Upphefð poppmenningarinnar

  Ekki kemur beinlínis á óvart að bandaríska söngvaskáldið Bob Dylan hljóti bókmenntaverðlaun Nóbels í ár.  Meira undrunarefni er að hann hafi ekki fengið þau fyrir langa löngu.  Foreldrar hans eru gyðingar.  Til margra ára hefur spurst út að nafn hans sé í pottinum yfir þau sem koma til greina.  

  Vegna þess hve lengi hefur verið gengið framhjá Dylan hafa fréttaskýrendur hallast að annarlegum viðhorfum dómnefndarinnar.  Snobbi.  Dylan flytur sín ljóð við gítarglamur og einfaldar laglínur.  Á sumum bæjum þykir svoleiðis ekki fínt.  Langt í frá.  Lágmenning kallast það.

  Nóbels-verðlaun Dylans eru upphefð fyrir dægurlagaheiminn.  Viðurkenning á því að bestu söngvaskáld hans eigi heima í flokki með Halldóri Kiljan Laxness, Günter Grass og Ernest Hemingway.

  Áhrif Dylans eru gríðarmikil á samtíðamenn.  Hann kenndi Bítlunum að reykja hass.  Hann breytti viðhorfum til dægurlagatexta.  Áður voru þeir einskonar léttvægt örþunnt smjörlag ofan á brauð.  Skiptu litlu máli og stóðu höllum fæti án laglínu.  Dylan bauð hinsvegar upp á ljóðræna, djúpa, safaríka og magnaða texta.  Þeir stóðu keikir án laglínu.  Engu að síður skipti laglínan heilmiklu máli.  Dylan er góður lagahöfundur.  Fjöldi tónlistarmanna hefur náð toppsætum vinsældalista með lögum hans.  Hver kannast ekki við lög eins og "Mr. Tambourine Man" (The Byrds),  "Blowin in the Wind" (Peter, Paul & Mary), "Knocking on Heavens Door" (Guns N´ Roses) og "Like a Rolling Stone" (The Rolling Stones)?    

 

Bob Dylan fær Nóbelinn

Listinn kemur á óvart

  Á Fésbókinni er að finna margar áhugaverðar tónlistarsíður.  Ein heitir Classic Rock.  Hún skartar allflestum þekktustu lögum sem falla undir hatt klassísks rokks.  Afar forvitnilegt er að skoða og bera saman hvað lögin hafa fengið margar birtingar.  Sá listi kemur á óvart.  Ég veit samt ekki alveg hvað hægt er að lesa út úr því.  Sum lög vekja kannski forvitni þeirra sem eiga það ekki í sínu tónlistarsafni.  Önnur eru menn kannski með í spilaranum sínum hversdagslega og sleppa því að sýna þeim áhuga á Fésbókarsíðu.  

  Síðuna má finna með því að smella H É R - ef þú ert með aðgang að Fésbók.  

  Þetta eru vinsælustu lögin á síðunni (innan sviga er birtingafjöldinn)

1  Týr - Ormurin langi (419)

2  The Stranglers - No More Heroes (327)

3  Tom Robinson Band - 2-4-6-8 Motorway (186)

4  Creedence Clearwater Revival - I Put a Spell on You (160)

5-6 Janis Joplin - Move Over (148)

5-6 Shocking Blue - Venus (148)

7  Steely Dan - Realin in the Years (128)

8  Guns N´ Roses - Sweet Child O´ Mine (126)

9  Public Image Limited - Rise (115)

10 Spencer Davis Group - Keep on Running (103)

11 Doors - Light my Fire (85)

12 The Kinks - You Really Got Me (70)

13 The Byrds - Eight Miles High (69)

14 Echo & the Bunnymen - The Cutter (68)

15 Rage Against the Machine - Killing in the Name (66) 

Hver eru bestu söngvaskáldin?

