Hrátt sjávarfang er lífshættulegt

  Á uppvaxtarárum mínum á sjötta og sjöunda áratug síðustu aldar var fiskmeti ánægjulega oft á borðum.  Allra handa fiskur og silungur.  Ýsa og þorskur voru oftast í matinn.  Stundum var þorskurinn saltaður vel og lengi,  vikum saman.  Það var ekkert nætursaltað.  Þetta var alvöru saltfiskur.  Ýsan var stundum látin hanga.  Sigin ýsa er meiriháttar sælgæti.  Af og til var lúða,  rauðspretta eða rauðmagi.  

  Allur var fiskurinn soðinn í langan tíma.  Látinn malla í korter eða 20 mínútur.  Eða steiktur í drjúga stund.   

  Síðari tíma kenningar ganga út á að best sé að snöggsjóða eða snöggsteikja fisk.  Þær má til sanns vegar færa.  Þannig er fiskurinn þéttari, bragðmeiri og hollari.  Gallinn við þetta er að hringormurinn stendur af sér svona stuttan hita.  Að vísu dasast hann og verður töluvert ringlaður.  En það er ekki lystugt að borða iðandi orm.  Hann getur lifað um tíma í maganum.  Síðan borar hann sig í gegnum allskonar líffæri.  Það er ekki þægilegt þegar um kannski 3ja - 4ra cm langt kvikindi er að ræða.  

  Á allra síðustu árum hefur færst í vöxt að fólk snæði hrátt sjávarfang.  Japanski þjóðarrétturinn suchi er í ört vaxandi hávegum hafður.  Tískufyrirbæri.  Bæði sem veisluréttur og partýsnakk.  Svo eru það hráar ostrur,  laxatartar,  hörpuskel og sashimi.  

  Vandamálið með hrátt sjávarfang er að það er löðrandi í spriklandi ormum,  flóm,  lús og allskonar óþverra.  Sumum finnst "töff" að snæða þannig mat.  Vandamálið er að þetta veldur magakveisum,  matareitrun og bráðaofnæmi.  Sá sem eitt sinn fær bráðaofnæmi við að snæða hrátt sjávarfang verður að sniðganga sjávarrétti það sem eftir er ævinnar.  Um líf og dauða er að tefla.    

  Ostrur eru iðulega á glæsilegustu veisluborðum.  Þær eru ofan á ísklakahrúgu og snæddar hráar.  Kokkur sagði mér að það sé ólystugt að sjá vatnið eftir að veisluhöldum lýkur,  ostrurnar uppétnar og ísklakarnir bráðnaðir.  Aðeins vatn eftir.  Yfirborð þess er allt á hreyfingu,  krökkt af lús.      

  Ef að ég man rétt eru einhversstaðar í Gamla testamentinu fyrirmæli um að einungis skuli borða sjávardýr með hreistur og ugga.  Eða eins og Bítillinn Ringo Starr orðaði það í Atlavík:  "Ekkert sem skríður." 

  Í splunku-Nýja testamentinu fjölfaldar Jesús nokkra fiska og mettar fjöldann.  Ágreiningur er um hvort að fiskurinn var hrár,  marineraður,  soðinn eða steiktur.  Maður sem hefur rannsakað þetta útilokar að fiskurinn hafi verið djúpsteiktur.  

  Ormalausir hoppa hátt

og hendast yfir slána.

  Fyrr var oft í koti kátt 

og klofað yfir rána.

.

 

Hringormur veldur bráðaofnæmi

Athugasemdir

[E (IP-tala skráð) 3.4.2014 kl. 08:04]

Allt sjávarfang er meira og minna eitrað vegna alls kyns efna, sem sturtað er í hafið. Þetta fer versnandi. Þau sjávardýr, sem lengst lifa eru orðin óneysluhæf vegna uppsöfnunar þrávirkra efna eins og t.d. PCB, en ekki eru síður eitruð kvikindi sem lifa á úrgangi, scavengers hafdjúpanna eins og t.d. ýsa og rækja og fleiri skeldýr. Étum íslenska lambaketið, það er minnst óhollt.

