Íslensk tónlist í Amsterdam

  Þegar ég fer til útlanda þá fagna ég því að hafa ekki áhuga á búðarápi.  Ég hef engan skilning á fólki sem fer í búðir í útlöndum.  Það eru búðir á Íslandi.  Þar fást föt og allt annað sem Íslendingar kaupa í útlöndum - og borga síðan 20 þúsund kall fyrir yfirvigt við innritun.

  Einu búðir sem ég stíg fæti inn í útlöndum eru plötubúðir.  Reyndar er heimsókn í útlendar plötubúðir langt í frá sama skemmtun og fyrir daga internets.  Á síðustu öld fór ég jafnan klyfjaður allt að 40 - 50 plötum út úr plötubúðum í útlöndum.  Í dag eru plötubúðir í útlöndum óspennandi. Þær selja aðeins vinsælustu plötur dagsins og plötur með stærstu nöfnum tónlistarsögunnar, svo sem Bítlunum,  Stóns og Dylans.

  Þrátt fyrir þessa annmarka þá fletti ég hverri einustu plötu í plötubúðum sem verða á mínum vegi í útlöndum. Núna síðast í Amsterdam um páskana. Þar eru í dag aðeins tvær plötubúðir sem selja geisladiska.  Mér til undrunar er úrval íslenskrar tónlistar þar nokkuð gott.

  Plötur þessara flytjenda er að finna í plötubúðunum í Amsterdam:

Björk (15 titlar)

Sigur Rós (10 titlar)  

Ólafur Arnalds (5 titlar) 

Emilíana Torríni (4 tilar) 

John Grant (4 titlar)

Vaccines (3 titlar)

Ásgeir Trausti (2 titlar)

Jónsi í Sigur Rós (2)

Of Monsters and Men (2 titlar)

Hilmar Örn Hilmarsson (1 titill)

  Hér fyrir neðan er lag af plötu Hilmars Arnar.

            

Ekkert lát á eineltinu

  Alveg frá því að leit hófst að frambærilegum frambjóðanda repúblikana til embættis forseta Bandaríkja Norður-Ameríku hefur framboð eins kandídats sætt stöðugum árásum.  Frambjóðandinn Donald Trump er hæddur, smáður og svívirtur úr öllum áttum.  Það er sama hvort hann segist vera fylgjandi frelsi kvenna til fóstureyðinga eða ætli að taka upp harðar refsingar við fóstureyðingum;  hann fær yfir sig sama gusuganginn.  Líka þegar hann segir tiltekinn kvenframbjóðanda vera of ljótan til að verða forseti eða þegar hann segir konuna ekkert vera svo ljóta.  Viðbrögð eru öll á einn veg.  Það er fussað,  sveiað og hneykslast.    

  Eineltið birtist einna best í vandræðum með kosningalag framboðsins.  Í vikunni var Donald bannað að nota síðast kosningalag sitt,  "Jump Around" með House of Pain.  Í yfirlýsingu frá liðsmönnum House of Pain er hann uppnefndur "piece of shit" og "scumbag".  Ekki er kurteisinni fyrir að fara hjá eineltispúkunum.

  Í upphafi kosningabaráttunnar notaði Trump lagið "Rocking in a free world" með Neil Young.  Þrátt fyrir langvarandi vinskap þeirra tveggja þá bannaði Njáll Ungi honum að nota lagið.  Það kom Trump illilega á óvart. Hann var búinn að borga plötuútgefandanum fyrir notkunarrétt á laginu.  

  Vegna vináttunnar kaus Trump að láta gott heita.  Hann skipti um kosningalag.  Nýja lagið var "It´s the end of the world" með REM.  Það átti ekki að vera vandamál. Hljómsveitin löngu hætt og liðsmenn hennar í litlu sem engu sambandi við hvern annan.

  Þar misreiknaði kappinn sig.  REM-ararnir tóku höndum saman og bönnuðu Trump að nota lagið.  Þeir létu fúkyrði um frambjóðandann fljóta með.  Þessir rokkarar kunna sig ekki.

