Hver eru elstu tungumál heims?

  Eitt af mörgum vandamálum tungumáls er að það breytist mjög hratt.  Svo hratt að nútímamaður á í erfiðleikum með að lesa 100 - 200 ára gamlan texta.  Ennþá eldri texti er honum lokuð bók.  Aðeins örfá tungumál í öllum heiminum eru undantekning frá reglunni.  Þá er átt við að nútímamaðurinn lesi sér til gagns fornhandrit á sínu tungumáli án þess að blása úr nös.

  Netmiðillinn Culture Trip hefur tekið saman lista yfir elstu tungumál heims.  Þau eru þessi:

  Hebreska er mörg þúsund ára gömul.  Hún er töluð af gyðingum dreifðum víða um lönd.  Þeir lesa léttilega jafn eldgamlar þjóðsögur og Gamla testamentið.

  Tamílska er opinbert tungumál Indlands,  Sri Lanka og Singapúr.  Hún er að minnsta kosti mörg þúsund ára gömul.    

  Litháíska er sömuleiðis mörg þúsund ára gömul.

  Persneska (einnig kölluð farsi) er töluð í Íran, Afganistan og Tajikistan.  Nútíma persneska er yfir 1200 ára gömul.

  Íslenska er næstum því jafn gömul nútíma persnesku.  Hefur haldist óbreytt frá því að norskir landnemar settust að á Íslandi 874.  Þó að landið væri dönsk nýlenda frá fimmtándu og fram á síðustu öld þá hafði það óveruleg áhrif á íslensku.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Þetta skemmtilega kort fylgir samantekt Culture Trip.   

Athugasemdir

[Sigurður Þórðarson, 20.2.2016 kl. 20:59]

Hebreska skrifmálið er skylt berbísku. Gyðingar bjuggu til skamms tíma um alla NV-Afríku ásamt Aröbum og Berbum. 

[Þorsteinn (IP-tala skráð) 20.2.2016 kl. 21:44]

Til skamms tíma? Það er kannski lítið eftir af þeim ennþá, en milli 60-70% allra Ísraela eru annað af þeim uppruna, eða blandaðir fólki sem var gert brottrækt frá arabalöndunum við stofnun ríkisins (og er ekki velkomið til baka, heimsóknir frá Ísraelum, bara sem ferðamönnum, eru meira að segja bannaðar með lögum í flestum þessara landa. Þar sem um 1/3 gyðinga heims býr í Ísrael og þetta er vel yfir helmingur þjóðarinnar (flestir eru að vísu blandaðir annars konar gyðingum líka nú orðið), þá er gyðingar af þessum uppruna, þ.e. svokallaðir miszahi gyðingar, ekki liðin tíð. Þeir hafa almennt rætur til margra arabalanda, en eru jafn óvelkomnir í þeim öllum. 

[Þorsteinn (IP-tala skráð) 20.2.2016 kl. 21:46]

Það er kannski fróðlegt fyrir fólk að vita að þetta fólk valdi aldrei sjálfviljugt að fara og það gerðu sig engir aðrir en Ísrael reiðubúið að taka á móti þeim. Meira klúðrið. Ef þau vilja heimsækja heimaslóðir forfeðranna í dag er þeim varpað samstundis í fangelsi. 

[Þorsteinn (IP-tala skráð) 20.2.2016 kl. 21:51]

Takið annars öllum svona listum með fyrirvara. Hundruðir smáþjóða eiga sér ekkert ritmál og það er ekki hægt að dæma um aldur tungu þeirra. Munnmælasögur eins og þekkjast í frumskógunum hjá afskekktu og einangruðu fólki varðveita tungumál ekki verr en bækur, en þau geta ekki sannað aldur sinna mála. Raunveruleikinn er að líklega eiga bara Hebreska og Tamíl heima á þessu lista, svo sannarlega ekki Litháíska sem er það ung að uppruni hennar er rekjanlegur, en hún er í raun afbrigði af Prússnesku. Að öllum líkindum eru elstu mál heims fyrir utan þessi tvö fyrstu töluðu í Amazon og á svipuðum stöðum, en vestrænn bias sem leggur óhóflega áherslu á skrift veldur því að við breytum staðreyndum til að komast sjálf á blað, og þá helst einhverjum nógu hvítum eins og Litháum, þó það sé fáránlegur gjörningur í þeirra tilfelli. Við sleppum aðeins betur. 

