Merkustu fyrirbæri rokksögunnar

   Á fimmtugs afmæli rokks og róls,  2004,  leitaði bandaríska poppmúsíkblaðið Rolling Stone til fjölmenns hóps starfandi poppstjarna heims.  Erindið var tilraun Rolling Stone til að finna út hvaða hljómsveitir,  sólósöngvarar og sólósöngkonur hafi haft mest áhrif á helstu poppstjörnur 21. aldarinnar.  Niðurstaðan er sá listi sem hér er fyrir neðan.  Það verður ekki annað sagt en að útkoman sé sannfærandi.  Að vísu með þeim fyrirvara að þarna er um bandarískt blað að ræða og meirihluti þátttakenda er bandarískur.

 

1   Bítlarnir

2   Bob Dylan

3   Elvis Presley

4   The Rolling Stones

5   Chuck Berry

6   Jimi Hendrix

7   James Brown

8   Little Richard

9   Aretha Franklin

10  Ray Charles

11  Bob Marley

12  The Beach Boys

13  Buddy Holly

14  Led Zeppelin

15  Stevie Wonder

16  Sam Cook

17  Muddy Waters

18  Marvin Gaye

19  Velvet Underground

20  Bo Diddley

21  Otis Redding

22  U2

23  Bruce Springsteen

24  Jerry Lee Lewis

25  Fats Domino

26  The Ramones

27  Nirvana

28  Prince

29  The Who

30  The Clash

 

  Til gamans má geta að þegar efstu sætin eru skoðuð blasir þetta við:  Bítlarnir,  Presley,  The Rolling Stones,  Jimi Hendrix,  Little Richard, The Beach Boys og Jerry Lee Lewis krákuðu lög Chucks Berrys.  

  Presley,  The Rolling Stones og Hendrix krákuð lög Bobs Dylans.  

  Presley,  The Rolling Stones,  Hendrix og Jerry Lee Lewis krákuðu lög Bítlana.   

  Þannig mætti áfram telja þegar þessi nöfn á listanum eru skoðuð.

Athugasemdir

[Ásthildur Cesil Þórðardóttir, 31.1.2011 kl. 15:42]

Já það er satt þetta virkar allavega mjög vel. 

[Kristín M. Jóhannsdóttir, 31.1.2011 kl. 17:07]

Ég hefði hugsanlega víxlað Prestley og Dylan...og þó. Annars er þessi listi býsna sannfærandi. Það er helst að þarna vanti kannski Bowie og hugsanlega eitthvað að þeim hljómsveitum sem hafa haft mest áhrif undanfarin fimmtán ár.

[hilmar jónsson, 31.1.2011 kl. 20:33]

Beatles eiga klárlega efsta sætið... Hefði þó reiknað með Zeppelin ofar.

[Sigurður I B Guðmundsson, 31.1.2011 kl. 22:24]

Hvar er CCR?

[Jens Guð, 31.1.2011 kl. 22:53]

  Ásthildur Cesil,  ég er sáttur.

[Jens Guð, 31.1.2011 kl. 23:23]

  Kristín,  það kom mér ekki á óvart að Dylan væri í 2. sæti.  Þá er ég að vísa til aldamótauppgjörs helstu fjölmiðla heims.  Flestir útnefndu John Lennon sem tónlistarmann aldarinnar en gerðu jafnframt grein fyrir því að valið hafi staðið á milli Lennons og Dylans.  Þessi staða kom upp jafnt hjá virðulegum fréttaritum á borð við Time sem og allskonar poppblöðum og útvarpsstöðvum.

  Dylan var gríðarsterkur áhrifavaldur á músík Bítlanna (sem höfðu síðan gríðarsterk áhrif á alla hina).  Textasmíðar hans kúventu textagerð Bítlanna.  Ég veit ekki hvað ég hef oft - frá því snemma á sjötta áratugnum fram til dagsins í dag - lesið dóma um plötur nýliða þar sem Dylan er nefndur sem áhrifavaldur.  Iðulega hefur verið slegið upp að hinn og þessi sé "nýr Dylan".  Til að mynda Brúsi Sprengjusteinn á sínum tíma og ótal aðrir.

  Áhrif Dylans á söngstíl vill stundum gleymast:  Ray Davies,  Bowie,  Ian Hunter,  Roger McGuinn...

