Frumsamið kvæði Ólafs F. um Hönnu Birnu

  Hér er kvæðið góða sem Ólafur F.  Magnússon,  fyrrverandi borgarstjóri Reykjavíkur,  orti í morgun um Hönnu Birnu,  núverandi borgarstjóra.  Kvæðið flutti Ólafur F.  núna klukkan rúmlega 17.  Við flutning kvæðisins spilaði Vilhjálmur Þ.  Vilhjálmsson undir á bjöllu og fléttaði inn í stuttan rapp-kafla.  Ólafur F.  þótti lítið til klukkuspils Vilhjálms og rapp-innslags koma.  Þess vegna tvílas hann kvæðið.  Í seinna skiptið án undirleiks Vilhjálms.

Gírug í ferðir, gráðug í fé
Grandvör hvorki er hún né
Gætir hófs í gerðum sínum
Gjafir fær frá banka fínum
Auðmjúk er við auðvalds fætur
Ávallt að þess vilja lætur
Velferð viljug niður sker
Víða hnífinn fína ber
Sjaldnast nálægt sjálfri sér
Sárt í annars bakið fer
Laugaveg, flugvöll láttu kjurrt
lata Hanna farðu burt
í Valhöll heim að vefja þráð
með vinum þínum í síð og bráð.

.

Ólafur víttur á borgarstjórnarfundi

Bráðnauðsynlegt að leiðrétta

  Ég er að hlusta á  Færibandið  með Bubba á rás 2.  Hann er að spjalla við Ragnar Bjarnason.  Þetta er framhald af síðasta þætti.  Þeir félagar fara á kostum sem fyrr.  Enda Raggi Bjarna bæði skemmtilegur og einstaklega skemmtilegur sögumaður.  Það fær allt ævintýraljóma í frásögn hans.  Þar fyrir utan hefur hann átt langan og farsælan feril sem tónlistarmaður.  Það er gleðiefni að Bubbi boðar þriðja þátt  Færibandsins  með Ragga.

  Eitt af því skemmtilega við frásagnir Ragga af sjálfum sér er að fer frjálslega með staðreyndir.  Misminnir margt og ruglar saman ártölum og persónum.  Þegar Eðvarð Ingólfsson skráði ævisögu Ragga fyrir margt löngu fór mikil vinna í að leiðrétta þessar sögur með því að bera þær undir sögupersónur. 

  Rétt í þessu var Raggi að nefna lagið  Hvert er farið blómið blátt?  Hann sagði það vera eftir Bob Dylan.  Ég veit ekki til að Bob Dylan hafi sungið þetta lag.  Það er eftir Pete Seeger og er þekktast í flutningi Kingston tríó.  Einnig með Mosa frænda.  Líka með Savanna tríói undir nafninu  Veistu um blóm sem voru hér?  Hér er það Marlene Dietrich sem syngur lagið,  Sag mir wo die blumen sind?

Mikilvægt að leiðrétta

  Ég sat límdur yfir undanúrslitakvöldi Söngvakeppni evrópskra sjónvarpstöðva í kvöld.  Eins og allir landsmenn.  Nei,  þetta er reyndar ekki rétt.  Mér varð á að snæða á veitingahúsi þar sem þessi viðbjóður djöfulsins var í gangi.  Ókey,  þetta er kannski yfirdrifin lýsing.  Júrivisjón er bara ekki mín bjórdós.  Mér heyrðist samt vera þolanlegt að hlusta á Dalvíkinginn Matta Matt kráka (cover song)  Paradise City  Guns N´Roses.  Svona einu sinni að minnsta kosti.  Ég er jákvæður gagnvart Dalvíkingum og Guns N´Roses.  Einkum eftir að ég var staddur í Stokkhólmi í Svíþjóð er söngvari GNR,  Axl Rose,  beit þar hótelþjón í fótinn.  Við það missti Axl út úr sér gervigóminn sem hélt áfram að hanga samanbitinn í buxum þjónsins eftir að lögreglan stakk Axl í steininn.  Það er að segja gómurinn hékk í buxunum en ekki þjónninn.

