Sérkennilegur vinsældalisti

 

  Fyrir nokkrum árum - nánar tiltekið fyrir 61 ári - gerðist undarlegur hlutur vestur í Bandaríkjum Norður-Ameríku.  Þetta var á vordögum 1964.  Ensk unglingahljómsveit naut óvænt vinsælda og virðingar þarna vesturfrá.  Slíkt hafði aldrei áður gerst.  Þótti óhugsandi. Bandaríski vinsældalistinn varð ólíkur því sem tónlistarunnendur áttu að venjast.  Skoðum hvaða lög röðuðu sér í 5 efstu sæti vinsældalistans:

  Í 1. sætinu var lagið "Can´t Buy Ne Love" með Bítlunum (The Beatles).  Lagið kom fyrst inn á vinsældalistann í marslok og klifraði síðan hratt upp í toppsætið.

  Í 2. sætinu var "Twist And Shout" með Bítlunum.  Það fór í 2. sætið í tveimur stökkum.

  Í 3. sæti var "She Loves You" með Bítlunum.  Lagið var áður í 1. sæti.

  Í 4. sæti var "I Want To Hold Your Hand" með Bítlunum.  Það var áður í 1. sæti.

  Í 5. sæti var "Please Please Me" með Bítlunum.  Það náði hæst í 3. sæti - vegna þess að sæti 1 og 2 voru blokkeruð af öðrum Bítlalögum. 

  Samtals áttu Bítlarnir 12 lög samtímis á bandaríska vinsældalistanum um þessar mundir.  Nokkuð sérstakt vegna þess að hljómsveitin hafði aðeins sent frá sér 2 plötur.  Þetta vakti heimsathygli.   

Hvað þýða hljómsveitanöfnin?

   

  Hljómsveitanöfn eru ekki öll sem sýnist.  Dæmi um slíkt er The Rolling Stones.  Nafnið er iðulega þýtt sem Rúllandi steinar.  Það er ekki röng þýðing.  Hinsvegar er nákvæmari þýðing Flakkarar.  Nafnið er sótt í sönglag blúsarans Muddy Waters,  Rollin Stone.  Þar er haft eftir óléttri konu að sonurinn verði flakkari. Eirðarlaust fólk sem unir sér aldrei lengi á sama stað;  er á stöðugu flakki er kallað rolling stone.

   Á kreppuárunum í Bandaríkjunum urðu margir flakkarar í leit að vinnu.  Þeir urðu laumufarþegar í vöruflutningalestum.  Til að vera ekki lúbarðir á lestarstöðvum þá stukku þeir út úr lestinni á ferð.  Tæknin var að hlaupa út í sömu átt og lestin og rúlla sér kollhnísa eftir grasinu.  Úr fjarlægð líktust þeir rúllandi steinum.

   Í eldri merkingu er orðatiltæki sem segir að mosi vaxi ekki á rúllandi steini.

  The Kinks.  Stundum hefur hljómsveitin verið kölluð Kóngarnir.  Það er rangt.  Nafnið er ekki skrifað með g.  Orðið kink þýðir að eitthvað sem á að vera beint sé bogið.  Það er líka notað yfir óhefðbundið kynlíf.  Hérlendis er talað um kinky. 

  The Hollies.  Algeng skoðun er að nafnið sé sótt í bandaríska tónlistarmanninn Buddy Holly.  Hið rétta er að jólatrésgreinar sem hýbýli eru skreytt með að heiðnum sið  á jólum eru kallaðar hollies á Englandi. 

  The Byrds.  Nafnið hljómar vel,  Fuglarnir.  Vandamálið var að Bítlarnir og fleiri Bretar kölluðu ungar og aðlaðandi dömur birds.  Til aðgreiningar frá þeim var nafnið skrifað með y - í og með undir áhrifum frá The Beatles.  Aðalsprauta The Byrds,  Roger McGuinn,  hafði dálæti á djassstjörnunum Donaldi Byrd og Charlie Byrd.  

  Sex Pistols.  Nafnið má þýða sem kynhólka eða typpi.  Því var ætlað að auglýsa tískufataverslun umboðsmannsins,  Sex.

