Í fangelsi fyrir að spila rokk

  

  Rokktónlist hefur verið til vandræða alla tíð.  Hún varð til í Bandaríkjum Norður-Ameríku á sjötta áratug síðustu alda.  Hörundsbleikir forsprakkar - á borð við Elvis Presley og Jerry Lee Lewis - voru umsvifalaust sakaðir um að vera negrasleikjur,  siðlausir klámhundar og leikbrúður Djöfulsins.  Stórhættulegir og andfélagslegir.

 

  Á sjöunda áratugnum stóðu kristnir í suðurríkjum Bandaríkjanna - með Ku Klux Klan í fararbroddi - fyrir vinsælum og stórfenglegum brennum á plötum enskrar strákahljómsveitar, Bítlunum. Til áhersluauka var þeim hótað lífláti fyrir að spila Satans músík.  

 

  Um síðustu aldamót (eða rúmlega það) stóðu guðhræddir Vestmannaeyingar fyrir vel heppnaðri brennu á rokkplötum með Rolling Stóns,  Black Sabbath og fleirum.  Það var sitthvað djöfullegt á þeim.

 

  Baráttunni gegn djöfulgangi rokktónlistar er hvergi lokið. Tveir liðsmenn írönsku rokksveitarinnar Confess voru handteknir af byltingarvörðum landsins og varpað í fangelsi.  Þeir eru sakaðir um að spila í ólöglegri neðanjarðarhljómsveit og guðlast.  5. febrúar voru þeir leystir úr haldi gegn 4 milljón króna tryggingu.  Þeirra bíður tukthúsvist í hálft ár að lágmarki og sex ár að hámarki.  Verra er að einnig vofir yfir þeim aftaka,  þessum 21. og 23ja ára lífsglöðu guttum.  

 

  Hvað getum við gert?  Eða eigum við að gera eitthvað?  Eitt ráð er að dreifa tíðindunum sem víðast. Ég finn aðeins eitt lag með Confess á youtube. Það getur að heyra hér efst á síðunni.  Eftir því sem lagið fær meiri athygli styrkist staða drengjanna.  Ef margar útvarpsstöðvar taka það inn á "play-lista" gæti myndast öflugur þrýstingur á írönsk yfirvöld.  Það bjargaði stelpunum í Pussy Riot frá því að veslast upp í rússneskum þrælabúðum.

 

                    

Í fangelsi fyrir að spila kántrý-músík

  "Allt nema kántrý og þungarokk."  Þetta er algengt svar við spurningunni: "Á hvernig tónlist hlustar þú?"  Þegar harðar er gengið á viðmælandann kemur jafnan í ljós að hann hlustar ekki heldur á djass,  indverska raga-músík né óperur.  

  Þeir eru til sem hlusta á kántrý.  Reyndar hlusta flestir á einhver kántrý-afbrigði.  Það er frekar þannig að sumir hafa óþol gagnvart sykursætasta Nashville kántrý-poppi.  Annars er allur háttur á.

  Það er ekki alltaf tekið út með sældinni að hlusta á kántrý.  Kántrý-unnandi í Skotandi var dæmdur í fjögurra mánaða fangelsi.  Sökin var ekki meiri en sú að hann olli nágrönnum langvarandi ónæði með því að blasta kántrýi á hæsta styrk í tíma og ótíma.  Einkum fengu diskar með Dolly Parton að rúlla undir geisla.  Það fyllti mælinn.

  Kántrý-boltanum til refsiþyngingar var metið að hann barðist um á hæl og hnakka gegn handtöku.  Í atinu veittist hann með ofbeldi að einum lögreglumanni.

 Dómari féllst ekki á að meta honum til refsilækkunar skerta heyrn.  Þegar þannig stendur á brúka menn heyrnartól.  Kántrý-gaurinn gerði það ekki.  Hann taldi brýnna að breiða út kántrý-fagnaðarerindið.  

Af hverju geta listamenn ekki fengið sér venjulega vinnu eins og annað fólk?