  Í því broti af Söngvakeppninni sem ég sá mér til leiðinda á matsölustað fluttu Ingó "veðurguð" og Jóhanna (nei,  ekki Sigurðardóttir) Guðrún lagið  It Ain´t Me,  Babe.  það var kynnt sem Johnny Cash  lag.  Hið rétta er að þetta er Bob Dylan lag.  Vissulega hefur Jón Reiðufé raulað lagið af sinni alkunnu snilld inn á plötu.  Eins og margir aðrir.  En þetta er eitt þekktasta lag Dylans.  Sívinsælt í hans flutningi og Joan Baez,  Bryans Ferrys,  Duane Eddy,  Jan & Dean,  Peter Paul & Mary,  Earls Scruggs,  Nancy Sinatra,  The Turtles og fjölda annarra.  Flott lag.  1000 sinnum flottara en allt Júróvisjón prump til samans.

  Takið eftir hvernig söngurinn hjá Dylan flýgur óvænt háflug á 48. sek.

Lögin tvö sem komust áfram

Sigurvegarar ársins

  Færeysku tónlistarverðlaunin Planet Awards eru hápunktur ársins í færeysku tónlistarlífi.  Síðustu vikur fyrir afhendingu verðlaunanna snýst umræðan í Færeyjum meira og minna um verðlaunin.  Söluhæsta dagblað Fjáreyja,  Sósialurin,  lagði 16 síðna kálf undir verðlaunin um jólin.  Þau voru síðan afhent við hátíðlega athöfn í fyrradag.

  Svo skemmtilega vill til að við Íslendingar könnumst við flesta sigurvegarana.  Eivör,  Brandur Enni og Guðrið Hansdóttir hafa til að mynda öll spilað á Íslandi.  Eivör og Brandur hafa meira að segja notið mikilla vinsælda hérlendis og átt lög og plötur í efstu sætum íslenskra vinsældalista. 

  Þannig er staðið að færeysku tónlistarverðlaununum að sérstök dómnefnd (mig minnir 8 manna; þar af 2 útlendingar.  Það er hernaðarleyndarmál hverjir sitja í dómnefndinni) tínir saman 30 - 40 nöfn í hvern flokk.  Með útilokunaraðferð er nöfnum fækkað í 5.  Almenningur greiðir síðan atkvæði með sms úr farsímum.  

  

Söngkona ársins:  Eivör

Söngvari ársins:  Brandur Enni

Hljómsveit ársins:  Páll Finnur Páll

Lag ársins:  Under the Sun  með The Dreams

  The Dreams byrjaði sem pönksveit og gerði út á gömul færeysk lög.  Svo sló þessi hljómsveit í gegn í Danmörku er hún tók þátt í þarlendri hljómsveitakeppni.  Mig minnir að The Dreams hafi hafnað í 2. sæti en náði 1. sæti danska vinsældalistans aftur og aftur með sitthverju laginu.  Með tímanum hefur hljómsveitin poppast verulega,  söng á tímabili texta á dönsku en er byrjuð að syngja á ensku til að ná út fyrir danska og færeyska markaðinn.

Plata ársins:  The Sky is Opening með Guðrið Hansdóttir

Guðrið á vinsældum að fagna í Danmörku.  Ég man ekki betur en hún hafi tekið þátt í einhverri þarlendri söngvarakeppni og lent í 2.  sæti.  Eins og aðrir sigurvegarar í færeysku tónlistarverðlaununum Planet Awards 2009 semur hún sína söngva sjálf.

  

Söngkona ársins í Færeyjum

Angurvær og hátíðlegur jólasálmur

  Nú þegar liðið er á jólasteikina hellist andagiftin yfir.  Áður en ég vissi af var skáldagyðjan búin að færa mér upp í hendur án fyrirhafnar þennan hátíðlega jólasálm.  Hann verður tekinn upp í kirkjum landsins þegar Gunnar Þórðarson og Atli Heimir verða búnir að semja lag við hann.  Í allra síðustu línunni er bein tilvísun í kveðju jólasveinsins.

