Fátækleg minningarorð um góðan dreng

  Hörmuleg tíðindi bárust frá Færeyjum í gærmorgun.  Gítarleikarinn Rasmus Rasmussen hefur kvatt þennan heim.  Hann skilur eftir sig djúp og varanleg spor í færeyskri tónlist og færeysku samfélagi. 

  Ég kynntist Rasmusi þegar færeyskur tómstundaskóli fékk mig til að kenna skrautskrift í Þórshöfn á tíunda áratugnum.  Rasmus og félagar hans í þungarokkshljómsveitinni Diatribes bönkuðu upp á hjá mér og buðu á óformlega einkahljómleika í æfingarhúsnæði.  Það hafði spurst út að Íslendingurinn væri þungarokksunnandi.  Ég man ekki hvort Rasmus var þá byrjaður með eina þungarokksþáttinn í færeyska útvarpinu,  Rokkstovuna.  Kannski var það aðeins síðar.  Rasmus langaði til að spila íslenskt þungarokk í þættinum og bað mig um að vera sér innan handar við það.  Sem var auðsótt mál.  Jafnframt kynnti hann mig fyrir færeysku þungarokkssenunni.  Það leiddi til þess að ég tók saman vest-norræna þungarokksplötu,  Rock from the Cold Seas.  Hún innihélt færeysk,  grænlensk,  samísk og íslensk lög.

  2002 hafði ég milligöngu um að nýrokkshljómsveit Rasmusar,  Makrel,  tæki þátt í Músíktilraunum Tónabæjar.  Hljómsveitin sigraði á sínu undanúrslitskvöldi og hlaut bronssætið á lokakvöldinu.  Rasmus var kosinn besti gítarleikarinn.  Hann var einnig kosinn besti gítarleikarinn í færeysku tónlistarverðlaununum AME. 

  Með Makrel spilaði Rasmus oftar á Íslandi og nokkur lög hljómsveitarinnar nutu vinsælda í íslensku útvarpi.  Makrel var stórt nafn í færeysku rokki. 

  Með útvarpsþættinum  Rokkstovunni  hafði Rasmus mótandi áhrif á tónlistarsmekk Færeyinga.  Einnig sem nýskapandi gítarleikari með flottan og sjálfstæðan stíl.  Hann hafði spilað með flestum helstu þungarokkshljómsveitum Færeyja.  Velgengnin steig Rasmusi ekki til höfuðs.  Hann var rólegur, prúður og hógvær;  brosmildur,  glaðsinna og jákvæður.  Lífið brosti við honum. 

  Þá dundi ógæfan yfir.  2006 varð Rasmus fyrir fólskulegri árás á skemmtistað.  Nokkrir menn gerðu hróp að honum og lömdu hann illa.  Næstu daga var Rasmusi hótað öllu illu í síma.  Lögreglan upplýsti að ekkert væri hægt að gera í málinu vegna þess að ofsóknirnar væru vegna samkynhneigðar Rasmusar.  Það var "tabú" í Færeyjum.  Samkynhneigðir Færeyingar fóru leynt með kynhneigð sína og flúðu til útlanda.  Það átti ekki við Rasmus.  Honum þótti það út í hött.  Í Færeyjum var fjölskylda hans og vinahópur.  Þar vildi hann vera. 

   Barsmíðarnar, hótanirnar og viðbrögð lögreglunnar ollu því að Rasmus fékk taugaáfall.  Hann gerði tilraun til sjálfsvígs og var í kjölfar vistaður á geðdeild.  Hann náði aldrei fullri heilsu eftir það.

  Rannveig Guðmundsdóttir,  þáverandi þingkona,  tók málið upp á vettvangi Norðurlandaráðs.  Færeyska lögþinginu var stillt upp við vegg:  Að breyta lögum eða tapa aðild að Norðurlandaráði annars.  Málið vakti mikla athygli um öll Norðurlönd og víðar í Vestur-Evrópu.  Í Færeyjum var tekist harkalega á um frumvarp til breyttra laga.  Andstæðingar breytinga létu mjög að sér kveða í kirkjum eyjanna.  Þar voru haldnar vikulegar bænastundir með ákalli til guðs um að áfram yrði refsilaust að ofsækja samkynhneigða.  Þegar ný lög voru samþykkt eftir mikið þref var flaggað í hálfa stöng við kirkjurnar.  Prestar lýstu deginum sem þeim svartasta í sögu Færeyja.

