Höfrungar til vandræða

 

 

 

 

 

 

 

 Á dögunum rákust færeyskir smábátaeigendur á höfrungavöðu.  Þeir giskuðu á að um væri að ræða 200 kvikindi.  Það er ágætis magn af ljúffengu kjöti.  Þeir ákváðu að smala kjötinu inn í Skálafjörð.  Hann er lengstur færeyskra fjarða,  14,5 km.  Allt gekk vel.  Nema að höfrungunum fjölgaði á leiðinni.  Að auki varð misbrestur á að að láta rétta menn í landi vita af tíðindunum.  Fyrir bragðið mættu fáir til leiks.  Þess vegna lenti það á örfáum að slátra 1400 dýrum.  Það tók tvo klukkutíma.  Einungis lærðum og útskrifuðum mænustungufræðingum er heimilt að lóga hvölum í Færeyjum.  

  Útlendir Sea Shepherd liðar í Færeyjum notuðu dróna til að senda aðfarirnar út í beinni á netsíðum erlendra fjölmiðla.  Meðal annars BBC. 

  Dýradráp er ekki fögur og aðlaðandi sýn fyrir nútímafólk sem heldur að kjöt og fiskur verði til í matvöruverslunum.  Ég vann í sláturhúsi á Sauðárkróki til margra ára sem unglingur.  Þar rann ekki minna blóð en þegar dýrum er slátrað í Færeyjum (sjá myndina fyrir neðan úr sláturhúsi).

  Ef sláturhús væru glerhús er næsta víst að sömu viðbrögð yrðu við slátrun á svínum, kindum, kjúklingum,  hestum og beljum og eru nú við höfrungadrápinu í Færeyjum. 

  Samt.  Höfrungadrápið var klúður.  Alltof mörg dýr.  Alltof fáir slátrarar.  Þetta var of.  Á venjulegu ári slátra Færeyingum um 600 marsvínum (grind).  Fram til þessa eru skepnurnar reknar 2 - 3 km.  Í þessu tilfelli voru höfrungarnir reknir 50 km.

  Stuðningur færeysks almennings við hvalveiðar hefur hrunið.  Þingmenn tala um endurskoðun á lögum um þær.  Sjávarútvegsfyrirtæki hafa opinberlega mótmælt þeim.  Líka færeyska álfadrottningin Eivör.  Hún er að venju hörð á sínu og hvikar hvergi í ritdeilum um málið.   

  Dráp á höfrungum þykir verra en grindhvaladráp.  Höfrungarnir þykja meira krútt.  Samt hef ég heyrt að höfrungur hafi nauðgað liðsmanni bandaríska drengjabandsins Backstreet Boys.  

 

 

 

 

Færeyingar skara framúr

  Í fréttum af erlendum vettvangi er iðulega tíundað hvernig norrænu þjóðunum vegnar í baráttunni við kóróna-vírusinn.  Gallinn við þennan fréttaflutning er að Færeyingar eru taldir með Dönum.  Fyrir bragðið fer glæsilegur árangur Færeyinga framhjá flestum.  Nú skal bætt úr því:

  Í Færeyjum er enginn smitaður.  Enginn er að bíða eftir niðurstöðu úr skimun.  Enginn er í innlögn.  Enginn er í sóttkví.  

  Færeyingar hafa skimað um 240 þúsund manns.  Það er mikið fyrir þjóð sem telur 53 þúsund.  Skýringin er margþætt.  Meðal annars hafa margir Færeyingar búsettir erlendis átt erindi til Færeyja oftar en einu sinni frá því að Covid gekk í garð fyrir tveimur árum. Sama er að segja um marga útlendinga sem þurfa að bregða sér til Færeyja vinnutengt.  Einnig hefur verið töluvert um að Íslendingar og Danir sæki Færeyjar heim í sumar- og vetrarfríum.  Erlend skip og togarar (þar af íslenskir) kaupa vistir í Færeyjum og landa þar.  Svo eru það erlendu skemmtiferðaskipin.  