  Pink Floyd.  Við getum talað um Bleika froðu.  Nafnið var sótt í uppáhalds blúsista hljómsveitarinnar,  Pink Andersen og Floyd Council.

  Sham 69.  Nafnið getur þýtt Sviðsett munnmök.  Öllu fremur kenndi hljómsveitin sig við heimabæ sinn,  HerSHAM á Englandi.  69 er númer þjóðvegar sem liggur í gegnum bæinn.  Vegurinn er í daglegu tali kallaður Sham 69.  

  Handriðið.  Nöfn íslenskra hljómsveita eru jafnan augljós og skiljanleg:  Hljómar,  Flowers,  Paradís,  Utangarðsmenn...  Á níunda áratugnum neitaði auglýsingadeild Ríkisútvarpsins að afgreiða auglýsingar pönksveitarinnar Sjálfsfróunar.  Nafni hljómsveitarinnar var þá breytt í Handriðið.  Engar athugasemdir.  

  Talking Heads.  Nafnið er oft þýtt sem Talandi höfuð.  Meðal annars samdi og söng hljómsveitin Spilafífl magnað lag,  Talandi höfuð.  Betur hljómar að þýða nafnið Höfðatal.

Bestu hljómsveitirnar

  Allir -  eða allflestir - kunna vel að meta músík af einhverju tagi.  Svo eru það þeir sem hafa ástríðu fyrir músík.  Á ensku eru þeir kallaðir music lovers og eru á bilinu 3 - 5% fólks.  Tilvera þeirra snýst að stórum hluta um músík.  Þeir láta sér ekki nægja að hlusta á músík heldur fræða þeir sig um músík.  Skoða og skilgreina.

  Á dögunum tók einn sig til og stúderaði alla marktæka lista sem hann fann yfir bestu hljómsveitir bresku dægurlagasögunnar.  Listana lagði hann saman og reiknaði út einn sameiganlegan heildarlista.  Listarnir voru reyndar að mestu samstæðir.  Einkum efstu sætin.  Þau eru þessi:

1  Bítlarnir

2  Rolling Stones

3  Led Zeppelin

4  Pink Floyd

5  Clash

6  Who

7  Queen

8  Kinks

9  Black Sabbath

10 Smiths

11 Radiohead

12 Cure

13 Oasis

14 Sex Pistols

15 Genesis

Gleymdi barni

  Ég var úti að aka.  Langaði að hlusta á eitthvað áheyrilegt í útvarpinu.  Tók upp á því - í óeiginlegri merkingu - að sigla á sjóbrettum um öldur ljósvakans.  "Sörfa".  Að því kom að ég heyrði spjall tveggja manna.  Annar spurði hinn um ævi og störf.  Þar á meðal um barneignir.

  - Ég á þrjú börn,  upplýsti hann.

  - Á hvaða aldri eru þau?

  - Nei,  heyrðu,  ég á fjögur börn.  Ég gleymdi yngsta stráknum! 

Metnaðarleysi

  Einhver allsherjar doði liggur yfir Íslendingum þessa dagana.  Meðal annars birtist það í áhugaleysi fyrir komandi forsetakosningum.  Innan við sjötíu manns eru byrjaðir að safna meðmælendum.  Það er lágt hlutfall hjá þjóð sem telur nálægt fjögur hundruð þúsund manns.  Að vísu þrengir stöðuna að frambjóðandi verður að vera 35 ára eða eldri.  Einnig þurfa kjósendur að vera 18 ára eða eldri.  Samt. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Steinunn Ólína byrjuð að safna undirskriftum

Óvænt og ferskt stílbragð Rúv

  Löng hefð er fyrir því að viðurkenningarskjöl,  meistarabréf og fleira af því tagi séu virðuleg og vegleg.  Einkum er nafn handhafa plaggsins sem glæsilegast.  Oft skrautskrifað.  Tilefnið kallar á að reisn sé yfir verkinu.  Enda algengt að það sé innrammað og prýði veggi.  

  Í fésbókarhóp sem kallast Blekbyttur vekur Árni Sigurðsson athygli á nýstárlegri framsetningu Rúv á viðurkenningarskjali.  Þar eru fréttamenn ársins heiðraðir.  Skjalið sem staðfestir titilinn lætur lítið yfir sér - ef frá er talið nafn handhafans.  Það stingur í stúf við tilefnið;  er krotað með hrafnasparki líkt og eftir smábarn að krota með kúlupenna.

