Bestu plötur tíunda áratugarins

  Tíminn hefur þann kost að hann sorterar hægt og bítandi ofmetnar plötur frá þeim bitastæðari.  Ég á ekki við dagblaðið Tímann heldur þennan með tönnina sem plötur þurfa að standast.  Sumar plötur verða svo hallærislegar þegar frá líður að þær standast engan veginn tímans tönn.

.

  Um síðustu helgi fékk bandaríska poppblaðið Rolling Stone lesendur sína til að velja bestu plötur tíunda áratugarins.  Það var vel til fundið.  Þessar plötur röðuðust í efstu sætin (útgáfuárið er innan sviga):

.

1   Nirvana:  Nevermind  (1991)

.

.

2   Radiohead:  OK Computer  (1997)

.

.

.

3   Pearl Jam:  Ten  (1991)  

.

. 

4   U2:  Achtung Baby (1991)

.

.

5   Oasis:  (What´s The Story) Morning Glory?  (1995)

.

.

6   The Smashing Pumpkins:  Siamese Dream (1993)

.

.

7   Metallica:  Metallica (Svarta albúmið) (1991)

.

.

8   Jeff Buckley:  Grace (1994) 

.

 

.

9   The Smashing Pumpkins:  Mellon Collie & The Infinite Sadness (1995) 

.

.

10  Guns N´ Roses:  Use Your Illusion 1 & II (1991)

.

.

  Fátt kemur þarna virkilega á óvart.  Nema kannski sterk staða Oasis.  Hljómsveitin hefur að sönnu verið ofurvinsæl í Bretlandi og náði inn á bandaríska markaðinn.  En hefur aldrei tröllriðið efstu sætum bandarískra vinsældalista.  Oasis er önnur tveggja enskra hljómsveita á listanum.  Hin er Radiohead.  U2 er írsk en aðrir flytjendur eru bandarískir.  Kannski ekki skrýtið.  Rolling Stone er söluhæsta bandaríska poppblaðið.  Það væri gaman að sjá plötu með Björk á svona lista.  Debut  kom út 1993.  Ætli hafi ekki komið út nein virkilega góð plata í Frakklandi á tíunda áratugnum?

.

  Athyglisvert er að 5 plötur á listanum komu út 1991 og sitthver frá árunum ´93,  ´94 og ´97.  Tvær komu út 1995.  Engin ´92,  ´96,  ´98 og ´99.  Af þessu má ráða að eldri plöturnar séu að festa sig betur í sessi á meðan yngri plötur eru í lausara lofti.  

.

  Ég er nokkuð sáttur við þennan lista.  Þannig lagað.  Hann kemur ekki eins og þruma úr heiðskýru lofti.  Efstu 4 sætin eru afar fyrirsjáanleg.  Fáir hefðu að óreyndu veðjað á að Smashing Pumpkins yrðu með 2 plötur á listanum.  Eða hvað?  Það er merkilegt afrek. 

  Ég hef löngum látið Jeff Buckley pirra mig.  Þegar ég var að leita að einhverju öðru lagi af plötunni en hið ofur leiðinlega  Hallelúja!  uppgötvaði ég þessa dúndurfínu kráku kappans á  Kick Out the Jams  (MC5).  Þetta er löngu áður en Rage Against the Machine krákuðu lagið.  Til að fyrirbyggja misskilning þá skal tekið fram að ég hef ekkert á móti því að músíkantar "hallelúji"  út og suður. 

Hvað finnst þér?

Bráðskemmtileg spurningakeppni

  Fyrir nokkrum árum slæddist ég inn á skemmtistað í miðborginni ásamt Sigga Lee Lewis.  Erindið var að spreyta okkur í poppspurningakeppni,  svokallaðri "poppquest".  Ég man ekki nafn skemmtistaðarins.  Hann er ekki lengur starfræktur en var rekinn af Ingu Sóley,  ljósmyndara.  Spurningahöfundur var Valgeir Guðjónsson,  tónlistarmaður.  Leikar fóru þannig að við Siggi enduðum í jafntefli við einhverja aðra.  Þá var farið í bráðabana.  Við Siggi enduðum í 2. sæti.  Það var ekkert nema gaman.  Sigurliðið var hljómsveit sem ég man ekki lengur hver var.

