Færeyingar stórgræða á vopnasölubanni Íslendinga til Rússa

  Það tók Íslendinga heilt ár að ögra og mana Rússa til að sýna viðbrögð við vopnasölubanni sem Gunnar Bragi Sveinsson, þáverandi utanríkisráðherra,  setti á Rússa.  Seinbúin viðbrögð Rússa fólust í því að hætta innflutningi á íslenskum vörum.  Fram til þess voru Rússar í hópi stærstu kaupenda á íslenskum sjávarafurðum og lambakjöti.

  Um leið og Rússar hættu að kaupa makríl af Íslendingum hækkaði verð á færeyskum makríl um 20%.  Allar götur síðar hafa Færeyingar malað gull á mjög bratt vaxandi sölu á sjávarafurðum til Rússa.

  Í ár borga Rússar Færeyingum 37,4 milljarða ísl. kr. í beinhörðum gjaldeyri.  Þetta er 11,3 milljarða aukning frá síðasta ári.  Munar heldur betur um þennan gjaldeyri fyrir 50 þúsund manna samfélag.

  Kaup Rússa nema 27% af útflutningi Færeyinga.  Þeir eru lang stærsti viðskiptavinurinn.  Í humátt á eftir eru Bretar og Kanar.  Þeir kaupa hvorir fyrir tæpa 15 milljarða.  Þar á eftir koma Danir, Þjóðverjar og Kínverjar. 

  Salan til Rússa er á laxi, makríl og síld.  Hinar þjóðirnar kaupa fyrst og fremst lax.  Nema Bretar.  Þeir kaupa nánast einungis þorsk og ýsu.  

Allir verða að hjálpast að

  Lambakjötið hrannast upp óselt.  Þökk sé meðal annars vopnasölubanni sem Gunnar Bragi Sveinsson,  þáverandi utanríkisráðherra,  setti á Rússa.  Út af fyrir sig var gott að draga úr vopnasölu.  Brögð eru að því að vopn séu notuð til illra verka.  Rússar eru seinþreyttir til reiði.  Gunnar Bragi þurfti að ögra þeim ítrekað með digurbarkalegum yfirlýsingum á alþjóðavettvangi til að knýja fram viðbrögð.  Seint og síðarmeira tókst það.  Rússar hættu að kaupa íslenskt lambakjöt og makríl.  

  Íslendingar verða sjálfir að hlaupa í skarðið sem Rússar skilja eftir.  Hrun blasir við sauðfjárbændum.  Þetta eru hamfarir.  Allir verða að hjálpast að.  Öflugt átak þarf til að auka tímabandið lambakjötsneyslu á meðan markaðurinn leitar jafnvægis. 

  Góðu fréttirnar koma úr Garðahreppi.  Í sumarbyrjun var opnað þar Kaupfélag.  Það selur lambahakk.  Slíkt hafði ekki sést í íslenskum matvöruverslunum til áratuga - þrátt fyrir mikla eftirspurn.  Kaupfélag Garðahrepps hefur jafnframt sannað að hægt er að verka lambaskrokk þannig að kótelettur séu beinlausar.  

  Nýverið hóf Bónus að selja í lítersfötu fulleldaða kjötsúpu.  Það er til fyrirmyndar.  Almenningur veit ekki af þessu.  Ef hann fær vitneskju um þetta er líklegt að kjötsúpan verði einnig seld í 3ja lítra fötu.

  Einhver er byrjaður að kynna til sögunnar lambabeikon.  Man ekki hver. 

  Þetta dugir ekki til að vinda afgerandi ofan af kjötfjallinu.  Almenningur verður að leggjast á árar;  leggja hausinn í bleyti og koma með hugmyndir og ábendingar um hvað megi betur fara til að efla lambakjötsneyslu.  

  Hér eru punktar í púkkið:

  -  Frosið lambakjöt í kæliklefum matvöruverslana er óaðlaðandi; grátt og guggið.  Lystugra væri að umbúðirnar sýndu ljósmynd af fulleldaðri máltíð:  Steiktu eða grilluðu kjöti ásamt girnilegu meðlæti.

