Maður sem hatar landsbyggðina

  Kunningi minn er um áttrætt.  Hann hefur andúð á landsbyggðinni;  öllu utan höfuðborgarsvæðisins.  Hann er fæddur og uppalinn í miðbæ Reykjavíkur.  Foreldrar hans ráku þar litla matvöruverslun.  Það var hokur. Ungur byrjaði hann að hjálpa til.  Honum þótti það skemmtilegt.  

  Fjölskyldan tók aldrei sumarfrí.  Stráksi stækkaði og tók bílpróf þegar aldurinn leyfði.  1974 var hringvegurinn opnaður.  Yfir því ríkti mikill ævintýraljómi.  Þá keypti hann ódýran bíl og fékk samþykki foreldranna til að taka stutt frí og aka hringinn.

  Hringvegurinn var einbreiður malarvegur,  alsettur holum og "þvottabrettum".  Ökuþórinn fékk hræðslukast af áhyggjum yfir heilsu bílsins.  Auk þess fylltist óþéttur bíllinn af ryki.  Ekki bætti úr skák að framboð á gistirými var lítið en rándýrt.  Sama var með veitingasölu.

  Okkar maður kom hvergi auga á hið rómaða landslag sem hann hafði heyrt af.  Fjöll voru hvert öðru líkt og ekki samkeppnishæf við Esjuna.  Út um allt mátti sjó óspennandi tún, beljur og annað. 

  Á leið frá Skagafirði til Akureyrar hvellsprakk dekk undir bílnum.  Varadekk og önnur dekk voru í bágu ásigkomulagi.  Þetta var um helgi.  Ökuþórinn leitaði uppi eigendur dekkjaverkstæða.  Enginn var til í að opna verkstæði fyrr en á mánudeginum.  Hann sannfærðist um að óliðlegheitin væru vegna þess að hann var utanbæjarmaður. 

  Til að spara pening svaf hann í rykugum bílnum.  Eftir að gert var við dekk hætti hann við við hringferð.  Hann brunaði aftur til Reykjavíkur og sór þess eið að fara aldrei aftur út á land.  Í kjölfar óx andúðin á "sveitavarginum".  Hann liggur ekki á skoðun sinni um að landsbyggðin sé afæta á samfélaginu.  Hann snöggreiðist undir fréttum af fyrirhugaðri gangagerð eða öðrum samgönguúrbótum.

  Eitt sinn var Hagkaupum synjað um innflutning á hollenskum kartöflum.  Kallinn hætti alfarið að borða kartöflur.  Þannig mótmælti hann "ofríki bændamafíunnar".  Síðan borðar hann bara hrísgrjón,  spagettí eða brauð með mat.

  Hann hætti líka að borða mjólkurvörur.  Smyr sitt brauð með smjörlíki og setur útlent mjólkurduft út á kaffið.

      

Vandræðalegt hlutverk götulistamanns

  Böskarar er það fólk kallað sem spilar, syngur og skemmtir almenningi að öðru leyti á götum úti.  Áhorfendur/áheyrendur kunna vel að meta.  Skemmtikraftarnir hafa fyrir framan sig hatt eða opna tösku.  Þangað kasta vegfarendur smápeningum.  Þetta er vinsælt í erlendum stórborgum.  Hérlendis má stundum rekast á útlendinga spila á harmóniku fyrir utan stórmarkaði.

  Í Brighton á Englandi starfar böskari að nafni Shane Dyer.  Hann kann að syngja og spila á gítar eitt lag.  Aðeins eitt lag.  Það er "Streets of London".  Sívinsælt lag eftir Ralf McTell.  Best þekkt í flutningi Rogers Withakers og Anti-Nowhere Leaque.  Orri Harðarson hefur sungið það með íslenskum texta eftir Ómar Ragnarsson.

  Ég hef séð náungann standa með gítarinn sinn úti á götu.  Hann hvorki syngur né spilar.  Að honum streymir þó fólk og kastar peningi í töskuna hans.  Um leið tilkynnir það honum að þetta sé greiðsla fyrir að hann flytji ekki lagið næsta hálftímann á meðan viðkomandi sinnir sínum erindum í nálægum verslunum.

  Shane játar að honum þyki þetta vandræðalegt og niðurlægjandi.  Hann telur flutning sinn á laginu vera frambærilegan.  Hinsvegar grunar hann að fólk sé með óþol gagnvart laginu.  Kostur er að hann þénar meira fyrir að spila ekki heldur en á meðan hann spilaði.

