Tapas á Spáni og Íslandi

  Þetta er framhald á bloggfærslunni frá í gær. 

 

 

  Eitt af því sem gerir utanlandsferðir skemmtilegar er að kynnast framandi matarmenningu.  Að vísu er það ekki alveg jafn spennandi eftir að hérlendis spruttu upp kínverskir veitingastaðir,  tælenskir,  víetnamskir,  ítalskir,  tyrkneskir,  bandarískir...  Samt.  Í útlandi má alltaf finna eitthvað nýtt og framandi að narta í.

  Í Barselona er af nógu að taka í þeim efnum.  Þar á meðal eru það smáréttir sem kallast tapas.  Upphaflega var tapas brauðsneið eða parmaskinkusneið lögð ofan á vínglas á milli sopa.  Hlutverk tapas var að koma í veg fyrir að fluga kæmist í vínið.  Enginn vill eiga það á samviskunni að fluga verði ölvuð og rati ekki heim til sín.

  Þegar annað vínglas var pantað lét barþjónninn nýja skinkusneið eða brauðsneið fylgja því.  Eða þá að á barnum lá frammi brauð og skinka.  Gestir máttu fá sér eins og þeir vildu.  Bæði til að hylja vínglasið og einnig til að maula sem snarl.  Brauðið og skinkan eru sölt og skerpa á vínþorsta viðskiptavina.  Það varð góður bisness að halda snarlinu að gestum.  Þróunin varð sú að bæta söltu áleggi eða salati ofan á brauðbitana.  Það er enginn endir á nýjum útfærslum af tapas.  Í dag eru barir og krár á Spáni undirlagðar tapas.  Viðskiptavinurinn getur valið úr mörgum tugum smárétta.

  Nafnið tapas vísar til upprunans;  sem tappi eða lok.  Spænska orðið tapa þýðir að hylja.  Mér skilst að víðast á Spáni sé tapas ókeypis snarl með víninu.  Í Barselona er hver smáréttur seldur á 200 - 300 ísl. kr.  Það er líka hægt að fá bitastæðari smárétti á hærra verði.  Spánverjar skilgreina tapas alfarið sem snarl á milli mála.  Þeir líta ekki á tapas sem máltíð.  Það geri ég hinsvegar.  Það er góð og fjölbreytt máltíð að fá sér 3 - 4 smárétti með bjórnum.  Á sumum börum er hægt að kaupa á tilboðsverði 6 - 7 valda smárétti saman á 1000 - 1200 ísl. kr.  Þá er blandað saman dýrum og ódýrum réttum.  Þetta er of stór skammtur fyrir máltíð.  En ágætur pakki fyrir þá sem sitja lengi að drykkju.  

    Verðlag á veitingum á Spáni er nokkuð áþekkt verðlagi á Íslandi.  Ef íslensku bankaræningjarnir hefðu ekki slátrað íslensku krónunni 2008 værum við í dag að tala um verðlag á Spáni helmingi lægra en á Íslandi. 

  Það er önnur saga.  Hérlendis eru veitingastaðir sem kenna sig við tapas.  Það skrítna er að þeir eru rándýrir.  Einn réttur kannski á 2000 - 3000 kall.  Nokkrir smáréttir saman á 7000 kall eða eitthvað.  

  Ég gagnrýni þetta ekki.  Þvert á móti dáist ég að þessum stöðum fyrir að komast upp með svona háa verðlagningu.  Þetta er bisness eins og margt annað.  Það er ekkert nema gaman að til sé hellingur af fólki sem hefur efni á að halda íslenskum tapas-stöðum á floti.  

 

  Meira á morgun. 

Athugasemdir

[Stefán (IP-tala skráð) 7.1.2014 kl. 08:18]

Já, það er sko tvennt ólíkt að bera saman Tapas á Íslandi og í Barcelona, bæði gæðin og svo glórulaust Tapas-verðið hér.  Það er hreinlega eins og að bera saman gamla góða Bubba Morthens og nýju geðillu 365 miðla útgáfuna af honum þar sem hann fer í hringi eins og hundur að elta rófuna á sér.   

[Axel Jóhann Hallgrímsson, 7.1.2014 kl. 08:55]

Verðlagning á Íslenskum veitingahúsum, vel flestum, er í hróplegu ósamræmi við stærð skammtanna. Í öfugu hlutfalli nánast, því dýrari sem réttirnir eru, því minna er á diskinum. Það flokkast undir masókisma að fara á veitingastaði í dýrari kantinum á Íslandi í þeim tilgangi að seðja hungur sitt.

Stefán, það er bara til að eyðileggja góðan mat að draga Bubba að borðinu.

[Axel Jóhann Hallgrímsson, 7.1.2014 kl. 08:57]

Dóni get ég verið, gleymdi mér alveg. Gleðilegt árið Jens og takk fyrir ánægjuleg samskipti á liðnu ári!

[Stefán (IP-tala skráð) 7.1.2014 kl. 09:15]

Afsakaðu Axel að ég skyldi draga Bubba að Tapasréttaborðinu og eyðileggja þá endilega með því. Vona samt að þú haldir matarlistinni í dag þrátt fyrir það.