  Ég hef ekki aftur tekið þátt í svona spurningaleik.  Fyrr en í kvöld.  Hreiðar og Danni úr Gyllinæð plötuðu mig með sér í rokkquest á Dillon.  Ég veit ekki hver spurningahöfundur var.  Hann er kallaður Addi (heyrðist mér) og ku vera trúbador.  Spurningarnar voru flestar leiddar út frá flutningi Adda á hinum ýmsu dægurlögum.  Það er líflegt og skemmtilegt fyrirkomulag.  Spurningarnar voru fjölbreyttar,  bæði varðandi tímatal og músíkstíla.  Þær voru 15 talsins.  Hver spurning var í nokkrum liðum og gat gefið 2 og allt upp í 4 stig.      

  Þegar stig voru saman talin reyndist sigurliðið vera með 37 stig.  Mitt lið var með 36 stig.  Liðið í 3ja sæti náði 35 stigum. 

  Í ljós kom að sigurliðið var skipað valinkunnum tónlistarmönnum:  Adda söngvara og gítarleikara hinna frábæru Sólstafa;  Hróa bassaleikara Atomstöðvarinnar og Páls Rósinkrans;  svo og Bergi bassaleikara - að ég held - Buffs og Dúndurfrétta. 

  Þetta var hin besta skemmtun og hellingur af bjór í verðlaun. 

Plötuumsögn

 - Titill:  Vilst er síðsta fet

 - Flytjandi:  Hljómsveitin Hamferð

 - Útgefandi:  Tutl (framborið Tútl)

 - Einkunn: **** (af 5)

  Hamferð sigraði í færeysku "Músíktilraununum" Sementi í fyrra.  Hún var vel að sigrinum komin.  Fyrsta og eina dúm-metal hljómsveitin í Færeyjum.  Síðan hefur mikið vatn runnið til sjávar og Hamferð eflst til muna.  Komin með nýjan og öflugan söngvara,  Jón Hansen.  Við bassaleik hefur tekið Tóra,  stjúpdóttir Kára Sverrissonar.  Kári er hátt skrifaður söngvari og tónlistarmaður í Færeyjum.  Einhverjir muna eftir honum á hljómleikum í Austurbæ 2002.  Hann hefur jafnframt skipst á við Eivöru að syngja með djasshljómsveit Kristians Blaks,  Yggdrasil,  og tilraunahljómsveit bassaleikarans Jens L. Thompsen,  Orku. 

  Með núverandi liðsskipan sendi Hamferð frá sér í fyrra fjögurra laga plötuna  Vilst er síðsta fet.  Nafn plötunnar getur á íslensku útlagst (Átta)villt í síðasta skrefi.

  Yfirbragð plötunnar er mýkra og mildara en lifandi flutningur Hamferðar á sviði.  Hljómsveitin mun spila á Íslandi í sumar.  Of snemmt er að tiltaka nákvæmlega hvar og hvenær.  Frá því mun ég skýra um leið og það hefur verið neglt niður.  Þó er óhætt að upplýsa að hljómsveitin verður í samfloti með Skálmöld,  einni flottustu íslensku hljómsveitinni í dag.  Ég mæli eindregið með plötu Skálmaldar,  Baldri.  Ég mæli einnig með  Vilst er síðsta fet.  Lögin eru söngræn (melódísk) og ljúf.  Aðgengileg og dáldið poppuð.  Hljóðfæraleikur er þéttur,  yfirvegaður og blessunarlega laus við alla stæla (engin "hetjugítarsóló" eða slíkar klisjur).  Söngvarinn hefur breitt raddsvið og er jafnvígur á að rymja og syngja settlegar. 

  Það gefur plötunni heillandi blæ að allir söngtextar eru á ylhýrri færeysku.

