Bestu Bítlaplöturnar

  Breska hljómsveitin Bítlarnir (The Beatles) hætti fyrir meira en hálfri öld.  Plötuferill hennar spannaði aðeins sex ár.  Samt er ekkert lát á vinsældum hennar.  Aðdáendahópurinn endurnýjar sig stöðugt.  Í útvarpi má iðulega heyra spiluð lög með Bítlunum og umfjöllun um Bítlana.  Skammt er síðan Gunnar Salvarsson rakti sögu hljómsveitarinnar í þáttaseríu á Rúv.  Gerðar hafa verið leiknar kvikmyndir um Bítlana,  sem og heimildarmyndir og sjónvarpsþættir.  Núna síðast hefur Disney+ verið að sýna átta tíma heimildarþátt um gerð plötunnar "Let it be".  

  Það segir margt um stöðu Bítlanna að í hálfa öld hafa 3 plötur hennar verið að skiptast á að verma efstu sæti lista yfir bestu plötur allra tíma.  Það eru "Sgt Pepper´s...",  "Revolver" og "Abbey Road".  

  Til gamans:  Hér til vinstri á þessari síðu hef ég stillt upp skoðanakönnun um uppáhalds Bítlaplötuna.  Vinsamlegast takið þátt í leitinni að henni. 

  Breska tímaritið Classic Rock hefur tekið saman lista yfir bestu og áhrifamestu Bítlaplöturnar.  Staða þeirra er studd sannfærandi rökum.  Þannig er listinn:

1.  Revolver (1966)

  Þarna voru Bítlarnir komnir á kaf í ofskynjunarsýruna LSD og indverska músík.  Það tók almenning góðan tíma að melta þessa nýju hlið á Bítlunum.  Platan seldist hægar en næstu plötur á undan.  Hún sat "aðeins" í 8 vikur í 1. sæti breska vinsældalistans.  Því áttu menn ekki að venjast.  Í dag hljóma lög plötunnar ósköp "venjuleg".  1966 voru þau eitthvað splunkunýtt og framandi. Plötuumslagið vakti mikla athygli.  Í stað hefðbundinnar ljósmyndar skartaði það teikningu af Bítlunum.  Hönnuðurinn var Klaus Woorman,  bassaleikari sem Bítlarnir kynntust í Þýskalandi.  Hann spilaði síðar á sólóplötum Lennons.  Umslagið fékk Grammy-verðlaun.  

 

2.  Sgt. Pepper´s Lonely Hearts Club Band (1967)

  Bítlarnir gengu ennþá lengra í tilraunamennsku og frumlegheitum.  Gagnrýnendur voru á báðum áttum.  Sumir töldu Bítlana vera búna að missa sig.  Þeir væru komnir yfir strikið.  Tíminn vann þó heldur betur með Bítlunum. 

3.  Please Please Me (1963)

  Sem jómfrúarplata Bítlanna markaði hún upphaf Bítlaæðisins - sem varir enn.  Hún var byltingarkenndur stormsveipur inn á markaðinn.  Ný og spennandi orkusprengja sem náði hámarki í hömlulausum öskursöng Lennons í "Twist and Shout".  Þvílík bomba!   

4.  Abbey Road (1969)

  Síðasta platan sem Bítlarnir hljóðrituðu.  Þeir sönnuðu að nóg var eftir á tanknum.  George á bestu lög plötunnar.  Hin lögin eru þó ekkert slor.    

 

5.   Magical Mistery Tour (1967)

 

6.  Rubber Soul (1965)

7.  Hvíta albúmið (1968)

8.  With The Beatles (1963)

9.  A Hard Day´s Night (1964)

  Þrjár plötur ná ekki inn á þennan lista:  Beatles for sale (1964),  Help (1965),  Yellow Submarine (1969).  Allt góðar plötur en skiptu ekki sköpum fyrir tónlistarþróun Bítlanna og heimsins.

Bestu gítarleikarar rokksögunnar?

  Sumir halda ranglega að gæði gítarleiks ráðist af hraða og fingrafimi.  Þetta á ekki síst við um gítarleikara sem ráða yfir færni í hraða.  Jú, jú.  Það getur alveg verið gaman að heyra í þannig flinkum gítarleikara.  En aðeins í hófi.  Miklu hófi.  Fátt er leiðinlegra en sólógítarleikari sem þarf stöðugt að trana sér fram og sýna hvað hann getur spilað hratt.