  Kannski ætti hann að læra annað lag.  Hann gæti fengið fé fyrir að spila það ekki.  Gæti tvöfaldað innkomuna. 

     

Aldraðir glæpamenn

  Ég átti erindi í bókasafn.  Þar sátu tveir aldraðir karlar og ein gömul kona.  Ég giska á að þau hafi verið um eða yfir áttrætt.  Spjall þeirra barst að forréttindum aldraðra.  Þau könnuðust við að komast upp með eitt og annað vegna þess að almenningur standi í þeirri trú að gamalt fólk sé heiðarlegt.  Þau flissuðu og karlarnir nefndu dæmi.

  Annar sagðist ekki lengur aka bíl.  Þess í stað taki hann strætó - án þess að borga.  Hann tekur upp símann,  leggur hann á lesarann en borgar ekki.  Bílstjórarnir fatta ekki neitt.

  Hinn hafði unnið hjá stóru fyrirtæki.  Starfsmenn fengu skírteini sem veitir afslátt á ýmsum vörum og þjónustu.  Skírteinið er löngu útrunnið.  Hann notar það samt stöðugt og enginn fattar.    

  Þeir komust upp með að hnupla smáhlutum í verslunum.  Öryggisverðir og afgreiðslufólk vaktar bara ungt fólk.  Þeir eiga líka til að fara á matsölustaði sem rukka eftir á.  Þeir stinga af þegar komið er að borgun.  Trixið er að fara út í rólegheitum.  Ef þeir eru nappaðir þá leika þeir sig ringlaða.  Þykjast ekki skilja upp né niður.  Allir sýna því skilning. 

  "Ég myndi alddrei þora neinu svona,"  sagði konan og staulaðist út.

Banki rassskelltur

  Um eða eftir miðjan níunda áratuginn var hraðbanki kynntur til sögunnar.  Sá fyrsti sinnar tegundar hér á landi á,  eins og skáldið orðaði það.  Nýjungin var kynnt með öflugri auglýsingaherferð.  Sú kostaði skildinginn.   

  Maður nokkur átti bankanum grátt að gjalda.  Hann hafði skrifað upp á ábyrgð fyrir bankaláni ættingja.  Ábyrgðin var upp á 500 þúsund.  Lánið lenti í vanskilum.  Bankinn skuldsetti manninn.  Verra var að bankinn uppfærði upphæðina til samræmis við verðbólgu þess tíma.  Maðurinn var ósáttur og fór með málið fyrir dómstóla.  Þar tapaði hann málinu.

  Maðurinn stofnaði fyrirtækið Hraðbanki og festi sér nafnið í firmaskrá.  Því næst gekk hann á fund bankastjóra.  Gerði honum grein fyrir því hver ætti nafnið Hraðbanki.  Næsta skref væri að fá lögbann sett á auglýsingaherferðina.  Eða - það sem hann væri líka til viðræðu um - að bankinn keypti af sér nafnið.  Það væri falt fyrir 1200 þúsund krónur. 

  Maðurinn var ekki með frekju.  Þetta var sú upphæð sem hann hafði tapað í viðskiptunum við bankann.  Upphæðin var aðeins brotabrot af því sem auglýsingaherferð bankans kostaði.  Bankastjórn stökk með snatri á tilboðið. 

   

Klaufalegt mont

  Ég hef efasemdir um að fólk verði gáfaðra af hassreykingum.  Hvað þá að það verði miklu gáfaðra af þeim.  Kannski er það einstaklingsbundið.  Sumir hasshausar virðast ekki burðast með meiri gáfur en gerist og gengur. 

  Unglingspiltur í Bandaríkjunum tók upp á því að rækta kannabis.  Fljótlega varð hann stórtækur.  Árangurinn steig honum til höfuðs.  Hann kom sér upp netsíðu.  Þar hældi hann sér af velgengninni.  Var meðal annars duglegur við að sýna ljósmyndir af plöntunum.

  Lögreglan var ekki lengi að bruna heim til hans.  Hann var færður fyrir dómara.

  - Hvernig í ósköpunum datt þér í hug að auglýsa glæpinn á opinni netsíðu?  spurði dómarinn.

  - Ég hélt að löggan hefði annað og þarfara við tímann að gera en hanga á netinu,  svaraði kauði og uppskar 4ra ára fangelsisvist.