  Með uppátækinu fer Rúv inn á nýjar brautir.  Út af fyrir sig er metnaður í því.  Einhver kallaði þennan nýja stíl "pönk".  Munurinn er þó sá að pönk er "kúl".

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Örstutt glæpasaga um skelfilegt morð

  Rúnar er fyrir hæstarétti.  Í héraði var hann dæmdur í sextán ára fangelsi fyrir að myrða Margréti,  meðleigjanda sinn.  Hann hefur fúslega játað að hafa þrifið upp blóð úr konunni.  Hinsvegar veit hann ekki hvers vegna blóð hennar var út um allt eldhúsgólfið.  Hann tilkynnti ekki hvarf hennar.  Líkið hefur aldrei fundist.  Móðir hennar tilkynnti hvarfið eftir að hafa án árangurs reynt að ná á henni vikum saman.

  Rúnar hefur ekki leynt því að þeim Margréti sinnaðist oft.  Stundum kom til handalögmála.  Einkum þegar vín var haft við hönd.  Vitni segja að hann hafi verið ástfanginn af henni.  Ástin var ekki endurgoldin.  Þvert á móti hafi konan hræðst skapofsaköst hans og hamslausa áfengisneyslu.     

  Rúnar man ekkert eftir kvöldinu sem Margrét hvarf.  Hann hafði verið á fylleríi í nokkra daga.  Allt í "blakkáti".  Rámaði samt í að hafa þrifið upp blóð.  Einnig hníf í sinni eigu.  Mjög óljóst kannaðist hans við hugsanleg áflog. 

  Öllum að óvörum mætir Margrét í hæstarétt.  Hún óskar eftir að fá að ávarpa réttinn.  Hún segist hafa reynt sjálfsvíg kvöldið sem hún hvarf.  Skar sig á púls.  Ástæðan var ósætti við nýjan kærasta.  Á síðustu stundu hætti hún við allt.  Batt fyrir púlsana og tók rútuna norður til gamallar skólasystur sinnar.  Þar hefur hún verið síðan.  Hún fylgdist með fréttum af morðmálinu.  Henni þótti gott að vita af Rúnari engjast fyrir dómstólum.  En hún getur ekki horft upp á hann sakfelldan fyrir hæstarétti. 

  Réttarhaldið er í uppnámi.  Dómarar eru reiðir.  En hún er ekki ákærð í málinu.  Bara Rúnar.  Fangelsisvist hans er lækkuð niður í fjögur ár.  Honum til refsiþyngingar er að hann var ósamvinnuþýður við rannsókn málsins.  Þverskallaðist við að vísa á líkið.  Var óstöðugur í yfirheyrslum og reyndi að fela sönnunargögn.  Meðal annars með því að þrífa blóð af hnífi og gólfi.  Yfirlýsing Margrétar um að hann sé saklaus af meintu morði á henni er metið honum til refsilækkunar. 

  Einn dómari skilar séráliti.  Hann telur sanngjarnt að stytta dóminn niður í tvö ár.  Ástæðan sé sú að dagblað birti á baksíðu ljósmynd af Rúnari.  Myndbirtingin hljóti að hafa valdið honum skelfingu og hugarangri.  Með því hafi hann tekið út refsingu sem jafngildi einu ári í fangelsi.   

    

Bestu vísnasöngvarnir

  Singersroom er bandarískt málgagn R&B og sálartónlistar (soul).  Þar á bæ er þó líka fjallað um aðra tónlistarstíla.  Til að mynda birtist þar á dögunum áhugaverður listi yfir bestu vísnasöngva sögunnar (folk songs).  Listinn ber þess merki að vera tekinn saman af Bandaríkjamönnum.  Þó slæðast þarna með lög með sænsk-enska Cat Stevens og enska Nick Drake. 

  Hvað svo sem segja má um listann þá eiga öll lögin heima á honum.