[Jósef Smári Ásmundsson, 7.1.2014 kl. 14:23]

Þetta með verðlagið Jens. Nú er krónan gagnvart pundinu á nokkuð svipuðum slóðum og var haustið 2008 rétt fyrir hrun, er það ekki. Samkvæmt því ætti verðið að vera svipað. En er það sennilega ekki? Þið vitið það að sjálfsögðu betur en ég. Er ekki verðtryggingin að gera þarna óleik enn og aftur? Verðið virðist bara fara í aðra áttina.þ.e. hækka.

[Jósef Smári Ásmundsson, 7.1.2014 kl. 18:20]

Verð víst að leiðrétta mig aðeins. Það munar ennþá ca. 40 krónum. Tók óvart mark á einhverri frétt um þetta á mbl.

[Jens Guð, 7.1.2014 kl. 23:29]

  Stefán (#1),  fyrir tveimur árum slæddist ég með nokkrum Færeyingum inn á tapas veitingastað í Reykjavík.  Ég pantaði rétt sem hét egg og beikon.  Þegar á reyndi var þetta hálft linsoðið egg og svínasíðubiti í sömu stærð.  Þessu sporðrenndi ég í einum bita.  Eggið smakkaðist ágætlega og svínabitinn líka.

  Verðið var hinsvegar hliðstætt því sem maður greiddi á þeim tíma á öðrum veitingastöðum fyrir beikon og egg.  Nema í þeim tilfellum eru beikonsneiðarnar 12 - 15,  tvö spælegg,  ristað brauð,  smjör og hrásalat.  

[Jens Guð, 8.1.2014 kl. 00:09]

  Axel, sömuleiðis gleðilegt ár og takk fyrir samskiptin á liðnum árum. 

  Eftir að ég varð einn í heimili fyrir röskum áratug tók ég þá ákvörðun að láta kokka á veitingastöðum sjá alfarið um eldamennskuna fyrir mig.  Það sparar mér tíma og fyrirhöfn.  Engar innkaupaferðir í stórmarkaði.  Enginn lager af kryddi, smjöri, mjólk eða öðru.  Ekkert uppvask.  Þess í stað fjölbreytt fæði þvers og kruss um bæinn.  

  Það er margt til í þessu hjá þér að skammtastærðir séu nánast í öfugu hlutfalli við verð.  Fyrir nokkrum árum heyrði ég viðtal í útvarpi við matreiðslumann.  Hann rifjaði upp þá gósentíð þegar "franska línan" hélt innreið sína í íslensk veitingahús.  Hún gekk út á það að skammturinn væri mjög lítill en diskurinn liti út eins og listaverk.  Örmjóir dökkbrúnir sósutaumar voru þvers og kruss um diskinn og eitthvað litríkt haft með.  Kannski fjórðungur úr kirsuberjatómati eða eitthvað.

  Þetta þótti svo fínt að hægt var að verðleggja það hátt.  Matreiðslumaðurinn upplýsti að gleymst hefði að upplýsa Íslendinga um að "franska línan" var og er dálítið öðru vísi í Frakklandi.  Þar hefst máltíðin á forréttum.  Hann getur verið ferskt blandað salat, súpa, nýbakað brauð og hvítvínsglas.  Síðan kemur þessi listræni og skreytti aðalréttur.  Þessu næst er það meira hvítvín og desert.  Máltíðinni líkur síðan á kaffi og köku eða konfekti.  Frakkar taka hálfan annan klukkutíma í að snæða þessa máltíð.

  Þegar fínu íslensku veitingastaðirnir tóku upp "frönsku línuna" notuðu þeir úr henni aðeins aðalréttinn en héldu verðinu í sömu hæð og frönsk veitingahús rukkuðu fyrir heildarmáltíðina.  

  Það er einn dýr veitingastaður hérlendis sem er hverrar krónu virði.  Það er Grillmarkaðurinn.  Svokallaður smakkmatseðill kostar 9400 kall á mann.  Vissulega hátt verð.  En það tekur alveg fjóra - fimm klukkutíma að naga sig í gegnum þennan pakka.  Hver frábæri rétturinn á fætur öðrum er borinn fram á eftir öðrum.  Þeir toppa hvern annan svo glæsilega að maður stynur upp aftur og aftur að þetta sé það besta sem maður hefur smakkað.   

[Jens Guð, 8.1.2014 kl. 00:18]

  Jósef Smári,  íslenska krónan tók að veikjast fram eftir árinu 2008 og endaði í bankahruninu.  Ég var mest í innflutningi frá Bandaríkjunum.  Dollarinn hafði verið að sveiflast á milli 63 - 67 króna.  Svo var dollarinn á stuttum tíma kominn yfir 120 kall.

  Ég man ekki glöggt hvernig eða hvað hratt íslenska krónan hrundi.  Nema að nokkrum dögum eftir bankahrunið kom færeysk hljómsveit hingað til lands að halda hljómleika.  Þá hafði verðgildi færeysku krónunnar skyndilega hækkað úr 10 krónum upp í 21 krónu.  Færeyingarnir voru eins og börn í sælgætisbúð.  Allt á Íslandi var á hálfvirði.  Færeyingarnir fylltu heila rútu af tölvum og tölvudóti,  hljóðfærum og öðru.  Íslenskar búðir voru ekki búnar að hækka verð hjá sér til samræmis við hrun íslensku krónunnar.