   

Ævintýraleg bílakaup

  1980 útskrifaðist ég úr MHÍ.  Þá lauk blankasta kafla ævi minnar.  Nokkru síðar fór ég að skima eftir ódýrum bíl.  Enda kominn með fjölskyldu.  Í gegnum smáauglýsingu í dagblaði bauðst mér að kaupa gamla Lödu.  Tvær systur áttu hann.  Sökum aldurs treystu þær sér ekki lengur út í umferðina.  Þær höfðu reyndar aldrei keyrt nema smávegis yfir hásumarið.  Bíllinn var ótrúlega lítið keyrður. 

  Ég skottaðist til systranna.  Þær bjuggu á efstu hæð í lyftulausri blokk.  Eftir spjall fylgdi önnur þeirra mér út að bíl.  Hún átti erfitt með gang.  Við vorum svo sem ekkert að flýta okkur.

  Bíllinn leit út eins og nýr.  - Hvað sagðir þú að hann væri gamall?  spurði ég.

  - Hann verður 12 ára núna 7. september,  svaraði hún án umhugsunar.

  Ég hrósaði lakkinu.  Hvergi ryð að sjá.  - Jú,  því miður,  andvarpaði konan.  Hún hafði fundið ryðblett.  Hún mundi ekki hvar hann var.  Hófst þá leit.  Ég leitaði líka.  -  Hann er neðarlega,  útskýrði hún.  Að nokkrum tíma liðnum fannst hann neðan við framhurð farþegamegin.  Þetta var smá bóla.  Varla stærri en einn mm í þvermál. 

  -  Ég var heppin að vera komin með ný gleraugu,  sagði hún.  - Ég sé svo miklu betur með þau.

   Ég spurði hvort bíllinn hafi sloppið við óhöpp.  Nei,  það kom dæld á frambretti.  Hún var löguð á verkstæði.  Sást ekki að utan en hún bauð mér að þreifa á brettinu að innanverðu.  Þar mátti finna örlitla ójöfnu.  Jafnframt sýndi hún mér smáa saumsprettu á fóðri fyrir ofan aftursæti.  Aldrei hafði neinn setið í aftursætinu.  Þetta væri framleiðslugalli.  Ég hefði ekki tekið eftir saumsprettunni sjálfur.

  Ég nefndi að gaman væri að setja bílinn í gang og sjá hvernig hann hagaði sér í umferðinni.  Sú gamla dró upp bíllykla.  Í stað þess að rétta mér lyklana þá settist hún undir stýri,  lokaði dyrum og startaði.  Ég bjóst að setjast inn farþegamegin en hún brunaði af stað.  Hún tók stóran sveig á bílaplaninu og ég horfði síðan á eftir henni hverfa fyrir horn blokkarinnar.  Að nokkrum mínútum liðnum kom hún brunandi aftur,  drap á bílnum, kom út skælbrosandi og sagði: -  Það held ég nú að hann mali fallega.  Hann er eins og hugur manns í umferðinni! 

  Ég keypti bílinn án þess að hafa sest inn í hann.  Konan tók af mér loforð um að fara vel með hann.  - Hann þekkir ekkert annað. 

  Hún fékk símanúmer mitt:  - Til að fylgjast með hvernig honum reiðir af.  

Rangur misskilningur

  Til margra ára var sjoppulúgan á BSÍ umferðamiðstöðinni fastur áfangastaður á djamminu.  Þegar skemmtistöðum var lokað á nóttunni var notalegt að renna upp að lúgunni og fá sér kjamma með rófustöppu undir svefninn.   Á skemmtistöðunum neytti fólk ekki fastrar fæðu en þeim mun meira af fljótandi vökvum.  Oft áfengum. 

  Á daginn var veitingastaður inni í umferðamiðstöðinni.  Þar var boðið upp á gamaldags heimilismat á ágætu verði.  Líka hamborgara.

  Eitt sinn var ég staddur á veitingastaðnum.  Þangað inn kom par,  á að giska 17-18 ára.  Parið fór skoðunarferð um staðinn.  Svo spurði stelpan:  "Eigum við að fá okkur hamborgara?"  Strákurinn svaraði:  "Við skulum frekar fá okkur hamborgara í bílalúgunni." 

  "Viltu frekar borða út í bíl?" spurði hún undrandi.  