[Ívar Pálsson, 3.4.2014 kl. 16:17]

Svona umfjölljun er hrikalega ósanngjörn. Þeir sem gera allt rétt og eftir bókinni lenda samt í svona hræðsluáróðri. Svona er hægt að láta um kjúklinga og hvað sem er, sérstaklega Herbalife og gervigrös!

Menn eiga ekki að ala á hysteríu sem upp kemur í bylgjum um einstaka mat, í svona „scare“, heldur að tala um raunverulegan ábata og áhættu af öllum matartegundum og fæðubótarefnum. Þá fer þetta að verða verulega áhugavert.

[Anna Sigríður Guðmundsdóttir, 3.4.2014 kl. 18:16]

Jens. Þetta er sannleikans pistill hjá þér.

Það er hlutverk kokka og yfirmanna þeirra, að sjóða og steikja matinn, þannig að maturinn sé hættulaus.

Að fara þegjandi og mótbárulaust eftir "bókinni", er vegurinn til glötunar. Að fara eftir sannleikanum og réttlætinu í hjarta sínu, er vegurinn til velgengni.

Það er t.d. undarlegt þegar sumir bendla grásleppuafurðir á einhvern hátt, við vanrækslu veitingahúsa-ábyrðarmanna á kokka-aðferðum. Hrár matur er ekki lífvænlegur fyrir nútímafólk, árið 2014, án vandræða.

Þegar ég var að alast upp, var þorskfiskur oft í matinn. Hringormar voru fylgidýr þorsks. Þau fylgidýr drápust og urðu hollt prótein við suðu/steikingu. Ómega fitusýrur voru hins vegar lífsnauðsynleg bónushollusta þorskins, ásamt soðinu af beinunum.

Þetta þykir gamaldags í dag, en er þó enn í fullu gildi.

Það vantar hússtjórnarskóla í dag, eins og voru til hér áður fyrr, á tímum staðreynda og sannleika í næringar/hreinlætis. Það gæti orðið svona nútímavæddur fjarnáms-net-hússtjórnarskóli. Tæknin er góð ef hún er notuð rétt.

Mér finnst unga fólkið hafa verið svikið um þessi þekkingar-grunngildi, sem verða að vera til staðar, ef brúa á fortíðarþekkingu, nútímaþekkingu og framtíðarþekkingu.

Að henda gömlum og góðum fræðum í skiptum fyrir ný, kann ekki góðri lukku að stýra. Jesús vildi víst kærleika, frið og réttlæti fyrir alla, eftir því sem dómsstóla-biblían túlkar orð hans, í sunnudagsmessum hálftómra kirkjubygginga Íslandsins.

Eða hvað?

Ég er orðin alveg ringluð í þessu Jesúsa-dómstólakerfi vestursins villta! Það stenst ekkert sem þessi vestrænu fiskara-stórveldiskerfi segja og gera!

M.b.kv.

[Jens Guð, 3.4.2014 kl. 18:29]

E, þetta er réttmæt ábending. Hinsvegar er hollt og gott að borða blessaðan fiskinn. Ekki síst fyrir okkur Íslendinga sem fáum takmarkað sólarljós. Við þurfum D-vítamín til að líkaminn nái upp kalki úr fæðinni. Þannig komum við í veg fyrir beinþynningu um leið og við styrkjum tennur, hár og húð.

[Jens Guð, 3.4.2014 kl. 18:37]

Ívar, það er nauðsynlegt að vekja fólk upp af sinnuleysi gagnvart ormum í fiski. Ég skrifaði þessa bloggfærslu í gær. Svo skemmtilega vill að í Morgunblaðinu í dag er heilmikil umfjöllun um þetta. Þar kemur fram að upp á síðkastið hafi fjöldi Íslendinga fengið lifandi orm ofan í maga. Þetta er vegna þróunar í þá átt að snæða hrátt og hálfhrátt sjávarfang.

Til viðbótar skráðum tilfellum er auðvitað hellingur af fólki sem hóstar upp úr sér ormi án þess að tilkynna Landlæknisembætti eða öðrum.

Eldra fólk og þeir sem hafa unnið í fiski vita af hættunni. En margt ungt fólk hefur ekki hugmynd um hættuna. Það býður hættunni heim.

[Jens Guð, 3.4.2014 kl. 18:38]

Anna Sigríður, þú hefur lög að mæla!