  Sjálfir gera Færeyingar út glæsilegt skemmtiferðaskip,  Norrænu,  sem siglir til og frá Færeyjum,  Íslandi og Danmörku.  Í þessum skrifuðu orðum er tveir Danir í sóttkví um borð í Norrænu.  

  Færeyingar hafa gefið 10 þúsund bólusprautur.  Þar af hafa 11% af þjóðinni fengið fyrri sprautuna og 7,7% seinni sprautuna. 

  Danskur ráðherra, að mig minnir Mette Frederiksen,  sagði í viðtali að Danir gætu lært margt af Færeyingum í baráttunni við Covid-19.  Íslendingar geta það líka.  Og reyndar lært margt annað af Færeyingum.

   

Hve langt á að ganga?

  Ég er frekar andvígur Covid-19.  Eða eiginlega alveg andvígur kvikindinu.  Ég hallast að viðhorfi Kára Stefánssonar um að gripið verði til harkalegra varna.  Jafnvel að öllum verslunum verði lokað tímabundið - nema matvöruverslunum.  Vissulega sársaukafull aðgerð fyrir marga.  Á móti vegur að dragist Covid-faraldurinn á langinn þá mun hann valda ennþá fleirum harm.  Þetta er eins og valið á milli þess að rífa sársaukafullt af sér plástur hægt og bítandi eða kippa honum af og finna sársauka í 1 sekúndu.  

  Einu mótmæli ég harðlega:  Það er lokun lyfjaverslana.  Ég þarf að kaupa þar mínar daglegu gigtarpillur.  Ég ætla að fleiri þurfi nauðsynlega að kaupa lyf.  

   

Vill loka fyrir helgi

Breskir strompar

  Á dögunum þurfti ég að vera heimavið í nokkra daga.  Til að stytta mér stundir tók ég upp á því að horfa á sjónvarp úr hófi fram.  Meðal þess sem fyrir augu bar var breskur raunveruleikaþáttur,  Love island.  Hópi glæsilegra ungmenna á þrítugsaldri er komið fyrir i reisulegri villu á eyju.  Þar er dekrað við hópinn í mat og drykk.  Dömurnar spranga um á bikiní og drengirnir á sundskýlu.  Enda nýta þau sér sundlaugina.

  Leikurinn gengur út á að fólkið pari sig.  Þeim sem mistekst er sparkað af eyjunni.  Aðrir koma í staðinn.  Þeir þurfa að sprengja upp parasamband til að mynda nýtt par.  Nóg er að horfa á einn þátt.  Þeir eru allir eins.  Fátt ber til tíðinda.

  Eitt vekur athygli umfram annað.  Það er hvað hátt hlutfall þátttakenda keðjureykir.  Ég kannaði málið.  Í ljós kom að fjórðungur Breta reykir.  Til samanburðar eru Íslendingar ekki að standa sig.  Aðeins sjöundi hver reykir. 

   

Af hverju talar fólk um sig í þriðju persónu?

  Ég var að horfa á sjónvarpsþátt með bandarískum réttarsálfræðingi, Dr. Phil.  Hann talar ítrekað um sig í þriðju persónu.  Þetta er ósjálfráð aðferð til að upphefja sig.  Skrýtið að sálfræðingur átti sig ekki á þessu.  Hann hefur þó upplýst hvað liggur að baki.  Pabbi hans var sjálfhverfur alkahólisti.  Phil þráði viðurkenningu frá honum.  Þó ekki væri nema smá hrós.  Það kom aldrei.  Honum gekk vel í skóla.  En pabbinn lét það sig engu skipta.  Phil fékk aldrei neitt jákvætt frá honum.

  Kunningi minn átti erfiða æsku.  Ólst upp við ofbeldi.  Hann talar oftast um sig í þriðju persónu.  Og alltaf þegar hann hælir sér af einhverju.  Hann segir:  "Bjössi eldaði frábæran rétt í gær a la Björn"  og "Bjössi veit nú margt um þetta!" 

  Annan þekki ég sem bætir nafni sínu alltaf við þegar hann vitnar í samtöl sín.  Hann lætur viðmælandann hefja setningar á ávarpinu "Ólafur minn..." eða:  "Ég get sagt þér,  Ólafur minn..."

