri sniðganga þó jólin fyrir það eitt að þau séu upphaflega heiðin hátíð.  Það er miður.  Jólin eru svo skemmtileg með jólasveinum,  jólaálfum, jólatré, jólagjöfum, veislumat, gott í skóinn og það allt. 

  Vissulega er til eitthvað sem fellur undir víða skilgreiningu á dæmigerðu jólalagi:  Létt popplag með bjöllum, klingjandi gítarspili og einhverju svoleiðis.  Þau eru fyrirferðarmest í útvarpi.  Hér eru nokkur sem sjaldnar er spiluð í útvarpi:

 

  Þetta eru kátir piltar frá Atlanta í Bandaríkjunum.

  Bresku anarkistarnir í Crass eru jólabörn.  Á dögunum fékk borgarstjóri Reykjavíkur sér húðflúr með lógói Crass.  Crass héldu hljómleika á Íslandi á níunda áratugnum og gáfu út plötur með íslensku hljómsveitinni Kukli.

  Íslandsvinirnir í bresku hljómsveitinni The Fall gáfu út jólalag til minningar um John Quays sem lést af völdum of stórs skammts af heróíni.

  Bandaríski rapparinn Snoop Doggy Dog stendur í þeirri trú nú að hann sé endurborinn Bob Marley.  En hann er sama jólabarnið fyrir því.

  Smá jólarokk.

  Íslenskt jólarokk með hljómsveitinni F.

  Og Fræbbblarnir.

Forvitnileg og áhugaverð plata

  Færeyska plötuútgáfan Tutl var að senda frá sér áhugaverða safnplötu,  World Music from the Cold Seas.  Eins og nafnið gefur sterklega til kynna þá inniheldur hún þjóðlega (etníska) tónlist frá Færeyjum, Íslandi, Grænlandi og Samalandi.  Meðal flytjenda eru Eivör,  víkingametalssveitin Týr,  Margrét Örnólfsdóttir,  Kristian Blak og grænlenska hljómsveitin Sume. 

  Af lögum á plötunni má nefna  Ólaf Liljurós  í flutningi Tryggva Hansen,   Ormin langa  með Tý og  Fæðing máfsins II  með Klakka.  Klakki er hljómsveit Nínu Bjarkar Elíasson.   Fæðing máfsins II  er eftir hana og Sjón.  Fallegt lag með flottum texta.

  Samtals inniheldur platan 16 lög,  fjögur frá hverju því landi sem áður er nefnt.  Johan Anders Bær er líklega sá af samísku flytjendunum sem best er þekktur hérlendis.  Hann átti til að mynda lag á safnplötunni vinsælu  Rock from the Cold Seas  sem kom út fyrir 13 árum.   World Music from the Cold Seas  er einskonar sjálfstætt framhald af þeirri plötu.  Lögin eru sungin á móðurmáli flytjenda. 

  World Music from the Cold Seas  fæst í Smekkleysu á Laugarvegi og áreiðanlega í fleiri plötubúðum.  Tékkið á plötunni.

  Hér fyrir neðan er sýnishorn af því sem heyra má á  World Music from the Cold Seas.   Það er með grænlensku hljómsveitinni Sume.

 

Stór og spennandi rokkhátíð í Reykjavík og á Akureyri

Ol'Dirty Kalxa, í samvinnu við Restingmind Concerts, Norðurhjararokk og Rás 2, kynnir:

FJANDINN KICE METALFEST

14. des 2012 á Gauki á Stöng í Reykjavík og
15. des 2012 á Græna Hattinum Akureyri

Í Reykjavík
L'ESPRIT DU CLAN (FR)
HANGMAN'S CHAIR (FR)
MOMENTUM
DIMMA
ANGIST
MOLDUN
OPHIDIAN I
ásamt DJ KIDDA ROKK

Á Akureyri
L'ESPRIT DU CLAN (FR)
HANGMAN'S CHAIR (FR)
MOMENTUM
SKURK 

  Á hátíðinni koma fram frönsku þungarokkssveitirnar L'ESPRIT DU CLAN og HANGMAN'S CHAIR. Hátíðin er liður í farandfestivali sem nefnist fullu nafni: "Fjandinn, Kicé qu'à l'Chat VI : Breizh vs Iceland".