  Hver eru bestu söngvaskáld dægurlagasögunnar?  Þessari spurningu hafa margir velt fyrir sér svo árum og áratugum skiptir.  Flestir hafa einhverja hugmynd um svarið.  Kannski ekki alveg hver er númer 1 eða 2 eða 3.  En nokkurn veginn hverjir eiga heima á listanum yfir 10 bestu.

  Söluhæsta popptónlistarblað heims,  bandaríska Rolling Stone,  hefur kannað málið og komist að niðurstöðu.  Niðurstaðan er sannfærandi.  Það er erfitt að vera ósammála henni. Nema kannski um sætaröðina til eða frá.  

  Þó að það hafi verið fyrirliggjandi að Paul McCartney og John Lennon skipi 2. og 3ja sæti listans þá er merkilegt til þess að vita að þeir hafi verið í sömu hljómsveit.  Skemmtileg tilviljun örlaganna.  Annars er listinn þannig.

1  Bob Dylan

2  Paul McCartney

3  John Lennon

4  Chuck Berry

5  Smokey Robinson

6  Mick Jagger & Keith Richards

7  Carols King & Gerry Goffin

8  Paul Simon

9  Joni Mitchell

10 Stevie Wonder

81 Björk

 

Áttræð goðsögn í Hörpu

  Bandaríska söngvaskáldið Kris Kristofferson er með hljómleika í Hörpu í haust.  2004 hélt hann skemmtilega hljómleika í Laugardalshöll.  Þar hrjáði hann nýr og innbyrðis falskur gítar.   Það kom ekki alveg nógu vel út.  Þannig lagað.  Hann er oft og tíðum pínulítið falskur söngvari.  Það er bara flott.  En virkar illa með fölskum gítar.

  Kris flýgur léttilega inn á níræðis aldur eftir örfáa daga.  Hann á frábæra ferilsskrá.  Bæði sem kvikmyndaleikari,  söngvaskáld og söngvari.  Hann er eitt af stærstu nöfnum kántrý-deildarinnar.  Hans tónlistarferill nær einnig langt inn í rokksöguna. 

  Hann er meðhöfundur fyrsta Clash-lagsins,  "Rock and Roll Time".  Lags sem kom út 1976 á frábærri plötu Rogers McGuinns,  "Cardiff Rose",  ári áður en fyrsta plata The Clash kom út.  Frábært lag!

  Eitt þekktasta lag Kris er "Me and Bobby McGee" í flutningi Janis Joplin. Þau voru elskendur.  Janis sagði frá því að hann hafi verið eina manneskjan í hennar lífi sem toppaði hana í áfengisdrykkju. Hún slátraði daglega nokkrum flöskum af Southern Comfort.  Kris fór létt með sama skammt og bætti við nokkrum flöskum af sterkara víni.  Bara til að skerpa á.

  Ótal margar stórstjörnur hafa sungið lög Kris inn á plötur með góðum árangri.  Allt frá Johnny Cash til Jerry Lee Lewis.  

Líka Ríó tríó.  

  Kris hefur sterkar taugar til Skandinavíu.  Afi hans og amma voru Svíar (eins og álykta má af nafni hans).  Hann kann hrafl í sænsku og þykir gaman að sænska er auðskiljanleg í Færeyjum.  Kris er sannur Færeyingavinur og hefur sungið inn á plötu með færeyska kántrý-kóngnum Halli Joenson.  

 

Kris Kristofferson í Hörpu

Wings var hörmuleg hljómsveit!

Bob Dylan og hans bestu lög

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  Bandaríska söngvaskáldið Bob Dylan átti afmæli í vikunni.  Varð hálf áttræður.  Fór létt með það.  Dylan er tvímælalaust einn merkasti tónlistarmaður sögunnar.  Ljóðrænir textar hans eru magnaðir,  lagasmíðar iðulega grípandi og áhrifaríkar og tónlist hans oft og tíðum frábær.  