  Þá var ekki um annað að ræða en leita í smiðju góðs vinar og golf-félaga,  Stebba Tylers,  söngvara Aerosmith.  Trump gerði lagið "Dream On" að kosningalagi sínu. Stebbi bað hann undir eins að hætta að nota lagið.  Hann hélt að Tyler væri að grínast í vini sínum út af vandræðunum með lög Njáls Unga og REM.  Hann hélt áfram að nota lagið.  Steve gerði sér lítið fyrir og setti lögbann á notkun lagsins.

  Nú var úr vöndu að ráða.  Lausnin var að leita í útlenda tónlist.  Bretar vita ekkert hvað gengur á í kosningabaráttu í Bandaríkjunum.  Ekki frekar en að Trump veit ekkert hvað gengur á í kosningabaráttu í útlöndum.  Næsta kosningalag var "Skyfall" með ensku söngkonunni Adele.  Sem aukalag notaði hann annað Adele lag,  "Rolling in the deep". 

  Svo ótrúlega vildi til að Adele frétti af þessu. Hún bannaði þegar í stað frekari notkun á sinni tónlist á kosningafundum auðmannsins knáa.

  Hvað var til ráða?  Jú,  það var að gera út á blökkumannarapp.  Blökkumenn mæta ekki á kosningafundi Trumps.  "Jump Around" með House of Pain var kjörið.  En þá fór þetta svona.  

 Til skamms tíma í fyrra fékk Trump leyfi góðs vinar,  söngvara Twister Sisters,  til að nota lag hans "We are not gonna take it" sem kosningalag. Sá þekkti Trump sem jafnaðarmann og anti-rasista. Kosningabarátta Trumps kom söngvaranum Snider í opna skjöldu. Kauði var skyndilega - að mati Sniders - allt önnur persóna;  rasísk og fordómafull herská ofbeldisbulla. Snider skilur ekki upp né niður í leikriti Trumps.  Hann bað vin sinn,  Trump, um að hæta að nota "We are not gonna take it",  sem kosningalag.  Það er eina kosningalagið sem Trump hefur hætt að nota í vinsemd og af skilningi við sjónarmið höfundar.  

 

    

      

Yfirgefa flokkinn ef Trump vinnur

Páskar í Amsterdam

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  Ég fagnaði frjósemishátíð vorsins fyrir austan haf. Hún er kennd við vorgyðjuna Easter.  Í þjóðsögum gyðinga er frjósemishátíðin kölluð páskar.  Þá snæða þeir nýfætt páskalamb.

  Leið mín lá til Amsterdam í Hollandi.  Sennilega er áratugur eða svo frá síðustu dvöl minni þar.  Margt hefur breyst.  Til að mynda eru allar geisladiskabúðir horfnar nema tvær.  Það er rýrt í borg sem telur hátt í milljón íbúa (og annað eins þegar allt stór-Amsterdamsvæðið er saman talið).  Til viðbótar tekur Amsterdam árlega við mörgum milljónum ferðamanna.  

  Önnur geisladiskabúðin er hluti af stærri verslun,  Media Markt. Henni má líkja við Elkó hvað vöruúrval varðar.  Hin er stór og mikil plötubúð.  Hún heitir Concerto.  Þar er gríðarmikið og gott úrval af geisladiskum af öllu tagi.  Heill salur lagður undir djass og klassík.  Annar salur lagður undir þjóðlagatónlist og blús.  Þriðji salurinn lagður undir vinylplötur.  Þannig mætti áfram telja.

  Í Concerto er einnig að finna fjölda tónlistarbóka og -tímarita.  Þessi búð er gullnáma fyrir músíkdellufólk.

  Þrátt fyrir fáar geisladiskabúðir í Amsterdam þá eru margar búðir sem selja aðeins vinylplötur.  Ekkert annað.  Kannski er það tímanna tákn.  

  Til samanburðar við Ísland er framboð á páskaeggjum í Amsterdam snautlegt.  Aðeins ein stærð.  Hún jafngildir stærð 3 eða svo.  Svo er að vísu líka hægt að fá pínulítil páskaegg á stærð við brjóstsykursmola.  

