Svoooo einfalt og ódýrt að komast hjá áfengisböli

  Gríðarmikil hræðsla er við breytingar á smásölu áfengra drykkja - sem og að aflétt verði bláu banni við auglýsingum um þessa sömu vöru.  Hræddastir allra eru þeir sem neyta ekki áfengra drykkja.  Þeir eru á móti því að aðrir drekki þessa drykki.  Mjög svo.  Rök þeirra gegn frjálsræði í sölu áfengis eru þau helst að þá muni verð á bjór og léttvíni snarhækka.  Jafnframt muni úrval minnka.  Svo svakalega að drykkjuboltar geti einungis valið um bragðvonda Bónus-bjóra og Krónu-bjóra.  

  Til eru þeir sem óttast að vegna þessa - hærra verðs og minna úrvals - muni vesalingar missa stjórn á sér í matvöruverslunum.  Þeir flækist ringlaðir inn í búð til að kaupa sígarettur, neftóbak og sykur.  Skyndilega komi þeir auga á bjór og geggjast.  Gleyma stund og stað og eyða öllum sínum aurum í fulla innkaupakerru af bjór.  Hann þambi þeir af áfergju uns heimilið er í rúst.  Þá snúi þeir sér að heróíni og metamfetamíni.  Þaðan liggi leið rakleiðis í rándýra afvötnun á Vogi.  Eða á geðdeild.

  Raunveruleikinn er sá að allt afvötnunardæmið er aðeins pólitík og bisness.  Með einfaldri og ódýrri aðferð má eyða allri löngun í vímuefni á örfáum mínútum - hafi einhver - einhverra hluta vegna - áhuga á því.  Þetta er gert með dáleiðslu.  Minnsta mál í heimi.  Ég hef heyrt viðtöl við fólk sem kann dáleiðslu. 

„Í guðanna bænum gerið það ekki“

Forræðishyggjan á góðu flugi

  Fjölmiðlar deila fréttum af átaki franskra yfirvalda gegn ört vaxandi yfirþyngd vesturlandabúa.  Þeir láta eins og það sé neikvætt.  Á sama tíma eru birtar í fagtímaritum lækna niðurstöður úr rannsóknum sem staðfesta grun margra:  Börn kvenna með stóran rass eru gáfaðri en önnur börn - sem stærðinni nemur.  Aukakíló karla tryggja langlífi.  Hvert aukakíló lengir ævina um ár.  

  Um meðaltal er að ræða.  Aðrir þættir spila inn í og brengla dæmið.   

  Í Frakklandi er veitingastöðum nú bannað að bjóða upp á ókeypis áfyllingu á lituðu sykurvatni með kolsýru.  Reyndar ótrúlegt en satt að bjálfar skuli drekka svoleiðis óþverra.  En hvað með það að þegar aularnir snúa heim frá veitingastaðnum og mega óheftir þamba viðbjóðinn?  

  Minna hefur farið fyrir fréttum af því að í fyrra skáru frönsk yfirvöld upp herör gegn "sælustund" (happy Hour) á veitingastöðum.  Hún gengur út á það að áfengir drykkir eru seldir á hálfvirði í tiltekinn klukkutíma eða tvo.

  Frönsku lögin eru þannig að veitingastöðum sem bjóða upp á "sælustund" er gert skylt að bjóða samtímis upp á óáfenga drykki á hálfvirði.  Það dregur væntalega úr áfengisdrykkju kunningjahópsins að ökumaður hans drekki appelsínusafa á hálfvirði.

  Þessu skylt:  Íslenskir forræðishyggjustrumpar láta sitt ekki eftir liggja.  Þeir leggja til fjölbreytta skatta á allar matvörur og allt sælgæti sem inniheldur sykur.  Með nýjum og helst mjög háum sköttum á að stýra neyslu skrílsins.  Reynslan hefur ekki verið þessari uppskrift jákvæð.  Ný hugsun:  Kannski má prófa að lækka tolla og álögur á hollustuvöru í stað þess að hækka álögur á meinta óhollustu.