  "Borgararnir eru miklu betri í lúgunni," fullyrti kauði.  

  Stelpan bendi honum á að þetta væru sömu borgararnir.  Strákur þrætti.  Hélt því fram að lúgan væri á allt öðrum stað í húsinu.  Hann gekk út af staðnum en ekki stelpan.  Eftir nokkra stund kom hann aftur inn og spurði afgreiðslumanninn:  "Það eru ekki sömu hamborgarar seldir hér og í lúgunni,  er það?"

  Afgreiðslumaðurinn útskýrði:  "Þetta er sama eldhúsið og sömu hamborgarar."

  Pilturinn horfði undrandi og afsakandi á stelpuna og tautaði:  "Skrýtið.  Mér hefur alltaf þótt borgararnir í lúgunni miklu meira djúsí."

Fólkið sem reddar sér

  Fjórar fjölskyldur í Essex á Englandi urðu heimilislausar eftir að íbúðir þeirra brunnu til kaldra kola.  Þetta atvikaðist þannig að húsbóndinn á einu heimilinu tók eftir því að útimálningin var farin að flagna af.  Honum hraus hugur við að þurfa að eyða sólríkum degi í að skafa málninguna af.  Til að spara sér puð brá hann á ráð:  Hann úðaði bensíni yfir húsið og kveikti í.  Málningin fuðraði upp eins og dögg fyrir sólu.  Líka húsið og nálæg hús.

  Orkuboltinum Christina Lamb í Cornwall á Englandi datt í hug að reisa verönd við hús sitt.  Hún hófst þegar handa við að grafa grunn.  Í ákafa tókst henni að höggva í sundur gasleiðslu bæjarins sem stóð eftir í ljósum loga.

  Mike Howel í Bristol á Englandi var ekkert að æsa sig yfir því að festa fingur í smíðabekk sínum.  Fingurinn var pikkfastur.  En hann var svo sem ekki að fara neitt.  Mike hafði fátt betra að gera þann daginnn en rölta með fingurinn og smíðabekkinn 3ja kílómetraleið á sjúkrahús.  Það tók aðeins 8 klukkutíma.  Hefði tekið styttri tíma ef vegfarendur hefðu ekki stöðugt verið að stoppa og spyrja út í dæmið.  

       

Keypti karl á eBay

  Staurblankur enskur vörubílstjóri,  Darren Benjamin,  sat að sumbli.  Hann vorkenndi sér mjög.  Bæði yfir blankheitunum og ennfremur yfir að vera alltaf einn.  Það er einmanalegt.  Eftir margar og miklar vangaveltur yfir stöðunni fékk hann hugmynd.  Hún var sú að auglýsa sig til sölu á uppboðsvefnum eBay.  Hann hrinti henni þegar í framkvæmd.  Hann lýsti söluvörunni þannig:  "Kynþokkafullur en blankur vörubílstjóri til sölu."

 Viðbrögð voru engin fyrstu dagana.  Síðan fór Denise Smith að vafra um eBay.  Hún rakst á auglýsinguna.  Henni leist vel á ljósmyndina af kallinum.  Hún bjó í Milton Keynes eins og hann.  Henni rann blóðið til skyldunnar.  Yfir hana helltist vorkunn vegna aðstæðna hans.  Jafnframt blossaði upp í henni löngun til að veita ummönnun. 

  Denise bauð 700 kr. í kauða.  Hún var viss um gagntilboð.  Það kom ekki.  Tilboðinu var tekið.  Hann flutti þegar í stað inn til hennar.  Enda lá það í loftinnu.  Hann var orðinn eign hennar.  Þar með gat Darren sagt leiguíbúð sinni upp.  Það sparaði pening.

  Umsvifalaust var blásið til formlegs brúðkaups.  Eða eiginlega brúðgumakaups. 

Smásaga um viðskipti

  Þegar skólasystkinin byrjuðu í unglingavinnunni hannaði Nonni barmnælur með myndum af lunda og kind.  Nælurnar lét hann fjöldaframleiða í Kína.  Sumarið fór í að koma vörunni í túristasjoppur.  Einnig í sjoppur í fámennari þorpum þar sem fátt var um minjagripi.

  Er haustaði var salan orðin hálf sjálfvirk.  Pantanir bárust í tölvupósti og voru sendar með Póstinum.  Ágæt innkoma,  lítil vinna en einmanaleg.  Tíminn leið hægt.  Nonni saknaði þess að hitta fólk og spjalla. 