  Einstaka þingmenn Sjálfstæðisflokksins hafa spurt að þessu í ræðustól Alþingis.  Von er að þeir spyrji.  Spurningin verður alltaf áleitin í kjölfar úthlutunar Listamannalauna.  Það er gott að henni sé velt upp sem oftast.  Það veitir aðhald.

  Fyrir mörgum árum leiddi skoðun í ljós að yfir 70% af ferðamannaiðnaði í Jamaíka má rekja til reggea-söngvarans Bobs Marleys.  Forvitnilegt væri að kanna hvað hátt hlutfall af brattri aukningu á ferðamönnum til Íslands megi rekja til heimsfrægðar Bjarkar,  Sigur Rósar,  Of Monsters And Men,  Emilíönu Torríni,  Jóhanns Jóhannssonar,  Hilmars Arnar Hilmarssonar,  Mezzoforte,  Ólafs Arnalds og fleiri.

  Nú hefur dæmið verið skoðað og reiknað út í litlu hafnarborginni Liverpool í Englandi. Niðurstaðan er sú að fjögurra manna rokkhljómsveit,  Bítlarnir,  standi á bak við 2335 stöðugildi í Liverpool. Bein störf.  Ekki afleidd.  Íbúafjöldi Liverpool er um 450 þúsund.  Þetta jafngildir því að 1728 störf á Íslandi séu vegna heimsfrægra íslenskra tónlistarmanna.

  Árlegar beinar tekjur Liverpool af Bítlunum eru 82 milljónir punda x 141 = hálfur 12. milljarður ísl.kr.  

  Það merkilega er að Bítlarnir störfuðu aðeins til ársins 1969. Í sex ár. Frá 1963. Þar af voru þeir í Liverpool aðeins í blábyrjun.  En hljómsveitin er ennþá að dæla háum upphæðum inn í hagkerfi litlu hafnarborgarinnar í Englandi. Hvers vegna gátu Bítlarnir ekki fengið sér venjulega vinnu eins og annað fólk? 

   Þeir hefðu getað keypt 26 milljarða króna hlut í Borgun á 2,2 milljarða. Þeir hefðu getað keypt af Landsbankanum á einn milljarð land sem Landsbankinn keypti nokkrum dögum áður á 2 milljarða.  

   

Alþjóðlegi The Clash dagurinn

  Undanfarin ár hafa útvarpsstöðvar víða um heim haldið árlegan The Clash dag.  Dagsetningar hafa verið ósamræmdar og tengdar ýmsu í sögu The Clash.  Bandaríska útvarpsstöðin KEXP hélt sig framan af við daginn 5. febrúar.  Sú dagsetning hefur einnig verið kölluð pönk-dagurinn.  

  Nú hefur náðst sátt um það að alþjóðlegi The Clash dagurinn sé 7. febrúar.  Borgarstjóri bandarísku borgarinnar Seattle hefur undirritað formlega yfirlýsingu þess efnis.  Þegar ráðamenn í Seattle tjá sig um rokktónlist þá hlusta rokkunnendur heimsins.  Seattle var og er vagga gruggsins (grunge).  Hægt er að telja upp marga tugi heimsfrægra Seattle-rokkara.  Hæst bera gruggsveitirnar Nirvana,  Pearl Jam,  Soundgarden,  Alice in Chains og Mudhoney. Líka má nefna gítargoðið Jimi Hendrix og þungarokksveitina Queenryche. Bara svo örfá af mörgum nöfnum séu tiltekin.

 

  Hvar kemur The Clash inn í dæmið?

  The Clash var önnur tveggja enskra hljómsveita sem mótuðu pönkbyltinguna 76/77.  Hin var The Sex Pistols.  Sú startaði dæminu og fékk The Clash strax þétt upp að hlið sér.  Sex Pistols sendi aðeins frá sér eina plötu,  frábæra og áhrifamikla plötu.  Síðan ekki söguna meir.  Það kom í hlut The Clash að þróa pönkbyltinguna yfir í litríka og fjölbreytta nýbylgju.  Þar á meðal kynnti The Clash pönk-reggí til sögunnar.  Það varð umsvifalaust fylgifiskur pönks.  

