Bandaríska hljómsveitin Matthew 24 now er ţekkt fyrir kristilegan bođskap. Ţetta er svokölluđ guđspjallahljómsveit (gosepel). Enda veitir ekkert af ađ bođa kristilegan kćrleika, ást og friđ hvar sem ţvi verđur viđkomiđ. Í heimi ţjáđum af ofbeldi, andúđ og hatri, fordómum og heift er kćrleikur og ást sterkasti mótleikurinn.
Á dögunum lentu liđsmenn hennar í útistöđum viđ starfsmenn matvörumarkađarins Walmart í Arizona. Walmart er bandaríska Bónus-keđjan (ódýrasta lágvöruverslunin). Lögreglan var kölluđ til. Ţá brá svo viđ ađ liđsmenn hljómsveitarinnar buđu ekki fram vinstri kinnina heldur hnefa.
Ţegar á leiđ átök var gripiđ til skotvopna. Einn í hljómsveitinni var skotinn til bana. Lögreglumađur var einnig skotinn. En tórir.
Áríđandi er ađ taka fram ađ framganga liđsmanna Matthew 24 Now er ekki til fyrirmyndar né dćmigerđ fyrir hegđun milljarđa kristinna.
Hér má sjá myndband af atburđarrásinni. Betur hefđi fariđ á fađmlögum, knúsi og blessun.
Saga rokksins er ekki öll ţar sem hún er séđ og skráđ. Á seinni hluta sjöunda áratugarins sló hljómsveitin Facon frá Bíldudal í gegn međ laginu "Ég er frjáls (eins og fuglinn)". Síđar sendu Bítlarnir frá sér annađ lag undir svipuđu nafni, "Free as a Bird". Ţađ var stuldur frá Facon.
Ţađ er ţó ekki leyndarmáliđ heldur hver trommađi á plötu Facons. Skráđur trommari var fastur úti á sjó ţegar platan var hljóđrituđ. Í skarđiđ var fenginn trommari Hljóma, Pétur Östlund. Hans er hvergi getiđ á plötuumslagi. Pétur er einn besti trommari heims. Eđlilega hrósuđu plötugagnrýnendur tommuleiknum. Einn hvatti hann til ađ drífa sig suđur í trommunám hjá Pétri Östlund. Hann vćri ţađ efnilegur.
Hver á trommuleikinn í sívinsćlum ofursmelli Hebba Guđmunds, "Can´t Walk Away"? Ţađ er trommuleikari The Rolling Stones, Charlie Watts. Ţetta er leyndarmál.
1964 sló breska söngkonan Marianne Faithfull í gegn međ fyrsta alvöru góđa frumsamda lagi The Rolling Stones, "As Tears Go By". Lagiđ var flutt af Maríönnu en ekki Stóns til ađ byrja međ. Fáir vita ađ gítarplokkiđ var í höndum Jimmy Page (Led Zeppelin).
Jimi Hendrix sló í gegn í árslok 1966 međ laginu "Hey Joe". Röskum tveimur árum áđur spilađi hann á gítar í öđru vinsćlu lagi, "Mersy Mersy" međ Don Convay. Ţađ náđi toppsćti bandaríska soul-listans og 35. sćti almenna vinsćldalistans. Plötugagnrýnendur sáu ástćđu til ađ vekja athygli á nýstárlegum og ferskum gítarleik í laginu - án ţess ađ nefna nafn Hendrix (enda kom nafn hans hvergi fram á plötuumbúđum). Ef vel er lagt viđ hlustir má ţekkja gítarstíl kappans.
Lagiđ ku hafa hrifiđ liđsmenn The Rollin Stones. Mick Jagger er sagđur hafa reynt ađ stćla söngstíl Convays. Af markađsástćđum var hönnuđ spenna og togstreita á milli Stóns og Bítlanna. Á bak viđ tjöldin var hinsvegar kćrt á milli ţessara hljómsveita. Bítlarnir komu Stóns á plötusamning, sömdu fyrir ţá vinsćlt lag, "I Wanna Be Your Man", kenndu ţeim ađ semja lög og hjálpuđu til viđ röddun. Í laginu "We Love You" sjá Bítlarnir um annan söng en forsöng Jaggers.