  Í upphafi ferils í árdaga sjöunda áratugarins var Dylan trúbador;  spilaði á kassagítar og blés í munnhörpu.  Hann varð kóngur og fyrirmynd í þjóðlagasenunni á alþjóðavísu.  Flestar vestrænar þjóðir eignuðust sína útgáfu af Dylan.  

  Rokkhljómsveitir ekki síður en vísnasöngsveitir kepptust við að flytja söngva hans.  Margar með hámarks árangri á vinsældalistum.

  Dylan hafði djúpstæð áhrif á Bítlana og allan rokkbransann,  sem og hippakynslóðina.  Óvænt tók hann heljarstökk út úr þjóðlagamúsíkinni og inn í innsta hring rokksins 1965.  Margir gamlir aðdáendur móðguðust.  Sumir meira en móðguðust.  Trylltust.  Nýir fögnuðu.  

  Í tilefni stórafmælis skáldsins er ástæða til að rifja upp ársgamlan lista sem  breska tónlistarblaðið Uncut gerði yfir bestu lög kappans.  Leitað var til margra tuga þekktustu söngvaskálda sem besta sýn hafa yfir allan tónlistarferil skáldsins.  Þ.á.m.  Kris Kristofersson,  Natalie Merchant (10.000 Maniacs),  Tom Waits,  Joan Baez,  Bryan Ferry,  Ian McGulloch (Echo and the Bunnymen), Jeff Tweedy (Wilco), Billy Bragg,  Richie Havens... 

  Niðurstaðan varð þessi (orginalar af lögum hans eru ekki í boði fyrir evrópska þútúpu-notendur):  

1.  Like a Rolling Stone (af plötunni "Highway 61 Revisited" frá haustinu 1965).  Ekki aðeins eru lag og texti áleitin listaverk heldur var hljóðheimurinn nýr, ferskur,  töfrandi og sláandi á þessum tíma.  Þetta var  gjörólíkt öllu sem áður hafði heyrst.  Flutningurinn á laginu hér er ekki afgreiddur af Dylan sjálfum.  Þútúpan geymir ekki "orginalinn" með honum.  En þetta er þokkaleg hermikráka (cover song).   

2. Tangle up in Blue (af plötunni "Blood on the Tracks" 1975)

3. Visions of Johanna (af "Blonde on Blonde" 1966)

4. A Hard Rain´s A-Gonna Fall  (af "Free Wheelin´" 1963)

5. It´s Allright, Ma (I´m Only Bleeding)  (af "Bringing it all back Home" vorið 1965)  

6.  Subterrean Homesick Blues (af plötunni "Bringing it all back Home" 1965)

7.  Desolation Row (af "Highway 61 Revisited" 1965) 

8.  I Want You (af "Blonde on Blonde" 1966)

9.  Idiot Wind (af "Blood on the Tracks" 1975)

10. Sad-Eyed Lady of the Lowlands (af "Blonde on Blonde" 1966)

Plötuumsögn

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 - Titill:  Gillon

 - Flytjandi:  Gillon 

 - Einkunn: ****

   Gillon er listamannsnafn Gísla Þórs Ólafssonar.  Þetta er hans fjórða plata.  Sú fyrsta,  "Næturgárun",  kom út 2012.  Til hliðar er hann bassaleikari í hinni ágætu skagfirsku blúshljómsveit Contalgen Funeral.

  Tónlistin á nýju plötunni,  samnefnd flytjanda,  er einfaldari,  lágstemmdari og látlausari en á fyrri plötum.  Hún er ljúf og notaleg út í gegn.  Öll lögin eru frumsamin.  Þau flæða lipurlega og átakalaust.  Textarnir eru frumsamdir með tveimur undantekningum. Þær undantekningar eru ljóð eftir Ingunni Snædal úr bókinni "Komin til að vera, nóttin".  Góð ljóð.  Verulega mögnuð.  Líka ljóð Gillons.  Ljóðin lyfta plötunni upp fyrir "venjulegar" poppplötur.  Þau standa sterk í textabæklingi plötunnar burt séð frá tónlistinni.  En lifna áhrifaríkari við í tónlistinni.  