  The Clash varð ofurgrúppa á heimsvísu.  Seldi plötur í Bandaríkjunum í milljónaupplögum og út um allan heim. The Clash varð fyrirmynd Seattle gruggaranna.  Án The Clash hefði ekki orðið neitt grugg.  Það eru rökin fyrir því að borgarstjóri Seattle lýsi 7. febrúar alþjóðlega The Clash daginn.  

 

Belgískur rokkunnandi fjallar um íslenskt rokk

   Wim Van Hooste heitir maður.  Hann er frá Belgíu.  Hefur verið búsettur á Íslandi síðustu ár.  Hugfanginn af íslenskri rokkmúsík.  Einkum pönkaðri senunni.  Hann hefur meðal annars haldið upp á afmæli kvikmyndarinnar Rokk í Reykjavík.

  Með því að smella á HÉR má finna umfjöllun hans um íslenska rokkmúsík síðustu ára.  Mjög svo lofsamlegt og áhugavert dæmi.  

Davíð Bowie 1947-2016

  Margir hafa hvatt mig til að blogga um feril heiðnu bresku poppstjörnunnar Davíðs Bowie.  Ég hef ekki spurt en dettur í hug að það sé vegna fráfalls hans í gær.  Aðrir hafa undrast að enga minningargrein um hann sé að finna á þessari bloggsíðu.  

  Nú að kvöldi næsta dags hefur verið fjallað um Bowie og feril hans fram og til baka í helstu fjölmiðlum.  Ekki síst á Rás 2.  Fáu er við að bæta.  Nema að kveða niður draugasögu um framburð Íslendinga á nafninu Bowie.  Hann er Báví.  Illar tungur flissa að þessu og halda því fram að réttur framburður sé Bóí.  

  Staðreyndin er sú að enskumælandi meðreiðarsveinar Bowies eru ekki á einu máli.  Sumir brúka íslenska framburðinn.  Til að mynda bandaríski gítarleikarinn hans,  Steve Ray Vaughan.  Sumir aðrir tala um Bóí. Þar fyrir utan megum við Íslendingar kalla hvaða útlending sem er hvaða nafni sem okkur hugnast.  Kinnroðalaust höfum við kallað Juan Carlos fyrrverandi Spánarkonung Jóhann Karl. Við tölum aldrei um The Beatles heldur Bítlana.  Bruce Springsteen köllum við Brúsa frænda.  Þannig mætti áfram telja.

  Annað:  Bowie var og er oft kallaður kameljón.  Það er villandi.  Kameljón breytir um lit til að laga sig að umhverfinu.  Bowie hinsvegar breytti ítrekað um lit til að skera sig frá umhverfinu.

  Þó að ég hafni kameljónstilvísunni þá segir sitthvað um litskrúðuga lagaflóru Davíðs að í morgun taldi ég 23 lög sem jafn margir aðdáendur póstuð á Fésbók sem sitt uppáhalds Bowie-lag.   

 

  

  Í stað þess að skrifa og bæta við enn einni minningargrein um Bowie og endurtaka flóð greina um feril hans vitna ég hér í nokkra punkta af Fésbók:

  "Mér finnst eins og rokkið sé dáið og hugur minn er í hálfa stöng...bless Bowie"

 - Bubbi (Björn Jónsson)  

  "Sumir segja hann vera goðsögn áttunda áratugarins, en það er vægt til orða tekið.  Hann hefur verið einn af fremstu og áhugaverðustu listamönnum heims í næstum fimm samfleytta áratugi."

  - Rakel Andradóttir 

  "Þú kenndir mér svo ótrúlega margt en það mikilvægasta er örugglega það að ef þú mátt vera David Bowie þá hlýt ég að mega vera ég sjálfur."

  - Óskar Zowie (Óskar Þór Arngrímsson)

  "Low og Heroes voru toppurinn fyrir mig.  Þær breytt því hvernig ég hugsaði um músík."