[Ómar Bjarki Kristjánsson, 21.2.2016 kl. 09:51]

Baska-málið er líka merkilegt.  Það virðist ekki tengt neinum evrópskum tungum og reyndar hegur gngið erfiðlega að tengja það við nokkuð þekkt mál í heiminum.  Sem hefur leitt til þess að sumir álíta það eiga afar fornar rætur og til þeirra sem voru fyrir er núverandi mál komu til skjalanna þar suður frá.  Baska-málið er merkilegra eða miklu dularfyllra en Litháenska, að mínu mati.

[Sigurður I B Guðmundsson, 21.2.2016 kl. 10:56]

Ég kann bæði Ess og Pé mál. Telur það eitthvað???

[Þorsteinn (IP-tala skráð) 21.2.2016 kl. 12:55]

Rétt hjá Ómari Bjarka. Litháíska er bara ómerkileg lág-Prússneska og ábyggilega mun yngri og ómerkilegri en tugir mála sem töluðu eru í Amazon, en í þeim rasíska heimi sem við búum í mega Hebreska og Tamíl, einu málin sem eiga heima á þessum lista, þakka fyrir að komast að. 

[Jens Guð, 21.2.2016 kl. 18:40]

Siggi,  takk fyrir upplýsingarnar.  

[Jens Guð, 21.2.2016 kl. 18:48]

 Þorsteinn, góðarþakkir fyrir fróðleikinn. 

[Jens Guð, 21.2.2016 kl. 18:49]

Ómar Bjarki,  bestu þakkir fyrir fróðleiksmolann. 

[Jens Guð, 21.2.2016 kl. 18:50]

Sigurður I B,  þetta telur allt saman.  

[Jens Guð, 21.2.2016 kl. 18:51]

Þorsteinn Sch,  kærar þakkir fyrir innleggið. 

[Jon Lindal (IP-tala skráð) 21.2.2016 kl. 20:21]

Það er nú frekar ótrúverðugt að telja íslensku vera 1200 ára gamla, ég skil ekki hvernig mönnum dettur það í hug. Nær sanni væri að telja hana um 200-300 ára gamla. Þegar Ísland var numið var ekki byrjað á því að búa til nýtt tungumál fyrir landið.  Landnámsmenn og afkomendur þeirra í marga liði héldu bara áfram að tala skandinavísku eins og þeir höfðu gert fyrir landnám. Ég held að þeir sem rannsakað hafa tilurð íslenskunnar hafi flestir komist að þeirri niðurstöðu að það hafi ekki verið fyrr en á 18 öld sem tungumálið á Íslandi var orðið svo breytt frá því sem var um landnám að hægt væri að tala um nýtt tungumál.  Og þá fyrst tóku Íslendingar að semja kennslubækur í íslensku.  Það gefur auga leið að þessi vefsíða Culture trip sem vitnað er til er í mótsögn við sjálfa sig þegar þeir segja íslensku vera 1200 ára gamla og hafi haldist óbreytt frá því norskir landnemar settust hér að.  Ef tungumálið sem hér er talað er óbreytt frá landnámi þá segir það bara að það sé ekki ennþá farið að tala íslensku á Íslandi og þar sem þetta sé tungumálið sem norskir landnemar töluðu þá er þetta bara Skandinavíska þeirra tíma, því norskan er ekki nema um 800 ára gömul. 

[Jens Guð, 21.2.2016 kl. 21:10]

Jón,  þetta er áhugaverður punktur hjá þér.