  - Hafa einfaldar og spennandi uppskriftir á öllum pakkningum á frosnu lambakjöti.  Skipta þeim út fyrir nýjar með reglulegu millibili.  

  -  Margir búa einir.  Heilt læri eða heill lambahryggur er of stór skammtur fyrir þá.  Minni einingar þurfa einnig að vera í boði.  Kannski eins og þriðjungur af hrygg eða kvart læri.

  -  Það þarf stöðugt að glenna lambakjöt framan í neytendur.  Til að mynda með því að vera með smakk í öllum helstu stórmörkuðum daginn út og inn.  Smakk er einhver virkasta söluaðferð sem til er.  Mun betri leið til að minnka kjötfjallið en urða kjötið.  

  -  Margir kvarta undan og undrast að kubbasteik hafi hvergi sést til áratuga - þrátt fyrir mikla eftirspurn.

  -  Lambagúllas hefur ekki fengist í áraraðir - þrátt fyrir mikla eftirspurn.

  -  Það þarf að fá lambakjötið vottað sem þjóðarrétt Íslendinga.  Hampa því framan í milljónir erlendra ferðamanna.  Bjóða hvarvetna upp á lamborgara (lambaborgara).  Engin vegasjoppa má vera svo aum að hún bjóði ekki upp á lamborgara.

  -  Vöntun er á úrvali lambakjötsáleggs.  Hangikjöt og rúllupylsa eru ekki nóg.  Það þarf kjötsneiðar sem keppa við roastbeaf og skinku.  

  -  Sumir vinsælustu veitingastaðir landsins selja enga lambakjötsrétti.  Munar þar mestu um Ikea.  Þessu þarf að kippa í lið. 

  -  Liður í aðlögunarferli innflytjenda ætti að vera námskeið í fjölbreyttri matreiðslu á lambakjöti.  Námskeiðið getur staðið öllum opið fyrir vægt hráefnisgjald.

  -  Fjölga þarf fullelduðum lambakjötsréttum án meðlætis.  Helst einhverjum sem þarf ekki að hita.  Til að mynda gætu lambanaggar verið ágætt snakk (með pítusósu).    

   

Taka allt kjötið heim og selja

Skattabreyting hefur þveröfug áhrif

  Fyrir tveimur árum var virðisaukaskattur á bækur hækkaður;  úr snautlegum 7% upp í virðuleg 11%.  Bók sem áður kostaði 4999 kr. kostar nú 5199 kr.  Skattahækkunin var liður í átaki til að efla bóklestur.  Ekki síst bóklestur ungs fólks.  Þetta átti að vera kröftug vítamínssprauta inn í íslenskar bókmenntir.  Bóksala myndi glæðast sem aldrei fyrr.  

  Talið var fullvíst að fólki þætti óþægilegt að borga ræfilslegt verð fyrir veglega bók.  Fólk hafi metnað til að greiða með reisn ríflega fyrir hana.  Einkum vegna þess að bókin hefur verið ein vinsælasta gjafavara á Íslandi til áratuga.  Gefandi vill láta spyrjast út að hann borgi smáaura fyrir bókagjöf.  

  Einhver skekkja er í dæminu.  Í fyrra hrundi bóksala um 11%.  Í ár er samdrátturinn að nálgast 8%.  Áköfustu talsmenn skattahækkunarinnar kenna komu Costco um.  Þeim er bent á að einungis röskir 2 mánuðir séu síðan það ágæta kaupfélag var opnað í Garðahreppi.  Því er svarað með þjósti að væntanleg koma Costco hafi farið að spyrjast út í fyrra.  Einmitt um svipað leyti og bóksalan tók þessa rokna dýfu sem hvergi sér fyrir enda á.  Að minnsta kosti ekki á meðan Costco varir.