  Enn sem komið er fæst platan ekki í íslenskum plötubúðum.  Þangað til úr því verður bætt má panta hana á www.tutl.com  (http://www.tutl.com/index.php?id=16&tx_ttnews[tt_news]=13&cHash=cae6597bfcfb9b9fe226042251478b2f) og sennilega fljótlega hala henni niður á www.tonlist.is. 

  Hér er sýnishorn af framlagi Hamferðar á Sementi í fyrra.  Núna er hljómsveitin tvöfalt betri.

Jónsi á lista hjá Spin

  Það er alltaf eitthvað rosalega gaman við að sjá íslenska tónlistarmenn skora mark í útlöndum.  Rétt eins og það er gaman að sjá íslenskar plötur í útlendum plötubúðum.  Jafnvel þó það sé að verða hversdagsleg sjón að sjá plötur Bjarkar,  Sigur Rósar,  Emilíönu Torríni og Jónsa í útlendu plötubúðunum.  Extra gaman var að sjá plötu unglingsstelpnanna Pascal Pinon í stærstu plötubúð New York í síðasta mánuði og lesa lofsamlegan dóm um þá plötu í bandaríska rokkblaðinu Under the Radar.  Svo ekki sé minnst á plötur I Adapt í þýskum og pólskum plötubúðum.

  Næst söluhæsta poppblað Bandaríkjanna (á eftir Rolling Stone) er Spin.  Í nýjasta heftinu upplýsa 25 poppstjörnur hverjar eru þeirra uppáhaldsplötur og uppáhaldslög frá síðasta ári.  Tilnefningar þeirra eru rökstuddar.  Þar á meðal tilnefnir Haylay Williams í Paramore lagið  Month of May  með Arcade Fire;  Ezra Koenig að uppáhaldsalagið sé  Zebra  með Beach House;  Wayne Cone í Flaming Lips að uppáhalds lag sitt sé  Born Free  með M.I.A.

  Randy Randall í No Age tilnefnir plötuna  Le Noise  með Neil Young. 

  Og Michael Angelakos í Passion Pit tilnefnir plötuna  Go  með Jónsa.  Rökin eru þau að hann hafði lesið um að platan ætti að vera órafmögnuð.  Hún hafi hinsvegar þróast í að verða hamingjulega himnesk.  Plötur Sigur Rósar séu myrkar og þunglyndislegar en auðheyrt sé að Jónsi hafi skemmt sér við að gera  Go.

Ljósmyndir af Ópi

  Um síðustu helgi gerði ég góð skil frábærum tónleikum Óp-hópsins í Salnum í Kópavogi.  Það má meðal annars lesa með því að smella á þessa slóð:  http://www.jensgud.blog.is/blog/jensgud/entry/1141979/#comments .  Eða fletta smávegis niður þessa síðu.  Þarna vakti ég bjartar vonir um að á þessum vettvangi yrðu birtar ljósmyndir af fjörinu.  Það er ekki venja að valda vonbrigðum þegar svona hlutir eru til umræðu.  Hér birtast myndirnar,  teknar af verðlaunaljósmyndaranum Ingólfi Júlíussyni:

Olli skelfingu

  Færeyingar fylgdust spenntir með sjónvarpsútsendingu á forkeppninni hérlendis í Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva í gærkvöldi.  Enda hinn vinsæli færeyski söngvari og söngvahöfundur,  Jógvan Hansen,  í fremstu víglínu.  Gallinn var sá að það hafði alveg gleymst að vara Færeyinga við laginu  Eldgosi.  Á fésbókar- og bloggsíðum hefur í dag mátt sjá fjölda einhæfra ljósmynda af viðbrögðum skelfingu lostinna færeyskra sjónvarpsáhorfenda þegar flutningurinn á  Eldgosi  hófst:

 

  Sumir leituðu skjóls undir bók eða á bakvið húsgögn.

  Verst fór þetta með blessuð börnin.  Það fórst fyrir að setja aldurstakmörk á sýninguna.  Börnin urðu miður sín og áttu erfitt með svefn í nótt.  Voru tryllt af myrkfælni.  Þegar þeim loks kom dúr á auga undir morgun tóku martraðir við. 