  Svo rakst hann á auglýsingu.  Heildverslun með ritföng óskaði eftir lagermanni í hálft starf.  Hann hringdi og var boðaður í viðtal.  Reksturinn var í höndum ungs manns og 17 ára systur hans. 

  Nonni sagði vinnuna henta sér vel til hliðar við nælurnar.  Maðurinn sýndi þeim áhuga.  Spurði mikils og hrósaði framtakinu.  Hann fékk hugmynd:  Hvernig væri að sameina þessi tvö fyrirtæki í eina öfluga ritfanga- og næluheildsölu?  Hann kallaði á systurina og bar þetta undir hana.  Hún fagnaði.  Nonni líka.  Ekki sakaði að hann var þegar skotinn í henni.  Hún var fögur og hláturmild. 

  "Drífum í þessu,"  skipaði bróðirinn.  "Þið tvö skottist eftir nælulagernum á meðan ég geri uppkast að samningi."  Þau ruku af stað.  Stelpan ók á rúmgóðum sendibíl.  Eins gott því Nonni var nýkominn með stóra sendingu.  Nú var gaman.  Fegurðardísin daðraði við hann.  Þau ferjuðu lagerinn inn í vöruhús heildsölunnar.  Bróðirinn kom með skjal til undirritunar.  Mikill og torskilinn texti á flóknu lagamáli.

  "Ég get ekki kvittað undir þetta,"  kvartaði Nonni.  "Ég skil ekki helminginn af þessu.  Þetta hljómar eins og ég sé að afsala mér nælunum til ykkar."

  "Já, það er rétt,"  viðurkenndi maðurinn.  "Við þurfum að umorða textann.  Þetta er  bráðabirgðauppkast. Á morgun semjum við í sameiningu nýtt skjal og fáum lögfræðing að þínu vali til að yfirfara það.  En við skulum öll krota undir uppkastið svo þetta sé komið í ferli."

  "Ég á erfitt með að skrifa undir þetta,"  mótmælti Nonni. 

  "Kanntu ekki að skrifa nafnið þitt?"  flissaði stelpan og ýtti skjalinu að honum.  Fallegt bros hennar sló hann út af laginu.  Eins og ósjálfrátt undirritaði hann en sá um leið eftir því.  Stelpan dró blaðið snöggt til sín og hallaði hlæjandi höfði á öxl hans:  "Ég var að stríða þér!"  

  "Sofum á þessu í nótt og innsiglum samrunann með handabandi," stakk bróðirinn upp á og rétti fram hönd. 

  "Eða með knúsi," bætti stelpan við um leið og hún faðmaði Nonna þéttingsfast.   

  Morguninn eftir mættu Nonni og daman á slaginu klukkan 9.  Hún heilsaði honum með knúsi og sagði "Gaman að sjá þig!  Bróðir minn er lasinn.  Hann var með ælupest í nótt.  Við getum dólað okkur á meðan við að uppfæra viðskiptamannalistann.  Slá inn símanúmer, netföng og það allt.  Eða hvort við byrjum á að senda þinum viðskiptavinum póst um að héðan í frá sendi þeir pantanir á netfang ritfangasölunnar.  Já,  gerum það fyrst."

  Dagurinn leið hratt.  Stelpan var stríðin.  Það var mikið hlegið.  Nonni sveif um á bleiku skýi.

  Bróðirinn var frá vinnu í 2 daga.  Svo kom helgi.  Á mánudeginum mætti hann strangur á svip.  "Ég hef legið undir feldi," sagði hann.  "Þú gagnast ekki nógu vel í vinnu hér.  Þú ert ekki með aldur til að fá bílpróf.  Plan okkar gengur ekki upp."

  Þetta var reiðarslag.  Nonni reyndi að bera sig vel.  Lán í óláni var að kynnast stelpunni.  Þau gætu áfram verið í sambandi ef hann tæki tíðindunum án leiðinda.  "Hún skutlar þá lagernum til mín á eftir," lagði hann til.

  "Nei,  höldum honum hérna!"  mótmælti bróðirinn höstuglega.  "Þú afsalaðir þér honum til mín.  Ég þinglýsti skjalinu.  Þetta eru einföld viðskipti.  Ekki illa meint.  Sumir eru lúserar.  Aðrir sigurvegarar.  Þeir hæfustu lifa!"