  Færeyskt tónlistarfólk og ungt fólk almennt stóð þétt við bakið á Rasmusi og sýndi stuðning í verki á margvíslegan hátt.  Fjöldi Íslendinga gerði það einnig.  Rasmus var þessu fólki eðlilega afskaplega þakklátur.  Það skipti hann öllu máli að finna þennan stuðning.  Ekki síst frá Íslendingum. 

  Hægt og bítandi náði Rasmus heilsu upp að því marki að hann fór að semja tónlist á nýjan leik.  Fyrst með því að senda frá sér sólóplötur.  Þar spilaði hann á öll hljóðfæri og söng.  Hann var einnig byrjaður að vinna með hljómsveitum.  En það vofði svart ský yfir - þó honum tækist stundum að leiða það hjá sér.  Síðustu sólóplötuna sendi hann frá sér undir listamannsnafninu Mjörkaborg (mjörka = mengunarský eða -þoka).  Síðustu hljómsveit sína kallaði hann Hatursvart.  Útgáfu sína gaf Rasmus nafnið Myrkar Records. 

  Rasmus var ekki aðeins frábær gítarleikari og tónlistarmaður heldur einnig listmálari,  ljósmyndari og gerði sín eigin myndbönd.  Hann var afskaplega vinsæll hjá þeim sem kynntust honum;  elskulegur og ljúfur drengur.  Í sumar sendi hann frá sér myndband þar sem hann lýsir andlegri vanlíðan á sinn opinskáa og einlæga máta.  Líkamlegu sárin voru gróin en ekki sárin á sálinni:

   

  Rasmus skilur eftir sig hlýjar minningar.  Þær sem og listaverkin hans lifa.

        

Athugasemdir

[Stefán (IP-tala skráð) 11.10.2012 kl. 08:18]

Þekki ekki tónlist þessa gítarleikara, en blessuð sé minning hans.   Færeyingar eru ekki nema svona 35 árum á eftir okkur íslendingum hvað réttindamál samkynhneigðra varðar, en þó væntanlega nokkur hundruð árum á undan þjóðfélögum sem búa við ógnarstjórnir islamista. 

[Bessi Egilsson (IP-tala skráð) 11.10.2012 kl. 09:36]

Þakka góða grein og samhryggist. Sá Makrel nokkrum sinnum læv og hreifst. Transcend var magnað stykki sérstök næmni á melódíu hjá Rasmus og stíll. Samkvæmt Sunnevu sem hefur skipulagt G festival var líkamsárásin blásin upp.

[Árni Matthíasson , 11.10.2012 kl. 10:30]

Tek undir það Jens að Rasmus var frábær gítarleikari, man vel eftir honum úr Músíktilraunum, og Makrel skemmtileg hljómsveit. Það er merkilegt að þar er grimmdin mest í garð samkynhneigðra og kærleikurinn minnstur þar sem menn þykjast trúaðastir.

[Gummi (IP-tala skráð) 11.10.2012 kl. 12:18]

Takk fyrir þessi fallegu orð. Kynntist Rasmusi aðeins fyrir nokkrum árum úti í Færeyjum, ljúfur og góður drengur. Sólóplöturnar hans eru frábærar og hefur farið allt of lítið fyrir þeim. Rasmus hefur verið duglegur að setja lögin sín á YouTube undanfarið ár þannig að fólk getur kynnt sér tónlist hans.

[Ari (IP-tala skráð) 11.10.2012 kl. 12:46]

Hlý minningarorð, virðist hafa verið drengur góður. Hafði alltaf dálæti á þessum gítarleikara, hann hafði eitthvað spesjal töch og tókst að lýsa innri fegurð þrátt fyrir innri ókyrrð. Finnst lýsandi að ég er með plötur þeirra Makrel liða en það vantar undirskrift Rasmusar á allar plöturnar, ég náði ekki í hann þegar ég lét meðlimina árita plöturnar þegar þeir komu hingað, hann var einhvers staðar annars staðar. Allar Makrel plöturnar eru eiturgóðar   Poems in sounds platan var einstaklega hugljúf, dæmi: To Those Who Stand By Me http://www.youtube.com/watch?v=5KN6rctdK7M The Joy Of Diana http://www.youtube.com/watch?v=cbhqlvB64Jc Drifting Onwards In A Zeppelin http://www.youtube.com/watch?v=VnmDGSRrSng  She Can't Take It http://www.youtube.com/watch?v=wMDzzm54hiE

 p.s. hér er hægt að spila flest frá Makrel og sólóverkefnum hans http://www.youtube.com/user/Rokkstovan/videos?flow=grid&view=1