  Heims um ból halda menn jól;

heiðingjar,  kristnir og Tjallar.

  Uppi á stól stendur í kjól

stuttklipptur prestur og trallar:

  Tra-la-la-la-la,

tra-la-la-la-ló.

  Tra-la-la-la-la,

tra-la-la-hó-hó!

Steikinni brennt í ræktinni

Fallegasta útgáfan af Heims um ból

  Fólk má alveg leyfa sér að vera töluvert væmið á jólunum.  Leggjast til að mynda yfir hátíðlegan flutning á þvældustu jólasálmunum.  Jólin eru ekki komin fyrir alvöru fyrr en guðspjallasveitin ljúfa Testament fer í sinn fínasta skrúða og afgreiðir notalega útgáfu af  Heims um ból.  Þetta rifjar upp fyrir mér æskuárin í dómkirkjunni á Hólum í Hjaltadal.  Þar sat ég hverja einustu messu og heyrði alltaf fyrir mér sálmana flutta á nákvæmlega þennan hátt.  Að vísu hefði ég viljað heyra eitt bjölluslag úr Hólaturninum annað hvort í upphafi eða enda lagsins.  Það vandamál leysi ég sjálfur með því að slá hnífsblaði léttilega utan í bjórglasið mitt.  Bæði í upphafi og enda lagsins.  

  Fegurðin í þessum flutningi Testament birtist best ef hljóðstyrkur hátalaranna er þaninn í botn.  Þá umvefur fegurðin hlustandann í kærleik og jólagleði.

 

 

Jólasveinninn í önnum

Útdráttur úr bókinni Allir í leik - annar hluti

  Í gær birti ég útdrátt úr bókinni frábæru  Allir í leik  eftir Unu Margréti Jónsdóttur.  Það vakti svo mikla lukku að ég get ekki annað gert en birta meira.  Enda er það bara gaman. 

  Erlendis hafa sippleikir tíðkast lengur en hér og þar hefur verið algengt að fara með rím eða taktfastan texta um leið og sippað var, t.d. er til bandarísk bók sem heitir „101 sipprím“. Í samanburði við það er ekki um auðugan garð að gresja hér á landi því að ég hef aðeins fundið þessi tvö sipprím hér sem auk þess eru nauðalík eins og tvö erindi í sama kvæði. En það þýðir ekki að bera sig saman við stórþjóðir og íslensku sipprímin eru skemmtileg og sérstæð. Ég hef ekkert fundið líkt þeim hjá enskumælandi þjóðum.

  „Mamma segir“ er enn mjög vinsæll leikur sem flestar litlar stelpur þekkja og líka margir strákar þótt þeir sippi sjaldnar. Seinna erindið, „Amma segir,“ er ekki eins algengt, en það virðist hafa komið um svipað leyti og „Mamma segir“ og ég man vel eftir því frá bernskuárum mínum 1970-80. Ég hef spurt Svend Nielsen, sem rannsakað hefur danska leikjasöngva, um sipprím í Danmörku, en hann kannaðist ekki við neitt slíkt þar. Í Færeyjum er hins vegar til mjög svipað sipprím og er það svohljóðandi:

Mamma rópar systir inn.

Tú skal fá ein slikkepind.

Kom so inn.

Pabbi rópar systir út.

Tú hefur brotið ein rút.

Kom so út.

(Mamma kallar á systu inn. „Þú skalt fá sleikipinna, komdu inn.“ Pabbi kallar á systu út. „Þú hefur brotið rúðu. Komdu út.“)

Heimild: Stúlka og drengur í Færeyjum, fædd 1991 og 1994. Hljóðritað 2004 þegar þau voru 13 og 10 ára.

Færeyjar: Bamse, bamse

Texti: Höfundur ókunnur.

Bamse, bamse, løb nu ind.

Bamse, bamse, tag din sten.

Bamse, bamse, stræk dine arme.

Bamse, bamse, stræk dine ben.

