Bestu vísnasöngvarnir

  Singersroom er bandarískt málgagn R&B og sálartónlistar (soul).  Þar á bæ er þó líka fjallað um aðra tónlistarstíla.  Til að mynda birtist þar á dögunum áhugaverður listi yfir bestu vísnasöngva sögunnar (folk songs).  Listinn ber þess merki að vera tekinn saman af Bandaríkjamönnum.  Þó slæðast þarna með lög með sænsk-enska Cat Stevens og enska Nick Drake. 

  Hvað svo sem segja má um listann þá eiga öll lögin heima á honum.

 

1.  This Land Is Your Land - Woody Guthrie

2.  Irene - Leadbelly (líka þekkt sem Goodnight Irene)

3.  Little Boxes - Melvina Reynolds (Þekkt hérlendis sem Litlir kasssar í flutningi Þokkabótar)

4.  If I Were A Carpinter - Tim Hardin

5.  500 Miles - Hedy West

6.  The Big Rock Candy Mountain - Harry McClintock

7.  Blues Run The Game - Jackson C, Frank

8.  Wild World - Cat Stevens

9.  If I Had A Hammer (Hammer Song) - Pete Seeger

10. Freight Train - Elizabeth Cotten

11. The Times They Are A-Changin´ - Bob Dylan

12. Blue Moon Of Kentucky - Bill Monroe

13. Candy Man - Mississippy John Hurt

14. Deep River Blues - Doc Watson

15. Pink Moon - Nick Drake

Galdrar Bítlanna

 

  Breska hljómsveitin Bítlarnir (The Beatles) átti skamman feril á sjöunda áratugnum.  Plötuferill hennar spannaði sex ár.  Á þeim tíma sló hún hvert metið á fætur öðru.  Svo rækilega að um tíma átti hún samtímis sex vinsælustu lög á bandaríska vinsældalistanum.

  Hljómsveitin hafði á að skipa tveimur bestu lagah0fundum sögunnar.  Áður en yfir lauk var sá þriðji kominn í hópinn.  Allir ágætir textahöfundar.  Þar af einn sá allra besti,  John Lennon.  Þarna voru líka saman komnir tveir af bestu rokksöngvurum sögunnar.

  Bítlarnir voru leikmenn;  sjálflærðir amatörar.  Þeir kunnu ekki tónfræði né nótnalestur.  Samt stóðust þeir samanburð við hvaða hljómsveitir sem var. Eða réttara sagt:  skákuðu öllum hljómsveitum.

  Þó að enginn Bítill hafi lært á hljóðfæri þá léku þau í höndum þeirra.  Allir spiluðu þeir á gítar,  hljómborð,  trommur og allskonar.  Einn spilaði listavel á munnhörpu.  Annar á indverskan sítar.  Þannig mætti áfram telja.  

  Upptökustjóri Bítlanna,  George Martin,  var sprenglærður í klassískri tónlist.  Af og til benti hann Bítlunum á að eitthvað sem þeir voru að gera stangaðist á við tónfræðina.  Jafnóðum varð hann að bakka því það sem Bítlarnir gerðu "rangt" hljómaði betur.  

  Einn af mörgum kostum Bítlanna var að þeir þekktu hvern annan svo vel að þeir gátu gengið í hlutverk hvers annars.  Til að mynda þegar John Lennon spilaði gítarsóló í laginu "Get Back" þá fór hann í hlutverkaleik.  Þóttist vera George Harrison.  Síðar sagði George að hann hefði spilað sólóið alveg eins og John.  

  Hér fyrir ofan er síðasta lag sem Bítlarnir spiluðu saman,  "The End" á plötunni Abbey Road.  Í lokakafla lagsins taka John,  Paul og George gítarsóló.  Þetta er óæfður spuni.  Eitt rennsli og dæmið steinlá.  

  Fyrir neðan eru gítarsólóin aðgreind:  Paul til vinstri,  George til Hægri,  John fyrir neðan. 

Íslendingar verðlaunaðir í Ameríku

  Woody Guthrie (1912-1967) er stundum kallaður faðir bandarísku þjóðlagatónlistarinnar (folk music).  Hann var trúbador,  flakkari, söngvari og söngvaskáld.  Hans hljóðfæri voru kassagítar og munnharpa.  Eftir hann liggja mörg hundruð söngvar.  Mörg lög er gleymd.  Aðeins niðurskrifaðir textar standa eftir.      

  Fjöldi rokkstjarna skilgreinir sig sem lærisveina Woodys og hafa hljóðritað lög hans.  Allt frá Bob Dylan og Bruce Springsteen til U2 og Wilco.  Hann söng um lítilmagnann og baráttu gegn fasisma.  Í seinni heimsstyrjöldinni barðist hann með bandaríska hernum gegn Hitler,  Mussolini og þeirra kónum.  Um það orti hann ófáa söngva.  Á gítarinn var letrað stórum stöfum "Þetta tól drepur fasista".