[Sæmundur G. Halldórsson , 22.2.2016 kl. 03:39]

Það er nú kannski óþarfi að vera mikið að þakka hatursmanni gyðinga Þorsteini Sch. þennan "fróðleiksmola". Allt sem hann skrifar hér er kolrangt. Auðvitað er nútímahebreska ekki nákvæmlega eins og hebreska Biblíunnar, ekkert frekar en okkar mál er eins og mál fornsagnanna. Hebreska var aðlöguð þörfum nútímasamfélags, en er að öðru leyti byggð á ævafornum grunni. Hebreska er semítiskt mál eins og arabíska og fleiri mál Mið-Austurlanda. Þetta Kazararugl er orðið mjög þreytt. Jiddíska er 90% eða meira miðaldaþýska og er ekki skyldari tyrknesku en íslenska er það. Hún var alltaf rituð með hebresku letri. Sá hluti orðaforðans sem var ekki fornþýskur kom úr hebresku eða slavneskum málum. Jiddíska er eitt þeirra tungumála sem voru bókstaflega myrt, þar sem mælendurnir (allt að 10 milljónir) voru flestir myrtir og hinir hraktir í útlegð og samfélögin þar með eyðilögð.

[Þorsteinn (IP-tala skráð) 22.2.2016 kl. 04:13]

Khazar-kenningin var forvitnilegt ævintýri, en hefur verið afsönnuð af erfðavísindamönnum. Í dag álita margir þessa skemmtilegu þjóðsögu einhvers konar lygi sem átti að staðfesta yfirburði Gyðingdóms yfir Kristni og Islam, því sannanir um þessa kenningu eru litlar sem engar, og ef Khazar ævintýrið átti sér stað voru þetta greinilega annað hvort mjög fáar manneskjur, eða þá að þær hurfu síðar frá Gyðingdómi. Flestir gyðingar rekja karllegg sinn til Miðausturlanda og eru skyldastir nágrannaþjóðum Ísraela. Það dna sem ekki er frá gyðingum er mest frá Ítalíu, sem kom mjög á óvart, og kemur aðallega gegnum kvennlegg. Þar fyrir utan eru örlítil til dæmis slavensk og þýsk áhrif en tyrknesk áhrif eða skyld einu sinni mælanleg. Þetta á þó bara við um Azkenazi gyðinga, en Sephardi (gyðingar frá Spáni og Portúgal) og Mizrahi (gyðingar frá Arabalöndum) eru nær eingöngu Miðaustrænir. Þetta kemur á óvart en er ekkert skrýtið ef sagan er skoðuð nánar, en Islam leyfir ekki hjónabönd milli múslismkra kvenna og annarra og ekki hjónabönd múslimskra karla og annarra en kvenna sem samþykkja að veita börnunum Islamskt uppeldi, hver sem þeirra trú er. Jiddíska er ekkert skyld tyrknesku, heldur nánast sama tungumál og viss afbrigði lágþýsku, eini munurinn er sá að hún er skreytt með fleiri tökuorðum, þ.e.a.s. hebresku og austur-evrópskum málum, en engu af tyrkneskum meið. Jiddísk orð hafa líka slæðst inn í fleiri orð, eins og ensku. Jiddíska tekur líka oft þýsk orð og breytir bara um merkingu. Mensch á þýsku er til dæmis líffræðilega veran maður, dýr af tegundinni manneskja, en sama orð á Jiddísku merkir heilsteypt manneskja með gott siðferði. Gyðinglega siðferðið er mjög strant. "Þú skallt ekki ljúga" merkir til að mynda í raun, samkvæmt nánari útlistun, manneskja sem segir ekkert sem hún veit ekki fyrir víst að er satt, og hefur þaulrannsakað. Að bera áfram orðróm í góðri trú er þannig jafngilt lygum, og breytir engu hver tilgangurinn er. Þannig að fáir teljast "Mensch" í síðari skilningnum. 