  Bestu gítarleikarar eru þeir sem upphefja lagið og meðspilara sína óháð fingrafimi og hraða.  Einn gítartónn hjá BB King gerir meira fyrir lag en allir hraðskreiðustu sólógítarleikarar rokksins til saman.  Einhver orðaði það á þessa leið.  Man ekki hver. 

  Tímkaritið Woman Tales hefur tekið saman lista yfir bestu gítarleikara rokksögunnar.  Ég er glettilega sammála niðurstöðunni.  Hún er þessi:

1.  Jimi Hendrix.  Rökin eru m.a. þau að hann fullkomnaði áður óþekktan leik með enduróm (feedback).  Jafnframt spilaði hann hljóma sem fyrirrennarar hans vissu ekki að væru til.  Margt fleira mætti telja upp sem stimplar Hendrix inn sem besta gítarleikara rokksögunnar. 

Gott dæmi um það hvernig Hendrix umbreytti góðu lagi í meiriháttar snilld er túlkun hans á "All Along the Watchtower".  

2.  Eric Clapton.  Hann kann öll trixin í bókinni.  En líka að kunna sér hófs án stæla. 

3.  Jimmy Page (Led Zeppelin).  Hann gerði svo margt flott án þess að trana sér. 

4.  Chuck Berry bjó til rokk og rollið. Og rokkgítarleikinn.

5.  Eddie Van Halen

6.  Keith Richards

7.  Jeff Back

8.  B. B. King

9.  Carlos Santana

10. Duane Allman

11. Prince

12. Stevie Ray Vaughn

13. Pete Townshend  (The Who)

14. Joe Walsh

15. Albert King .

16. George Harrison

17. John Lennon

18. Kurt Cobain

19. Freddie King

20. Dick Dale

21. Buddy Holly

22. Slash  (Guns N Roses)

23. Joe Perry  (Aerosmith)

24. David Gilmour  (Pink Floyd)

25. Neil Young

26. Frank Zappa

27. Tom Petty og Mike Campell  (Heartbreakers)

28. Muddy Waters

29. Scotty Moore

30. Billy Gibbons  (ZZ Top)

31. The Edge  (U2)

32. Bobby Krieger  (The Doors)

33. Brian May  (Queen)

34. Angus Young (AC/DC)

35. Tom Morello (Rage Against the Machine / Audioslave / Bruce Springsteen & the E-Street Band)

Ofbeldi upphafið

  Ég horfi stundum á sjónvarp.  Í Sjónvarpi Símans hafa árum saman verið endursýndir bandarískir grínþættir sem kallast The king of Queens.  Sömu þættirnir sýndir aftur og aftur.  Það er í góðu lagi.  Ein aðalstjarnan í þáttunum er virkilega vel heppnuð og fyndin. Þar er um að ræða geðillan og kjaftforan náunga sem kallast Arthur.  Leikarinn heitir Jerry Stiller.  Hann ku vera faðir íslandsvinarins Bens Stillers.  

  Arthur býr heima hjá dóttur sinni og tengdasyni.  Eins og algengt er í svona gamanþáttum þá er konan fögur, grönn og gáfuð.  Kall hennar er feitur, undirförull og heimskur. Allt er þetta með ágætum ef frá er talið að ofbeldi er fegrað sem brandarar.  Hjónin eiga til að hrinda hvort öðru;  konan snýr upp á geirvörtur kauða og kýlir hann með hnefa í bringuna.  Þetta er ekki til eftirbreytni og ber að fordæma.     

Auglýsingar í íslenskum eða erlendum miðlum?

  Einhverjir hafa eflaust tekið eftir því að íslenska samfélagið höktir um þessar mundir.  Sjaldan hafa jafn mörg fyrirtæki átt í erfiðleikum.  Atvinnuleysi er óásættanlegt.  Áfram mætti telja.  Þess vegna velti ég fyrir mér eftirfarandi:

  Helsta tekjulind stærstu samfélagsmiðlanna er auglýsingasala.  Svo ég taki Facebook sem dæmi þá er tiltölulega ódýrt að auglýsa þar.  Einn auglýsingapakki kostar kannski 5000 kall.  Útlagður kostnaður miðilsins er enginn.  Auglýsendur græja þetta allt sjálfir.

  Ýmsir gallar eru við auglýsingar á Facebook.  Það er kúnst að nýta miðilinn þannig að snertiverð sé hagstætt. 

  Ástæða er til að gagnrýna samfélagsmiðlana sem auglýsingavettvang.  Þeir borga enga skatta eða gjöld af auglýsingatekjum sínum.  Ekki einu sinni virðisaukaskatt.  Þess vegna er einkennilegt að sjá Alþýðusamband Íslands,  ASÍ,  auglýsa í þeim.