  Er þetta ekki svipaður samdráttur og hjá íslenskum tómatræktendum, jarðaberjasölum og klósettpappírsframleiðendum? spyrja þeir drjúgir og bæta við:  Þetta er allt á sömu bókina lært.  Helst allt í hendur.

  Ég þekki manneskju sem var vön að kaupa árlega um 10 bækur til jólagjafa.  Aðrar 10 til afmælisgjafa.  Líka 5 handa sjálfri sér.  Pakkinn kostaði um 125 þúsund kall.  Eftir skattahækkunina kostar sami pakki 130 þúsund.  Eldri borgara munar um 5000 kr.  Ríkissjóði munar einnig um skattpeninginn sem hann tapar á lestrarátakinu.  Samdrátturinn er mun meiri en skattahækkunin.  Tap ríkissjóðs á því er næstum fimmfalt.  Í stað þess að skila stórauknum tekjum - eins og ætlað var, vel að merkja.

  Ráðamenn - gapandi af undrun - hafa tilkynnt að sett verði saman (hálauna elítu)nefnd.  Hennar hlutverk verður að komast að því hvers vegna lestrarátakið mistókst svona hrapalega.  Það þarf marga fundi, mikið kaffi og gott meðlæti til að finna orsökina.   

         

Algert hrun í bóksölu

Lögreglan ringluð

  Í Færeyjum læsa fæstir húsum sínum.  Skiptir ekki máli hvort að íbúar eru heima eða að heiman.  Jafnvel ekki þó að þeir séu langdvölum erlendis.  Til dæmis í sumarfríi á Spáni eða í Portúgal.  

  Engar dyrabjöllur eða hurðabankara er að finna við útidyr í Færeyjum.  Gestir ganga óhikað inn í hús án þess að banka.  Þeir leita uppi heimafólk.  Ef enginn er heima þykir sjálfsagt að gestur kominn langt að kíki í ísskápinn og fái sér hressingu.  Það á ekki við um næstu nágranna.  

  Fyrst þegar við Íslendingar látum reyna á þetta í Færeyjum þá finnst okkur það óþægilega ruddalegt.  Svo venst það ljómandi fljótt og vel.

  Eitt sinn hitti ég úti í Færeyjum íslenskan myndlistamann.  Þetta var hans fyrsta ferð til eyjanna.  Ég vildi sýna honum flotta færeyska myndlistasýningu.  Þetta var um helgi og utan opnunartíma sýningarinnar.  Ekkert mál.  Ég fór með kauða heim til mannsins sem rak galleríið.  Gekk að venju inn án þess að banka.  Landa mínum var brugðið og neitaði að vaða óboðinn inn í hús.  Ég fann húsráðanda uppi á efri hæð.  Sagði honum frá gestinum sem stóð úti fyrir.  Hann spurði:  "Og hvað?  Á ég að rölta niður og leiða hann hingað upp?"  

  Hann hló góðlátlega,  hristi hausinn og bætti við:  "Þessir Íslendingar og þeirra siðir.  Þeir kunna að gera einföldustu hluti flókna!"  Svo rölti hann eftir gestinum og þóttist verða lafmóður eftir röltið.  

  Víkur þá sögunni til færeysku lögreglunnar í gær.  Venjulega hefur löggan ekkert að gera.  Að þessu sinni var hún kölluð út að morgni.  Allt var í rugli í heimahúsi.  Húsráðendur voru að heiman.  Um nóttina mætti hópur fólks heim til þeirra.  Það var vinafólk sem kippti sér ekkert upp við fjarveru húsráðenda.  Fékk sér bara bjór og beið eftir að þeir skiluðu sér heim.

  Undir morgun mætti annar hópur fólks.  Þá var farið að ganga á bjórinn.  Hópunum varð sundurorða.  Nágrannar hringdu á lögregluna og tilkynnti að fólk væri farið að hækka róminn í íbúðinni.  Lögreglan mætti á svæðið.  Var svo sem ekkert að flýta sér.  Hávær orðræða að morgni kallar ekki á bráðaviðbrögð.  

