Útvarp Saga sniðgengin

  Skoðanakannanafyrirtækið Gallup kannar í dag hlustun á útvarpsstöðvar.  Spurt er:  "Hversu oft að jafnaði hlustar þú á eftirfarandi útvarpsstöðvar?"  Því næst eru taldar upp allflestar íslenskar útvarpsstöðvar.  Við hverja þeirra á að gefa upp hvort að hlustað er á hana:  a) daglega,  b) 4-6 sinnum á viku,  c) 1-3 sinnum á viku,  d) sjaldnar, e) næ útsendingum en hlusta ekki,  f) næ ekki útsendingum.

  Þessar útvarpsstöðvar eru taldar upp:  Bylgjan,  FM 957,  Létt Bylgjan 96,7,  Rás 1,  Rás 2,  Gull Bylgjan 90,9,  Kiss Fm 104,5,  FlashBack 91,9,  Fm Extra 101,5,  X-ið 97,7,  K-100,5,  FMX Klassík 103,9,  Útvarp Hringbraut,  Suðurland FM,  Aðrar.

  Athygli vekur að Útvarp Saga er sniðgengin í könnuninni.  Afar einkennilegt í ljósi þess að í öðrum hlustendakönnunum mælist hún vera ein þriggja stöðva með mesta hlustun.  Hinar eru Bylgjan og Rás 2.

  Hvað veldur því að ein vinsælasta útvarpsstöð landsins er útundan í yfirgripsmikilli hlustendakönnun?  Hvers vegna þessi þöggun?  Í þágu hverra er að niðurstaða hlustendakönnunarinnar sýni kolbrenglaða mynd af útvarpshlustun?  

 

  

Svakalegustu íslensku hljómsveitanöfnin

  Mér var bent á ansi skemmtilega samantekt yfir - eða kosningu um - þau íslensk hljómsveitanöfn sem hafa sjokkerað mest og flesta rækilegast.  Áhugavert.  Samt ekkert svo svakalegt.  Frekar að þessi nöfn séu grallaraleg.  Listinn ku hafa verið tekinn saman fyrir tíu árum, 2006, á spjallþræðinum www.live2cruize.  Ég veit ekkert hvaða fyrirbæri það er.  Mér var vísað á að listinn hafi verið endurbirtur á www.menn.is.  Þar fann ég hann.   

  Þó að listinn sé tíu ára gamall þá kemur það ekki að sök.  Engin ný hljómsveitanöfn hafa komið fram á síðustu árum sem sjokkera. 

  Efst hér er ljúft myndband með hljómsveitinni frábæru Sjálfsfróun (nafn nr. 6)   

1 Rotnandi fóstur

2. Gyllinæð

3. Bruni BB (Bruni Bjarna Benedikstssonar)

4. VBV (Vinstra brjóst Vigdísar)

5. Anal Vomit

6. Sjálfsfróun

7. Æla  Ég held að þessi ágæta hljómsveit sé enn starfandi í Keflavík.

8. Gubbrass

9. Sjúðann

10. Drulla

11. Halló og heilasletturnar

12. Hölt hóra (Hölt hóra með kúk á brjóstunum)

13. Kúkur í poka

14. Nefrennsli  Þekktust fyrir að bassaleikarinn var Jón Gnarr.

15. Nýnasistur

16. Rotþróin  Ég hélt að nafn þessarar húsvísku hljómsveitar væri án ákveðins greinis. Nafnið sé Rotþró.  Mig minnir að ég eigi eitthvað með þeim á kassettu.  

17. Þvag

18. Ræsið

19. Sarðnaggar

20. Steiktir naflar 

Atli Fannar með Haltri hóru - áður en sú hljómsveit breyttist í Ingó & Veðurguðina.  Sjaldan hefur góð hljómsveit tekið jafn afgerandi kollhnís aftur á bak á versta veg. 

Ný plata

  Einn margra skemmtilegra fastra þátta á Útvarpi Sögu er "Meindýr og varnir".  Þar fer Guðmundur Óli Scheving á kostum.  Á auðskilinn hátt fræðir hann um allskonar pöddur,  svo sem silfurskottur og veggjalýs.  Líka rottur og myglusvepp.  Fróðleikinn kryddar hann með gamansemi, skemmtisögum og frumsaminni tónlist.  Frábærir þættir.

  Að undanförnu hef ég verið að hlusta á tvær hljómplötur Guðmundar Óla.  Listamannsnafn hans er Góli (stytting og samsláttur á nöfnunum Guðmundur Óli).  Plöturnar heita "Sporin í sálinni" og "Spegillinn í sálinni".  Sú fyrrnefnda kom út 2014. Hin 2015.  