  Ég hvet íslenska auglýsendur til að sniðganga samfélagsmiðlana.  Auglýsa einungis í íslenskum fjölmiðlum. Ekki endilega til frambúðar.  Aðeins og fyrst og fremst núna þangað til hjól atvinnulífsins ná að snúast lipurlega.  Á svona tímum þurfum við Íslendingar að snúa bökum saman og gera allt sem í okkar valdi stendur til að yfirstíga yfirstandandi þrengingar.  Ferðast innanlands og til Færeyja,  Gefa erlendum póstverslunum frí um stund;  beina viðskiptum til íslenskra fyrirtækja og blasta íslenskri tónlist sem aldrei fyrr.    

  

Bestu trommuleikarar sögunnar

  Kanadíska tímaritið Drumeo hefur tekið saman áhugaverðan lista yfir bestu trommuleikara allra tíma.  Þeim er raðað í sæti.   Eflaust geta verið skiptar skoðanir um sætaröðina.  En tæplega um þá sem eru á listanum.

  Svona listi er ekki heilagur sannleikur.  Til að mynda einblínir hann á engilsaxneska trommuleikara.  Þetta er fyrst og fremst skemmtilegur samkvæmisleikur.  Í leiðinni vekur hann athygli á trommuleikurum sem áhugasamir eiga mögulega eftir að kynna sér.  Þessir raðast í efstu sætin:

1  Buddy Rich

  Hann er þekktur fyrir kraft, orku, ótrúlegan hraða, fullkomna tækni og ýmsar brellur.  Auk þess að vera hljómsveitarstjóri eigin hljómsveitar þá spilaði hann með bandarískum samlöndum sínum,  svo sem Louis Armstrong, Ellu Fitzgerald,  Charlie Parker, Frank Sinatra, Count Basie,  Harry James og mörgum fleiri.    

2  Neil Peart

Kanadískur trommari prog-hljómsveitarinnar Rush.  Trommusóló hans voru jafnan hápunktur á hljómleikum tríósins. 

3  John Bonham

Enskur trommuleikari Led Zeppelin.  Besti rokktrommuleikarinn.  Hann var þó undir miklum áhrifum frá djasstrommuleikurum á borð við Buddy Rich, Max Roach og Elvin Jones.  Aðalsmerki hans var tilfinningahiti,  "grúv" og hraður bassatrommusláttur með einu fótstigi.

4  Vinnie Colaiuta

Bandarískt kameljón.  Hóf feril með Frank Zappa.  Hefur síðan spilað með svo ólíkum tónlistarmönnum sem Noruh Jones,  Megadeath,  Sting,  Steely Dan,  Bill Evans,  Ray Charles,  Chick Corea,  Joni Mitchelle og mörgum fleiri. 

5  Tony Williams

Bandaríkjamaður sem vakti 17 ára gamall athygli í hljómsveit Miles Davis.  Hann spilaði af tilraunagleði og var einn af frumkvöðlum í að bræða saman tónlistarstíla.  Auk þess að halda úti eigin tríói þá spilaði hann með Sonny Rollins,  Herbie Hancock,  Ron Carter,  Stanley Clarke,  Chet Baker,  Winton Marsalis og Eric Dolphy.

6  Steve Gadd

Bandarískur djassisti.  Hefur spilað með Chick Corea,  Jaco Pastorius,  Steely Dan,  Steve Khan,  Paul Simon,  Paul McCartney,  Frank Sinatra og Weather Report.

7  Ringo Starr

Breskur Bítill.  Hann spilaði ólíkt því sem áður þekktist.  Hann hlóð einstaklega vel undir tónlistina og gerði hana þannig að sterku vörumerki.

8  Billy Cobham

Fæddur í Panama en flutti á barnsaldri til Bandaríkjanna.  Á stóran þátt í mótun nútíma trommuleiks.  Var frumkvöðull í að nota af árásargjörnum krafti tvær bassatrommur og spila bræðing (fusion). 

9  Max Roach

Bandarískur djassisti.  Spilaði meðal annars með Dizzy Gillespie.  Miles Davis,  Sonny Rollins,  Duke Ellington,  Chet Baker,  Clifford Brown og Charlie Parker.

10 Stewart Copeland

Fæddur í Bandaríkjunum en fjölskyldan flutti til Mið-Austurlanda þegar hann var aðeins nokkurra mánaða.  12 ára hóf hann trommunám í Englandi.  Hann er þekktur fyrir reggískotinn trommuleik með breska tríóinu The Police. 