1977 sendi The Clash frá sér lagiđ "Janie Jones". Ţađ fjallađi um kabarettsöngkonu sem naut vinsćlda á sjöunda áratugnum. Glansinn fór af Janie Jones í lok áttunda áratugarins ţegar hún var dćmd til sex ára fangelsisvistar fyrir ađ reka vćndishring. Vegna góđrar hegđunar var henni sleppt út eftir ţrjú ár. Ţá var hún staurblönk og enga vinnu ađ fá. The Clash hljóp undir bagga og gerđi međ henni smáskífu. Einhverra hluta vegna var framtaki hljómsveitarinnar haldiđ leyndu. Á umbúđum er hljómsveitin skráđ The Lash.
"27-klúbburinn" er ţekkt fyrirbćri í rokksögunni. Eđa öllu heldur stórt dćmi í henni. Ţađ vísar til ţess ađ fjöldi skćrustu stjarna rokksins hefur falliđ frá 27 ára ađ aldri. Til eru listar og gröf yfir fráfall poppstjarna. Ţar vegur 27 ára aldurinn ekki neitt. Skekkjumörkin liggja í ţví ađ 27-klúbburinn hýsir ofurstjörnur. Ađrar samantektir og gröf spanna minna ţekkta tónlistarmenn.
Ástćđan fyrir ţví ađ kastljósi var beint ađ 27-klúbbnum á sínum tíma er tímaramminn. Jimi Hendirx dó 8. sept. 1970, 27 ára. Merkasta gítarhetja rokksins. Ofurstjarna á hátindi ferils síns.
Innan viđ mánuđi síđar, 4. okt. 1970, dó Janis Joplin, 27 ára. Merkasta söngkona rokksins. Líka á hátindi frćgđar sinnar.
Nokkrum mánuđum síđar, 3. júlí 1971, dó Jim Morrison, söngvari Doors. Einn merkasti textahöfundur rokksins og söngvari einnar merkust hljómsveitar rokksins.
Viđ fráfall allra ţessara skćrustu ofurstjarna rokksins á innan viđ ári, allt jafnaldrar, var rokkunnendum brugđiđ. Eđlilega. Ţetta var sláandi. Allar ţessar stjörnur voru fórnarlömb gríđarmikillar vímuefnaneyslu. Eiturlyf og eiturlyfjaneysla voru nýtt fyrirbćri. Ţótti spennandi nýjung og fór eins og stormsveipur um rokkheiminn. Ofurstjörnurnar sem féllu frá 27 ára áttu ţađ sameiginlegt ađ ganga hratt um gleđinnar dyr.
Í vangaveltum um dauđa Hendrix, Morrisons og Joplin blandađist ađ gítarleikari The Rolling Stones, Brian Jones, dó 27 ára 3. júlí 1970 innan viđ ári fyrir fráfall Hendrix. Samskonar lífstíll ţeirra allra réđi úrslitum um hvernig fór. Líka í tilfelli Amy Winehouse sem lést 27 ára. Líka Kurts Cobains sem féll frá 27 ára.
Ef litiđ er yfir lengra tímabil ţá lést merkasta gođsögn blúsins - fyrirmynd margra helstu gítarleikara rokksins - Robert Johnson 27ára, 1938. Ţannig mćtti áfram telju upp heilu tugina af innvígđum í 27-klúbbinn.
Svo er fjöldinn allur sem hefur dáiđ rétt utan 27-ára klúbbsins. Til ađ mynda Gram Parsons (The Byrds). Ţar munađi nćstum 2 mánuđum. Hann var ađeins 26 ára.
Ţessa bloggfćrslu má ekki túlka sem jákvćđa gagnvart dópi. Dóp er áreiđanlega óhollt og lífshćttulegt. Í sögu rokksins skiptir máli hvort ađ ţar fellur frá ađsópsmikil ofurstjarna á heimsmarkađi eđa afleysingatrommari í danshljómsveit á ţýskri sveitakrá.
Kunningjakona mín hringdi og sagđi farir sínar ekki sléttar. Í sakleysi sínu lagđi hún viđ hlustir ţegar ţátturinn "Víđsjá" hófst á Rás 1 klukkan fimm, núna áđan. Ţar kom fram ađ breski bítillinn Paul McCartney vćri á leiđ til Íslands. Hann muni halda hljómleika í Hörpu 16. júní. Ađeins 1509 miđar í bođi. Forsala vćri í Hörpu klukkan sex í kvöld. Eđa svo heyrđist konunni.