  Töluverður munur er á þeim.  Sú fyrri er hrárri og einfaldari í alla staði.  Undirleikur er að uppistöðu til kassagítar.  Ýmist plokkaður eða sleginn.  Músíkina má skilgreina sem vísnasöngva eða þjóðlagatónlist (á ensku "folk").  Á hinni er meiri hljómsveitarbragur og popptónlist:  Með hljómborðum, bassa og trommum.  Jafnframt er meira lagt í útsetningar.  Jafnvel svo mjög að þær lyfta vel undir lögin.  Dæmi um það er bjöllukennt hljómborð í viðlagi "Þú ert mín ást".  Hljómurinn (sándið) er sömuleiðis hreinni og tærari.

  Öll lögin eru frumsamin.  Þau eru aldeilis ágæt.  Mörg hver grípandi og öll vel söngræn.  Einföld og notaleg.  Ég veit ekki hvort að ég meti það rétt en mér finnst eins og laglínur seinni plötunnar flæði liprar og áreynslulausar.  Kannski vegna útsetninga.  Kannski vegna þess að þar er meira kántrý.  

  Textarnir/ljóðin gefa tónlistinni drjúga vigt.  Eru safaríkt fóður út af fyrir sig.  Unun á að hlýða.  Þeir/þau eru mörg sótt í smiðju úrvalsljóða Davíðs Stefánssonar, Steins Steinarr, Tómasar Guðmundssonar,  Arnar Arnarssonar, Hannesar Hafsteins, Vilhjálms frá Skáholti og sjálfan margverðlaunaðan Guðmund Brynjólfsson.  Í bland eru frumsamin ljóð.  

  Á "Speglinum í sálinni" er þetta ljómandi jólalag sem heyra má hér fyrir neðan.  

  Flottar plötur.  Nú er komin út ný plata fá Góla.  Hún heitir "Hvíslið í sálinni".

  

   

  

Leon Russell - persónuleg kynni

  Á fyrri hluta áttunda áratugarins lagði ég stund á svokallað gagnfræðinám á Laugarvatni.  Einn af skólabræðrum mínum var ákafur aðdáandi bandaríska tónlistarmannsins Leons Russells.  Við vorum (og erum enn) báðir með tónlistarástríðu á háu stigi.  Þess vegna urðum við góðir vinir til lífstíðar og herbergisfélagar.  

  Ég man ekki hvernig við afgreiddum tónlistarval herbergisins.  Báðir með sterkar og öfgakenndar skoðanir á músík. Okkar gæfa var að vera með afar líkan tónlistarmekk.           

  Leon Russell var iðulega spilaður undir svefninn.

  Um miðjan áttunda áratuginn átti ég erindi til Amarillo í Texas.  Sex vikna heimsókn til tengdafólks.  Þá hélt Leon Russell þar hljómleika.  Útihljómleika. 

  Tengdapabbi þekkti hljómleikahaldarann.  Bað hann um að passa vel upp á okkur turtildúfurnar frá Íslandi.  Hann staðsetti okkur fyrir miðju fremst við sviðið.  Þetta var mín fyrsta utanlandsferð og allt mjög framandi.  Áhorfendur sátu á grasinu.  Margir höfðu teppi eða púða til að sitja á.  Þétt var setið fyrir framan sviðið.  Margir - mjög margir - reyktu gras og létu vindlingana ganga til næsta manns.  Þetta var hippastemmning.

  Þegar Leon Russell mætti á svið ávarpaði hann áheyrendur.  Tilkynnti að á hljómleikana væri mættir aðdáendur alla leið frá Íslandi.  Í sama mund var ljóskösturum beint að okkur kærustuparinu. Við stóðum upp og veifuðum undir áköfu lófaklappi áhorfenda.  Hann bauð okkur velkomin.  

  Þetta var skrítin og skemmtileg upplifun.  Góð skemmtun fyrir tvítugan sveitastrák úr Skagafirði að vera á hljómleikum hjá æskugoði í Amarillo í Texas 1976.

  Áreiðanlega hefði verið minnsta mál í heimi að heilsa upp á Leon fyrir eða eftir hljómleikana. Ég hef hinsvegar hvorki þá né síðar haft löngun til að hitta útlendar (eða íslenskar) poppstjörnur til þess eins að heilsa þeim.  Það er miklu skemmtilegra að hitta gamla vini. Ég átti aldrei orðastað við Leon.  En hann afrekaði það að kynna mig (samt ekki með nafni, vel að merkja) fyrir aðdáendum sínum og bjóða mig velkominn á hljómleika sína.  Það var til fyrirmyndar á hans ferilsskrá.         