[josef asmundsson (IP-tala skráð) 11.10.2012 kl. 15:36]

þó ég þekki lítið til hans né hans tónlistar,man ég vel eftir þessari árás á sínum tíma og samhryggist.Þetta "

sannkrisna" fólk í færeyjum og víðar má svo sannarlega skammast sín.Sendi kveðju til þín Stjáni héðan frá Noregi og þakka þér fyrir þessi minningarorð.

[Ásthildur Cesil Þórðardóttir, 11.10.2012 kl. 17:32]

Jens minn var að hlusta á viðtalið við ykkur tvo góða vini þig og Hörð Torfason, og ég sit með tárin í augunum yfir illsku og fávisku heimsins.  En vonandi verður fráfall þessa drengs til þess að vakning verður í Færeyjum, þá hefur hann ekki dáið til enskis.  Blessuð sé minning hans.

[hilmar jónsson, 11.10.2012 kl. 19:02]

Hlustaði líka á viðtalið við þig....Flott.

[Susan Martin (IP-tala skráð) 11.10.2012 kl. 19:09]

Takk fyrir fallega kveðju og áminningu fyrir okkur hin, um að halda ljósinu á lofti til að hrekja skuggabúana út úr afturhaldshornunum. Megi minning og fegurð listarinnar sem þessi fallegi ungi maður deildi með okkur lifa og hræra við hjörtum okkar sem hvorki skiljum né viljum sætta okkur við slíkar fórnir. Nú er nóg komið! Samúðarkveðjur til þeirra sem þjást í sorg

[Óskar Helgi Helgason (IP-tala skráð) 11.10.2012 kl. 20:04]

Sæll; Jens minn !

Vildi sýna þér; sem og aðstandendum Rasmusar heitins, mína innilegustu hluttekningu, á þessarri sorgarstundu.

                                         Óskar Helgi Helgason 

[Villi Asgeirsson, 11.10.2012 kl. 21:25]

Alltaf skulu það vera hrokagikkirnir sem þykjast vera nær einhverjum guði. Mikið verður heimurinn betri þegar við verðum laus við þessa hjátrú.

Samúðarkveðjur til allra sem þekktu hann.

[Jens Guð, 12.10.2012 kl. 00:50]

  Af virðingu við minningu um minn kæra vin,  Rasmus Rasmussen, ætla ég ekki að svara hér hverju innleggi fyrir sig.  Ég þakka fyrir hlutdeild ykkar í þeirri sorg sem þessi atburður er.  Ég er dasaður og miður mín.  Mér tókst ekki að sofna í gær.  Ég var andvaka í alla nótt.  Ég var reiður í garð þeirra sem hröktu Rasmus til þessa verks.  Ég reyndi að finna friðþægingu í því að skrifa minningargrein um þennan góða vin minn.  Ég hugsaði og reyndi að orða greinina út frá því hvernig Rasmus hefði kosið að orða hlutina.  Það hjálpaði mér að sneiða framhjá reiði og heift.  Honum var mikið í mun að íþyngja ekki sínum nánustu með þeirri neikvæðu afstöðu sem beindist að kynhneigð hans.

[Ásthildur Cesil Þórðardóttir, 12.10.2012 kl. 01:02]

Jens minn ég þekki þessa tilfinningu, þegar sonur minn lést var hann að flytja út úr íbúðinni sem félagsmálayfirvöld höfðu útvegað honum dótið hans út á gangi og svoleiðis.  'Eg hef oft hugsað það síðan hvort dauða hans hafi borið þannig að að hann hafi hreinlega gefist upp, ég veit það ekki og vil helst ekki vita, en tilfinningin er þarna til staðar.  En ég vil ekki burðast með svona hugsanir.  Ég hugsa því fallega til hans, hef orðið vör við hann sjálf og fengi kveðjur frá honum úr mörgum áttum.  Lífið heldur áfram, þó svo líti út sem þetta hafi verið hans ákvörðun, þá held ég að allt svona sé planað frá upphafi.  Og ef þetta verður til þess að fólkið sem varð til þess að þetta gerðist, breyti skoðun sinni eða í það minnsta skammist sín svo mikið að það geri ekki svona að súg að góðu fólki út af einhverju svona, þá hefur vinur þinn ekki dáið til einskis.  Þá hefur hann dáið fyrir málstaðinn og þeir sem á eftir koma verða í hans skjóli. 