   Í dag þjást margir af slæmum eyrnaverk,  sem hefur varað alveg frá fyrstu tónum lagsins.  Þeir hafa ekki tekið hendur frá eyrum síðan.

  Á elliheimilum hefur verið reynt á slá á viðvarandi hræðslu með kvíðastillandi lyfjum.  Án árangurs.

   Einn hefur vakið athygli og aðdáun fyrir að láta sér hvergi bregða.  Það er Hansi heyrnalausi.  Sumir rekja stillingu hans til rauðvínskúta sem hann gerði góð skil fyrir og eftir útsendingu Söngvakeppninnar.   

  Um viðbrögð við sigurlaginu fara færri sögum.  Það er eins og athygli á því hafi farið framhjá fólki.  Sjálfur held ég að ég hafi ekki ennþá heyrt það.  En næsta víst er að það er hið vænsta lag. 

„Aftur heim“ sigraði

Sement - Hamferð

   Um helgina fóru fram í Færeyjum það sem við getum kallað færeyskar "Músíktilraunir".  Hliðstæða við íslensku "Músíktilraunir".  Þessar færeysku kallast Sement.  Þær eru arftaki Prix Föroyar.  Prix Föroyar var haldin á 2ja ára fresti.  Allar færeyskar hljómsveitir voru gjaldgengar.  Rótgrónar vinsælar færeyskar hljómsveitir höfðu þar forskot á nýliða.  Þetta fyrirkomulag olli stöðugum deilum þrátt fyrir að til að mynda - þá nýja hljómsveitin - Clickhaze hafi rúllað Prix Föroyar upp 2001. 

  Nú hefur fyrirkomulagi verið breytt.  Sement er árleg hljómsveitakeppni með sömu skilyrðum og íslensku Músíktilraunir:  Gjaldgengnar eru þær einar hljómsveitir sem ekki hafa sent frá sér plötu.  Þetta gerir dæmið að mörgu leyti sanngjarnara og meira spennandi.  Í fyrra sigraði dúm-metal sveitin Hamferð.  Frábær hljómsveit.  Hún var gestahljómsveit á Sementi núna um helgina.  Það var meiriháttar gaman að sjá og heyra þá hljómsveit á sviði.  Ég var búinn að heyra margt um Hamferð og fylgjast með henni á myspace.  Töluverð breyting hefur orðið á Hamferð frá því að hún sigraði í fyrra. Til að mynda er kominn til leiks meiriháttar góður og þróttmikill söngvari,  Jón Hansen,  og bassaleikarinn Tinna Tórudóttir.  Hún er stjúpdóttir söngvarans Kára Sverrissonar.  Margir Íslendingar muna eftir Kára á hljómleikum í Austurbæ 2002.  Hann hefur sömuleiðis skipst á sönghlutverki við Eivöru í djasshljómsveit Kristians Blaks,  Yggdrasil (sem margoft hefur spilað á Íslandi) og framsæknu tilraunahljómsveitinni Orku (hélt hljómleika með Eivöru í Norræna húsinu í fyrra). 

.

  Hamferð sendi frá sér dúndurgóða Ep-plötu (4ra laga smáskífu) í fyrra,  Vilst er síðsta fet.  Það leyndi sér ekki á Sementi um helgina að Hamferð á harðsnúinn hóp aðdáenda.  Fyrir framan sviðið veifaði hópurinn þungarokkstákni (Brúskur,  fyrrverandi forseti Bandaríkjanna, átti til að veifa því áður en hann fattaði að það er líka kallað djöflatákn):  Krepptum hnefa með vísifingri og litla putta á lofti.  Jafnframt stunduðu síðhærðir aðdáendur flösuþeyting í takt við músíkana.  Meira um Hamferð síðar.  Miklu meira.  Þessi hljómsveit mun sækja Ísland heim á árinu.  Of snemmt er að skýra nánar frá því.  Eitt af mörgu flottu við Hamferð er að allir söngtextar eru á færeysku.

.