  Hátíðin er hugarfóstur Íslandsvinarins Kalchat sem hefur skipulagt þessa hátíð síðan 2007.  Hann vinnur hjá bókunarskrifstofunni Rage Tour sem er stórveldi í bransanum og sér m.a. um að bóka tónleika með nöfnum eins og: Napalm Death, Crowbar, Agnostic Front, Biohazard, Entombed, Hatebreed, Madball, Sepultura, Sick of It All og Brutal Truth, ýmist í Frakklandi eða út um alla Evrópu.

  Hátíðin ferðast út um allt Frakkland.  Nú er komið að því að halda hana á Íslandi.

  Fjölmenni úr vinahópi Kalchat mætir hingað með honum.  Þetta verður mikið partý.  Rokk- og metalhausum landsins er boðið til glæsilegrar veislu. Miðaverði er ótrúlega lágt miðað við umfang:

Miðaverð: 1.500 í Reykjavík / 2.000 á Akureyri
Aldurstakmark: 18 ára
Húsið opnar 20, byrjar 21.

MIÐASALA RVK: http://www.midakaup.is/restingmind/fjandinn-kice-metalfest

Heimasíða hátíðarinnar: http://www.kice.cc

Skúbb! Eivör með fjórfalda platínusölu í Noregi og vinyl!

  Í áratug eða svo hefur færeyska söngkonan Eivör verið ástsælasti erlendi tónlistarmaður á Íslandi.  Einstakar plötur með henni hafa verið að seljast í allt að 10 þúsund eintökum.  Jafnframt hefur Eivör margoft verið tilnefnd þegar kemur að Íslensku tónlistarverðlaununum og íslensku leiklistarverðlaununum Grímunni.  Hún hefur landað ófáum verðlaunum.

  Færri gera sér grein fyrir því hvað Eivör er stórt nafn á hinum Norðurlöndunum.  Einkum í Noregi og Danmörku.  Hún hefur margoft hlotið tilnefningar og unnið til verðlauna í Dönsku tónlistarverðlaununum.  Lag með Eivöru og danska rappdúettnum Nik & Jay náði 1. sæti danska vinsældalistans.  Í Noregi er Eivör ennþá stærra nafn.

  Í gær fékk Eivör viðurkenningu fyrir metsöluplötu í Noregi.  Fjórfalda platínusölu.  Samtals hafa selst þar 120 þúsund eintök af plötu með hljómsveit hennar Vamp,  Liten Fuggel.  Platan hefur setið í efsta sæti norska sölulistans vikum saman.  Á plötunni syngur Eivör m.a. gullfallegt lag sitt um systur sínar,  Elísabeth og Elinborg. 

  Við sama tilefni var nýjasta sólóplata Eivarar,  Room,  gefin út á vinyl.  

Músíksmekkur frambjóðenda reið baggamun

 

  Þegar lítill munur er á fylgi forsetaframbjóðenda í Bandaríkjum Norður-Ameríku þá getur músíksmekkur þeirra ráðið úrslitum.  Það gerðist í tilfelli Husseins Obama og Mitts Romneys.  Músíksmekkur þess fyrrnefnda er meira sannfærandi og á víðar snertiflöt með hinum almenna Bandaríkjamanni.  Eða öllu heldur einhversskonar þverskurði af honum.

  Músíksmekkur Mitts Romneys er nánast einskorðaður við eldri hvíta kalla.  Að vísu sagðist Mitt helst hlusta á klassík og djass.  Hann gat þó ekki nefnt nein nöfn í þeirri deild.  Þess í stað er hann þokkalega vel að sér um eldri kántrýrokkara og uppáhaldshljómsveitir á borð við Eagles, Beach Boys og Aerosmith.  Til að mynda þykir honum Beach Boys réttilega ekki vera sama gamla góða grúppan og í gamla daga.  

  Gamli fyrrverandi sólógítarleikari Eagles,  Don Felder,  er persónulegur vinur Romneys og stuðningsmaður.  Annars hefur Eagles í áratugi verið í stuðningsliði Jerrys Browns, demókrata og af og til ríkisstjóra í Kaliforníu. 