[Jens Guð, 12.10.2012 kl. 01:18]

  Mig langar til að senda kveðju til Ingólfs Júlíússonar,  gítarleikara Q4U.  Hann stríðir nú við hvítblæði á Landsspítalanum.  2008 héldu Samtökin 78 upp á afmæli.  Rasmus var þar einskonar heiðursfélagi.  Við Ingó mættum á hljómleikana og heilsuðum upp á Rasmus.  Eftir hljómleikana sendi Rasmus mér tölvupóst.  Þar sagði hann eitthvað á þessa leið:  "Ég veit að það var ekki mikið mál fyrir ykkur Ingó að mæta á hljómleikana.  En fyrir mig skipti stuðningur ykkar mig meira máli en þið getið ímyndað ykkur.  Eitt er stuðningur í orði og allt annað er stuðningur í verki.  Þið getið aldrei ímyndað ykkur hvað það skipti mig miklu máli að þið mættuð og sýnduð mér samstöðu."

[Jens Guð, 12.10.2012 kl. 01:44]

  Kæra vinkona Ásthildur,  ég er svo dofinn og ringlaður að allt sem ég skrifa er því marki brennt.   Ég er dasaður og hugsa ekki rökrétt.  Ég get ekki sett neitt í rökrétt samhengi.  Það er kannski kjánalegt en núna leita ég uppi og spila öll myndbönd á youtube með Rasmusi.  Ótal spurningar kvikna.  Þetta er sárt.  Ég reyni að finna og fletta upp myndum af brosandi Rasmusi.  Við sátum heilu kvöldin undir nýjustu hljóðritunum á lögum með Makrel.  Við pældum í heppilegustu lagaröðum á lögum næstu plötu.  Við vorum ekki alltaf sammála.  Allt í góðri vinsemd. 

[Jón Haukur Brynjólfsson (IP-tala skráð) 12.10.2012 kl. 01:57]

Þetta er fallega skrifað og þú átt heiður skilinn fyrir að vekja athygli á þessu, Jens. Takk fyrir það.

Með bestu kveðju,

Jón Haukur Brynjólfsson

[Ásthildur Cesil Þórðardóttir, 12.10.2012 kl. 02:37]

Já minn kæri, ég skil það mæta vel.  En mundu bara að látinn lifir og það er aðeins örfínt tjald sem aðskilur okkur frá vinum og ástvinum.  Hann lfiri enn og hefur nú verið kallaður til annara starfa.Reyndu bara að hugsa til hans með gleði, því ég veit að þeir sem eru farnir yfir móðuna miklu þurfa líka að takast á við sorgina og ef þeir á einhvern hátt hafa átt þar hönd í bagga, svíður sorgin ennþá meira.  En þetta er bara lífsins gangur og okkur er ætlað takmörkuð vist hér hvernig svo sem við förum héðan, þá er það af því að TÍMINN VAR ÚTRUNNINN. 

[Stefán (IP-tala skráð) 12.10.2012 kl. 08:35]

Það var fordómafullur bókstafstrúarmaður rekinn úr kennarastarfi á Akureyri á þessu ári.  Stjórn viðkomandi skóla fær hrós frá mér fyrir þá ákvörðun. 

[DoctorE (IP-tala skráð) 12.10.2012 kl. 09:12]

Sorglegt :(

[Nanna Þór (IP-tala skráð) 12.10.2012 kl. 11:18]

Eru blessaðir Færeyingarnir líka 100 árum á eftir í meðferð við áföllum og þunglyndi?? Blessuð sé minning hæfileikaríks listamanns

[DoctorE (IP-tala skráð) 12.10.2012 kl. 11:54]

Það sem er að hrjá færeyinga er kristni, það má eginlega segja að kristnir haldi þeim í bronsaldarfangbrögðum. Vonandi verður þetta til þess að þeir færi sig frá heimskulegri hjátrú

[Magnús Geir Guðmundsson, 12.10.2012 kl. 15:57]

Þetta er á allan hátt dapurlegt, bestu kveðjur til þín minn gamli félagi!