  Sigurvegarar Sements í ár var dúettinn Guðrún og Bartal.  Hann spilar á rafgítar.  Hún syngur og spilar einfalda bassalínu á pínulítið hljómborð.  Ljúft dæmi.

http://www.myspace.com/gudrunbartal

http://www.myspace.com/hamferd

 .

Glæsilegir tónleikar Óp-hópsins

   Ekki brást hún mér,  spádómsgáfan,  í gær fremur en fyrri daginn.. Alveg nákvæmlega eins og ég hafði spáð var gífurlegt fjör í Salnum í Kópavogi í gær (Óðinsdag).  Óp-hópurinn var þar með tónleika sem tókust glæsilega í alla staði.  Þarna mátti heyra á einu bretti í öllum bestu íslensku söngvurum framtíðarinnar:  Braga Jónssyni,  Bylgju Dís Gunnarsdóttur,  Erlu Björgu Káradóttur,  Hörn Hrafnsdóttur,  Magnúsi Guðmundssyni (ekki má rugla honum saman við nafna hans kenndum við Þey.  Sem er líka frábær) og Rósalindi Gísladóttur.  Jóhanna Héðinsdóttir er einnig í Óp-hópnum en ég varð ekki var við hana á sviðinu.  Kannski var hún bara úti í sal.  Eða baksviðs.  

  Um undirleik sá píanóleikarinn Antonía Hevesi.  

.

  Allt var þetta hið tignarlegasta.  Söngvararnir brugðu á leikræn tilþrif og skiptu oft um föt.  Þarna sáust margir flottir og glitrandi kjólar.  Miklu smartari en þeir sem prestar klæðast á sunnudögum og síðkvöldum og hvenær sem þeir vilja vera flottir í kjólum.  Antonía var eina manneskjan á sviðinu sem hafði ekki fataskipti tónleikana út í gegn.  Enda bundin við stöðugt píanóspil og óhægt um vik að hafa fataskipti undir þeim kringumstæðum.  Hún hefði þó mátt vippa sér úr kjólnum í lokalaginu og henda honum út í sal.  Kannski eitthvað sem þarf að skoða fyrir næstu tónleika.  Næsta víst að það myndi setja skemmtilegan stíl á tónleikana.  

.

  Dagskráin samanstóð af söngvum eftir Mozart,  Offenbach,  Donizetti,  Puccini,  Bizet,  Gershwin og fleiri.  Skemmtilegast þótti mér  Mira o Norma  eftir Bellini.  Iðulega voru 2 - 3 söngvarar á sviði í einu.  Samsöngur er vel æfður og frábær.  Hvergi hnökra að finna nema í uppklappslagi.  Það var grallaralag.  Einskonar hliðstæða við sönglag Ómars Ragnarssonar:   Hænurnar æptu:  Gagg, gagg, gagg.  Samt ekki sama lag.  En söngvararnir hermdu eftir hænu,  svíni,  hestum,  gæs o.s.frv.  Þetta lag virtist ekki vera alveg nógu vel æft.  Eða kannski voru hnökrar á flutningi þess hluti af æfðum fjörlegum flutningi lagsins. 

.

  Karlsöngvararnir eru bassi og barítón.  Kvensöngvararnir sópran og mezzósópran.  Raddirnar liggja vel saman.  Leikmunir voru einfaldir:  Stólar og borð.  Leikstjóri var Sibylle Koell. 

   Dömurnar skreyttu undirleik með ásláttarhljóðfærum á borð við tamborínu,  Helenustokki og einhverju þess háttar.  Þungarokk (heavy metal) var í lágmarki. 

.

  Áheyrendur voru vel á annað hundrað.  Það var vonum framar.  Hægðarleikur er að fylgjast með næstu tónleikum Óp-hópsins á www.op-hopurinn.is.  Ég reikna með að geta á næstu dögum birt ljósmyndir verðlaunaljósmyndarans Ingólfs Júlíussonar (gítarleikara Q4U) frá tónleikunum.   

Nú verður stuð! Það fer allt á annan endann!