  Er löggan mætti á svæðið var síðar komni hópurinn horfinn á braut.  Lögreglan rannsakar málið.  Enn sem komið er hefur hún ekki komist að því um hvað það snýst.  Engin lög hafa verið brotin.  Enginn hefur kært neinn.  Enginn kann skýringu á því hvers vegna hópunum varð sundurorða.  Síst af öllu gestirnir sjálfir.  Eins og staðan er þá er lögreglan að reyna að átta sig á því hvað var í gangi svo hægt verði að ljúka þessu dularfulla máli.  Helst dettur henni í hug að ágreiningur hafi risið um bjór eða pening.  

 

      

Sea Shepherd-liðar gripnir í Færeyjum

  Færeyska lögreglan brá við skjótt er á vegi hennar urðu Sea Shepherd-liðar.  Það gerðist þannig að aftan á stórum jeppabíl sást í límmiða með merki bandarísku hryðjuverkasamtakanna.  Lögreglan skellti blikkljósum og sírenu á bílinn og bjóst til að handtaka liðið.  Í bílnum reyndust vera öldruð hjón.  Reyndar var ekki sannreynt að þau væru hjón.  Enda aukaatriði.  Þeim var nokkuð brugðið.

  Lögreglan upplýsti gamla fólkið um nýleg og ströng færeysk lög.  Þau voru sett til að þrengja að möguleikum hryðjuverkasamtakanna á að hafa sig í frammi í Færeyjum.  Þar á meðal er ákvæði um að til að vera með einhverja starfsemi í Færeyjum þurfi að framvísa færeysku atvinnuleyfi.  Þetta nær yfir mótmælastöður,  blaðamannafundi,  afskipti af hvalveiðum og allskonar.

  Jafnframt hefur lögreglan heimild til að neita um heimsókn til Færeyja öllum sem hafa brotið af sér í Færeyjum.  Hvergi í heiminum hafa hryðjuverkasamtökin verið tækluð jafn röggsamlega og í Færeyjum.  

  Gamla fólkið svaraði því til að það væri algjörlega óvirkir félagar í SS.  Það kæmi ekki til greina af þess hálfu að skipta sér af neinu í Færeyjum.  Ferðinni væri heitið til Íslands.  Það væri einungis í smá útsýnisrúnti um Færeyjarnar á meðan beðið væri eftir því að Norræna héldi til Íslands.

    

Snillingarnir toppa hvern annan

  Stundum er sagt um suma ráðamenn að þeir sitji í fílabeinsturni.  Þá er átt við að þeir séu úr tengslum við almúgann.  Þeir lifi í sýndarveruleika.  Þeir raða í kringum sig já-mönnum.  Loka eyrunum fyrir gagnrýnum röddum.

  Á tíunda áratugnum hratt þáverandi heilbrigðisráðherra úr vör verkefninu "Ísland án eiturlyfja 2002".  Ég man ekki hver það var en einhver Framsóknarmaður.  Peningum var sturtað í verkefnið og gæðingum raðað á jötuna;  ótal nefndir og ráð með tilheyrandi fundarhöldum og veisluföngum.   

  Um síðustu aldamót vakti dómsráðherra,  Sólveig Pétursdóttir, athygli fyrir að deila ekki salerni með öðrum starfsmönnum ráðuneytisins.  Þess í stað lét hann innrétta splunkunýtt einkaklósett sem kostaði milljónir króna.  Gékk undir gælunafninu gullklósettið.  Enda var ekki vitað um jafn dýrt og glæsilegt klósett hérlendis.    

  Ráðherrans er ekki síður minnst fyrir skelegg viðbrögð við kröfu um fjölgun lögregluþjóna.  Hann lét fjöldaframleiða pappalöggur!  Þeim var plantað á ljósastaura við Reykjanesbraut.  Pappalöggurnar útrýmdu ekki hraðakstri og öðrum afbrotum á Suð-Vestur horni landsins.  Fjarri því.  Þess í stað var pappalöggunum stolið og vöktu kátínu í partýum út um allt.