  Í Oklahoma er myndarlegt Woody Guthrie safn.  Árlega heiðrar það - verðlaunar - einhverja sem starfa í anda Woodys.  Á dögunum var Íslendingum og stöllum þeirra í kvennapönksveitinni Pussy Riot afhentur verðlaunagripurinn 2023 sem er smækkuð eftirgerð af gítar Woodys á stalli.  Pussy Riot einbeitir sér að afhjúpun á fasistatilburðum Putins.  Fyrir það hafa stelpurnar verið fangelsaðar í Rússlandi og sætt harðneskjulegri þrælkun.

Naflaskraut

  Við höfum heyrt út undan okkur að töluvert sé um að ungar konur fái sér naflaskraut.  Þetta er svo gott sem tískufyrirbæri.  Jafnan eru það nettir "eyrnalokkar" sem fá að prýða naflann.  Þeir passa samt ekki öllum.  Þá er þetta ráðið.

Dvergur étinn í ógáti

  Þetta gerðist í Norður-Taílandi.  Dvergur var með skemmtiatriði í sirkuss.  Hann sýndi magnaðar listir sínar á trampólíni.  Eitt sinn lenti hann skakkt á trampólíninu úr mikilli hæð.  Hann þeyttist langt út í vatn.  Næsta atriði á dagskrá var að flóðhestur í vatninu átti að kokgleypa melónu sem var kastað til hans úr töluverðri fjarlægð.  Við skvampið frá dvergnum ruglaðist flóðhesturinn í ríminu.  Hann gleypti dverginn undir dynjandi lófaklappi 2000 áhorfenda.  Þeir héldu að þetta væri hápunktur skemmtunarinnar. 

      

Varasamt að lesa fyrir háttinn

  Fátt gleður meira en góð bók.  Margur bókaormurinn laumast til að taka bók með sér inn í svefnherbergi á kvöldin.  Þar skríður hann undir sæng og les sér sitthvað til gamans og til gagns.  Þetta hefur löngum verið aðferð til að vinda ofan af erli dagsins í lok dags.  Svífa síðan á bleiku skýi inn í draumaheim. 

  Þetta getur verið varasamt á tækniöld.  Bækur eru óðum að færast af pappír yfir í rafrænt form.  Vandamálið er að á skjánum glampar blátt ljós svo lítið ber á.  Það ruglar líkamsklukkuna.  Þetta hefur verið rannsakað.  Sá sem les af skjá er lengur að falla í svefn en þeir sem lesa á pappír.  Svefn þeirra er grynnri og að morgni vakna þeir síður úthvíldir.

 

.

 

 

 

 

Með 19 skordýrategundir í hári og hársverði

  Um nokkurt skeið hefur tíðindum af líki reggí-konungsins,  Bobs Marleys, verið póstað fram og til baka á samfélagsmiðlum.  Þar er fullyrt að við líkskoðun hafi fundist í hári hans og hársverði 19 tegundir af skordýrum.  Aðallega lús en einnig köngulóm og fleira.  Samtals töldust dýrin vera 70. 

  Litlu skiptir þó að vísað sé til þess að um falsfrétt sé að ræða.  Ekkert lát er á dreifingu fréttarinnar.  Þannig er það almennt með falsfréttir.  Miklu meiri áhugi er á þeim en leiðréttingum.

  Bob Marley dó 1981 eftir erfiða baráttu við krabbamein í heila,  lungum og lifur.  Í krabbameinsmeðferðinni missti hann hárið,  sína fögru og löngu "dredlokka".  Hann lést með beran skalla.  Þess vegna voru engin skordýr á honum.  Síst af öllu lús.  Þar fyrir utan hafði hann árum saman þvegið hár og hársvörð reglulega upp úr olíu.  Bæði til að mýkja "dreddana" og til að verjast lús.  Hún lifir ekki í olíubornu hári.

  Til gamans má geta að Bob Marley var ekki aðeins frábær tónlistarmaður.  Hann var líka góðmenni.  Þegar hann samdi lagið "No Woman, No Cry" þá vissi hann að það myndi slá í gegn og lifa sígrænt til frambúðar.  Hann skráði fótalausan jamaískan kryppling,  Vincent Ford,  fyrir laginu.  Sá hafði hvergi komið að gerð þess.  Uppátækið var einungis til þess að krypplingurinn fengi árlega ríflegar höfundargreiðslur.  Bob skráði einnig konu sína,  Ritu Marley,  fyrir nokkrum lögum af sömu ástæðu.  

      

 

Poppstjörnur á góðum aldri

 

  18. febrúar komst japanska myndlista- og tónlistarkonan Yoko Ono á tíræðisaldur.  Þá var kveikt á friðarsúlunni í Viðey til að samfagna með henni.  43 ár eru síðan hún varð ekkja Johns Lennons er hann var myrtur úti á götu í New York. Svona er lífið.