Ţannig vildi til ađ konan hefur veriđ í vandrćđum međ ađ finna brúđkaupsgjöf handa vinafólki sínu. Ţađ á alla helstu hluti sem gott heimili ţarf og prýđir. Ţarna var komin sniđug brúđkaupsgjöf.
Vegna heilsuleysis átti konan ekki heimangengt. Hún hringdi í hjónin, tilkynnti gjöfina en bađ ţau um ađ skottast eftir miđunum sjálf og hún myndi borga miđaverđiđ eftir páska. Ţessu var tekiđ fagnandi. Hjónin brunuđu í Hörpu. Ţar var ţeim tjáđ ađ miđasölunni hafi veriđ lokađ klukkan sex. Ţau sökuđu konuna um ađ hafa tekiđ vitlaust eftir međ tímasetningu miđasölunnar. Ţau höfđu haft mikiđ fyrir ţví ađ endasendast í Hörpu. Međal annars kostađi ţađ eitthvert vesen varđandi barnagćslu.
Erindi konunnar ţegar hún hringdi í mig var ađ biđja mig um ađ panta fyrir sig miđana á midi.is um leiđ og sala hefst á morgun (hún er ekki međ tölvu). Ég upplýsti konuna um ađ ţađ vćri 1. apríl. Hún fékk áfall. Eins hrekklaus og hún er ţá veit hún núna ekki sitt rjúkandi ráđ. Hún skammast sín niđur í tćr fyrir ađ hafa látiđ hjónin hlaupa 1. apríl. Óttast ađ ţau gruni hana um grćsku vegna ţess ađ hún átti vingott viđ manninn áđur en hann byrjađi međ sinni núverandi.
Ég veit ekki hversu vinsćlir eđa almennt brúkađir hérlendis eru svokallađir blautklútar. Ţetta eru rakar einnota bréfaţurrkur. Í vökva ţeirra eru hreinsiefni ćtluđ til ađ fjarlćgja andlitsfarđa fyrir svefn. Líka til ađ fá eins og kćlandi strok yfir andlitiđ hafi fólk hitnađ eđa svitnađ í andliti.
Nú hefur komiđ í ljós ađ blautklútar eru hćttulegir. Ein frćgasta kántrý-söngkona Fćreyja, Eva Tausen, stórskađađi sjón sína međ notkun blautklúta. Hún hefur unniđ sem sjúkraflutningamađur. Blautklútar hafa skađađ augu hennar svo mikiđ ađ hún hefur ekki lengur sjón til ađ stýra ökutćki.
Blautklútarnir sem hafa leikiđ Evu Tausen svona illa heita First Price. Ţeir eru seldir á Íslandi.
Evi hefur átt lög í 1. sćti hollenska, írska og sćnska kántrýlista. Hún hefur ađ auki náđ hátt á kántrýlista fleiri ţjóđa og unniđ til alţjóđlegra kántrýverđlauna.
Lög og plötur Bítlanna hafa í meira en hálfa öld trónađ í efstu sćtum á listum yfir bestu lög og bestu plötur poppsögunnar. Ţetta eru ekki alltaf nákvćmlega sömu lögin eđa sömu plöturnar. Ţađ er svo merkilegt.
Breska poppblađiđ NME snéri sér til margra helstu lagasmiđi rokksins í leit ađ bestu lögum Bítlanna. Til ađ mynda liđsmenn íslensk-ensku rokksveitarinnar Vaccines, Arctik Monkeys, Oasis, Beach Boys, The Who, Muse, Foo Fighters, Smiths og allskonar. Niđurstađan varđ ţessi:
1. Strawberry Fields Forever
Höfundur: John Lennon
2. A Day In The Life
Höfundar: John Lennon (ađ mestu) og Paul McCartney (millikaflinn á mín 2:08 á eftir sólókaflanum)
3. I Want To Hold Your Hand
Höfundar: John Lennon og Paul McCartney. Eitt af mörgum lögum á fyrri hluta ferils Bítlanna ţar sem John og Paul sömdu lögin saman nótu fyrir nótu.
4. Here Comes The Sun
Höfundur: George Harrison.