        

Flækjustigið kryddar tilveruna

  Embættismönnum er ekki alltaf lagið að hanna einfalt og skilvirkt kerfi.  Þvert á móti.  Algengara er að hlutirnir stangist á við hvern annan.  Allt lendi í pattstöðu.  

  Á síðustu öld seldu vinahjón mín bílinn sinn.  Þau voru að flytja til útlanda.  Allt gekk vel.  Flutningurinn gekk eins og í sögu.  Þá kom babb í bátinn.  Kaupandanum tókst ekki að umskrá bílinn.  Ástæðan var sú að bíllinn var upphaflega skráður í gegnum Tryggingastofnun.  Konan er öryrki og fékk einhverja tolla eða gjöld felld niður við kaupin.  Til að bíllinn yrði skráður á nýja kaupandann þurfti að ganga frá málum við Tryggingastofnun.

  Haft var samband við Tryggingastofnun.  Þá vandaðist málið.  Þar fengust þær upplýsingar að fyrst þyrfti að umskrá bílinn.

  Fyrir daga internets fóru samskipti fram í gegnum sendibréf á pósthúsi.  Bréfin gengu fram og til baka.  Lengi vel gaf hvorug stofnunin sig.  Eftir ótal bréfaskipti í marga mánuði náðist lending.  Í millitíðinni olli pattstaðan fjárhagslegum erfiðleikum.  Það var þó aukaatriði.

  Eftir innkomu internets er ekkert lát á flækjustigi.  Færeyska lögregluembættið (sem heyrir undir Danmörku) auglýsti að Færeyingum væri skylt að skrá skotvopn sín fyrir tiltekinn dag.  Samviskusamur hálf áttræður byssueigandi á Austurey brá við skjótt.  Hann brunaði á lögreglustöðina í Rúnavík. En, nei. Þar var honum tjáð að skráningin væri hjá Umhverfisstofu í Þórshöfn á Straumey.  Ekkert mál.  En, nei. Þegar á reyndi þá var Umhverfisstofan ekki komin með pappíra til að fylla út.  Hinsvegar var maðurinn upplýstur um það að hann þyrfti að fara aftur á lögreglustöðina í Rúnavík.  Í þetta skipti til að fá sakavottorð.  Það er alltaf gaman að eiga erindi til Rúnavíkur.  Þar er vínbúð Austureyjar.

  Þegar pappírar voru komnir í Umhverfisstofu brá kauði undir sig betri fætinum og brunaði til höfuðborgarinnar.  Töluverðan tíma tók að fylla út í alla reiti.  Að því loknu kvaddi hann starfsfólkið með handabandi.  Við það tækifæri fékk hann að heyra að skýrslugerðin kostaði 4000 kall (ísl).

  Svo heppilega vildi til að hann var með upphæðina í vasanum.  En, nei.  Umhverfisstofa tekur ekki við reiðufé.  Allt í góðu.  Hann dró upp kort.  En, nei.  Það má bara borga í Eik-banka.  Hann skottaðist niður í miðbæ.  Eftir töluverða leit fann hann Eik.  Bar upp erindið og veifaði 4000 kallinum.  En,  nei.  Hann mátti einungis millifæra af bók.  Þá kom upp ný staða.  Hann á ekki í viðskiptum við Eik og á enga bók þar.  Þá var minnsta mál að opna bók og leggja peninginn inn til að hægt væri að millifæra.  En, nei.  Það væri svindl.  Eik tekur ekki þátt í svoleiðis.  Eina rétta leiðin fyrir hann væri að millifæra úr sínum rótgróna viðskiptabanka yfir til Eikar.  