Bamse, bamse, stræk dig ud.

Bamse bamse, tag din sten.

Bamse, bamse, løb nu ud.

(Bangsi, bangsi, hlauptu inn. Bangsi, bangsi, taktu upp steininn þinn. Bangsi, bangsi, teygðu úr handleggjunum. Bangsi, bangsi, teygðu úr fótunum. Bangsi, bangsi, teygðu úr þér. Bangsi, bangsi, taktu upp steininn þinn. Bangsi, bangsi, hlauptu út.)

Heimild: Stúlka og drengur (systkini) í Færeyjum, fædd 1991 og 1994. Hljóðritað í ágúst 2004 þegar þau voru 13 og 10 ára.

Í þessum snú-snú-leik, sem ég fann í Færeyjum, er barnið, sem hoppar, kallað bangsi og því er sagt að gera alls konar kúnstir um leið og það hoppar yfir snú-snú-bandið: teygja úr handleggjunum, taka upp stein og fleira slíkt. Leikurinn er ekki á færeysku heldur dönsku, en krakkarnir báru hann ekki fram með dönskum framburði, þetta er svokölluð „götudanska,“ sögðu foreldrarnir mér. Leikurinn er líka til í Bandaríkjunum: Teddy Bear, Teddy Bear, og er þar mjög svipaður. Ég hef einnig séð hann í svissneskri leikjabók.

Útdráttur úr bókinni Allir í leik

  Í gær sagði ég frá leikjabókinni bráðskemmtilegu  Allir í leik  eftir Unu Margréti Jónsdóttur (sjá síðustu færslu).  Fólk er gríðarlega spennt fyrir þessari bók.  Mér rennur blóðið til skyldunnar að gefa frekari sýn inn í bókina.  Því miður hef ég ekki yfir "skanner" að ráða og af þeim gögnum sem ég kemst yfir í netheimum tekst mér ekki að afrita og skeyta nótur af laglínunni á meðfylgjandi lagi.  En það er allt í lagi.  Nóturnar eru í bókinni.  Meðfylgjandi sýnishorni er fyrst og fremst ætlað að leyfa ykkur að sjá efnistök.  Eftirfarandi er leikur sem Færeyingar syngja þegar vel liggur á þeim (til gamans má geta að Færeyingar geta ekki sagt orð sem byrjar á hr.  Þess vegna tala þeir um  ring  þar sem átt er við  hring):

Kráka situr á steini

Lag: Færeyskt þjóðlag. Texti: Höfundur ókunnur.

Heimild: Páll Danielsen, f. 1964, æskustöðvar Þórshöfn og Eiði, Færeyjum, og Vár B. Danielsen, f. 1965, alin upp

í Húsavík á Sandoy og í Þórshöfn. Einnig börn þeirra, Bára Berghamar Danielsen, f. 1991, og Ári Berghamar

Danielsen, f. 1991. Hljóðritað í Þórshöfn í Færeyjum sumarið 2004.

(Einnig Johannesen, bls. 90, og Alfagurt ljóðar mín tunga, bls. 74.)

.

Kráka situr á steini

hakkar í beinið

fyrsta var eitt pottabrot,

annað var eitt útskot í ringi,

triðja var ein rövari á tingi.

Nú skal (Bára) venda sær í ringi.

.

Þýðing: Kráka situr á steini, kroppar í beinið. Fyrst var brot úr potti. Annar var

auladansari (útskot – ræfill; ringi – færeyskur dans (hringur)). Þriðji var ræningi á

þingi. Nú skal (Bára) snúa sér í hringnum.

.

  Þegar ég var á ferð í Færeyjum sumarið 2004 rakst ég á færeyskan dans: „Kráka situr

á steini“ – sem er í sama anda og „Vindum, vindum, vefjum band,“ en allt annað lag

og texti. Færeysk fjölskylda dansaði hann fyrir mig í stofunni heima hjá sér. Hann er í

færeyskum þjóðdansastíl, en sá sem er nefndur á nafn í síðustu hendingunni snýr sér við.