Af ofantöldum trommurum eru á lífi aðeins Vinnie Colaiuta,  Steve Gadd,  Ringo Starr,  Billy Cobham og Stewart Copeland. 

Bráðskemmtilegt "Laugardagskvöld með Matta".

  Ég var að hlusta á skemmtilegan útvarpsþátt,  "Laugardagskvöld með Matta",  á Rás 2.  Gestur þáttarins var Logi Einarsson,  formaður Samfylkingarinnar og Skriðjökull.  Hann kynnti fyrir hlustendum uppáhaldslögi sín.  Þar rataði hver gullmolinn á fætur öðrum.  Gaman var á að hlýða.  Líka vegna þess að fróðleiksmolar flutu með. 

  Snemma í þættinum upplýsti Logi undanbragðalaust að hans uppáhald sé bítillinn Paul McCartney.  "Minn maður," sagði hann.  Ekki vissi hann af hverju.  Hinsvegar þykir honum vænt um að dóttir hans hefur erft aðdáun á Paul.  Svo spilaði Logi uppáhaldslag sitt með Paul.  Það var "Come Together",  opnulag plötunnar "Abbey Road".

  Er lagi lauk gerði Matti athugasemd.  Hann sagði:  "Þetta er Lennon-legt lag en Paul á það, eða hvað?"   Logi svaraði:  "Ég veit það ekki.  Ég hef aldrei kafað það djúpt í þetta."

  Hið rétta er að lagið er samið og sungið af John.  Höfundareinkenni Johns eru sterk.  Bæði í söng og blúsaðri laglinu.

  Í frekara spjalli um "Abbey Road" upplýsti Logi að John og Paul hafi átt óvenju fá lög á plötunni.  Hún væri eiginlega plata George Harrisons.  Hann eigi þessi fínu lög eins og "Here Comes the Sun" og "Strawberry Fields". 

  Hið rétta er að Lennon-McCartney eiga 14 af 17 lögum plötunnar.  Ringo á 1 og George 2.  Vissulega eru lög George virkilega góð og að mati mínu og Lennons bestu lög plötunnar.  Logi nefndi réttilega "Here Comes the Sun" en hitt lag George á plötunni er "Something".  Ekki "Strawberry Fields".  Það er Lennon-lag sem kom einungis út á smáskífu en löngu síðar á geisladiski með "Sgt. Peppers...".  

  Tekið skal fram að með þessum pósti er ég ekki að reyna að gera lítið úr stjórnmálamanninum Loga Einarssyni.  Stjórnmálamenn þurfa ekki að vera með sögu Bítlanna á hreinu.  Sú hljómsveit starfaði stutt.  Plötuupptökur hennar spönnuðu aðeins 6 ár,  1963-1969.  Þeim mun merkilegra og skemmtilegra er að fólk sé að hlusta á Bítlana 2019.  Hvað varð um allar hinar hljómsveitirnar sem tröllriðu markaðnum á sama tíma og Bítlarnir: Love,  Iron Butterfly,  Crazy World of Arthur Brown,  Soft Machine,  Them,  Strawbs...?

      

Bítlalögin sem unga fólkið hlustar á

  Síðasta platan sem Bítlarnir hljóðrituðu var "Abbey Road".  Hún kom út undir lok september 1969.   Þess vegna er hún hálfrar aldar gömul.  Meiriháttar plata.  Hún hefur elst vel.  Hún gæti hafa komið út í ár án þess að hljóma gamaldags.  

  Svo merkilegt sem það er þá hlustar ungt fólk í dag á Bítlana.  Bæði börn og unglingar.  Í minni fjölskyldu og í mínum vinahópi eru Bítlarnir í hávegum hjá fjölda barna og unglinga.  Lokaritgerð frænku minnar í útskrift úr framhaldsskóla var um Bítlana.  Mjög góð ritgerð.  Fyrir nokkrum árum hitti ég 14 ára dóttur vinafólks mín.  Hún var svo fróð um Bítlana að ég hafði ekki roð við henni um smáatriði tengd Bítlatónlist.  Tel ég mig þó vera nokkuð fróðan um Bítlana.   

  Spilanir á músíkveitunni Spotify staðfesta að þetta sama má segja um börn og unglinga út um allan heim.  

  Þessi Bítlalög eru mest spiluð af börnum og unglingum upp að 18 ára aldri.