  Ekki var um annað að ræða en fara langa leið upp í nýja Nordik-bankann í Þórshöfn.  Þar var millifært yfir í Eik.  Að því loknu snéri hann aftur í Eik.  Þar sótti hann kvittun.  Með hana fór hann glaður og reifur í Umhverfisstofu.  Gegn henni fékk hann vottorð um að hann væri búinn að skrá byssuna sína.  Allir urðu glaðir því að allir fóru eftir settum reglum.  Þetta tók ekki nema tvo vinnudaga.      

    

Hræðileg mistök

  Vegir guðanna eru órannsakanlegir.  Ætlun er ekki alltaf ljós í fljótu bragði.  Stundum eru farnar krókaleiðir til að koma skilaboðum á framfæri.  Það henti í kaþólskri kirkju í Kolombo á Sri Lanka í aðdraganda jóla í fyrra.  Til fjáröflunar - og til að mæta bænaþörf safnaðarins - var ákveðið að láta prenta innblásna Maríubæn,  móður Jesú til heiðurs.  Fundinn var fínasti pappír og frágangurinn hafður sem glæsilegastur.

  Salan hlaut fljúgandi start.  Mörg hundruð eintök seldust á einum degi.  Daginn eftir uppgötvaðist að textinn var ekki Maríubæn heldur kjaftfor dægurlagatexti eftir bandarískan rappara,  2bac Shakur.  Sá var myrtur fyrir tveimur áratugum.  Eins og gengur.  Textinn fjallar um ofbeldi, klám og eiturlyf.      

  Talsmaður kaþólikka á Sri Lanka segir að um mannleg mistök sé að ræða.  Klúður í prentsmiðjunni.  

  Ekki tókst að prenta réttan texta áður en jólin gengu í garð.  Kaupendum var hinsvegar boðin endurgreiðsla.  Fáir þáðu hana.  Flestir höfðu tekið ástfóstri við rapptextann.  Kröftugri bæn höfðu þeir ekki kynnst og þuldu hana daglega yfir alla jólahátíðina.  Stundum tvisvar á dag.  

  

Hvað eyddir þú miklu í jólagjafir? Komstu út í plús?

  Samkvæmt skoðanakönnun í Bretlandi eru íbúar Sheffield eyðslusamastir allra þegar kemur að jólagjöfum.  Þeir eyða hver um sig að meðaltali 69 þúsund og 700 krónum í jólagjafakaup (498 pund).  Ef við miðum við gengið eins og það var áður en það hrundi í haust erum við að tala um 100 þúsund kall.

  Skotar eru ekki eins nískir og enskir brandarar herma.  Glasgow-búar koma fast á hæla Sheffield-búa.  Þeir kaupa jólagjafir fyrir 69 þúsund og 300 kr.

  Bítlabærinn Liverpool er í 3ja sæti.  Púllarar spandera 64 þúsund og 100 kr. í jólagjafir.  

  Bristol-búar halda að sér höndum.  Þeirra jólagjafainnkaup kosta 51 þúsund og 800 kr.  

  Að meðaltali fær húsbóndi gjafir að andvirði 5880 kr.  Húsfrúin fær gjafir að andvirði 7420 kr.  Börnin fá dýru gjafirnar.  80% Breta segja að sælla sé að gefa en þiggja.

    

Wow til fyrirmyndar í vandræðalegri stöðu

  Í gærmorgun bloggaði ég á þessum vettvangi um ferðalag frá Brixton á Englandi til Íslands.  Ég dró ekkert undan.  Það gekk á ýmsu.  Ferð sem átti að taka rösklega tvo klukkutíma teygðist upp í næstum því sautján klukkutíma pakka.  

  Flug með Wow átti að hefjast klukkan 10.45 fyrir tveimur dögum.  Brottför frestaðist ítrekað.  Um hádegisbil var farþegum tilkynnt að þetta gengi ekki lengur.  Það væri óásættanlegt að bíða og hanga stöðugt á flugvellinum í Brixton.  Farþegum var boðið í glæsilegt hádegisverðarhlaðborð á Brixton hóteli.  Það var alvöru veisla.  Á hlaðborðinu var tekið tillit til grænmetisjórtrara (vegan), fólks með glúten-óþol og örvhentra.