  - Trausti Júlíusson   

  "Og hann var ekki einu sinni leiðinlegur þægar hann var leiðinlegur."

  - Ísak Harðarson

  "Djöfull er nýja Bowie platan góð maður!"

  - Sigurjón Kjartansson

David Bowie látinn

Íslensk tónlist í Alicante

Köld kveðja frá Jóni

  Jón Þorleifsson,  verkamaður og rithöfundur,  tók upp á því á gamals aldri að yrkja kvæði,  skrifa sögur, leikrit og skrá í bókarformi vangaveltur um heimsmálin.

  Árni Bergmann var bókmenntarýnir dagblaðs sem hét Þjóðviljinn.  Hann ritaði ördóm eða umsögn um eina ljóðabók Jóns.  Fyrirsögnin var "Heiftarvísur".  Um það má lesa neðst til vinstri HÉR (neðst til hægri er hægt að stækka síðuna). 

  Jón brást hinn versti við þessum skrifum.  Hann skilgreindi þau sem níð um sig og sín ljóð.  Þetta sat í honum alla ævi.  Hann margoft dró fram þessa litlu blaðaklausu,  hneykslaðist á henni með fussi og formælingum.  Lét þá fylgja með upplestur á meiningarlausri vísu og spurði:  "Hvar er heiftin í þessu?"   

  Á unglingsárum hreifst Jón af jafnöldru sinni.  Þeim varð vel til vina án þess að það næði lengra.  Leiðir skildu.  Hálfri öld síðar hittust þau á ný.  Þau smullu ekki saman í það skiptið.  Jón orti um endurfundinn:

 

  Þú varst svo fögur forðum,

fjörug og skemmtileg,

að þar er endurminning

sem aldrei gleymi ég.

  En nú ertu grett og gömul,

geðill með haltan fót,

svo mér ofbýður mest af öllu

hvað þú ert stirð og ljót. 

 

Fleiri sögur af Jóni Þorleifssyni HÉR

Plötugagnrýni

 

 

 

 

 

 

 

  - Titill:  Örlagagaldur

 - Flytjandi:  Kalli Tomm

 - Einkunn: ****

  Það var saga til næsta bæjar þegar rokksveitin Gildran í Mosfellsbæ snéri upp tánum fyrir tveimur árum. Hljómsveitin hafði átt farsælan feril í næstum hálfan fjórða áratug. Að auki höfðu trommuleikarinn Karl Tómasson og söngvarinn Birgir Haraldsson starfað saman í vinsælum hliðarverkefnum.  Til að mynda í hljómsveitunum 66 og Gildrumezz.

  Viðbrögð Karls við nýrri stöðu voru þau að hefja sólóferil.  Nokkuð bratt.  Trommuleikari sem hafði hvorki samið lög né sungið.  Hann henti sér út í djúpu laugina.  Snarar fram út hendinni sólóplötu með frumsömdum lögum er hann syngur dável.  Söngröddin er lágstemmd,  látlaus og þægileg.   

  Athygli vekur að Kalli trommar sjálfur aðeins í einu lagi - svo ágætur trommuleikari sem hann er.  Ásmundur Jóhannsson og Ólafur Hólm Einarsson sjá um trommuleik og áslátt að öðru leyti.  Eðalfínir í sínu hlutverki eins og allir aðrir sem að plötunni koma.

  Lögin bera engin merki þess að vera byrjendaverk.  Þvert á móti.  Þau hljóma eins og samin af þaulreyndum höfundi sem leikur sér með formið og vinnur í því.  Framvinda þeirra er ekki fyrirsjáanleg við fyrstu hlustun.  En þau vinna hratt á við ítrekaða spilun.  Flott lög,  hlýleg og notaleg.  Mig grunar að þau séu samin í slagtogi við kassagítarpikk.

  Tvö lög eru eftir Jóhann Helgason.  Eitt eftir Guðmund Jónsson (Sálin).  Þeir tveir eru í fremstu röð íslenskra lagahöfunda.  Það segir mikið um ágæti plötunnar að lög þeirra stinga ekki í stúf.     