 

1.  This Land Is Your Land - Woody Guthrie

2.  Irene - Leadbelly (líka þekkt sem Goodnight Irene)

3.  Little Boxes - Melvina Reynolds (Þekkt hérlendis sem Litlir kasssar í flutningi Þokkabótar)

4.  If I Were A Carpinter - Tim Hardin

5.  500 Miles - Hedy West

6.  The Big Rock Candy Mountain - Harry McClintock

7.  Blues Run The Game - Jackson C, Frank

8.  Wild World - Cat Stevens

9.  If I Had A Hammer (Hammer Song) - Pete Seeger

10. Freight Train - Elizabeth Cotten

11. The Times They Are A-Changin´ - Bob Dylan

12. Blue Moon Of Kentucky - Bill Monroe

13. Candy Man - Mississippy John Hurt

14. Deep River Blues - Doc Watson

15. Pink Moon - Nick Drake

4 milljónir flettinga

  Á dögunum brá svo við að flettingar á þessari bloggsíðu minni fóru yfir fjórar milljónir.  Það er gaman.  Flettingar eru jafnan 10 - 15% fleiri en innlit.  Innlit eru sennilega einhversstaðar á rólinu 3,5 milljón.  

  Velgengni bloggsíðunnar kitlar hégómagirnd.  Samt er ég ekki í vinsældakeppni.  Til að vera í toppsæti þarf að hengja bloggfærslur við fréttir á mbl.is og blogga rúmlega daglega.  Ég geri hvorugt.  Ég blogga aðeins þrisvar eða fjórum sinnum í mánuði. Það dugir mér fyrir útrás blaðamannsbakteríu frá því að ég til áratuga skrifaði um popptónlist fyrir allt upp í 12 tímarit þegar mest gekk á.  

  Það er skemmtun að velta vöngum yfir ýmsu í tónlist.  Ekki síst þegar það kveikir umræðu.  Jafnframt er ljúft að blogga um það sem vinir mínir eru að bardúsa í tónlist,  bókmenntum,  kvikmyndum eða öðru áhugaverðu.

  Fyrir nokkrum árum - þegar barnabörn mín stálpuðust og lærðu að lesa - tók ég ákvörðun um að láta af neikvæðum skrifum um menn og málefni.  Núna skrifa ég einungis vel um alla.  Sumir eiga erfitt með að meðtaka það.  Ekki svo mjög á blogginu.  Það er frekar á Facebook.  Þar vilja sumir fara í leðjuslag við mig. Sem var gaman áður en ég hætti neikvæðni.  Nú er runnin upp stund jákvæðninnar.  Og meira að segja stutt í sólrisuhátíðina jól.   

Bestu hljómplötur allra tíma

  Bandaríski netmiðillinn Consequence hefur tekið saman og birt lista yfir bestu hljómplötur allra tíma.  Listinn ber þess að nokkru merki að vera tekinn saman af Bandaríkjamönnum.  Ég er alveg sáttur við valið á plötunum.  Aftur á móti er ég ekki eins sammála röðinni á þeim.  Til að mynda set ég "Abbey Road" í toppsætið. "London Calling" með The Clash set ég ofar "Rumours". Gaman væri að heyra álit ykkar.

  Svona er listinn:

1  Prince - Purple Rain 

2  Fleetwood Mac - Rumours

3  Bítlarnir - Abbey Road

4  The Clash - London Calling

5  Joni Mitchell - Blue

6  The Beach Boys - Pet Sounds

7  Kendrick Lamar - To Pimp a Butterfly

8  Radiohead - OK Computer

9  Marvin Gaye - What´s Going On

10 Nirvana - Nevermind

11 Lauryn Hill - The Miseducation of Lauryn Hill

12 Bob Dylan - Blonde on Blonde

13 The Velvet Underground - The Velvet Underground & Nico

14 Bítlarnir - Sgt, Pepper´s Lonely Hearts Club Band

15 David Bowie - The Rise and Fall of Ziggy Stardust

16 Bruce Springsteen - Born to Run

17 Patti Smith - Horses

18 Beyoncé - Lemonade

19 Talking Heads - Remain in Light

20 Kate Bush - Hounds of Love

21 Led Zeppelin - IV

22 Stevie Wonder - Songs in the Key of Life

23 Rolling Stones - Let it Bleed

24 Black Sabbath - Paranoid

25 Public Enemy - It takes a Nation of Millions to Hold Us Back