  Meira fer fyrir súkkulaðikanínum.  Þær fá betra hillupláss en eggin og eru glenntar framan í viðskiptavini matvöruverslana.  Enda breytti vorgyðjan Easter á sínum tíma uppáhaldsfuglinum sínum í kanínu.  Kanínan gladdi svo börn á öllum aldri með því að gefa þeim páskaegg.  

           

Ákall og áskorun

  Wim Van Hooste er belgískur aðdáandi íslenskrar rokktónlistar.  Hann lætur sér ekki nægja að hlusta á íslenskt rokk í ró og næði út af fyrir sig. Hann veltir íslensku rokki fyrir sér. Veltir því fram og til baka. Mátar það við nútímann og allskonar.  Hann hélt upp á þrítugsafmæli "Rokks í Reykjavík" með hávaða, látum og Rokki í Reykjavík 2.0.  

  Nú blæs Wim Van Hooste til hátíðarhalda vegna þrítugsafmælis lagsins "Ammæli" með Sykurmolunum og plötunnar "Life´s Too Good".  Hann óskar eftir flutningi annarra á lögum Sykurmolanna.  Þetta er spennandi.

Færeysku tónlistarverðlaunin

  Í vikunni voru færeysku tónlistarverðlaunin afhent við hátíðlega athöfn. Þau kallast FMA.  Eins og einhvern grunar þá er það skammstöfun.  Stytting á Faroese Music Awards. Ýmsar opinberar stofnanir og einkafyrirtæki standa að FMA.  Ekkert er til sparað svo allt fari sem best fram.  Svo sannarlega tókst það.  

  Athöfnin tók næstum þrjá klukkutíma.  Allt mjög glæsilegt og fagmennska fram í fingurgóma:  Boðið var upp á fjölbreytt tónlistaratriði á milli verðlaunaafhendinga og rætt við tónlistarfólk.  Tveir kynnar fóru á kostum og geisluðu af öryggi.  Laumuðu lúmskum bröndurum inn á milli fróðleiksmola.  

  21 verðlaunagripur var afhentur.  Spenna var gríðarmikil.  Tugir voru tilnefndir.  Þar af var Eivör tilnefnd í fimm flokkum.  Hún landaði fjórum verðlaunum:  

  -  Flytjandi ársins 2015

  -  Söngkona ársins

  -  Plata ársins (Bridges / Slör)

  -  Bestu plötuumbúðir ársins

  Systir Eivarar,  Elínborg,  hlaut verðlaun sem "Besti flytjandi á sviði".  

  Eiginmaður Eivarar,  Tróndur Bogason,  landaði verðlaunum sem "Upptökustjóri ársins". 

  Vísnasöngkonan Annika Hoydal kom fast á hæla Eivarar.  Hérlendis er Annika þekktust sem söngkona Harkaliðsins. Hún á einnig farsælan sólóferil.  Verðlaun Anniku voru í riðlinum "Þjóðlagatónlist,  sveitasöngvar og blús".  

  -  Söngvari ársins

  -  Plata ársins (Endurljós)

  -  Heiðursverðlaun 

  Að auki var Gunnar Hoydal,  höfundur texta á ýjustu plötu hennar, verðlaunaður "Textahöfundur ársins".

 

  Aðrir verðlaunahafar:

  -  Marius:  "Besta lag ársins" (Going home) og "Karlsöngvari ársins".  

  -  Hamferð:  "Myndband ársins" (Deyðir varðar)

  -  Hallur Joensen:  "Lag ársins" (Livið er ein lítil löta) í riðlinum "Þjóðlagatónlist,  sveitasöngvar og blús"

  -  Sunleif Rasmusen:  "Besta platan" (Territorial songs) í Opnum flokki og "Tónskáld ársins".

  -  Kammerkór Þórshafnar: "Kór ársins"

  -  Jensína Olsen:  "Söngvari ársins" í Opnum flokki. 

  -  Loftbrú:  "Viðburður ársins"

  -  Punjab:  "Nýliðar ársins" og "Hljómsveit ársins"

  Svo skemmtilega vill til að flestir verðlaunahafa eru Íslendingum að góðu kunnir;  Marius hefur margoft spilað hérlendis. Átti að auki vinsælt lag með Svavari Knúti fyrir tveimur árum,  "Þokan".  Það dvaldi lengi í efstu sætum vinsældalista Rásar 2.