          

        

Tónlistarjöfur fallinn frá

 

  Tónlistarstjörnur sem hófu feril á sjötta og sjöunda áratugnum eru margar komnar uppundir og á aldur meðalævilengdar.  Þeim fjölgar ört sem hverfa yfir móðuna miklu.  Kanadíska söngvaskáldið Leonard Cohen, breska kamelljónið David Bowie og nú Suðurríkjarokkarinn Leon Russell.  Sá síðastnefndi féll frá fyrr í dag.  Hann á merkilegri feril en margur gerir sér grein fyrir.  Hann var ekki áskrifandi að toppsætum vinsældlalistanna.  Samt var hann ekki ókunnugur vinsældalistum.  Ekki svo oft undir eigin nafni heldur í slagtogi með öðrum.  Hann spilaði með Bítlum (öllum nema Paul), Stóns, Dylan, The Byrds, Eric Clapton og Elton John, svo örfáir meðreiðarsveinar séu nefndir af ótal.

  Leon spilaði á mörg hljóðfæri en var þekktastur sem píanóleikari.  Hann var farsæll söngvahöfundur.  Fjöldi þekktra flytjenda hefur spreytt sig á söngvum hans.  Söngrödd hans var sérstæð.  Að sumu leyti svipuð Willie Nelson nema Leon gaf betur í.

 

  Það er ekki á allra vitorði að hann spilaði á píanó í jómfrúarlagi The Byrds,  "Mr. Tambourine Man".  Það toppaði vinsældalista víða um heim 1965.

  1969 fór Bretinn Joe Cocker mikinn á vinsældalistum með lag Russels, "Delta Lady".  Þeir Joe túruðu saman undir heitinu Mad Dogs and the English man.

  Tónlistarstíll Leons heyrir undir samheitið americana (rótartónlist); hrár og ópoppaður blús,  kántrý,  soul, djass... Þegar hann gekk lengst í kántrý-inu þá var það undir nafninu Hank Wilson.  

  1972 náði plata Russels,  "Carney",  2.sæti bandaríska vinsældalistans.  Var með svipaða stöðu á vinsældalistum annarra landa.  2010 náði platan "The Union" 3ja sæti bandaríska vinsældalistans. Sú plata er dúettplata með Eltoni John.  Hann hafði frá unglingsárum dreymt um að spila með uppáhalds píanóleikara sínum,  Leon Russell.  Fyrir sex árum lét hsnn verða af því að bera draumaóskina undir Leon.  Til óvæntrar ðánægju tók Leon vel í erindið.        

  Á morgun blogga ég um persónuleg samskipti við Leon Russell.      

         

Leon Russell látinn

Bestu lög Dylans

  Fyrir röskum hálfum mánuði tilkynnti sænska Nóbelsakademían frá þeim tíðindum að bandaríska söngvaskáldið Bob Dylan fengi Nóbelsverðlaunin í bókmenntum þetta árið.  Frá þessu var skýrt á heimasíðu skáldsins og einnig á Fésbókarsíðu hans.  Nokkrum dögum síðar var fréttin fjarlægð af heimasíðunni en ekki af Fésinu.  

  Ekki náðist á Dylan sjálfum.  Hann var á hljómleikaferð erlendis og sinnti ekki síma.  Vegna þessa óttaðist Nóbelsakademían að hann myndi ekki veita verðlaununum viðtöku.  Taugaveiklun greip um sig í herbúðunum.  

  Bob Dylan er ólíkindatól og ekki fyrirsjáanlegur.  Nú hefur hann komist í síma og hringt í Nóbelsakademíuna.  Hann er snortinn yfir heiðrinum og ætlar að mæta við afhendingarathöfnina.  Akademían andar léttar og hefur tekið gleði sína á ný.  Það er fyrir mestu.

  Í maí varð Dylan hálfáttræður.  Við þau tímamót birti ég á þessum vettvangi vandaða samantekt breska tímaritsins Uncut yfir bestu lög Dylans.  Þetta má sjá með því að smella HÉR   

Dylan var orðlaus

Tónlist Ólafs F. Magnússonar í spilun erlendis

  Internetið er skemmtilegt.  Ekki síst Fésbókin.  Þar kynnist fólk hvaðanæva úr heiminum með sömu áhugamál.  Þetta gerist sjálfkrafa.  Allt í einu er ég orðinn Fésbókarvinur annarra með sömu ástríðu fyrir tónlist og ég.  Forrit Fésbókar stýra þessu.  Gott mál.