  Í eftirrétt voru allskonar ljúffengar ostatertur og súkkulaðiterta.  Fátt gerðist fram að kvöldmat.  Þá var röðin komin að öðru og ennþá flottara hlaðborði.  Síðan fékk hver einstaklingur inneignarmiða upp á 11 sterlingspund (1500 ísl. kr.) í flugstöðinni í Brixton.

  Eflaust var þetta allt samkvæmt baktryggingum Wow.  Allt til fyrirmyndar.  Flugmaður Wow í Brixton olli vandræðunum. Ættingjar hans tóku hann úr umferð.  Kannski vegna ölvunar hans.  Kannski vegna ölvunar þeirra.  Kannski vegna alvarlegra vandamáls.  Sjálfsagt að sýna því skilning og umburðarlyndi.

  Aðrir starfsmenn Wow stóðu sig með prýði í hvívetna.  Allan tímann spruttu þeir óvænt upp undan borðum og út úr ósýnilegum skápum.  Stóðu skyndilega við hliðina á manni og upplýstu um stöðu mála hverju sinni.  Þeir kölluðu ekki yfir hópinn heldur fóru eins og jó-jó á milli allra 200 farþega.  Gengu samviskusamlega úr skugga um að hver og einn væri vel upplýstur um gang mála.  Til viðbótar vorum við mötuð á sms-skilaboðum og tölvupósti.

  Dæmi um vinnubrögðin:  Þegar rútur mættu á flugvöllinn til að ferja okkur yfir á Bristol-hótel þá höfðu nokkrir farþegar - miðaldra karlar - fært sig frá biðskýli og aftur inn á flugstöðina.  Erindi þeirra var að kaupa sér bjórglas (eða kaffibolla) til að stytta stundir.  Ég spurði rútubílstjóra hvort að ég ætti ekki að skottast inn til þeirra og láta vita að rúturnar væru komnar.  "Nei," var svarið.  "Far þú inn í rútu.  Við sjáum um alla hina.  Við förum ekki fyrr en allir hafa skilað sér.  Í versta falli látum við kalla eftir vanskilagemsum í hátalarakerfi flugstöðvarinnar."  

  Mínútu síðar sá ég bílstjórann koma út úr flugstöðinni með kallana sem laumuðust í drykkina.

  Ég gef starfsfólki Wow hæstu einkunn fyrir aðdáunarverða frammistöðu í óvæntri og erfiðri stöðu.  Ég ferðast árlega mörgum sinnum með flugvél bæði innan lands og utan.  Ófyrirsjáanleg vandamál koma af og til upp.  Stundum með óþægindum og aukakostnaði.  Á móti vegur að frávikin krydda tilveruna,  brjóta upp hversdaginn.  Eru ævintýri út af fyrir sig.  Viðbrögð starfsfólks flugfélaganna skipta miklu - mjög miklu - um það hvernig maður metur atburðarrásina í lok dags.  Í framangreindu máli skiluðu jákvæð, fagleg og, já, fullkomin viðbrögð starfsfólks Wow alsáttum farþega - þrátt fyrir næstum því sólarhringslanga röskun á flugi.            

    

Vinyllinn slær í gegn

  Geisladiskurinn kom á markað á níunda áratugnum.  Hann náði eldsnöggt að leggja undir sig plötumarkaðinn.  Vinylplatan hrökklaðist út í horn og lyppaðist þar niður.  Einnig kassettan.  Framan af þráuðust ráðamenn í tónlistariðnaðinum í Bandaríkjum Norður-Ameríku við.  Neituðu að taka þátt í geisladisksvæðingunni.  Rökin voru ágæt.  Ótti við að sala á tónlist myndi hrynja við innkomu disksins.