[Þorsteinn (IP-tala skráð) 22.2.2016 kl. 04:18]

Það er kannski fróðlegt og áhugavert fyrir rasista að vita að það að Khazarkenningin sé líklega ósönn (nema þetta hafi verið örfáar hræður og einhvern veginn náð að deyja eiginlega út), og vísindin afsanni hana, voru meiriháttar vonbrigði fyrir gyðinga. Khazarsagan var sögð öllum gyðingum í hundruðir ára og notuð til að sanna yfirburði trúarinnar fram yfir Kristni og Islam, en Khazararnir, dularfullt konungborið fólk sem sagan veit furðulítil deili á, hafi hafnað báðum og í framhaldi beðið um að fá að gerast gyðingar. Ótal rabbíar eru jafn bitrir út í vísindin út af þessu og rasistar, sem græða furðu lítið á þessu öll, því konungsætt Ísraels er komin út af svörtum Afríkönum (Rut) og æðsti spámaður þeirra Móses var líka giftur svörtum Afríkana, fyrsta varnarræða svartra er í Biblíunni (Ljóðaljóðin) og allir alvöru Miðausturlandabúar hafa orðið til við blöndun allra hugsanlegra "kynþátta", og nægir að skoða styttur og myndir frá Egyptalandi hinu forna, þar sem gyðingar eiga að hafa búið, til að átta sig á þessu. Að vera ekki "hreinræktaður" er meiriháttar áfall fyrir nazista, en ómögulegur pípudraumur fyrir Miðausturlandabúa, sem að minnsta kosti engum gyðingi hefur nokkurn tíman dottið í hug að láta sig dreyma, enda teldist það bæði brjálsemi og eitthvað nálægt guðlast, fyrst uppruni fjölskyldu Móses og kóngafjölskyldunnar er sá sem hann er. 

[Jónas Ómar Snorrason, 22.2.2016 kl. 10:33]

það hafa fundist leifar af skrifuðu máli í Rúmeníu, taldar vera töluvert eldri en Súmerska t.d. En það merkilega er, skrifað á mun þróaðri "pappír" en papírus. Gætu verið frá uþb. 10.000 árum fyrir krist. 

[Þorsteinn (IP-tala skráð) 22.2.2016 kl. 19:46]

Talmud er yfir 90% rökræðurit/ritsafn um rifrildi og deilur fræðimanna, og á ekki fylgjendur í sama skilningi og venjulegar trúarbækur sem innihalda að mestu fyrirmæli, en ekki skoðanaskipti. Einu gyðingarnir sem vilja ekkert með Talmud hafa að gera eru Karaite gyðingar, en það er ekki það sem greinir þessa hópa að heldur að Karaite gyðingar eru mjög bókstafstrúaðir, meðan venjulegir gyðingar líta að mestu á Biblíuna sem táknsögu/sagnfræðirit sem innifelur heilræði og boðorð (sem sumir kjósa að fara eftir, Orthodox, og aðrir (mikið fleiri), ekki nema upp að því marki sem hentar þeim sjálfum og samræmist eigin gildismati. Karaite er einfaldari og einstrengislegri trú. Karaite gyðingar eru sirka 50,000 en venjulegir, óbókstafstrúaðir gyðingar eru sirka 15 milljónir. Það er lítið varið í umburðarlyndi sem nær bara til 50,000 manns af 15 milljónum og jafn gáfuleg ummæli að segjast ekki vera gyðingahatari, heldur bara hata meinta "fylgjendur", eins og þú orðaðir það í fáfræði þinni, Talmud, eins og það væri ef einhver segðist ekki hata svarta og ekki vera rasisti, því hann hataði bara alla Afríkana nema íbúa ákveðins héraðs í Eritreu, eða að segjast ekki vera hvítramanna hatari, því maður umberi Færeyinga. Alvöru erfðarannsóknir eru um allan vefinn og auðfundnar, en þessi skrumskældu quote þín í bland við rusl frá haturssíðum teljast ekki góðar heimildir. Að vitna í menn sem láta sér detta í hug að Khazar afkomendur forðist erfðarannsóknir er fáránlegt. Það eru Aschkenazi einir sem eru vændir um að vera Khazar, en sirka 95% allra sértækra erfðarannsókna er á þeim einum, af þeirri ástæðu að þeir eru innræktaðri en aðrir gyðingar. Rannsóknir á þeim sýna nákvæmlega engin tengsl við Tyrkland, en viss tengsl við þau landssvæði sem Jiddískan ber þess keim að þeir hafi blandast við, Austur- og Mið-Evrópu, þó ennþá meira sé af ítölsku dna, sem er hvergi í heiminum að finna nema á Ítalíu, og er það raunverulega ráðgátan um gyðinga en ekki þessi ímyndaða um meintan tyrkenskan uppruna sem hvorki finnst staðfestur með erfðarannsóknum né hefur skilið neitt eftir sig í tungu eða siðum, og afskrifast því af flestu skynsömu fólki sem ævintýri sem var búið til í því skyni að minnka líkurnar á að ungt fólk yfirgæfi trúnna, því tilgangur sögunnar er sá eini að staðfesta yfirburði yfir Kristni og Islam. 