     

Auglýsingar í íslenskum eða erlendum miðlum?

  Einhverjir hafa eflaust tekið eftir því að íslenska samfélagið höktir um þessar mundir.  Sjaldan hafa jafn mörg fyrirtæki átt í erfiðleikum.  Atvinnuleysi er óásættanlegt.  Áfram mætti telja.  Þess vegna velti ég fyrir mér eftirfarandi:

  Helsta tekjulind stærstu samfélagsmiðlanna er auglýsingasala.  Svo ég taki Facebook sem dæmi þá er tiltölulega ódýrt að auglýsa þar.  Einn auglýsingapakki kostar kannski 5000 kall.  Útlagður kostnaður miðilsins er enginn.  Auglýsendur græja þetta allt sjálfir.

  Ýmsir gallar eru við auglýsingar á Facebook.  Það er kúnst að nýta miðilinn þannig að snertiverð sé hagstætt. 

  Ástæða er til að gagnrýna samfélagsmiðlana sem auglýsingavettvang.  Þeir borga enga skatta eða gjöld af auglýsingatekjum sínum.  Ekki einu sinni virðisaukaskatt.  Þess vegna er einkennilegt að sjá Alþýðusamband Íslands,  ASÍ,  auglýsa í þeim.

  Ég hvet íslenska auglýsendur til að sniðganga samfélagsmiðlana.  Auglýsa einungis í íslenskum fjölmiðlum. Ekki endilega til frambúðar.  Aðeins og fyrst og fremst núna þangað til hjól atvinnulífsins ná að snúast lipurlega.  Á svona tímum þurfum við Íslendingar að snúa bökum saman og gera allt sem í okkar valdi stendur til að yfirstíga yfirstandandi þrengingar.  Ferðast innanlands og til Færeyja,  Gefa erlendum póstverslunum frí um stund;  beina viðskiptum til íslenskra fyrirtækja og blasta íslenskri tónlist sem aldrei fyrr.    

  

Furðuleg sölubrella

  Á föstudaginn bauð 10-11 landsmönnum í kaffi- og kakóveislu.  Það gerði fyrirtækið með 2ja dálka x 40 cm auglýsingu í grænum lit í Fréttablaðinu (einkennislit fyrirtækisins).  Hvað með það?  Vel boðið.  Nema hvað.  Svo einkennilega vill til að fyrirtækið 10-11 er ekki til.  Þetta var vinsæl matvöruverslun.  Hún vann sér til frægðar að vera dýrasta búð landsins.  Svo breyttist hún í Kvikk og Krambúðina.  Þá lækkaði verðið um 25% með einu pennastriki.  Svo einfalt og auðvelt var það.  

  Þetta var hrekkur.  Langt frá 1. apríl.  Kaffiþyrstur kunningi minn ók til Mosfellsbæjar og Voga á Vatnsleysuströnd.  Honum fannst hann vera hafður að fífli.  Hvergi var ókeypis kaffi að finna.  Reyndar þurfti þetta ekki til að hann væri eins og hafður að fífli.  Hann er fífl. 

  Annað:  Rory and The Hurricanes voru stóra nafnið í Liverpool á undan Bítlunum.  Miklu munaði að Bítlarnir sömdu sín eigin lög.  Góð lög.   Bestu lög rokksögunnar.  Að auki tefldu Bítlarnir fram tveumur bestu rokksöngvurum dægurlagaheims.  Ringo var trommari Hurrycanes.  Já, og síðar Bítlanna.  Þar veðjaði hann á réttan hest.  Mestu skipti að honum þótti Bítlarnir vera miklu fyndnari og skemmtilegri en liðsmnenn Hurrycanes.  Að vera í Bítlunumn var eins og að vera í skemmtiþætti Monty Python.  Fyndnustu brandarar í heimi á færibandi.     

 

Falskt öryggi

  Einnota hanskar eru í tísku um þessar mundir.  Hvítir þykja flottastir. Bláir og grænir njóta einnig vinsælda.  Annars fer þetta að mestu eftir litnum á fötunum sem fólk klæðist hverju sinni. 