  Presley var vissulega þungavigtarmaður í rokki og róli.  Kóngurinn.  En þessi listi er ekki settur saman af plötugagnrýnendum eða öðrum blaðamönnum heldur eru það núlifandi og starfandi tónlistarmenn sem raða upp listanum út frá því hvernig þeir meta áhrifavalda sína.  Presley var ekki lagahöfundur eða textahöfundur.  Né heldur var hann hljóðfæraleikari af því tagi sem hafði áhrif á hljóðfæraleik annarra.  Hans áhrif liggja í því að hafa verið í fremstu víglínu upphafsflytjenda rokk og róls,  öskursöngstíl,  sviðsframkomu og leðurklæðnaði.

  Presley á hiklaust heima þarna á Topp 3.  

  Bowie er í 39. sæti.  Taka þarf tillit til þess að hann er stærra nafn í Evrópu en Bandaríkjunum.  Hann náði ekki inn á bandaríska vinsældalistann fyrr en um miðjan áttunda áratuginn.  

[Jens Guð, 31.1.2011 kl. 23:32]

  Hilmar,  ég hefði líka að óreyndu spáð LZ ofar á listanum.  Áhrif LZ voru sannanlega afgerandi í sköpun og þróun þungarokksins.  Á móti má spyrja hvað þungarokkið vegur þungt í sögu popps og rokks.  LZ er þarna langefst á lista af þungarokkshljómsveitum (þó liðsmenn LZ hafi ekki skilgreint sig sem þungarokkara).  Jimi Hendrix er reyndar þarna fyrir ofan.  En tónlistarmennirnir sem völdu á lista virðast frekar telja frumherja rokks og róls hafa haft meiri áhrif á sig.  Samt gott að sjá LZ inni á Topp 15.

[Jens Guð, 31.1.2011 kl. 23:42]

  Sigurður I.B.,  CCR er ekki á Topp 100 listanum.  Það vekur upp spurningar.  Vinsældir CCR voru rosalegar á sínum tíma.  Plötur og lög CCR eru sívinsæl.  Jafnframt var CCR önnur tveggja hljómsveita (hin er kanadíska hljómsveitin The Band) sem teljast frumherjar þess er kallast "americana" (= rótarmúsík = ópoppað afturhvarf til tilgerðarlauss blús- og kántrý-skotinnar músíkur).  

  Svo virðist sem helstu poppstjörnur nútímans telji sig ekki vera beinlínis undir áhrifum frá CCR.  Og kannski er ekki auðvelt að benda á einhverja poppara eða hljómsveitir sem eru undir sterkum áhrifum fra CCR.  

  Það breytir því ekki að ég og þú kunnum vel að meta hrátt og einfalt rokk CCR.  Þarna er bara spurt um áhrifavalda.  

[Óskar Þorkelsson, 1.2.2011 kl. 00:40]

hvar er David Bowie ?

[Stefán Ómar Sigurðsson (IP-tala skráð) 1.2.2011 kl. 00:53]

Hissa að The Byrds séu ekki á Topp 30. Þeir eru einhver áhrifamesta bandaríska hljómsveit allra tíma. Voru frumherjar á sviði folk-rock og country-rock.

[Jens Guð, 1.2.2011 kl. 01:05]

  Óskar,  David Bowie er #39.

[Jens Guð, 1.2.2011 kl. 01:17]

  Stefán,  The Byrds erum #45.  Næsta sæti á eftir Public Enemy og næsta sæti á undan Janis Joplin. 

  The Byrds voru frumherjar í alt-kántrý,  folk-rokki,  sýrupoppi,  geimrokki (space),  raga-rokki og svo framvegis.  Þeir höfðu mikil áhrif á Bítlana,  Dylan,  Tom Petty,  The Rolling Stones og ýmsa aðra samtíðarmenn.  Og ekki síður á seinni tíma hljómsveitir og sólóista (REM,  Wilco,  Billy Bragg,  Elvis Costello,  Emmylou Harris og ótal fleiri).  

  Vandamálið er að núlifandi hljómsveitir og popparar eiga kannski ekki auðvelt með að staðsetja The Byrds sem áhrifavald.  Áhrif The Byrds hafa kannski oftar birst í gegnum 3ja aðila,  samanber þá sem ég hef nefnt.  

[Jens Guð, 1.2.2011 kl. 01:18]

  The Byrds eru #45 átti það að vera.

[Gunnar (IP-tala skráð) 1.2.2011 kl. 07:22]

Ramones og Clash eru þarna en ekki Sex Pistols?