[Þorsteinn (IP-tala skráð) 22.2.2016 kl. 19:48]

Það væri gaman að heyra meira um þekkingu þína á þessu máli, Jónas Ómar. 

[Þorsteinn (IP-tala skráð) 22.2.2016 kl. 22:27]

Af heimasíðu Stanford háskóla. Þetta er úttekt eins fremsta háskóla í heimi á þessum sviði leiðir í ljós að enginn fótur er fyrir Khazar sögunni erfðafræðilega, en menningarlegur og tungumálalegur skortur af sönnunargögnum hafði þegar leitt öllu skynsömu fólki sem er ekki auðtrúa á áróðurssögur gamalla rabbía þetta í ljós: https://rosenberglab.stanford.edu/papers/BeharEtAl2013-HumBiol.pdf. Rabbíunum til varnar er hugsanlegt að nógu fáar manneskjur af þessum uppruna hafi gerst gyðingar til að skilja ekki eftir sig nein merki í erfðamengi gyðinga, og síðan orðið til úr þessu einhver fiskisaga um ótrúlegan fjölda manns sem hafi ákveðið að sameinast gyðingum, eftir að komast að þeirri niðurstöðu að Kristni og Islam væru gölluð, annars flokks trúarbrögð. Þarna er vitnað í ótal fleiri rannsóknir sem má lesa um þetta mál. Tvennt kom á óvart varðandi DNA Ashkenazi: 1) Þeir eru að stórum meirihluta af miðaustrænum uppruna, sérstaklega í karllegg. 2) Einhverra hluta vegna hafa þeir mikið af DNA sem hvergi annars staðar er að finna í heiminum nema meðal Ítala, en það er að vísu mest bara í kvenlegg og bara hjá vissum hópum Ashzkenazi. Engar heimildir eru um afhverju þetta sé og þetta er alvöru ráðgáta. 

Ég tek undir að það á ekki að þakka fólki fyrir að breiða út fiskisögur rabbía um ýktar vinsældir eigin trúarbragða, sem þeir hafa vit á að þegja um núna út af vísindunum, en rasistar, nazistar og líka fylgismenn samtaka eins og Daesh (Islamic State) hafa tekið að sér að halda á lífi í staðinn. 

[Jens Guð, 24.2.2016 kl. 17:20]

 Sæmundur,  ég er alveg orðinn ringlaður í þessu.

[Sæmundur G. Halldórsson , 8.3.2016 kl. 14:52]

Er þá ekki bara best að leggja sig og hlusta síðan á einhverja eðalpönksveit þegar þú ert orðinn hressari?

[Jens Guð, 9.3.2016 kl. 10:11]

Sæmundur,  þetta er góð uppástunga.