Rolling Stone mælir með íslenskri hljómsveit

  Bandaríska tímaritið Rolling Stone ber höfuð og herðar yfir önnur tónlistartímarit.  Prentútgáfan selst í hátt í tveimur milljónum eintaka.  Hún er ráðandi í tónlistarumfjöllun vestan hafs.  Hún kemur einnig út á þýsku og frönsku á meginlandi Evrópu.  

  Netútgáfan nýtur ört vaxandi vinsælda.  Sem dæmi um ítök Rolling Stone má nefna að þegar erlendar stórstjörnur troða upp á Íslandi er iðulega vísað til þess hvar eitthvað lag eða plata er á tilteknum lista í Rolling Stone. Til að mynda á lista yfir 500 merkustu plötur rokksögunnar.

  Umfjöllun í Rolling Stone vegur þyngra en hliðstæð umfjöllun í öðrum tónlistarblöðum.  Ekki aðeins vegna útbreiðslu blaðsins heldur einnig vegna þess að vel er vandað til verka.  Aðeins það sem talið er eiga virkilega brýnt erindi við lesendur kemst í gegnum nálarauga ritstjórnar.

  Í gær var birtur listi yfir 10 merkustu nýliða á vinsældalistunum.  Vel rökstuddur og ítarlegur.  Í þessum hópi er íslensk hljómsveit,  Kaleo.  Tónlist hennar er lýst sem íslenskum þjóðlagablús,  Delta"riffum",  tregaballöðum og falsettusöng.

  Talið er líklegt að tónlistin höfði til aðdáenda Black Keys og Bon Iver.  Þess er getið að lagið "All The Pretty Girls" með Kaleo hafi verið spilað yfir 10 milljón sinnum á Spotify.  Lagið "No Good" megi heyra í kvikmyndinni Vinyl.

  Söngvarinn er borinn fyrir því að miklu skipti að hafa alist upp á Íslandi. Náin tengsl við náttúruna veiti innblástur.  Langir dimmir vetramánuðir og sumrin setji mark á tónlistina.  

  Kaleo er búin að "meika það"!

 

Plötuumsögn

 - Titill:  At The Heart Of A Selkie

 - Flytjandi:  Eivör ásamt Stórsveit Danska ríkisútvarpsins og kór

 - Einkunn: ***** (af 5)

  Eivör er að sumu leyti færeysk Björk.  Hún hefur borið hróður Færeyja og færeyskrar tónlistar víða um heim.  Er besti sendiherra Færeyja.

  Þetta þekkjum við Íslendingar flestum betur.  Eivör hefur átt fjölda laga og platna í efstu sætum íslenskra vinsældalista. Hún hefur átt lög og plötur í 1. sæti norska og danska vinsældalistans.  Hún hefur verið nefnd til margra tónlistarverðlauna á Íslandi,  í Danmörku og Færeyjum og landað þeim mörgum. Hún er vinsælasta og dáðasta erlenda poppstjarnan á Íslandi.  Fyllir jafnan alla sali.  Hvort sem er sunnan lands eða norðan þegar hún kemur fram á hljómleikum.

  Vinsældir Eivarar utan Færeyja hafa opnað dyr inn á alþjóðamarkað fyrir aðra færeyska tónlistarmenn. Líkt og vinsældir Bjarkar hafa gert fyrir íslenska tónlist. 

  2005 útsetti Stórsveit Danska ríkisútvarpsins vinsælustu lög Eivarar og gaf út á plötunni "Tröllabundin".  Á vinnslustigi þróuðust mál í þá átt að Eivör syngur í mörgum lögum plötunnar sem allt að því gestasöngvari.  Eða þannig.  Þetta er plata Stórsveitarinnar að túlka lög Eivarar.  Fín og djössuð Stórsveitarplata.