  Hamferð er ein best kynnta færeyska þungarokkshljómsveit á Íslandi.  Túraði um landið með Skálmöld um árið.

  Kántrýkóngurinn Hallur Joensen gladdi Íslendinga með sveitasöngvum fyrir tveimur árum. 

  Sunleif er hátt skrifaður í klassísku deildinni á Norðurlöndum. Hefur hlotið Tónlistarverðlaun Norðurlandaráðs og tónverk hans hafa verið flutt hérlendis.

  Loftbrú er hliðstæð íslensku Loftbrúnni:  Samstarfsverkefni opinberra stofnana og einkafyrirtækja til að auðvelda innlendum listamönnum að koma sér á framfæri erlendis.  Munurinn er sá að íslenska Loftbrú styður við tónlistarmenn en sú færeyska einnig við aðra listamenn.    

Athyglisþörf fjöldamorðingja

  Norðmenn hafa tekið aðdáunarlega vel á eftirmálum fjöldamorða hægri róttæklingsins Anders Breiviks. Í baráttu gegn fjölmenningu myrti hann 77 manns.  Þar af flesta í ungliðahreyfingu Verkamannaflokksins.

  Alveg frá hryðjuverkadeginum hafa Norðmenn sýnt stillingu og yfirvegun.  Rík áhersla hefur verið lögð á að fjöldamorðin breyti engu um norska réttarríkið.  Engum verklagsreglum né lögum verði breytt.  Mannúðlega lýðræðisríkið standi óbreytt.  Vonir glæpamannsins um annað hafa ekki ræst.

  Auðvitað óska margir Breivik alls hins versta.  Það má meðal annars lesa í athugasemdakerfum íslenskra netmiðla.

  Ókosturinn er sá að Breivik er tekinn mjúkum höndum.  Hann fær að baða sig í kastljósi fjölmiðla.  Það er við fjölmiðla að sakast.  Þeir fullnægja athyglisþörf hans með myndbirtingum af honum og yfirlýsingum hans.  Heppilegra væri að þeir veittu honum litla sem enga athygli. Í fangelsinu fær hann að lesa dagblöð,  hlusta á útvarp og horfa á sjónvarp. Mikil umfjöllun um hann kitlar athyglisþörf hans og gefur honum þau skilaboð að hann skipti miklu máli.  

  Það er ekki gott.

 

          

Breivik-málið: Hvað felst í einangrun?

Hneyksli!

  Það er gott að hneykslast.  Ennþá betra er að hneykslast á þeim sem hneykslast.  Langbest er að hneykslast á þeim sem hneykslast á þeim sem hneykslast.  Ekki síst þegar um flutning á dægurlagi er að ræða.  Hneyksli hafa fylgt dægurlaginu frá því að elstu menn muna.  Vandamálið er að hneykslin fjara út í áranna rás,  hverfa og gleymast.  Eftir stendur dægurlagið bísperrt og sívinsælt, líkt og aldrei hafi fallið á það blettur.

  Þegar Elvis Presley kom fram á sjónarsviðið um miðjan sjötta áratug síðustu aldar ætlaði allt um koll að keyra.  Hann þótti vera grófasta klám og negrasleikja, eins og það var kallað af hneyksluðum lýðnum sem mátti ekki vamm sitt vita.

  Hérlendis hneykslaði Skapti Ólafsson virðulegt fólk með meintum svæsnum klámsöng,  Allt á floti.  Til að friða hneykslaðan skrílinn var lagið bannað. Það mátti ekki spila það í útvarpinu.  Aðeins þannig var hægt að forða börnum frá skaða á sál til lífstíðar og forða fjölskyldum og samfélaginu frá upplausn.

  Um svipað leyti brutust nánast út óeirðir vegna lagsins Vagg og velta með Sauðkrækingnum Erlu Þorsteins.  Textinn þótti svívirðilegur.  Hneykslaður mörlandinn las út úr textanum stórhættulega lágkúru.  Talað var um að senda börn á útvarpslaus sveitaheimili til að þau lentu ekki á glapstigum við að heyra ósköpin.  Sátt náðist og ró komst á þegar Útvarpsráð bannaði ófögnuðinn.