 

   Hussein Obama er, eins og Mitt, svag fyrir músík hvítra eldri manna.  En hann er líka fyrir rappið og ljóðasöng,  sálarpopp og djass.  John Coltrane,  Miles Davis og Charlie Parker eru iPodinum hans.  Meðal annarra flytjenda sem Obama hefur dálæti á eru Brúsi frændi (Springsteen),  Steve Wonder,  Eminem,  Jay Z,  Fugees,  Sheryl Crow,  The Rolling Stones,  Bob Dylan,  James Brown og Gil Scott-Heron.

.

  Reyndar er ástæða til að setja fyrirvara við yfirlýsingar frá frambjóðendum um uppáhalds tónlistarmenn.  Markaðsdeild framboðsins er stundum með puttana í því dæmi.  Ef ekki þá getur illa farið.  Einn sem atti kappi við Romney um útnefningu til forsetaframboðs hampaði aðdáun á pönk-fönk-rapp-metalsveitinni Rage Against the Machine.  Liðsmenn hennar brugðust ókvæða við og fordæmdu flest sem sá stóð fyrir.  Hann átti ekki möguleika eftir það.  Romney vísaði óbeint í það dæmi þegar hann sagðist vera tregur til að telja upp uppáhalds tónlistarmenn sína sem hann vissi að styddu ekki framboð sitt. 

 .

  

Misskildu hvað var að gerast í landinu

Spennandi hljómleikar Rustys, gítarleikara Pauls McCartneys, í Austurbæ

  Hljómleikar gítarleikara bítilsins Pauls McCartneys verða á morgun (fimmtudag) í Austurbæ.  Rusty Anderson heitir kappinn og hefur verið einskonar hægri hönd Pauls (Paul er örvhentur) til fjölda ára og gítarleikur hans sett sterkan svip á plötur Pauls.  Ásamt spilamennskunni með Paul hefur Rusty haldið úti eigin hljómsveit og sent frá sér sólóplötur, sem innihalda m.a. bassaleik og söng Pauls.  Músík Rustys þykir svipa mjög til tónlistar Pauls.  Það er eðlilegt. 

   Á hljómleikum með Paul er Rusty iðulega bæði í hlutverki Johns Lennons og Georges Harrisonar í Bítlalögum.  

  Rusty kemur með hljóðfæraleikara með sér.  Fjöldi íslenskra tónlistarmanna syngur og spilar einnig með þeim.  Með því að smella á "posterinn" hér fyrir ofan má sjá nöfn þeirra.

  Miðasala er á midi.is.

Fátækleg minningarorð um góðan dreng

  Hörmuleg tíðindi bárust frá Færeyjum í gærmorgun.  Gítarleikarinn Rasmus Rasmussen hefur kvatt þennan heim.  Hann skilur eftir sig djúp og varanleg spor í færeyskri tónlist og færeysku samfélagi. 

  Ég kynntist Rasmusi þegar færeyskur tómstundaskóli fékk mig til að kenna skrautskrift í Þórshöfn á tíunda áratugnum.  Rasmus og félagar hans í þungarokkshljómsveitinni Diatribes bönkuðu upp á hjá mér og buðu á óformlega einkahljómleika í æfingarhúsnæði.  Það hafði spurst út að Íslendingurinn væri þungarokksunnandi.  Ég man ekki hvort Rasmus var þá byrjaður með eina þungarokksþáttinn í færeyska útvarpinu,  Rokkstovuna.  Kannski var það aðeins síðar.  Rasmus langaði til að spila íslenskt þungarokk í þættinum og bað mig um að vera sér innan handar við það.  Sem var auðsótt mál.  Jafnframt kynnti hann mig fyrir færeysku þungarokkssenunni.  Það leiddi til þess að ég tók saman vest-norræna þungarokksplötu,  Rock from the Cold Seas.  Hún innihélt færeysk,  grænlensk,  samísk og íslensk lög.

  2002 hafði ég milligöngu um að nýrokkshljómsveit Rasmusar,  Makrel,  tæki þátt í Músíktilraunum Tónabæjar.  Hljómsveitin sigraði á sínu undanúrslitskvöldi og hlaut bronssætið á lokakvöldinu.  Rasmus var kosinn besti gítarleikarinn.  Hann var einnig kosinn besti gítarleikarinn í færeysku tónlistarverðlaununum AME. 