  Einnota hanskar eru ekki aðeins skemmtilegur klæðnaður.  Þeir geta líka spornað gegn útbreiðslu kórónaveirunnar.  Eða hvað?  Jú,  ef rétt er að farið.  Verra er að þeir geta einnig gefið falskt öryggi.

  Veiran smitast ekki bara við snertingu.  Hún svífur um loftin blá;  ferðast allt í kringum smitað fólk.   Veik manneskja þarf ekki einu sinni að hósta hraustlega til að smita aðra.  Henni nægir að anda án rykgrímu.

  Einnota hanski venur fólk ekki af því að snerta andlitið á sér.  Í hanska flaðrar fólk upp hurðahúna sem löðra í veirum; stigahandrið, innkaupakerrur,  slær inn PIN-númer og svo framvegis.  Þegar hanskaklætt fólkið snertir síðan á sér andlitið þá er það engu betur sett en berhentir.

  Yfirleitt liggja hanskarnir þétt um höndina.  Við það verður húðin þvöl.  Það er kjörlendi fyrir veiruna.  Mikilvægt er að hendur séu vel þurrar þegar þeim er stungið í hanska.  

 Töluverð kúnst er að fara úr einnota hanska.  Margir fara þannig úr þeim að þeir gætu eins sleikt hurðahún. 

  Tíður handþvottur er heppilegri en hanskar.  Hann skilur heldur ekki eftir sig sama sóðaskap og hanskinn.  Víða fyrir utan matvöruverslanir má sjá einnota hanska fjúkandi út um öll bílastæði.

  Sumir klippa framan af fingrum hanskans;  breyta honum í grifflur.  Það er töff en veitir falskt öryggi gegn kórónaveirunni. 

    

Fjölmiðlar ljúga gróflega

  Íslenskir fjölmiðlar hafa hamrað á því dögum og vikum saman að coronaveiran - Covid 19 - sé komin til allra Norðurlandanna.  Framan af var reyndar hengt við fréttina að Ísland væri undanskilið.  Svo kom veiran til Íslands. 

  Stóra lygin í þessum fréttaflutningi er að veiran hefur ekki borist til Færeyja (í þessum skrifuðu orðum).  Hafa Færeyingar þó hvergi dregið af sér að spígspora um Tenerife og Ítalíu.

  Ólíklegt er að Færeyingar sleppi við veiruna til frambúðar.  Samt.  Færeyingar eru heilsubesta þjóð í Evrópu (og kannski í heiminum?).  Líka hamingjusamasta þjóð Evrópu (og kannski heims?).  Atvinnuþátttaka Færeyinga er sú mesta í Evrópu.  Bæði meðal karla og kvenna.  85,4 Færeyinga, 15 ára og eldri,  vinna sér til gagns og gamans.  Að auki eru Færeyingar frjósamasta þjóð Evrópu.  Þannig mætti áfram telja.  

  Annað en þó þessu skylt.  Samkvæmt óstaðfestum fréttum greindist maður í N-Kóreu með veiruna.  Hann var skotinn með það sama. 

 

Þannig má laga skemmd lungu

  Sígarettur eru ekki eins hollar og margir halda.  Að reykja þær veldur ertingu og álagi á lungun.  Einkum ef mikið og oft er reykt;  þá skaðast lungun.  Strompar fá þrálátan hósta,  lungnateppu og jafnvel krabbamein,  svo fátt eitt sé nefnt. 

  Háskóli í Maryland í Bandaríkjum Norður-Ameríku hefur rannsakað dæmið og skoðað hvað sé til ráða.  Niðurstaðan kemur á óvart.  Ávöxturinn tómatur getur gert kraftaverk.  Aðeins þarf að snæða tvo tómata á dag til að þeir hefji viðamikla viðgerð á skemmdum lungum. 

  Tómatsósa skilar minni árangri.  Skiptir þar engu máli hvort hún er framleidd úr tómötum eða eplamauki.  Hinsvegar geta fersk epli hjálpað.