1.  Here Comes The Sun

2.  Let It Be

3.  Hey Jude

4.  Come together

5.  Twist And Shout

Þessi lög eru mest spiluð af aldurshópnum 18 - 24 ára:

1.  I Want To Hold Your Hand

2.  Here Comes The Sun

3.  Come Together

4.  Penny Lane

5.  You Never Give Me Your Money 

   

Áhrifamáttur nafnsins

  Flestum þykir vænt um nafn sitt.  Það er stór hluti af persónuleikanum.  Sérstaklega ef það hefur tilvísun í Biblíuna, norræna goðafræði, Íslendingasögurnar eða nána ættingja.  Ég varð rígmontinn þegar afastrákur minn fékk nafnið Ýmir Jens.

  Þekkt sölutrix er að nefna nafn viðskiptavinarins.  Sölumaðurinn öðlast aukna viðskiptavild í hvert sinn er hann nefnir nafn viðskiptavinarins.

  Góður vinur minn endursegir ætíð samtöl sín við hina og þessa.  Hann bætir alltaf nafni sínu við frásögnina.  Lætur eins og allir viðmælendur hans ávarpi hann með orðunum " Óttar minn, ..." (ekki rétt nafn).  Sem engir gera. 

  Annar vinur minn talar alltaf um sig í 3ju persónu.  Hann er góður sögumaður.  Þegar hann segir frá samtölum við aðra þá nafngreinir hann sig.  Segir:  "Þá sagði Alfreð..."  (rangt nafn).

  Ég þekki opinberan embættismann.  Sá talar aldrei um sig öðruvísi en með því að vísa í titil sinn:  "Forstöðumaðurinn mælti með..." (rangur titill). 

  Þetta hefur eitthvað að gera við minnimáttarkennd; þörf til að upphefja sig. 

Ljósmyndir Lindu hjálpuðu Paul

  "But I´m not the only one," söng John Lennon.  Ég er ekki einn um að hafa áhuga á Bítlunum.  Mest lesna grein á netsíðu breska dagblaðsins The Guardian í dag er spjall við Paul McCartney.  Þar tjáir hann sig um ljósmyndir Lindu heitinnar eiginkonu sinnar.

  Í léttum dúr segist Paul hafa slátrað farsælum ljósmyndaferli hennar.  Áður en þau tóku saman var hún hátt skrifuð í ljósmyndaheimi.  Hún hafði meðal annars unnið til eftirsóttra verðlauna.  Fyrst kvenna átti hún forsíðumynd söluhæsta tónlistartímarits heims,  bandaríska Rolling Stone.  Myndin var af Eric Clapton.  Eftir að þau Paul tóku saman breyttist ímynd hennar úr því að vera verðlaunaljósmyndari í að vera "kona Pauls". 

  Margar ljósmyndir Lindu hjálpa og heila Paul að gera upp við upplausn Bítlanna.  Sem var honum afar erfið.  Hann telur sig hafa fengið taugaáfall við þann atburð og aldrei náð að vinna sig almennilega úr sorginni sem því fylgdi.  

  Paul þykir vænt um ljósmynd af þeim John sem Linda smellti af um það leyti er hljómsveitin sprakk í loft upp.  Þó að allt hafi lent í illindum þá nutu þeir þess að vinna saman að tónlist fram á síðasta dag.  Samband þeirra hafi verið einstaklega sterkt og náið til lífstíðar,  segir Paul og bendir á að þarna blasi við hamingjusamur John Lennon.

  Önnur ljósmynd sem Paul þykir vænt um segir hann vera dæmigerða fyrir stemmningu og andrúmsloft sem einkenndi samskipti Bítlanna innbyrðis.  Þar heilsast John og Paul í galsa með handabandi.  George og Ringo skemmta sér konunglega yfir gríninu. 

 

 

 

   

Fölsk Fésbókarsíða

  Fésbókarvinur minn,  Jeff Garland,  sendi mér póst.  Hann spurði af hverju ég væri með tvær Fésbókarsíður með samskonar uppsetningu.  Sömu ljósmyndir og sömu Fésbókarvinir.  Draugasíðan hafði sent honum vinarbeiðni.  Mín orginal-síða er með 5000 vinum.  Draugasíðan var með 108 vini.  Öllum sömu og orginal-síðan mín.  

  Ég fatta ekki húmorinn eða hvaða tilgangi draugasíðan á að þjóna.  Enda fattlaus.  Jeff hefur tilkynnt FB draugasíðuna.  Vonandi er hún úr sögunni.  Draugasíðan hefur blessunarlega ekki valdið neinu tjóni.  Þannig lagað.  En ginnt 108 FB vini mína til að svara vinarbeiðni.