[Jens Guð, 1.2.2011 kl. 11:43]

  Gunnar,  Sex Pistols náði aldrei almennilega inn á Bandaríkjamarkað.  Öfugt við The Clash sem varð og er ennþá súpergrúppa í Bandaríkjunum.  Þegar Johnny Rotten fór í hljómleikaferð um Bandaríkin með hljómsveitinni sem hann stofnaði eftir Sex Pistols, PIL,  og Sykurmolunum kom í ljós að Sykurmolarnir voru þekktari þar um slóðir.

  Hinsvegar er Sex Pistols #58 á listanum.  En væri klárlega fyrir ofan The Ramones og kannski einnig The Clash ef listinn væri unninn í Evrópu.

[Brynjar Jóhannsson, 1.2.2011 kl. 14:08]

Mér þykir vænt um að sjá Ramones á þessum lista. Hef verið að kynna mér sögu hljómsveitarinnar og er vægt til orða tekið hrifinn af því bandi.. Þetta eru klárlega pabbar pönksins og þeir fengu aldrei þann heiður sem þeir áttu skilið á meðan bandið starfaði.

Raunar finnst mér þetta band vera efni í Biomynd. T.d hvernig - þeir kynntu - pönkrokkiið fyrir Sex pistols og Clash á tónleikum í Englandi en það sem mér fannst dálítið merkilegt að meðlimir beggja hljómsveitana hittu bandameðlimina eftir tónleikana. Einnig voru dauðdagar allra helstu meðlima bandsins hálfgosagnakenndur en eins og þú veist miklu betur en ég - þá önduðust þeir á mjög svipuðum tíma - frá 2000 til 2004.

[Jens Guð, 1.2.2011 kl. 22:45]

  Brynjar,  The Ramones var flott hljómsveit og hafði mikil áhrif.  Meðal annars á Fræbbblana.  Ég set spurningamerki við áhrif þeirra á breska pönkið. 

  Bandaríska pönkið var ekki neinn tiltekinn músíkstíll.  Pönkið var samheiti yfir popp- og rokkhljómsveitirnar sem spiluðu á CBGB klúbbnum í New York (sem var blús,  djass og blúgrassklúbbur þangað til The Ramones fengu að spila þar).  Auk The Ramones voru þetta m.a. Patti Smith Group,  Television,  Blondie og Talking Heads.  Af þessum hljómsveitum var The Ramones sú eina sem spilaði músíkstíl er hljómaði líkt því sem síðar var í Bretlandi skilgreint sem pönkrokk.

  Í yfirfullum bandarískum fangelsum eru lægst settu fangarnar kallaðir pönkarar (ræflar).  Þeir sem geta ekki varið sig og eru þess vegna undir í þeim harða heimi. 

  The Ramones og hinar hljómsveitirnar á CBGB komu inn á markaðinn á sömu forsendum og bresku pönkararnir:  Gáfu skít í það sem þótti flottast þarna á fyrri hluta áttunda áratugarins:  Flóknar lagasmíðar´,  flóknar útsetningar með allskonar kaflaskiptingum,  löng og tæknilega erfið sóló á öll möguleg hljóðfæri,  miklar raddanir,  skrautlegur klæðnaður,  mikil ljósashow...  Allt svo mikið og dýrt og stórt í sniðum.  Pönkið var afturhvarf til einfaldleikans,  ódýrra hljóðfæra og þess að gera hlutina,  kýla á það,  burt séð frá getu.  Það máttu allir og gátu verið með.

  Vegna "druslulegs" klæðnaðar,  lélegs hljóðfæraleiks og lélegs söngs (út frá fagurfræðilegu sjónarmiði) var hópurinn á CBGB umsvifalaust skilgreindur sem pönkarar. 

  Bresku pönkararnir ætluðu ekki að vera pönkarar.  Alls ekki.  Þeir héldu sig vera að spila einhverskonar breskt pöbbarokk með glamrokksívafi.  Eða glamrokk með pöbbarokksívafi.  Þetta var óljóst framan af.  Bæði bresku pönkararnir sjálfir og breskir blaðamenn voru í vandræðum með að skilgreina fyrirbærið.  Pönkararnir vissu að þeir hötuðu hippa,  hippahljómsveitir og margt fleira.  Voru reiðir ungir menn vegna atvinnuleysis,  vonleysis,  kynþáttahaturs og allskonar.  Þeir lögðu sig í líma við að aðgreina sig sem rækilegast frá hippum.  M.a. með því að vera stuttklipptir,  klæðast ólíkt hippunum,  hafa gítarsóló mjög einföld o.s.frv.