[Anna Sigríður Guðmundsdóttir, 12.10.2012 kl. 19:07]

Innileg samúðarkveðja frá mér Jens minn. Fordómarnir og fáfræðin skaðar tilverurétt sálna á jörðinni lífshættulega. Það er svo hræðilega sárt þegar sál þeirra sem okkur þykir vænt um flytur til annars tilverustigs. 

M.b.kv.

[4 (IP-tala skráð) 13.10.2012 kl. 06:56]

Samúðarkveðjur til þín Jens og þeirra sem eiga um sárt að binda. Þetta eru hörmulegar fréttir.

Það er mikilvægt þegar svona gerist að láta ekki reiðina ná tökum á sér. Eins og þú segir þá var það ekki vilji Rasmusar og það segir mikið um manninn og mannkosti hans. Þetta hefur verið góður drengur.

Mig langar því að gera tvær stuttar athugasemdir við þessa bloggfærslu:

Ertu í alvöru að segja að samkynhneigðir hafi á þessum tíma ekki notið neinnar réttarverndar í Færeyjum? Þá er mikið sagt um frændur okkar og vini og vonandi ofsagt.

Setningin "Andstæðingar breytinga létu mjög að sér kveða í kirkjum eyjanna. Þar voru haldnar vikulegar bænastundir með ákalli til guðs um að áfram yrði refsilaust að ofsækja samkynhneigða." er með eindæmum. Er þetta í alvöru það sem gerðist? Eru kristnir Færeyingar í alvöru svona hræðilega vont fólk eins og þú skrifar eða eru þetta orð skrifuð í fljótfærni og reiði?

[Jens Guð, 13.10.2012 kl. 21:40]

  Ég þakka ykkur öllum fyrir ykkar innlegg.  Eins og ég nefni í innleggi #12 finnst mér ekki henta í þessu tilfelli að svara hverju og einu innleggi fyrir sig.

  4 (#24), ég skal svara spurningum þínum.  Það er rétt skilið hjá þér að 2006 nutu samkynhneigðir í Færeyjum ekki réttarverndar.  Lögunum var breytt 2007.  Núna njóta þeir réttarverndar í Færeyjum.  Það var einmitt þessi grófa líkamsárás á Rasmus sem knúði fram lagabreytingu.

  Tilvitnunin sem þú dregur fram um bænastundir í kirkjum í Færeyjum er sönn.  Við megum samt ekki heimfæra afstöðu þeirra sem beittu sér gegn lagabreytingu yfir á alla kristna Færeyinga.  Færeyingar almennt eru kristnir og trúhneigðir sem slíkir.  Lagabreytingin var samþykkt með 17 atkvæðum gegn 14.  Á sjötta þúsund mætti á Gay Pride í Færeyjum í sumar.  Færeyingar eru 48 þúsund.  Að Íslendingum frátöldum hefur hvergi jafn hátt hlutfall þjóðar sýnt samkynhneigðum eins mikla samstöðu í Gay Pride göngu og Færeyingar.

  Þar fyrir utan megum við Íslendingar líta í eigin barm.  Það er ekki svo langt síðan samkynhneigðir Íslendingar sættu ofsóknum og urðu að flýja land.  Það er ekkert langt síðan á Íslandi var ráðist á transmanneskju með barsmíðum.  

[Ásthildur Cesil Þórðardóttir, 13.10.2012 kl. 21:42]

Ég las það í Samúel

[Elsabet Sigurðardóttir, 13.10.2012 kl. 23:01]

Íslendingar eru engin fyrirmynd gegn fordómum !!!! http://esig.blog.is/blog/esig/entry/1232130/

[4 (IP-tala skráð) 14.10.2012 kl. 11:35]

Takk fyrir svarið Jens.

Ég ef velt svarinu fyrir mér og ákveðið að orða þessar vangaveltur við þig í vinsemd: Getur hugsast að þú gerir ekki nægilega skýran greinarmun á skoðanaágreiningi annars vegar og einelti hins vegar?