  Annarsvegar vegna þess að tilfinningin fyrir því að halda á geisladisk væri lítilfjörleg í samanburði við að halda á 12" vinylplötu.  Geisladiskurinn er aðeins fjórðungur af stærð vinylplötunnar.  Textinn hálf ólæsilega smár.  Myndefni ræfilslega smátt.  

  Hinsvegar var og er hljómplatan vinsæl gjafavara.  Vinylplatan var og er í veglegri stærð.  Myndarlegur pakki.  Til samanburðar er geisladiskurinn aumari en flest annað.  Minni en bók til dæmis að taka.  Disknum er troðið í vasa.

  Þegar Kaninn gafst upp fyrir þrýstingi - seint og síðar meir - og hleypti disknum inn á markaðinn þá brá hann á snjallt ráð:  Pakkaði disknum inn í glæsilegan og myndskreyttan pappahólk af sömu hæð og umslag vinylplötu og þrefalt þykkri.  Þetta virkaði.  En fjaraði út hægt og bítandi.  Markaðurinn vandist disknum og pappahólkurinn var einnota.

  Með tilkomu tónlistar á netinu, USB-lykilsins, niðurhals og allskonar hefur diskurinn hopað hraðar en Grænlandsjökull.  Á sama tíma hefur vinyllinn sótt í sig veðrið.  Ástríðufullir tónlistarunnendur upplifa gömlu góðu tilfinninguna við að handleika 12" hlunkinn;  vanda sig við að setja grammafónnálina niður á réttan stað á plötunni;  skynja plötuna í aðgreindri hlið 1 og hlið 2;  standa upp og snúa plötunni við. Það er alvöru skemmtun.  

  Nú er svo komið að á Bretlandi er sala á vinyl orðin stærri en niðurhal tónlistar.  Hvergi sér fyrir enda á þeirri þróun.  Vinylplötuspilarar seljast eins og heitar lummur.  Plötubúðir eru aftur orðnar að gömlu góðu hljómplötubúðunum.  

 

Vínyll vinsæll í Bretlandi

Aðgát skal höfð

  Á níunda áratugnum voru gjaldeyrishöft við líði á Íslandi.  Eins og stundum áður.  Forstjóri stórs ríkisfyrirtækis náði með "lagni" að komast yfir erlendan gjaldeyri,  töluverða upphæð.  Á núvirði sennilega um 20 - 30 milljónir.  Veruleg hjálp við söfnunina var að karl seldi vörur úr fyrirtækinu undir borði.  Peningurinn fór óskiptur í hans vasa.  

  Eftir krókaleiðum komst hann í samband við íslenskan mann sem gat selt honum hús á Spáni.  Allt svart og sykurlaust.  Ekkert mál.  Húseignin hvergi skráð hérlendis.  

  Áður en gengið var frá kaupunum flaug sölumaðurinn með hann til Spánar í einkaflugvél.  Hann flaug niður að húsinu eins nálægt og við var komist og hringi umhverfis það.  Einnig sýndi hann kaupandanum ljósmyndir af húsinu innan dyra.  

  Þegar heim var komið var gengið frá kaupunum.  Kaupandinn fékk lykla og pappíra á spænsku (sem hann kunni ekki),  afsal, staðfestingu á að húsið væri hans eign.

  Skömmu síðar hélt kaupandinn í sumarfrí til Spánar.  Þá kom í ljós að uppgefið heimilisfang var ekki til.  Hann hafði verið plataður.

  Þungur á brún hélt hann heim á ný.  Hann hafði þegar í stað samband við seljandann.  Þá brá svo við að sá var hortugur.  Hvatti hann til þess að fara með málið til lögreglunnar.  Leggja spilin á borðið.  Upplýsa hvernig hann komst yfir gjaldeyri og hvernig átti að fela hann í fasteign í útlöndum.  