5. Blackbird
Höfundur: Paul McCartney
6. Tomorrow Never Knows
Höfundur: John Lennon
7. Across The Universe
Höfundur: John Lennon
8. While My Guitar Gentle Weeps
Höfundur: George Harrison. Ţađ er góđ og réttmćt niđurstađa ađ Harrison eigi tvö lög á listanum yfir 10 bestu lög Bítlanna - ţrátt fyrir ađ hann hafi eigi afar fá lög á plöturm Bítlanna.
Fyrst skal tekiđ fram ađ ég veit sjálfur lítiđ sem ekkert um máliđ. Ţannig er ađ kunningi minn hafđi samband viđ mig. Hann var í mikilli geđshrćringu og miđur sín. Eiginlega nánast í taugaáfalli og ekki í jafnvćgi. Langt frá ţví.
Á barns- og unglingsárum fékk hann mikiđ dálćti á breskri hljómsveit, Smokie. Söngvarinn og ađal lagahöfundurinn, Chris Norman, var í sérstöku uppáhaldi. Margir fleiri kunnu vel viđ Smokie. Hljómsveitin átti fjölda vinsćlla laga á áttunda áratugnum.
Svo týndist Smokie og var eins og tröllum gefin. Féll í gleymskunnar dá. Pönkiđ kom, nýbylgjan, rapp, tölvupopp, grugg, nu-metal og allskonar
Um liđna helgi tróđ Smokie óvćnt upp á hljómleikum í Reykjavík. Ađ vísu međ ađdraganda en óvćnt ađ ţví leyti ađ hljótt hafđi veriđ um hana svo lengi sem yngri menn muna.
Kunningi minn sá sér leik á borđi. Nú var lag ađ endurupplifa bernskuna, hella sér í nostalklígju og sjá og heyra gođiđ Chris Norman á sviđi.
Fljótlega runnu á vininn tvćr grímur. Hann hélt sig ţekkja alla liđsmenn Smokie í útliti. Svo og söngstíl Chris og músíkstíl hinna í hljómsveitinni. En ţetta var ekki alvöru Smokie. Ţetta var dćmigert krákuband (cover/tribute). Enginn Chris Norman. Ekki sólógítarleikarinn Alan Silson. Ekki trommarinn Pete Spencer. Kunninginn hafđi keypt kött í sekknum.
Á sviđinu voru ađeins session menn og gamli Smokie bassaleikarinn. Kunninginn sagđi međ grátstaf í kverkum: "Ţetta var eins og Bill Wyman kćmi međ session liđ og héldi hljómleika undir nafni The Rolling Stones!"
Wyman hefur reyndar haldiđ úti ágćtri hljómsveit, Rhythm Kings. Sem samt vissulega er ekki The Rolling Stones. En 1000 sinnum áheyrilegri en Smokie-leiđindin.
Ísland er örríki. Íslendingar eru eins og smáţorp í útlöndum. 330 ţúsund manna samfélag. Til samanburđar eru Kínverjar 1,4 milljarđar. Indverjar eru 1,2 milljarđar. Íbúar Bandaríkja Norđur-Ameríku eru 317 milljónir. Ţannig mćtti áfram telja. Heildarfjöldi jarđarbúa er um 7 milljarđar. Íslendingar eru sandkorn á sólarströnd. Eđa öllu heldur snjókorn í risastórum skafli.
Ţegar íslensku hljómsveitirnar Mezzoforte, Kukl og Sykurmolarnir slógu óvćnt í gegn á heimsmarkađi á níunda áratugnum vakti athygli hvađ útlendingar vissu lítiđ um Ísland. Útlendir fjölmiđlamenn héldu ađ Íslendingar byggju í snjóhúsum og bjarndýr vćru gćludýr. Annađ eftir ţví.
Á undanförnum árum hafa íslendingar stimplađ Ísland rćkilega inn á heimskortiđ. Íslenskar plötur eru áberandi í útlendum plötubúđum. Björk, Sigur Rós, Jónsi og Of Monsters and Men eru ađ selja stakar plötur í allt upp í 2 - 5 milljónum eintaka á heimsmarkađi. Fjöldi annarra íslenskra tónlistarmanna er ađ gera ţađ gott á heimsmarkađi. Til ađ mynda Emilíana Torríni, Mínus, Quarashi, Jóhann Jóhannsson, Sólstafir, Ólafur Arnalds, Ólöf Arnalds, Hilmar Örn Hilmarsson, FM Belfast, Skálmöld, Lay Low, Legend, Svavar Knútur, Steindór Andersen og margir fleiri.