  Oftar hefur þurft að banna glæfraleg háskadægurlög.  Allt til að vernda börn og standa vörð um fjölskylduvænt Ísland.  Í fljótu bragði er í dag ekki alltaf augljóst hvað hneykslaði hneykslunarglaða í þátíð.  Góðu fréttirnar eru að margir fengu útrás í hneykslunarfárinu.  Urðu eins og betri og siðvandaðri menn um stund.  

Gísli Marteinn í báðum liðum

Rolling Stone mælir með íslenskri hljómsveit

  Bandaríska tímaritið Rolling Stone ber höfuð og herðar yfir önnur tónlistartímarit.  Prentútgáfan selst í hátt í tveimur milljónum eintaka.  Hún er ráðandi í tónlistarumfjöllun vestan hafs.  Hún kemur einnig út á þýsku og frönsku á meginlandi Evrópu.  

  Netútgáfan nýtur ört vaxandi vinsælda.  Sem dæmi um ítök Rolling Stone má nefna að þegar erlendar stórstjörnur troða upp á Íslandi er iðulega vísað til þess hvar eitthvað lag eða plata er á tilteknum lista í Rolling Stone. Til að mynda á lista yfir 500 merkustu plötur rokksögunnar.

  Umfjöllun í Rolling Stone vegur þyngra en hliðstæð umfjöllun í öðrum tónlistarblöðum.  Ekki aðeins vegna útbreiðslu blaðsins heldur einnig vegna þess að vel er vandað til verka.  Aðeins það sem talið er eiga virkilega brýnt erindi við lesendur kemst í gegnum nálarauga ritstjórnar.

  Í gær var birtur listi yfir 10 merkustu nýliða á vinsældalistunum.  Vel rökstuddur og ítarlegur.  Í þessum hópi er íslensk hljómsveit,  Kaleo.  Tónlist hennar er lýst sem íslenskum þjóðlagablús,  Delta"riffum",  tregaballöðum og falsettusöng.

  Talið er líklegt að tónlistin höfði til aðdáenda Black Keys og Bon Iver.  Þess er getið að lagið "All The Pretty Girls" með Kaleo hafi verið spilað yfir 10 milljón sinnum á Spotify.  Lagið "No Good" megi heyra í kvikmyndinni Vinyl.

  Söngvarinn er borinn fyrir því að miklu skipti að hafa alist upp á Íslandi. Náin tengsl við náttúruna veiti innblástur.  Langir dimmir vetramánuðir og sumrin setji mark á tónlistina.  

  Kaleo er búin að "meika það"!

 

Plötuumsögn

 - Titill:  At The Heart Of A Selkie

 - Flytjandi:  Eivör ásamt Stórsveit Danska ríkisútvarpsins og kór

 - Einkunn: ***** (af 5)

  Eivör er að sumu leyti færeysk Björk.  Hún hefur borið hróður Færeyja og færeyskrar tónlistar víða um heim.  Er besti sendiherra Færeyja.

  Þetta þekkjum við Íslendingar flestum betur.  Eivör hefur átt fjölda laga og platna í efstu sætum íslenskra vinsældalista. Hún hefur átt lög og plötur í 1. sæti norska og danska vinsældalistans.  Hún hefur verið nefnd til margra tónlistarverðlauna á Íslandi,  í Danmörku og Færeyjum og landað þeim mörgum. Hún er vinsælasta og dáðasta erlenda poppstjarnan á Íslandi.  Fyllir jafnan alla sali.  Hvort sem er sunnan lands eða norðan þegar hún kemur fram á hljómleikum.

  Vinsældir Eivarar utan Færeyja hafa opnað dyr inn á alþjóðamarkað fyrir aðra færeyska tónlistarmenn. Líkt og vinsældir Bjarkar hafa gert fyrir íslenska tónlist. 

  2005 útsetti Stórsveit Danska ríkisútvarpsins vinsælustu lög Eivarar og gaf út á plötunni "Tröllabundin".  Á vinnslustigi þróuðust mál í þá átt að Eivör syngur í mörgum lögum plötunnar sem allt að því gestasöngvari.  Eða þannig.  Þetta er plata Stórsveitarinnar að túlka lög Eivarar.  Fín og djössuð Stórsveitarplata.