Í lokin er sagt að nú skuli allir snúa sér við og er það gert.

Í færeyskri leikjabók má sjá að dans þessi var vinsæll meðal barnanna þar á árum

fyrri heimsstyrjaldar og hugsanlega fyrr.1)

.  Ljóst er að textinn er gamall því í bók Jóns Samsonarsonar, Kvæði og dansleikir, kemur fram að hluti úr honum var notaður í íslenska þulu fyrr á öldum. Þulan er höfð eftir sr. Friðriki Eggerz (1802-1894) og brotið, sem líkist færeyska textanum, er á þessa leið:

Einn pottur var brotinn,

annar útskotinn,

þriðji var þar ryðgaður við síðu.

Og síðar segir:

Hvör er sá á þinginu sem bjóða skal? 2)

Tilvísanir:

1. Johannesen, bls. 90.

2. Jón Samsonarson I, bls. ccxvi-ccxvii. Vitnað er í handrit Lbs. 936 4to, bls. 316-317.

Flottasta bókin á jólamarkaðnum

  Ein lang flottasta bókin á jólamarkaðnum heitir  Allir í leik.  Í henni er lýst fjölda sunginni leikja og birtar nótur laglínanna.  Þetta eru leikir sem ömmur og afar,  mömmur og pabbar og börn eldri en sex ára þekkja.  Óvíst er að allir þekki alla leikina.  Þeim mun skemmtilegra er að læra þá.  Nokkrir leikir eru frá Færeyjum og Grænlandi.  Þeir eru frábærir.  Það er Una Margrét Jónsdóttir sem safnaði leikjunum saman.   

  Þetta er bók sem passar flestum bókum betur í jólapakka handa fólki á öllum aldri yfir sex ára.

Sérkennilegt en spennandi stríð í Bretlandi

  Í Bretlandi geisar nú hatrammt og sérkennilegt stríð sem snýst um það hvaða dægurlag verður jólalagið 2009.  Það er að segja hvaða lag verður í 1.  sæti breska vinsældalistans yfir jólin.  Jólalag hvers árs hefur alltaf skipt miklu máli í Bretlandi.  Það er spilað í tætlur í útvarpi og sjónvarpi og verður jafnan ódauðlegt (klassík).

   Stríðið í ár stendur á milli lags með sigurvegara sjónvarpsþáttarins X-factors annarsvegar og hinsvegar 17 ára gamals lags með bandarísku rokksveitinni Rage against the Machine,  Killing in the Name.

  Ég veit ekki hvernig þetta stríð hófst en skilst að yfirlýsingagleði X-factor mógúlsins,  Simons Cowells,  spili inn í.  Hann hefur fullyrt að ef nýjasti sigurvegari X-factors eigi jólalag ársins muni það breyta öllu til frambúðar.

  Ástæðan fyrir því að  Killing in the Name  er sett til höfuðs X-factor er að í viðlagi þess segir:  Fuck you,  I won´t do what you tell me! (Farðu til fjandans,  ég vil ekki að gera eins og þú segir). 

  Simon er öskureiður yfir uppátækinu með  Killing in the Name.  Hann segir það vera ekkert annað en heimskulegt.  Áróðurinn fyrir  Killing in the Name  er meðal annars rekinn á heimasíðunni www.ragefactor.co.uk en einnig í ljósvakamiðlum og prentmiðlum.  Einkum poppblöðum.  Fjöldi poppara hefur blandað sér í umræðuna.  Þar á meðal eldri sigurvegarar X-factors.  Þeir og fleiri hafa lúmskt gaman af.  Enda er þetta fyrst og fremst grín - þó öllu gamni fylgi einhver alvara.

  Slagurinn hefst formlega á miðnætti í kvöld og stendur til miðnættis 19.  des.  Hann snýst um hvort lagið verður söluhærra á þessu tímabili.  Jólavinsældalistinn verður síðan opinber 20.  des.  Íslendingar geta tekið þátt í slagnum með því að panta  Killing in the Name  á iTunes í Bretlandi eða We7.