  Með Makrel spilaði Rasmus oftar á Íslandi og nokkur lög hljómsveitarinnar nutu vinsælda í íslensku útvarpi.  Makrel var stórt nafn í færeysku rokki. 

  Með útvarpsþættinum  Rokkstovunni  hafði Rasmus mótandi áhrif á tónlistarsmekk Færeyinga.  Einnig sem nýskapandi gítarleikari með flottan og sjálfstæðan stíl.  Hann hafði spilað með flestum helstu þungarokkshljómsveitum Færeyja.  Velgengnin steig Rasmusi ekki til höfuðs.  Hann var rólegur, prúður og hógvær;  brosmildur,  glaðsinna og jákvæður.  Lífið brosti við honum. 

  Þá dundi ógæfan yfir.  2006 varð Rasmus fyrir fólskulegri árás á skemmtistað.  Nokkrir menn gerðu hróp að honum og lömdu hann illa.  Næstu daga var Rasmusi hótað öllu illu í síma.  Lögreglan upplýsti að ekkert væri hægt að gera í málinu vegna þess að ofsóknirnar væru vegna samkynhneigðar Rasmusar.  Það var "tabú" í Færeyjum.  Samkynhneigðir Færeyingar fóru leynt með kynhneigð sína og flúðu til útlanda.  Það átti ekki við Rasmus.  Honum þótti það út í hött.  Í Færeyjum var fjölskylda hans og vinahópur.  Þar vildi hann vera. 

   Barsmíðarnar, hótanirnar og viðbrögð lögreglunnar ollu því að Rasmus fékk taugaáfall.  Hann gerði tilraun til sjálfsvígs og var í kjölfar vistaður á geðdeild.  Hann náði aldrei fullri heilsu eftir það.

  Rannveig Guðmundsdóttir,  þáverandi þingkona,  tók málið upp á vettvangi Norðurlandaráðs.  Færeyska lögþinginu var stillt upp við vegg:  Að breyta lögum eða tapa aðild að Norðurlandaráði annars.  Málið vakti mikla athygli um öll Norðurlönd og víðar í Vestur-Evrópu.  Í Færeyjum var tekist harkalega á um frumvarp til breyttra laga.  Andstæðingar breytinga létu mjög að sér kveða í kirkjum eyjanna.  Þar voru haldnar vikulegar bænastundir með ákalli til guðs um að áfram yrði refsilaust að ofsækja samkynhneigða.  Þegar ný lög voru samþykkt eftir mikið þref var flaggað í hálfa stöng við kirkjurnar.  Prestar lýstu deginum sem þeim svartasta í sögu Færeyja.

  Færeyskt tónlistarfólk og ungt fólk almennt stóð þétt við bakið á Rasmusi og sýndi stuðning í verki á margvíslegan hátt.  Fjöldi Íslendinga gerði það einnig.  Rasmus var þessu fólki eðlilega afskaplega þakklátur.  Það skipti hann öllu máli að finna þennan stuðning.  Ekki síst frá Íslendingum. 

  Hægt og bítandi náði Rasmus heilsu upp að því marki að hann fór að semja tónlist á nýjan leik.  Fyrst með því að senda frá sér sólóplötur.  Þar spilaði hann á öll hljóðfæri og söng.  Hann var einnig byrjaður að vinna með hljómsveitum.  En það vofði svart ský yfir - þó honum tækist stundum að leiða það hjá sér.  Síðustu sólóplötuna sendi hann frá sér undir listamannsnafninu Mjörkaborg (mjörka = mengunarský eða -þoka).  Síðustu hljómsveit sína kallaði hann Hatursvart.  Útgáfu sína gaf Rasmus nafnið Myrkar Records. 

  Rasmus var ekki aðeins frábær gítarleikari og tónlistarmaður heldur einnig listmálari,  ljósmyndari og gerði sín eigin myndbönd.  Hann var afskaplega vinsæll hjá þeim sem kynntust honum;  elskulegur og ljúfur drengur.  Í sumar sendi hann frá sér myndband þar sem hann lýsir andlegri vanlíðan á sinn opinskáa og einlæga máta.  Líkamlegu sárin voru gróin en ekki sárin á sálinni:

   

  Rasmus skilur eftir sig hlýjar minningar.  Þær sem og listaverkin hans lifa.