  Nú er komin út ný plata með Eivöru og Stórsveit Danska ríkisútvarpsins.  Forsendur eru aðrar.  Þetta er heilstætt nýtt verk Eivarar um selkonu.  Byggt á þjóðsögu um selkonu. Maður ástfanginn af selkonunni felur ham hennar og heldur henni fanginni á landi.  Eignast með henni börn.  Áður en yfir lýkur sleppur konan í haminn og sameinast börnum sínum á hafi úti.

  Þrátt fyrir enskan titil plötunnar eru söngtextar á færeysku.  Höfundur þeirra er Marjun Syderbö Kjelnesk. Þekkt færeyskt ljóðskáld.  Flest lögin eru Eivarar.  Útsetjarinn Peter Jensen kemur við sögu í fjórum af 11 lögum.

  25 manna Stórsveit Danska ríkisútvarpsins er aðdáunarlega hógvær í undirleik.  Meira ber á tuttugu manna kór sem setur sterkan svip á plötuna.  

  Þetta er stórbrotnasta og íburðarmesta plata Eivarar til þessa.  Hún er frekar seintekin.  Það þarf að spila hana nokkrum sinnum áður en fegurð tónlistarinnar nýtur sín til fulls. Til hjálpar eru nokkur grípandi og auðmelt lög í bland.  

  Verkið nýtur sín best þegar það er spilað í heild.  Lögin raðast þannig að þau styðja hvert annað.  

  Um frábæran söng Eivarar þarf ekki að fjölyrða.  

  Til gamans má geta þess að í gær var tilkynnt að færeysk yfirvöld heiðri Eivöru með listamannalaunum til þriggja ára.

    

  

  

    

Allt í rugli hjá Kanye West

  Það er margt einkennilegt við bandarískan rappara,  Kanye West frá Chicago.  Hann er einnig fatahönnuður og plötuútgefandi.  Lög hans og plötur seljast eins og heitar lummur. Samt er hann alltaf blankur.  Alltaf vælandi yfir peningaleysi.  Samt er hann giftur vellauðugri konu,  Kim Kardashian West.  Hún er módel og sjónvarpsstjarna.  Hún vill að hann standi á eigin fótum fjárhagslega.  Þess vegna hleypir hún honum ekki í budduna sína. Hún er þó alveg til í að fóðra.

  Kanya er nánast eina óvænta frægðarmennið sem styður Donald Trump í baráttu hans við að verða frambjóðandi republikana til embættis forseta Bandaríkja Norður-Ameríku.  Aðspurður segist Trump vera þakklátur stuðningnum. Einhverra hluta vegna gerir hann ekkert með stuðninginn.  Slær honum ekki upp í auglýsingum né á kosningasíðu sinni.

 Stuðningurinn er einungis munnlegur.  Ekki fjárhagslegur.  Þvert á móti segja illar tungur að stuðningurinn sé lymskubragð til að plata Trump til að fjárfesta í fyrirtækjum Wests (les = gauka peningum að síblönkum Kanye).

  Sjálfur ætlar Kanye að verða forseti BNA 2021.

  Við fráfall ensku poppstjörnunnar Davids Bowies hótaði Kanye að gera plötu honum til heiðurs (tribute).  Kráka öll hans vinsælustu lög.  Aðdéendur Bowies brugðust hinir verstu við.  Mótmæltu út og suður, þvers og kruss.  Sökuðu Kanye um allt það versta varðandi plötuna. Vísuðu þeir m.a. í það hvernig honum hefur tekist upp við að kráka Freddy Mercury í heiðursskini.   

  Hörðustu aðdáendur Freddys lýsa flutningi Kanyes sem misþyrmingu á Queen-slagara og grófa vanvirðingu við góðan söngvara.  Ekki skipti ég mér af því.  Hvað sem segja má um Queen þá var Freddy nokkuð góður söngvari.  Hlustið og dæmið sjálf.  