  Söngstíll Gillons er sérstakur og auðþekktur.  Hann er í humátt að söngstíl Toms Waits,  Bjartmars og Megasar.  

  Hægri hönd Gillons á plötunni er Sigfús Arnar Benediktsson. Hann stjórnar upptökum og spilar á öll hljóðfæri önnur en kassagítar Gillons og bassa. Samstarf þeirra Gillons er eins og best verður á kosið.  Þeir hafa fundið ljóðunum væna og þægilega umgjörð. Þetta er plata sem ég mæli með.

     

Hvaða Bítlalög eru vinsælust?

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  Hvernig á að finna út hvaða lög bresku hljómsveitarinnar Bítlanna (The Beatles) eru vinsælust?  Ein leiðin er að skoða sölutölur;  sjá hvaða smáskífur Bítlanna hafa selst best.  Gallinn við þessa aðferð er sá að verulega hátt hlutfall af lögum Bítlanna kom aldrei út á smáskífu.  Þar fyrir utan voru flestar smáskífurnar merktar sem A hlið og B hlið.  Einungis lagið á A hliðinni telur.  Hugsanlegt er að einhverjir - jafnvel margir - hafi keypt smáskífur vegna lagsins á B hlið fremur en A hlið.

  Einstakar smáskífur voru aðeins gefnar út í tilteknum löndum en ekki á alþjóðavísu.  Til að mynda var "Yesterday" einungis gefið út á smáskífu í Bandaríkjunum.    

  Nú er loks hægt að komast að því hvaða Bítlalög njóta í raun mestra vinsælda heims um ból:  Það er með því að skoða hvaða lög eru mest spiluð á Spotify.  Þá bregður svo við að fæstir Bítlafræðingar hefðu að óreyndu giskað á hvaða lag trónir í toppsætinu. Það hefur ekki einu sinni verið gert myndband við það.  Né heldur er til filma af Bítlunum að spila það í hljóðveri eða á hljómleikum.  Fyrir bragðið er lagið ekki spilað í sjónvarpsstöðvum,  hvorki tónlistarstöðvum á borð við MTV né öðrum. Svona lítur listinn út:  

1.  Come Together

2.  Let It Be

3.  Hey Jude 

4.  Love Me Do

5.  Yesterday

6.  Here Comes the Sun

7.  Help!

8.  All You Need Is Love

9.  I Want To Hold Your Hand

10. Twist and Shout

  Þegar listar eru skoðaðir eftir löndum þá er niðurstaðan svipuð.  Einstök lög hafa sætaskipti.  "Come Together" er mest spilaða lagið í Bandaríkjunum en þar er "Hey Jude" í öðru sæti og "Let it Be" í 4. sæti,  svo dæmi séu tekin.

.

Ákall og áskorun

  Wim Van Hooste er belgískur aðdáandi íslenskrar rokktónlistar.  Hann lætur sér ekki nægja að hlusta á íslenskt rokk í ró og næði út af fyrir sig. Hann veltir íslensku rokki fyrir sér. Veltir því fram og til baka. Mátar það við nútímann og allskonar.  Hann hélt upp á þrítugsafmæli "Rokks í Reykjavík" með hávaða, látum og Rokki í Reykjavík 2.0.  

  Nú blæs Wim Van Hooste til hátíðarhalda vegna þrítugsafmælis lagsins "Ammæli" með Sykurmolunum og plötunnar "Life´s Too Good".  Hann óskar eftir flutningi annarra á lögum Sykurmolanna.  Þetta er spennandi.