  Einn góðan veðurdag var þýskur útvarpsmaður, Tom Nettie,  orðinn Fésbókarvinur minn.  Ég held að þar áður hafi leiðir legið saman á einhverjum tónlistarsíðum Fésbókar. Ég fékk einkapóst frá honum með fyrirspurn um Ólaf F. Magnússon. Lagið "Máttur gæskunnar" - sem ég póstaði á Fésbókarsíðu minni - heillaði hann.

  Tom er með tveggja tíma kvöldþátt,  The Golden Circle of Good Music,  á föstudagskvöldum á ensku útvarpsstöðinni Phoenix:  https:/www.facebook.com/events/362216267452447/.  Hann er einnig með - ásamt konu sinni - podcast þætti á þýsku.  Hann hefur verið með lagið í fastri spilun síðustu vikur.  Hér má heyra það á mínútu 43:  http://andreaduenkel.podomatic.com/entry/2016-10-22T07_01_41-07_00 

  Nú er Tom líka byrjaður að spila lag Ólafs,  "Ekki láta þá sökkva",  svo sem heyra má á mínútu 37:30 í sérþætti um norður-evrópska tónlist.  

      

  

Sænska Nóbelsakademían áttar sig ekki á Bob Dylan

  Bandaríska söngvaskáldið Bob Dylan hefur aldrei verið fyrirsjáanlegt.  Hann kom fram á sjónbarsviðið á fyrri hluta sjöunda áratugarins.  Hann var til að byrja með Woody Guthrie jukebox.  Síðan sjálfur öflugt söngvaskáld í hans anda.  Söngtextarnir óvenju ljóðrænir.  Þá mátti túlka sem þjóðfélagsgagnrýni.  Einkum í samhengi við aðra sem hann var í slagtogi við í þjóðlagasenunni í New York.  

  Umfram marga í henni var og er Dylan mjög góður lagahöfundur.  Framan af ferli urðu lög hans ofurvinsæl í flutningi annarra:  The Byrds,  Peter, Paul & Mary,  Manfred Mann,  Sonny & Cher, Joan Baez og margra annarra sem ég man ekki eftir í augnablikinu.   

  Dylan varð kóngur bandarísku þjóðlagasenunnar.  Kærasta hans,  Joan Baez var drottningin.  1965 slátraði Dylan þeim titli sínum.  Hann mætti á stærstu árlega þjóðlagahátíðina með rokksveit. Háværa með rafmagnshljóðfærum.  Allt varð brjálað. Dylan var púaður niður.

  Sagan segir að þetta hafi komið honum í opna skjöldu.  Hann kom inn á markaðinn fyrir daga Bítlaæðisins.  Hann heillaðist af bresku Bítlunum og ekki síður af bandarísku Bítlunum,  The Byrds.  Hann samdi fyrsta smáskífulag The Byrds,  "Mr.  Tambourine Man".  Honum þótti rökrétt skref að rokkast.

  Þegar hippabylgjan skall á var Dylan ekki að öllu leyti samstíga.  Og þó.  Samt.  Ekki í háværri gagnrýni á hernað Bandaríkjanna í Víetnam.  En í músík og jákvæðri afstöu til vímuefna.  

  Gamlir samherjar kvörtuðu sáran undan því að Dylan tæki ekki þátt í andófi gegn Víetnamstríðinu.  Síðar upplýsti Dylan að hann hafi tekið meðvitaða ákvörðun um að verða ekki sá hippaleiðtogi sem kallað var eftir. Hann vildi ekki vera leiðtogi.  Hann vildi bara vera tónlistarmaður.  Söngvahöfundur án leiðtogahlutverks.

  Foreldrar Dylans eru gyðingar. Biblíutilvitnanir urðu snemma áberandi í textum hans. Á áttunda áratugnum snérist hann til kristni. Varð mjög upptekinn af því.  Afgreiddi þrjár plötur sem boðberi kristni.  Síðar rjátlaðist sá ákafi af honum.

  Dylan heldur stöðugt áfram að koma á óvart.  Söngrödd hans hefur alltaf verið fagurfræðilega vond.  Á síðustu árum hefur skrækt hæsi bæst við mikla nefmælgi og sérkennilegar áherslur.  Hann var á sínum tíma fyrsti frægi söngvari sem söng illa.  Að auki lélegur gítarleikari og falskur munnhörpublásari.  En bara flott.  