  Nú er komin út ný plata með Eivöru og Stórsveit Danska ríkisútvarpsins.  Forsendur eru aðrar.  Þetta er heilstætt nýtt verk Eivarar um selkonu.  Byggt á þjóðsögu um selkonu. Maður ástfanginn af selkonunni felur ham hennar og heldur henni fanginni á landi.  Eignast með henni börn.  Áður en yfir lýkur sleppur konan í haminn og sameinast börnum sínum á hafi úti.

  Þrátt fyrir enskan titil plötunnar eru söngtextar á færeysku.  Höfundur þeirra er Marjun Syderbö Kjelnesk. Þekkt færeyskt ljóðskáld.  Flest lögin eru Eivarar.  Útsetjarinn Peter Jensen kemur við sögu í fjórum af 11 lögum.

  25 manna Stórsveit Danska ríkisútvarpsins er aðdáunarlega hógvær í undirleik.  Meira ber á tuttugu manna kór sem setur sterkan svip á plötuna.  

  Þetta er stórbrotnasta og íburðarmesta plata Eivarar til þessa.  Hún er frekar seintekin.  Það þarf að spila hana nokkrum sinnum áður en fegurð tónlistarinnar nýtur sín til fulls. Til hjálpar eru nokkur grípandi og auðmelt lög í bland.  

  Verkið nýtur sín best þegar það er spilað í heild.  Lögin raðast þannig að þau styðja hvert annað.  

  Um frábæran söng Eivarar þarf ekki að fjölyrða.  

  Til gamans má geta þess að í gær var tilkynnt að færeysk yfirvöld heiðri Eivöru með listamannalaunum til þriggja ára.

    

  

  

    

Allt í rugli hjá Kanye West

  Það er margt einkennilegt við bandarískan rappara,  Kanye West frá Chicago.  Hann er einnig fatahönnuður og plötuútgefandi.  Lög hans og plötur seljast eins og heitar lummur. Samt er hann alltaf blankur.  Alltaf vælandi yfir peningaleysi.  Samt er hann giftur vellauðugri konu,  Kim Kardashian West.  Hún er módel og sjónvarpsstjarna.  Hún vill að hann standi á eigin fótum fjárhagslega.  Þess vegna hleypir hún honum ekki í budduna sína. Hún er þó alveg til í að fóðra.

  Kanya er nánast eina óvænta frægðarmennið sem styður Donald Trump í baráttu hans við að verða frambjóðandi republikana til embættis forseta Bandaríkja Norður-Ameríku.  Aðspurður segist Trump vera þakklátur stuðningnum. Einhverra hluta vegna gerir hann ekkert með stuðninginn.  Slær honum ekki upp í auglýsingum né á kosningasíðu sinni.

 Stuðningurinn er einungis munnlegur.  Ekki fjárhagslegur.  Þvert á móti segja illar tungur að stuðningurinn sé lymskubragð til að plata Trump til að fjárfesta í fyrirtækjum Wests (les = gauka peningum að síblönkum Kanye).

  Sjálfur ætlar Kanye að verða forseti BNA 2021.

  Við fráfall ensku poppstjörnunnar Davids Bowies hótaði Kanye að gera plötu honum til heiðurs (tribute).  Kráka öll hans vinsælustu lög.  Aðdéendur Bowies brugðust hinir verstu við.  Mótmæltu út og suður, þvers og kruss.  Sökuðu Kanye um allt það versta varðandi plötuna. Vísuðu þeir m.a. í það hvernig honum hefur tekist upp við að kráka Freddy Mercury í heiðursskini.   

  Hörðustu aðdáendur Freddys lýsa flutningi Kanyes sem misþyrmingu á Queen-slagara og grófa vanvirðingu við góðan söngvara.  Ekki skipti ég mér af því.  Hvað sem segja má um Queen þá var Freddy nokkuð góður söngvari.  Hlustið og dæmið sjálf.  

    

Kanye þrábiður Zuckerberg um peninga