  Eins og fleira sem vekur undrun við plötuna þá er hún róleg og ljúf.  Á um margt samleið með lítt rafmögnuðum vísnasöngvum.  Hljómsveitarferill Kalla liggur, jú, í hörðu og háværu rokki. Textarnir skerpa á samleið með vísnasöng.  Þeir eru að uppistöðu til vel ort ljóð sem geta flest hæglega staðið styrk á eigin fótum.  Höfundar eru Vigdís Grímsdóttir,  Bjarki Bjarnason og Kalli sjálfur.  

  Uppröðun laga er sérdeilis vel heppnuð.  Þegar hlustað er á plötuna í heild þá styðja lögin hvert annað.  Opnunarlagið,  Gríman grætur,  er ekki poppaðasta lag plötunnar - ólíkt því sem venja er á plötum. Þess í stað er það ofur rólegt og fallegt með kontrabassa,  flottri röddun Jóa Helga,  kassagítar gítarsnillingsins Tryggva Hübners og settlegu orgelspili Ásgríms Angantýssonar. Lokaagið,  Takk fyrir það,  er ekki hefðbundin "sing-a-long" ballaða heldur stemma strípuð niður í söng Kalla og kontrabassa Þórðar Högnasonar.  Það er virkilega töff.   

  Það er ekki fyrr en í þriðja lagi,  titillaginu,  sem leikar æsast.  Rafgítar Guðmundar Jónssonar er ágengur.  Hann kallast á við ásækið Hammondorgel Jóns Ólafssonar.  Gestasöngvari er Siggi "kjötsúpa".  Hann skilar sínu glæsilega.  Þetta er sterkasta lag plötunnar.

 Fleiri góðir söngvarar leggja hönd á plóg og setja svip á plötuna.  Þar á meðal Jóhann Helgason,  Kristjana Stefánsdóttir og Einar Hólm Ólafsson.  Vert er að geta þess að plötuumbúðir eru virkilega falleg hönnun hjá Pétri Baldvinssyni.  Þetta er vel heppnuð plata í alla staði og skemmtileg.

 

Hvaða þjóðir ala af sér flesta spennandi tónlistarmenn?

  Bandarísk netsíða,  Echo Nest,  hefur tekið saman og birt áhugaverðan lista.  Einkum áhugaverðan fyrir Íslendinga.  Líka áhugaverðan fyrir flesta aðra.  Hann byggir á yfirgripsmiklum gagnagrunni.  Þar á meðal hvaða ný og nýleg lög eru oftast spiluð (10 þúsund vinsælustu lögin),  hvernig fjallað er um þau og flytjendur þeirra á netinu og svo framvegis.  Þjóðerni flytjenda er greint og íbúafjölda lands þeirra deilt í útkomuna.  Þannig fæst út listi yfir þær þjóðir sem - miðað við höfðatölu - ala af sér eftirsóttasta og mest spennandi tónlistarfólk heims.  Þessar þjóðir skipa efstu sætin:

1. Ísland

2. Svíþjóð

3. Finnland

4. Noregur

5. Bretland 

6.  Danmörk

7.  Írland

8.  Bandaríkin

9.  Ástralía

10. Holland

11. Nýja-Sjáland

12. Kanada

13. Jamaíka

14. Belgía

15. Austurríki

16.  Þýskaland

17.  Frakkland

18.  Sviss

19.  Puerto Ríco

20.  Spánn

21.  Pólland

22.  Slóvakía

23.  Ísrael

24.  Ítalía

25.  Grikkland

 

 

 

 

 

 

 

 

  Listanum er fylgt úr hlaði með vangaveltum um leyndarmálið á bak við það að Norðurlöndin fimm raði sér í 6 efstu sætin.  Tilgáta er sett fram um að þetta hafi eitthvað með veðurfar að gera.  Þjóðirnar haldi sig innandyra vegna kulda yfir vetrartímann.  Í þeim aðstæðum verði til spennandi tónlist sem heillar hlustendur.