  .Það verður ekkert smá fjör á morgun (Óðinsdag,  9. febrúar).  Og það í Salnum í Kópavogi.  Fjörið hefst ekki seinna en á slaginu klukkan 18.00.  Eða því sem næst.  Það er sjálfur Óp-hópurinn sem mun með leikrænum tilþrifum flytja atriði úr óperum eftir Bellini (Norma),  Bizet (Carmen)  Donizetti,  Gershwin (Porgy  og  Bess),  Mozart og Tchaikovsky (Spaðadrottningin).  Ýjað verður að búningum og sviðssetningu eins og kostur er.  . 

  .Þetta er einstakt tækifæri til að kynnast öllum helstu stórsöngvurum framtíðarinnar á einu bretti.  Óp-hópurinn samanstendur af söngvurunum Braga Jónssyni,  Erlu Björgu Káradóttur,  Magnúsi Guðmundssyni,  Hörn Hrafnsdóttur, Rósalindi Gísladóttur,  Jóhönnu Héðinsdóttur og Bylgju Dís Gunnarsdóttur. 
   .Ég er ekki klár á því hvort Antonía Hevesí er skilgreind sem fullgild í Óp-hópnum eða hvort hún telst vera píanóleikari Óp-hópsins.  Ef seinna tilfellið er nær sanni getum við talað um tónleika Óp-hópsins við píanóundirleik Antoníu Hevesí.  Það hljómar vel í öllum skilningi.

  .Miðaverð er svo mjög stillt í hóf að það er næstum spaugilegt:  Litlar 1500 krónur.  Hægðarleikur er nálgast miða á www.salurinn.is eða í síma 5700 400.

  ..Eins og allir vita (eftir að hafa lesið þetta) hefur Óp-hópurinn á rösku ári haldið um 20 tónleika úti á landi og á höfuðborgarsvæðinu.  Nú er röðin komin að Kópavogi,  bænum sem enginn ratar í eða út úr og hefur alið af sér Fræbbblana,  Ham,  Svart-hvítan draum,  BlazRoca,  Sesar A og Ríó tríó,  sem sumir hafa ranglega ruglað saman við Sex Pistols en ættu frekar að rugla saman við Sham 69.

    

Merkustu fyrirbæri rokksögunnar

   Á fimmtugs afmæli rokks og róls,  2004,  leitaði bandaríska poppmúsíkblaðið Rolling Stone til fjölmenns hóps starfandi poppstjarna heims.  Erindið var tilraun Rolling Stone til að finna út hvaða hljómsveitir,  sólósöngvarar og sólósöngkonur hafi haft mest áhrif á helstu poppstjörnur 21. aldarinnar.  Niðurstaðan er sá listi sem hér er fyrir neðan.  Það verður ekki annað sagt en að útkoman sé sannfærandi.  Að vísu með þeim fyrirvara að þarna er um bandarískt blað að ræða og meirihluti þátttakenda er bandarískur.

 

1   Bítlarnir

2   Bob Dylan

3   Elvis Presley

4   The Rolling Stones

5   Chuck Berry

6   Jimi Hendrix

7   James Brown

8   Little Richard

9   Aretha Franklin

10  Ray Charles

11  Bob Marley

12  The Beach Boys

13  Buddy Holly

14  Led Zeppelin

15  Stevie Wonder

16  Sam Cook

17  Muddy Waters

18  Marvin Gaye

19  Velvet Underground

20  Bo Diddley

21  Otis Redding

22  U2

23  Bruce Springsteen

24  Jerry Lee Lewis

25  Fats Domino

26  The Ramones

27  Nirvana

28  Prince

29  The Who

30  The Clash

 

  Til gamans má geta að þegar efstu sætin eru skoðuð blasir þetta við:  Bítlarnir,  Presley,  The Rolling Stones,  Jimi Hendrix,  Little Richard, The Beach Boys og Jerry Lee Lewis krákuðu lög Chucks Berrys.  

  Presley,  The Rolling Stones og Hendrix krákuð lög Bobs Dylans.  

  Presley,  The Rolling Stones,  Hendrix og Jerry Lee Lewis krákuðu lög Bítlana.   

  Þannig mætti áfram telja þegar þessi nöfn á listanum eru skoðuð.