  Árlega höfum við ástæðu til að fagna hverju ári sem gæfan færir okkur.  Um leið gleðst ég yfir yfir hækkandi aldri poppstjarna barns- og unglingsára minna.  

  Kántrý-útlaginn Willie Nelson kemst á tírðisaldur í apríl.  Þessi eiga líka afmæli í ár (aldurinn innan sviga): 

  Tína Turner, Grace Slick (Jefferson Airplane) og Ian Hunter (Mott the Hoople) (84)

  Ringo Starr og Smokey Robinson (83)  

  Bob Dylan, Joan Baez, Eric Burdon (Animals), Paul Simon og Neil Diamond (82) 

  Paul McCartney,  Roger McGuinn (Byrds) og Brian Wilson (Beach Boys) (81)

  Mick Jagger,  Keith Richards, Roger Waters (Pink Floyd) og Steve Miller (80) 

  Rod Stewart,  Ray Davies (Kinks), Roger Daltrey (Who) og Carly Simoon (79)

  John Fogerty (Creedence Clearwater Revival),  Debbie Harry (Blondie),  Robert Wyatt,  Neil Young,  Pete Townshend (Who) og Eric Clapton (78)

  Patti Smith,  Linda Ronstadt, Donovan og Dolly Parton (77)

  Arlo Guthrie,  Elton John,  Carlos Santana,  Emmylou Harris,  Joe Walsh og Iggy Pop (76)

  Rober Plant  (Led Zeppelin),  Stevie Nicks (Fleedwood Mac) og Alice Cooper (75)

  Bruce Springsteen og Hugh Cornwell (Stranglers) (74)

  Peter Gabriel,  Stevie Wonder og Billy Joel (73)

 

Hvernig litu rokkstjörnurnar út í dag?

  Í hvaða átt hefði tónlist Jimi Hendrix þróast ef hann væri á lífi í dag?  En Janis Joplin?  Eða Kurt Cobain?  Þessum spurningum hefur áhugafólk um tónlist spurt sig í áraraðir.  Það hefur borið hugmyndir sínar saman við hugmyndir annarra.  Þetta er vinsælt umræðuefni á spjallsíðum netsins.

  Önnur áhugaverð spurning:  Hvernig liti þetta fólk út ef það væri sprelllifandi í dag?  Tyrkneskur listamaður telur sig geta svarað því.  Til þess notar hann gervigreind.  Útkoman er eftirfarandi.  Þarna má þekkja John Lennon,  Janis Joplin,  Jimi Hendrix,  Kurt Cobain,  Tupac,  Freddie Mercury og Elvis Presley.

                                                                                           

Hefur eignast lög sín eftir hálfrar aldar illindi og málaferli

  Forsagan er þessi:  Á sjöunda áratugnum haslaði bandarískur drengur,  Tom Fogerty,  sér völl sem söngvari.  Til undirleiks fékk hann "instrúmental" tríó yngri bróður síns,  Johns.  Samstarfið gekk svo vel að Tom og tríóið sameinuðust í nýrri hljómsveit sem hlaut nafnið Creedence Clearwater Revival. 

  Framan af spilaði hún gamla blússlagara í bland við frumsamin lög bræðranna.  Í ljós kom að John var betri lagahöfundur en stóri bróðir, betri söngvari og gítarleikari.  Að auki var hann með sterkar skoðanir á útsetningum og stjórnsamur.  Frábær söngvari og gítarleikari.  Frábær lagahöfundur.  Spilaði líka á hljómborð og saxafón.  

  Tom hrökklaðist úr því að vera aðalkall í að vera "aðeins" rythma gítarleikari á kantinum.  Ekki leið á löngu uns hann hætti í hljómsveitinni og hóf lítilfjörlegan sólóferil.  Á meðan dældi CCR út ofursmellum.  Að því kom að hryn-par (bassi, trommur) hennar bar sig aumlega undan ofurríki Johns og var með ólund.

  Hann bauð hryn-parinu að afgreiða sín eigin lög á næstu plötu CCR,  "Mardi Grass".  Það varð þeim til háðungar.  

  Í framhaldinu vildi John hefja sólóferil.  En hann var samningsbundinn plötufyrirtæki sem liðsmaður CCR.  Hann reyndi allra leiða til að rifta samningnum.  Án árangurs.  Hryn-parið og Tom stóðu þétt við bak plötufyrirtækisins.  Seint og síðar meir tókst John að öðlast frelsi með því að framselja til plötufyrirtækisins höfundarrétt vegna CCR katalógsins.  Þar með átti hann ekki lengur sín vinsælustu lög.  Allar götur síðan hefur hann barist fyrir því að eignast lögin sín.  Á dögunum upplýsti hann að loksins væri hann orðinn eigandi allra sinna laga eftir langar og strangar lagaflækjur.