Færeysku tónlistarverðlaunin

  Í vikunni voru færeysku tónlistarverðlaunin afhent við hátíðlega athöfn. Þau kallast FMA.  Eins og einhvern grunar þá er það skammstöfun.  Stytting á Faroese Music Awards. Ýmsar opinberar stofnanir og einkafyrirtæki standa að FMA.  Ekkert er til sparað svo allt fari sem best fram.  Svo sannarlega tókst það.  

  Athöfnin tók næstum þrjá klukkutíma.  Allt mjög glæsilegt og fagmennska fram í fingurgóma:  Boðið var upp á fjölbreytt tónlistaratriði á milli verðlaunaafhendinga og rætt við tónlistarfólk.  Tveir kynnar fóru á kostum og geisluðu af öryggi.  Laumuðu lúmskum bröndurum inn á milli fróðleiksmola.  

  21 verðlaunagripur var afhentur.  Spenna var gríðarmikil.  Tugir voru tilnefndir.  Þar af var Eivör tilnefnd í fimm flokkum.  Hún landaði fjórum verðlaunum:  

  -  Flytjandi ársins 2015

  -  Söngkona ársins

  -  Plata ársins (Bridges / Slör)

  -  Bestu plötuumbúðir ársins

  Systir Eivarar,  Elínborg,  hlaut verðlaun sem "Besti flytjandi á sviði".  

  Eiginmaður Eivarar,  Tróndur Bogason,  landaði verðlaunum sem "Upptökustjóri ársins". 

  Vísnasöngkonan Annika Hoydal kom fast á hæla Eivarar.  Hérlendis er Annika þekktust sem söngkona Harkaliðsins. Hún á einnig farsælan sólóferil.  Verðlaun Anniku voru í riðlinum "Þjóðlagatónlist,  sveitasöngvar og blús".  

  -  Söngvari ársins

  -  Plata ársins (Endurljós)

  -  Heiðursverðlaun 

  Að auki var Gunnar Hoydal,  höfundur texta á ýjustu plötu hennar, verðlaunaður "Textahöfundur ársins".

 

  Aðrir verðlaunahafar:

  -  Marius:  "Besta lag ársins" (Going home) og "Karlsöngvari ársins".  

  -  Hamferð:  "Myndband ársins" (Deyðir varðar)

  -  Hallur Joensen:  "Lag ársins" (Livið er ein lítil löta) í riðlinum "Þjóðlagatónlist,  sveitasöngvar og blús"

  -  Sunleif Rasmusen:  "Besta platan" (Territorial songs) í Opnum flokki og "Tónskáld ársins".

  -  Kammerkór Þórshafnar: "Kór ársins"

  -  Jensína Olsen:  "Söngvari ársins" í Opnum flokki. 

  -  Loftbrú:  "Viðburður ársins"

  -  Punjab:  "Nýliðar ársins" og "Hljómsveit ársins"

  Svo skemmtilega vill til að flestir verðlaunahafa eru Íslendingum að góðu kunnir;  Marius hefur margoft spilað hérlendis. Átti að auki vinsælt lag með Svavari Knúti fyrir tveimur árum,  "Þokan".  Það dvaldi lengi í efstu sætum vinsældalista Rásar 2.

  Hamferð er ein best kynnta færeyska þungarokkshljómsveit á Íslandi.  Túraði um landið með Skálmöld um árið.

  Kántrýkóngurinn Hallur Joensen gladdi Íslendinga með sveitasöngvum fyrir tveimur árum. 

  Sunleif er hátt skrifaður í klassísku deildinni á Norðurlöndum. Hefur hlotið Tónlistarverðlaun Norðurlandaráðs og tónverk hans hafa verið flutt hérlendis.

  Loftbrú er hliðstæð íslensku Loftbrúnni:  Samstarfsverkefni opinberra stofnana og einkafyrirtækja til að auðvelda innlendum listamönnum að koma sér á framfæri erlendis.  Munurinn er sá að íslenska Loftbrú styður við tónlistarmenn en sú færeyska einnig við aðra listamenn.