    

Kanye þrábiður Zuckerberg um peninga

Í fangelsi fyrir að spila rokk

  

  Rokktónlist hefur verið til vandræða alla tíð.  Hún varð til í Bandaríkjum Norður-Ameríku á sjötta áratug síðustu alda.  Hörundsbleikir forsprakkar - á borð við Elvis Presley og Jerry Lee Lewis - voru umsvifalaust sakaðir um að vera negrasleikjur,  siðlausir klámhundar og leikbrúður Djöfulsins.  Stórhættulegir og andfélagslegir.

 

  Á sjöunda áratugnum stóðu kristnir í suðurríkjum Bandaríkjanna - með Ku Klux Klan í fararbroddi - fyrir vinsælum og stórfenglegum brennum á plötum enskrar strákahljómsveitar, Bítlunum. Til áhersluauka var þeim hótað lífláti fyrir að spila Satans músík.  

 

  Um síðustu aldamót (eða rúmlega það) stóðu guðhræddir Vestmannaeyingar fyrir vel heppnaðri brennu á rokkplötum með Rolling Stóns,  Black Sabbath og fleirum.  Það var sitthvað djöfullegt á þeim.

 

  Baráttunni gegn djöfulgangi rokktónlistar er hvergi lokið. Tveir liðsmenn írönsku rokksveitarinnar Confess voru handteknir af byltingarvörðum landsins og varpað í fangelsi.  Þeir eru sakaðir um að spila í ólöglegri neðanjarðarhljómsveit og guðlast.  5. febrúar voru þeir leystir úr haldi gegn 4 milljón króna tryggingu.  Þeirra bíður tukthúsvist í hálft ár að lágmarki og sex ár að hámarki.  Verra er að einnig vofir yfir þeim aftaka,  þessum 21. og 23ja ára lífsglöðu guttum.  

 

  Hvað getum við gert?  Eða eigum við að gera eitthvað?  Eitt ráð er að dreifa tíðindunum sem víðast. Ég finn aðeins eitt lag með Confess á youtube. Það getur að heyra hér efst á síðunni.  Eftir því sem lagið fær meiri athygli styrkist staða drengjanna.  Ef margar útvarpsstöðvar taka það inn á "play-lista" gæti myndast öflugur þrýstingur á írönsk yfirvöld.  Það bjargaði stelpunum í Pussy Riot frá því að veslast upp í rússneskum þrælabúðum.

 

                    

Í fangelsi fyrir að spila kántrý-músík

  "Allt nema kántrý og þungarokk."  Þetta er algengt svar við spurningunni: "Á hvernig tónlist hlustar þú?"  Þegar harðar er gengið á viðmælandann kemur jafnan í ljós að hann hlustar ekki heldur á djass,  indverska raga-músík né óperur.  

  Þeir eru til sem hlusta á kántrý.  Reyndar hlusta flestir á einhver kántrý-afbrigði.  Það er frekar þannig að sumir hafa óþol gagnvart sykursætasta Nashville kántrý-poppi.  Annars er allur háttur á.

  Það er ekki alltaf tekið út með sældinni að hlusta á kántrý.  Kántrý-unnandi í Skotandi var dæmdur í fjögurra mánaða fangelsi.  Sökin var ekki meiri en sú að hann olli nágrönnum langvarandi ónæði með því að blasta kántrýi á hæsta styrk í tíma og ótíma.  Einkum fengu diskar með Dolly Parton að rúlla undir geisla.  Það fyllti mælinn.

  Kántrý-boltanum til refsiþyngingar var metið að hann barðist um á hæl og hnakka gegn handtöku.  Í atinu veittist hann með ofbeldi að einum lögreglumanni.

 Dómari féllst ekki á að meta honum til refsilækkunar skerta heyrn.  Þegar þannig stendur á brúka menn heyrnartól.  Kántrý-gaurinn gerði það ekki.  Hann taldi brýnna að breiða út kántrý-fagnaðarerindið.  