  Nokkru síðar fóru utanríkisráðherrann Ingibjörg Sólrún Gísladóttir og forsætisráðherrann Geir Haaarde á flug við að koma Íslandi í Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna.  Tilgangurinn var enginn nema að spila sig stóra/n í útlöndum.  Allir með lágmarksþekkingu á heimsmálum vissu að þetta var meira en út í hött; meira en óraunhæft.  Dæmigert heilkenni íbúa fílabeinsturnsins.  

  Þetta var brandari.  Dýr brandari.  Yfir 1000 milljónum króna var sturtað út um gluggann.  Ísland átti aldrei raunhæfa möguleika á inngöngu í Öryggisráðið.  Því síður erindi.

  Nú reynir fjármálaráðherrann,  Benedikt, að toppa Sólveigu Pétursdóttur,  Ingibjörgu Sólrúnu og Geir Haaarde.  Hann boðar upprætingu svartrar atvinnustarfsemi með því að taka 10.000 kallinn og 5000 kallinn úr umferð.  Þjóðinni og 2,5 milljónum túrista árlega verði skylt að borga fjölskyldufyrirtækjum Engeyinga,  Borgun og Valitor, "kommisjón" af öllum viðskiptum.  

  Rökin eru snilld:  Þeir sem stunda svarta atvinnustarfsemi eru svo vitlausir að ef þeir geta ekki borgað með 5000 kalli þá fatta þeir ekki að það er hægt að borga með 5 þúsund köllum.       

   

10.000 króna seðillinn úr umferð

Nafn óskast

  Algengt er að verðandi foreldrar finni nafn á barn sitt löngu áður en það fæðist.  Þó hendir einstaka sinnum að ekkert heppilegt nafn finnist.  Barnið getur verið orðið töluvert stálpað áður en því er fundið nafn.  Núna hefur móðir í Færeyjum auglýst eftir aðstoð við að finna nafn á son sinn.  Skilyrðin eru þessi:

  - Verður að vera drengjanafn

  - Verður að hljóma eins á færeysku og dönsku

  - Má ekki vera á lista yfir 50 algengustu drengjanöfn í Færeyjum eða Danmörku

  - Stafafjöldi skal vera 3 - 6

  - Verður að hljóma vel við nafnið Arek án þess að byrja á A (Arek er nafn eldri bróður hans)

  Ef þið hafið góða uppástungu skal koma henni á framfæri í skilaboðakerfinu HÉR

   

Íslendingar færa Færeyingum listaverk að gjöf

  Í vikunni var listaverkið "Tveir vitar" afhjúpað við hátíðlega athöfn í höfuðborg Færeyja,  Þórshöfn.  Annika Olsen, borgarstjóri, og Högni Hoydal, þingmaður á færeyska lögþinginu og danska þinginu, fluttu ávörp og Hafnar-lúðrasveitin lék við hvurn sinn fingur.  

  "Tveir vitar" er gjöf Vestfirðinga til Færeyinga;  þakklætisvottur fyrir höfðinglegar peningagjafir færeyskra systra okkar og bræðra til endurreisnar Flateyrar og Súðavíkur í kjölfar mannskæðra snjóflóða 1995.

  Bæjarstjóri Ísafjarðar,  Gísli Halldór Halldórsson, afhenti listaverkið formlega.

  Það er virkilega fagurt og glæsilegt, samsett úr blágrýti og stáli.  Höfundurinn er myndlistamaðurinn Jón Sigurpálsson.  Hann er einnig kunnur sem bassaleikari djasshljómsveitarinnar Diabolus in Musica.

  Á klöppuðum uppreistum steini fyrir framan "Tvo vita" stendur:

TVEIR VITAR

"Þökk sé færeysku þjóðinni fyrir samhug og vinarþel í kjölfar snjóflóðanna í Súðavík og á Flareyri 1995.  Frá vinum ykkar á Vestfjörðum." 