Í lok síđustu aldar vann ég markađsstarf fyrir Samtök veitinga- og gistihúsaeigenda. Ţá voru erlendir ferđamenn á Íslandi langt undir 100 ţúsund. Í dag eru ţeir hátt á ađra milljón. Ţökk sé íslenskum poppstjörnum og íslenskum kvikmyndum.
Ísland er "kúl". Víđa erlendis er gert út á frćga listamenn. Til ađ mynda heitir flugvöllur í Liverpool John Lennon Airport. Í Póllandi heitir flugvöllur Chopin Airport. Í New York er Kennedy flugvöllur. Á Jamaica er ţjóđgarđur kenndur viđ Bob Marley. Breska hafnarborgin Liverpool er pökkuđ af stöđum kenndum viđ Bítlana. Og svo framvegis.
Nú er lag ađ kenna flugvelli, götur, torg og hverfi viđ frćga Íslendinga. Í Reykjavík er til Fichersund. En ţađ er ekki nćgilega tengt viđ skákmeistarann Fischer. Ţetta ţarf ađ laga. Ţađ ţarf ađ endurnefna götur og hverfi og kenna viđ Björk, Sigur Rós, Laxness, Arnald Indriđason, Yrsu og alla hina heimsfrćgum Íslendingana. Flugstöđina í Keflavík ţarf ađ kaffćra í ljósmyndum af ţessum sömu heimsfrćgu Íslendingum. Glenna heimsfrćg íslensk andlit framan í hvern einasta útlending í flugstöđinni. Allir saman nú.
Hversu marktćkur vćri vinsćldalisti sem byggđi á útgáfu laga af plötum frá ađeins ţremur handvöldum útgáfufyrirtćkjum? Hversu áreiđanlegur vćri metsölulisti bóka ef hann mćldi einungis sölu frá ţremur handvöldum bókaútgefendum? Ólíklegt er ađ nokkur alvöru fjölmiđill myndi taka ţannig lista hátíđlega. Hvađ ţá ađ leggja út af ţeim í fréttaflutningi.
Ţannig er ţví samt variđ varđandi útvarpshlustun. Capacent mćlir hlustun á útvarpsstöđvar ţriggja fyrirtćkja. Ţau eru Ríkisútvarpiđ, 365 og Síminn. Fyrir helgi birtist í Morgunblađrinu stór og ítarleg frétt eđa fréttaskýring um útvarpshlustun. Hún byggđi alfariđ á ţessari meingölluđu mćlingu Capacent - gagnrýnislaust. Af textanum mátti ráđa ađ íslenski útvarpsmarkađurinn spanni einungis stöđvar fyrirtćkjanna ţriggja.
Inn í mćlingu Capacent vantar á annan tug útvarpsstöđva. Ţar á međal útvarpsstöđ sem í marktćkri könnun MMR mćlist ein ţriggja vinsćlustu útvarpsstöđva landsins. Hér á ég vitaskuld viđ Útvarp Sögu. Hlustun á Útvarp Sögu, Bylgjuna og Rás 2 er langt yfir árangur annarra útvarpsstöđva. Ţess vegna er ósvífin fölsun ađ undanskilja Útvarp Sögu í umfjöllun um útvarpshlustun. Og í raun gróf lygi ađ bera á borđ ađ Rás 1 sé ţriđja vinsćlasta útvarpsstöđin. Ţó ađ margt sé ţar ágćtt á dagskrá ţá eiga dagblöđ ekki ađ ljúga. Ţađ er ljótt.
Veđurfrćđingar eru ekki einir um ađ ljúga. Ótrúlegt en satt. Fjölmiđlar eiga ţađ líka til ađ bregđa fyrir sig ónákvćmni, hálfsannleik og hreinum og tćrum ósannindum.
Í Fréttatímanum í dag er skemmtilegur spurningaleikur á blađsíđu 56. Ein spurningin er: "Hvađa bítill samdi lagiđ Yellow Submarine?"
Á sömu síđu eru rétt svör gefin upp. Svariđ viđ ţessari spurningu er sagt vera: "Ringo Starr."
Ţetta eru rakin ósannindi frá rótum. Ringo samdi ekki Yellow Submarine. Höfundurinn er Paul McCartney - ţó ađ lagiđ sé skráđ á Lennon-McCartney.