Alþjóðlegi The Clash dagurinn

  Undanfarin ár hafa útvarpsstöðvar víða um heim haldið árlegan The Clash dag.  Dagsetningar hafa verið ósamræmdar og tengdar ýmsu í sögu The Clash.  Bandaríska útvarpsstöðin KEXP hélt sig framan af við daginn 5. febrúar.  Sú dagsetning hefur einnig verið kölluð pönk-dagurinn.  

  Nú hefur náðst sátt um það að alþjóðlegi The Clash dagurinn sé 7. febrúar.  Borgarstjóri bandarísku borgarinnar Seattle hefur undirritað formlega yfirlýsingu þess efnis.  Þegar ráðamenn í Seattle tjá sig um rokktónlist þá hlusta rokkunnendur heimsins.  Seattle var og er vagga gruggsins (grunge).  Hægt er að telja upp marga tugi heimsfrægra Seattle-rokkara.  Hæst bera gruggsveitirnar Nirvana,  Pearl Jam,  Soundgarden,  Alice in Chains og Mudhoney. Líka má nefna gítargoðið Jimi Hendrix og þungarokksveitina Queenryche. Bara svo örfá af mörgum nöfnum séu tiltekin.

 

  Hvar kemur The Clash inn í dæmið?

  The Clash var önnur tveggja enskra hljómsveita sem mótuðu pönkbyltinguna 76/77.  Hin var The Sex Pistols.  Sú startaði dæminu og fékk The Clash strax þétt upp að hlið sér.  Sex Pistols sendi aðeins frá sér eina plötu,  frábæra og áhrifamikla plötu.  Síðan ekki söguna meir.  Það kom í hlut The Clash að þróa pönkbyltinguna yfir í litríka og fjölbreytta nýbylgju.  Þar á meðal kynnti The Clash pönk-reggí til sögunnar.  Það varð umsvifalaust fylgifiskur pönks.  

  The Clash varð ofurgrúppa á heimsvísu.  Seldi plötur í Bandaríkjunum í milljónaupplögum og út um allan heim. The Clash varð fyrirmynd Seattle gruggaranna.  Án The Clash hefði ekki orðið neitt grugg.  Það eru rökin fyrir því að borgarstjóri Seattle lýsi 7. febrúar alþjóðlega The Clash daginn.  

 

Jólaleikrit - hugljúft og hjartnæmt

 

 

 

 

 

 

 

 

 Á sviðinu stendur aldraður maður við risastóran skífusíma.  Hann tekur ofursmátt tól af og snýr skífunni nokkrum sinnum.  

Rödd í símanum:  Jónmundur Sighvatur Ingólfur Sigurðar- og Guðbjargarson í Stóra-Lágholti á Snæfellsnesi hér.

Gamli maðurinn:  Sæll bróðir.  Langt síðan ég hef heyrt í þér.

Rödd í símanum:  Já, næstum því klukkutími.  Hvað er í gangi?

Gamli maðurinn:  Heyrðir þú útvarpsfréttirnar í hádeginu?

Rödd í símanum:  Nei,  ég er í fréttabanni samkvæmt læknisráði; út af kvíðakastinu.  

Gamli maðurinn:  Hjón í Hollywood eru að skilja.

Rödd í símanum:  Hvaða hjón?

Gamli maðurinn:  Mér heyrðist karlinn heita Hann og konan Hún.  Hugsanlega er Hún af kínverskum ættum.  

Rödd í símanum:  Það setur að manni ónot við svona tíðindi.  Hvað verður um börnin?  

Gamli maðurinn:  Það fór framhjá mér.  Ég dottaði áður en fréttinni lauk.  Þegar ég vaknaði aftur var komið kvöld og ég búinn að týna dagatalinu mínu.  Þessu sem ég erfði um árið þegar afi var drepinn.  Hvenær eru jólin?   

Rödd í símanum:  Það er 13. janúar.  Það er ekki seinna vænna fyrir þig að halda upp á jólin.  Þú ættir að halda upp á aðfangadag strax í kvöld.