  Það var ekki fyrr en ári eftir að Sex Pistols spiluðu fyrst opinberlega sem blaðakonu NME datt í hug að fella breska pönkið undir pönk-hugtakið.  Hún var að vinna grein um þessa nýju bylgju (Sex Pistols,  The Clash,  The Damed,  Buzzcocks...).  Konan var í sömu vandræðum og aðrir með að flokka nýju bylgjuna á bás.  Þetta var nýr músíkstíll og hugmyndafræði.  Hugmyndafræðin var náskyld viðhorfum bandarísku pönkaranna.  Konunni datt því í hug að þrátt fyrir að breska pönkið væri sérstakur músíkstíll þá gæti hugmyndafræðin sameinað þessa tvo hópa undir einn hatt:  Hugtakið pönk. 

  Konan bar þetta undir strákana í bresku pönkböndunum.  Fyrstu viðbrögð voru neikvæð.  Þeim þótti pönkhugtakið of neikvætt og leist ekkert á að tengja sig bandarísku pönkurunum sem þeim þóttu hippalegir.  Við nánari skoðun sáu þeir bresku húmor í þessu.  Það væri bara svalt að kalla sig ræfla og ræflarokkara.  Þannig að þeir slógu til og gáfu konunni grænt ljós á nafnið.

  Það var mjög ruglingslegt fyrir Íslendinga og fleiri að lesa um Patti Smith sem pönkdrottningu,  Blondie sem pönkhljómsveit o.s.frv.  þegar breska pönkbyltingin stóð sem hæst.  Það er líklegt að The Ramones hafi haft einhver áhrif á breska pönkið - líka þegar á leið.  Þetta hafði Johnny Rotten þó um málið að segja í ævisögu sinni:   "[The Ramones] were all long-haired and of no interest to me. I didn't like their image, what they stood for, or anything about them"     

[Theódór Norðkvist, 2.2.2011 kl. 01:38]

Mér finnst að þessi nöfn ættu að vera á listanum:

Queen - Freddie Mercury var magnaður söngvari með mjög vítt raddsvið (og rasssvið reyndar líka.) Brian May er í þrettánda sæti yfir bestu gítarleikarana ef ég man rétt.

Pink Floyd - hafa selt yfir 200 milljón plötur (diska?)

Ultravox - sagðir meðal helstu áhrifavalda í tölvupoppinu í lok áttunda áratugarins og byrjun þess níunda (Wikipedia.)

Electric Light Orchestra - eða a.m.k. forsprakka þeirra, Jeff Lynne. Hann er í fjórða sæti yfir mestu plötuframleiðendur allra tíma, vann mikið með Bítlunum, bæði hljómsveitinni og meðlimunum hverjum fyrir sig. Sumir vilja kalla hann fimmta bítillinn.

[Brynjar Jóhannsson, 2.2.2011 kl. 03:20]

Ramones- komu með þá hugmynd- að hafa löginn stutt - með miklum gítarvegg. Sleppa löngum sólóum og hafa lögin einföld. Þetta var forsmekkurinn af því sem pönkið varð. Að því leitinu lögðu þeir línurnar fyrir það sem varð síðar meir kallað "Pönk". Hljómsveitir eins og Blondie - þróuðust frá pönki út í disko og Hljómsveitir eins og t.d Talking Heads- eru miklu nær því að spila eitthvað sem kalla mætti gæða popp.

Samkvæmt heimildarmynd um Ramones sem ég var að sjá - þá til dæmis sagði Joy strummer - að þeir hafi verið fyrirmyndirnar og vitnaði meðal annars til tónleika sem Ramones héldu í Englandi - en á þeim tónleikum voru meðal annars - meðlimir Sex - pistols og Clash- og skömmu síðar urðu þau bönd þau stærstu í heiminum. Johnny Ramones sagðist hafa talað við Rotten fyrir þá tónleika og sagt honum að það skipti engu máli að þeir kynnu ekki neitt- Þeir ættu bara að stíga upp á svið og fara að spila.

Annars er þetta allt smekksatriði. Mér persónulega finnst Ramones - eiga mörg skemmtileg lög. Sérstaklega - þegar þeir eru að vinna með- lög sem eru í sixtess fílingi og rokka þau hressilega upp. T.d KKK took my baby a way og judi is a punk.

Ég hef aldrei verið neitt voðalega hrifin af Pistols en er þeim mun hrifnari af clash- því mér finnst þeir einfaldlega melodískari og sömdu fjölbreyttari lög.