  Fyrir nokkrum árum kom Dylan á óvart með jólaplötu.  Söng (töluvert illa) þekkt gömul jólalög.  Næst kom hann á óvart með plötu sem inniheldur gamla Frank Sinatra slagara. 

  Dylan hefur sjaldnast gefið upp afstöðu til forseta- og alþingiskosninga í Bandaríkjunum.  Undantekningu gerði hann með stuðningi við forsetaframboð Husseins Obama. 

  Nú hefur Dylan verið heiðraður með bókmenntaverðlaunum Nóbels.  Þetta eru frægustu og hæst skrifuðu bókmenntaverðlaun heims.  Svo bregður við að Dylan hefur ekki sýnt nein viðbrögð.  Hann á ekki snjallsíma og er ekkert á samfélagsmiðlum á netinu.  Einu viðbrögð - sem óvíst er hvernig á að túlka - er að fréttatilkynning um verðlaunin birtust á heimasíðu Dylans en var fjarlægð skömmu síðar.    

  Til gamans má geta að þegar Dylan spilaði í fyrra skipti á Íslandi þá reykti hann yfir sig af hassi á Hótel Nordica áður.  Stal reiðhjóli sem hann mætti á í Laugardalshöll (nánast næsta hús). Var illa skakkur og skrækur í fyrstu lögum.       

    

Sakar Dylan um hroka og dónaskap

Upphefð poppmenningarinnar

  Ekki kemur beinlínis á óvart að bandaríska söngvaskáldið Bob Dylan hljóti bókmenntaverðlaun Nóbels í ár.  Meira undrunarefni er að hann hafi ekki fengið þau fyrir langa löngu.  Foreldrar hans eru gyðingar.  Til margra ára hefur spurst út að nafn hans sé í pottinum yfir þau sem koma til greina.  

  Vegna þess hve lengi hefur verið gengið framhjá Dylan hafa fréttaskýrendur hallast að annarlegum viðhorfum dómnefndarinnar.  Snobbi.  Dylan flytur sín ljóð við gítarglamur og einfaldar laglínur.  Á sumum bæjum þykir svoleiðis ekki fínt.  Langt í frá.  Lágmenning kallast það.

  Nóbels-verðlaun Dylans eru upphefð fyrir dægurlagaheiminn.  Viðurkenning á því að bestu söngvaskáld hans eigi heima í flokki með Halldóri Kiljan Laxness, Günter Grass og Ernest Hemingway.

  Áhrif Dylans eru gríðarmikil á samtíðamenn.  Hann kenndi Bítlunum að reykja hass.  Hann breytti viðhorfum til dægurlagatexta.  Áður voru þeir einskonar léttvægt örþunnt smjörlag ofan á brauð.  Skiptu litlu máli og stóðu höllum fæti án laglínu.  Dylan bauð hinsvegar upp á ljóðræna, djúpa, safaríka og magnaða texta.  Þeir stóðu keikir án laglínu.  Engu að síður skipti laglínan heilmiklu máli.  Dylan er góður lagahöfundur.  Fjöldi tónlistarmanna hefur náð toppsætum vinsældalista með lögum hans.  Hver kannast ekki við lög eins og "Mr. Tambourine Man" (The Byrds),  "Blowin in the Wind" (Peter, Paul & Mary), "Knocking on Heavens Door" (Guns N´ Roses) og "Like a Rolling Stone" (The Rolling Stones)?    

 

Bob Dylan fær Nóbelinn

Bestu lög Lennons

  Nú í vikubyrjun,  9. október, kveiktu myndlistakonan Yoko Ono og Ólavía Harrison, ekkja George Harrison(ar) og tengdamóðir dóttur Kára Stefánssonar; svo og Barbara Starr, eiginkona Ringos, á Friðarsúlu Johns Lennons úti í Viðey.  Af því tilefni tóku blaðamenn breska tónlistartímaritsins New Musical Express (NME) saman lista yfir bestu lög Lennons.  Ég ætla að enginn sé 100% sammála niðurstöðunni. Að minnsta kosti er ég það ekki.  Þetta er fyrst og fremst skemmtilegur samkvæmisleikur.  

 

1  #9 Dream

2  Imagine

3  Jailous Guy 

4  Oh My Love 

5  Gimme Some Truth

6  Happy X-mas (War is Over) 

7  Mind Games

8  Watching the Wheels

9  Woman

10 Instant Karma