  Færeyingum þykir afskaplega vænt um þessa táknrænu þakkargjöf.  

 

N-Kórea smíðar herflugvél úr spýtum

  Norður-Kórea er um flest vanþróað ríki.  Þar er þó öflugur her.  Hann er í stöðugri framþróun á tæknisviði.  En fer fetið.  Til áratuga hefur fjórðungur allra eldflaugaskota mistekist.  Eldflaugin lyppast niður á fyrst metrunum.  

  Sá sem ber höfuðábyrgð á eldflaugasmíðinni hverju sinni lærir aldrei neitt af mistökunum.  Hann hverfur.   

  Metnaður ráðamanna í N-Kóreu á hernaðarsviði er mikill.  Mönnum dettur margt sniðugt í hug.  Nýjasta uppátækið er að smíða herflugvélar úr timbri.  Þær sjást ekki á radar.  Þar með getur n-kóreski herinn flogið að vild um svæði óvina án þess að nokkur fatti það.  

  Aðferðin er einföld en seinvirk og kallar á mikla vandvirkni.  Hún felst í því að flugvélum sem heita Antonov An-2 er umbreytt.  Hægt og bítandi er hverjum einum og einasta málmhluta skipt út fyrir nákvæmlega eins hluti úr timbri.

 

 

Lóðrétt reglugerð

  Æðsta ósk margra er að verða embættismaður.  Fá vald til að ráðskast með annað fólk.  Gefa fyrirmæli um að fólk megi haga sér svona en ekki hinsegin.  Tukta fólk til.  Fátt er skemmtilegra en að þreifa á valdinu.  

  Margir fá ósk sína uppfyllta.  Þeir verða embættismenn.  Fá vald.  Þá eru jól.  Þá er hægt að gera eitthvað sem eftir verður tekið.  Reisa sér minnisvarða um röggsamt tiltæki.

  Nú hefur umhverfis- og auðlindaráðuneytið sent frá sér stórkostlegt dæmi um svona.  Það er í formi reglugerðar um strikamerki á drykkjarumbúðum.  Hún tekur gildi eftir örfáa daga.  Þaðan í frá verður óheimilt að selja umbúðir með láréttu strikamerki.  Þau skulu vera lóðrétt.  Þau mega halla pínulítið.  En mega ekki vera lárétt.

  Hvers vegna?  Jú,  það er ruglingslegt að hafa sum strikamerki lárétt en önnur lóðrétt.  Það er fallegra að hafa þetta samræmt.  Sömuleiðis er þægilegra að láta drykkjarvörur renna lárétt framhjá skanna á afgreiðsluborði.  Margar drykkjarvörur eru í háum flöskum sem geta ruggað á færibandi og dottið.  Það er ekkert gaman að drekka gosdrykki sem eru flatir eftir að hafa dottið og rúllað á færibandi.  

  Vandamálið við þessa þörfu reglugerð er að engir aðrir í öllum heiminum hafa áttað sig á þessu.  Þess vegna eru strikamerki á drykkjarvörum ýmist lárétt eða lóðrétt.  Það verður heilmikið mál fyrir erlenda framleiðendur að breyta staðsetningu strikamerkja.  Líka fyrir innlenda framleiðendur.  Heilmikill aukakostnaður.  Neytendur borga brúsann þegar upp er staðið.  Þökk sé umhverfis- og auðlindaráðuneytinu.

  Annað vandamál er að á sumum drykkjarubúðum er strikamerkingin á botninum.  Nefnd háttlaunaðra flokksgæðinga verður skipuð til að finna lausn.  Þeir fá 2 - 9 milljónir á ári fyrir að kíkja á kaffifund með smurbrauði allt upp í þrisvar á ári.          

  Stundum er sumum embættismönnum lýst sem ferköntuðum.  Nú höfum við einnig lóðrétta embættismenn.

  

Strikamerkin lóðrétt en ekki lárétt