  Það var ekki góður kostur í stöðunni.  Það eina sem hann gat gert var að fara - nafnlaus - með söguna til DV.  Vara aðra við að lenda í því sama.

  Fyrir nokkrum árum hitti ég seljandann.  Hann sagðist hafa verið dáldið að fá sér í glas á þessu tímabili.  Þetta var fyrir daga bjórsins.  Sterkt vín fór illa í hann.  Gerði hann kærulausan og espaði upp í honum hrekkjalóm.

  

Lögreglan varar við íbúðasvindli

Hjarðeðli Íslendingsins

  Það þarf ekki mikið til að æra óstöðugan;  breyta annars dagfarsprúðum og óframfærnum Íslendingi í villidýr.  Öskrandi villidýr sem veit ekki í þennan heim né annan.  Stjórnast af hjarðeðlinu einu.  

  Ef auglýst er að á morgun eða næsta dag verði verslun opnuð þá dettur landinn í hjarðeðlið.  Hann hleypur eins hratt og fætur togar að versluninni og stillir sér upp í röð.  Röð sem stækkar jafnt og þétt allt kvöldið og alla nóttina.  Það sér hvergi fyrir enda á henni þegar búðin er opnuð um morguninn. 

  Það skiptir ekki máli hvort að í versluninni séu seld leikföng eða kleinuhringir eða skrúfjárn.  

  Nú eru íslenskar búðarlokur farnar að afgreiða töðugjöld (þeldökkur fössari.  Á ensku "Black friday" vegna þess að hjörðin lendir í black-out) á sama hátt.  Kitla hjarðeðli landans með sama árangri.  Þetta er skemmtilegt.  Einna mestur troðningur varð í búðarholu í Hafnarfirði sem bauð 7% afslátt á sprittkertum (samt voru þau miklu dýrari en í Ikea).  Fólki er ekki sjálfrátt.  En fær adrenalínbombu.  Hún skilur eftir sig vellíðan.  Það besta er að hún er vanabindandi.  

 

   

Vefur Elko hrundi vegna álags

Auglýsingabrella

  Bestu auglýsingarnar eru þessar óbeinu;  að komast í fréttirnar.  Tróna á forsíðum dagblaða.  Verma toppsætið yfir mest lesnu fréttir í netmiðlum.  Vera fyrsta frétt í fréttatímum ljósvakamiðla.  Vera dag eftir dag umfjöllunarefni í dægurmálaþáttum ljósvakamiðla.  Vera í umræðunni á samfélagsmiðlum dögum saman.  Þetta vita markaðsmenn og kunna hjá Ikea.  Enda löng reynsla komin á þetta hjá þeim.  Erlendis og hérlendis.

  Hvenær hefst jólavertíðin?  Hún hefst þegar jólageitinni er stillt upp.  Þetta er ekki alvöru geit heldur geit úr afar eldfimu efni,  þurrheyi.  Utan um hana er reist girðing.  Lág og ræfilsleg.  Hún heldur hrossum og kindum frá því að éta heyið.  En mannfólk stikar yfir hana.  Til þess er leikurinn gerður.

  Þetta ögrar.  Þetta er ungum mönnum áskorun um að kveikja í kvikindinu.  Sem þeir gera.  Ár eftir ár.  Í fyrra varð óvænt bið á því.  Þá kveikti geitin í sér "sjálf".

  Ef að geitin væri eitthvað annað en auglýsingabrella þá væri hún byggð úr eldheldu efni.  Nóg er til af svoleiðis í Ikea.  Jafnframt væri girðingin utan um hana höfð mannheld.  Ikea býr að hópi fólk sem hannar eldhúsinnréttingar, baðherbergi, stóla og borð.  Meira að segja kjötbollur.  Þýðir að segja einhverjum trúgjörnum frá því að þetta fólk kunni ekki að hanna mannhelda girðingu?

      

Jólageitin brann í nótt