Voru Bítlarnir írskir?

3.8.2015 | 22:34

Seint á níunda áratug síðustu aldar dvaldi ég í Bandaríkjum Norður-Ameríku. Bítlarnir njóta mikilla vinsælda þar á bæ. Í sjónvarpinu var daglega í barnatíma sýnd teiknimyndasería um Bítlana. Ég nennti ekki að fylgjast með henni. Lét barnunga syni mína um það. Merkilegra þótti mér að horfa á heimildarmynd um Bítlana. Af henni mátti ráða að Bítlarnir væru bandarísk hljómsveit.

Töluverðu púðri var varið í hljómsveit George Harrison gítarleikara Bítlanna, Traveling Vilburys. Með honum í hljómsveitinni voru bandaríkjamennirnir Bob Dylan, Tom Petty og Roy Orbison. Bretinn Jeff Lynn slæddist með. Eiginkona Georges, barnsmóðir og tengdamóðir íslenskrar dóttur Kára Stefánssonar, Ólavía, er fædd mexíkósk en bjó í Bandaríkjunum.

Af framsetningu mátti ráða að Traveling Wilburys væri bandarísk hljómsveit. Sem er ekki alrangt.

George Harrison söng með sínu nefi Vestmannaeyarlag.

Umfjöllun um John Lennon snéri öll að búsetu hans í New York. Svo og þarlendri eiginkonu hans, Yoko Ono. Hún var stjarna bandarísku Flux-nýlistasenunni.

Töluverðu púðri var eytt í bandaríska ljósmyndarann Lindu McCartney, eiginkonu bassaleikara Bítlanna, Paul McCartney. Eiginkona trommarans, Ringos, Barbara Bach, er líka bandarísk.

Af heimildarmyndinni um Bítlanna var ekki hægt að ráða annað en að Bítlarnir væru bandarísk hljómsveit. Engu var beinlínis logið. Frásögninni var bara stillt upp þannig. Hátt hlutfall Kana stendur í þeirri trú að Bítlanrir hafi verið bandarísk hljómsveit.

Hið rétta er að Bítlarnir voru ensk hljómsveit. Eða hvað?

Söngvari írsku hljómsveitarinnar U2, Bono, heldur því fram að Bítlarnir hafi verið írsk hljómsveit, hljómsveit írskra afkomenda í Bretlandi.

Afi Johns Lennons, John Jack Lennon, var írskur. Hann var giftur írskri konu. Þau fluttu til Englands. Afi og amma Pauls McCartneys voru líka írsk. Ættarnafnið McCartney er írskt.

Ef Bítlarnir hefðu verið bandarísk hljómsveit er næsta víst að írskum rótum Johns og Pauls hefði verið og væri hampað. Afkomendur írskra innflytjenda til Bandaríkjanna rækta uppruna sinn og veifa honum við öll tækifæri.

Þjóðverjar hafa löngum reynt að feðra Bítlana. Í hafnarborginni Hamborg í Þýskalandi er því víða flaggað að þar hafi Bítlarnir slitið barnsskónum. Þjóðverjinn Klaus Woormann spilaði iðulega á bassa með Bítlunum í Þýskalandi. Hann var jafnframt bassaleikari Johns Lennons eftir að hljómsveitin Bítlarnir snéri upp tám. Þýsk kærasta hans, Astrid, varð kærasta bassaleikara Bítlanna, Stus Sutcliffes. Hún varð hirðljósmyndari Bítlanna og hafði gríðarmikil áhrif á hljómsveitina. Innleiddi til að mynda hina frægu Bítlahárgreiðslu (hár greitt niður á enni og látið vaxa yfir eyru).

Víða í Hamborg í Þýskalandi má ráða af gögnum að Bítlarnir hafi verið svo gott sem þýsk hljómsveit.

Hið rétta er að Bítlarnir eru í dag næstum því íslenskt fyrirbæri. Hér er friðarsúla Johns Lennons í Viðey. Hér er ekkja Johns Lennons, Yoko Ono, með annan fótinn. Ásamt syni þeirra, Sean Lennon. Kári Stefánsson (Íslensk erfðagreining) er tengdafaðir einkasonar George Harrisons og Ólavíu. Þau eru öll meira og minna á Íslandi. Einkum í námunda við það þegar friðarsúlan er tendruð. Þá mætir Ringó líka. Ætíð sprækur og allir troða upp með Plastic Ono Band.

Paul McCartney hefur einu sinni sótt Ísland heim. Í kjölfar heimsókarinnar breytti hann texta Bítlalagsins "Why Don´t We Do It In The Road?" í "Why Don´t We Do It In The Fjörð?"

Þegar allt er vegið og metið eru Bítlarnir og Ísland samfléttaöri en írskar rætur Johns og Pauls.

Meginflokkur: Tónlist | Aukaflokkar: Menning og listir, Sjónvarp, Útvarp | Breytt 17.8.2016 kl. 10:20 | Facebook

Athugasemdir

Megnið af lögum Bubba eru að hluta úr öðrum lögum. Hann passar sig þó á því að hafa nógu marga hljóma öðruvísi þannig að erfitt er að lögsækja hann.

Eitt sinn sagði vinkona mín, sem er klassískt menntaður hljóðfæraleikari, ensk en búsett á Íslandi: "Nú veit ég hvaðan Bubbi stelur lögunum sínum!". Hún hafði þá komist yfir eldgamlar plötur eftir sænskan þjóðlagatrúbator.

Gunnar Th. Gunnarsson, 3.8.2015 kl. 23:15