Það sem þú skrifar segir ótvírætt að andstæðingar laganna, sem gæti verið nokkur stór hópur kristinna Færeyinga því talað er um kirkjur í fleirtölu, hafi sammælst um "með ákalli til guðs um að áfram yrði refsilaust að ofsækja samkynhneigða" eins og þú orðar það, þ.e. mér þykir leitt að segja það en þarna er sett fram skýlaus ásökun um afar gróft einelti í garð samkynheigðra.

Skoðanaágreiningur um félagspólitískar lausnir er algengur og getur á köflum orðið nokkuð harðvítugur og orsakað heitar deilur, en þannig ágreiningur er ekki skilgreindur sem einelti. Getur hugsast Jens að hér sé þannig misskilningur á ferðinni?

Ég bið þig að íhuga þetta vandlega því svona setningar, sem byggja líklega á misskilningi, geta hæglega kveikt upp úlfúð og hatur og ég spyr þig í einlægni: Er hatur gegn mjög trúuðum Fæŕeyingum, sem nb. eru skoðanaandstæðingar samkynhneigðra, betra en hatur gegn samkynhneigðum Færeyingum?

Ég vona að þetta séu orð í tima töluð því ég sé á síðustu færslunni að þú átt að tala eftir minningarathöfnina í kvöld og þú hefur það því að hluta til á þínu valdi með hvaða hugarfari fólk gengur út í kvöld. Þú hefur það á þínu valdi að sefa reiðina og bera klæði á vopnin og um leið að auka skilning fólks og hjálpa því að gera greinarmun á ágreiningi og einelti. Hefði það ekki verið vilji Rasmusar?

Þinn 4.

[Jens Guð, 14.10.2012 kl. 23:34]

  4,  ég sá ekki þetta innlegg þitt fyrr en núna,  nokkru eftir að minninarsamkomunni lauk.  Engu að síður hvatti ég áheyrendur til að heimfæra barsmíðarnar á Rasmusi ekki upp á Færeyinga í heild.  Færeyingar almennt eru yndislegt fólk.  Og eins og Elísabet bendir á í innleggi #27 eru svartir sauðir í íslensku samfélagi einnig.  

  Færeyingar almennt eru trúhneigðir.  Þar á meðal eru mjög trúaðir Færeyingar sem vilja samkynhneigðum ekkert illt.  Það hefur orðið mikil hugarfarsbreyting í þessum efnum í Færeyjum á síðustu 6 árum.  

  Það má alveg vera að ég rugli saman skoðanaágreiningi og einelti.  Stundum fer þetta saman,  held ég.  Stundum ekki.  Stundum er munurinn á þessu tvennu á sameiginlegu gráu svæði.  

  Ég þarf að velta þessu betur fyrir mér og skal gera það.  Takk fyrir ábendinguna.   

[Jens Guð, 15.10.2012 kl. 02:24]

minningarsamkomunni,  átti það að vera. 

[Ari (IP-tala skráð) 16.10.2012 kl. 10:59]

Margt er að breytast í Færeyjum til hins betra hvað þessi má varðar, þú nefndir að gay pride er orðið stærra en mig langar að nefna að sem betur fer er hinn öfgakenndi Miðflokkur með Jenis av Rana einungis með rúm 6% og 2 þingsæti, breyting frá 2008 þegar hann hafði 8% og 3 sæti. Ég sá fréttaþátt í vor þar sem fólk var spurt í SMS (Kringlan þeirra) hvernig afstaða þeirra væri til 'skrásets parlags samkyndra' og ca. 3/4 voru jákvæðir(hinir neikvæðu voru bara fólk yfir svona sextugt), svo eftir það kom 20 ára myndband með sömu spurningu og fólk var ca. 90% neikvætt, líka unga fólkið. Þannig að e-ð er að breytast til hins betra, á seinustu 6 árum sennilega mest.

[Jens Guð, 16.10.2012 kl. 20:43]

  Ari,  takk fyrir þessar ábendingar.  Ég hef einmitt tekið eftir mjög miklum viðhorfsbreytingum í Færeyjum.  Þar er jafnvel búist við því að lög sem heimila skráða sambúð samkynhneigðra muni ná í gegn.  Umræða um slíkt hefði verið óhugsandi 2006.