Gamli maðurinn:  Snilld.  Ég var einmitt byrjaður að hlakka til.

Rödd í símanum:  Þetta er nær lagi núna en þegar þú hélst upp á jólin í apríl. 

Gamli maðurinn:  Það hefði sloppið betur til með betri nágrönnum.  Þeir hringdu stöðugt í lögguna og kvörtuðu undan jólalögunum sem ég spilaði úti í garði.  Ég átti bara ekki betri jólalög.  

Rödd í símanum:  Ekki lög.  Þú spilaðir einungis eitt lag og það um Jólaköttinn.  Þú hefðir betur látið vera að spila það úti í garði allan sólarhringinn.  

Gamli maðurinn:  Betra er að deila en drottna.  Ég tel það ekki eftir mér að deila jólagleði með öðrum.  Hinsvegar verð ég að biðjast velvirðingar á því að þú fáir ekkert jólakort frá mér í ár.

Rödd í símanum:  Ekki fremur en áður.

Gamli maðurinn:  Það er ekki við mig að sakast.  Ég póstlagði kort til þín og fjölda pakka með jólagjöfum;  svo dýrum og glæsilegum að ég varð að taka bankalán og veðsetja hús nágrannans án hans vitneskju.  Maður blaðrar ekki um svona hluti við Pétur og Pál.  Að minnsta kosti ekki Pál.  Hann kjaftar öllu.  Meira að segja í ókunnugt fólk úti á strætóstoppustöð.  Hann hefur elt ókunnuga heim til þeirra til að kjafta frá.  

Rödd í símanum:  Hvað varð um jólapakkana?

Gamli maðurinn:  Pósturinn reið með þá yfir á í vexti.  Skyndilega sökk hann á kaf í hyl.  Síðan hefur ekkert til hans spurst.

Rödd í símanum:  En hesturinn?  Ég hef mestar áhyggjur af honum.

Gamli maðurinn:  Hann slapp án reiðtygja og pósts.  Hljóp allsnakinn í ójafnvægi yfir tvö fjöll og stoppaði ekki fyrr en uppi á þaki á 2ja hæða húsi.  Þar var bóndi að sjóða saltfisk og kartöflur.

Rödd í símanum:  Uppi á þaki?

Gamli maðurinn:  Nei,  upp á palli inn í tjaldi út í fljóti illa drukkinn inn í skógi.  Vonandi skemmti hann sér vel.  

Rödd í símanum:  Bræddi hann hamsatólg með matnum?

Gamli maðurinn:  Nei, en fékk sér grjónagraut í eftirrétt með rúsínum, kanil og rjómarönd.  Þrátt fyrir það harma ég örlög jólapakkanna til þín.  Á jólum á maður að muna eftir sínum minnsta bróðir.  Þú ert minnstur okkar bræðra.

Rödd í símanum:  Það munaði skósóla pabba að ég yrði dvergur.  En það getur átt eftir að togna úr mér.  Enginn veit sína ævi fyrr en öll er.  Né ævi sumra annarra.  

Gamli maðurinn:  Ég má ekki vera að því að masa lengur.  Jólaskrautið kallar.  Ekki hengir það síg sjálft upp.  Síst af öllu ljósaseríurnar.  

Gamli maðurinn skellir á án þess að kveðja.  Hann klórar sér ringlaður í höfðinu og segir við sjálfan sig:  Þetta er ljóta ruglið alltaf með jólin.  Það eru ekki nema tuttugu dagar síðan ég hélt upp á aðfangadag.  Og nú er hátíðin  skollin  á strax aftur.  Það tekur því ekki að rífa niður skraut á milli jóla á meðan þau hellast svona ört yfir.

Tjaldið fellur. 

Fleiri leikrit og smásögur HÉR

Belgískur rokkunnandi fjallar um íslenskt rokk

   Wim Van Hooste heitir maður.  Hann er frá Belgíu.  Hefur verið búsettur á Íslandi síðustu ár.  Hugfanginn af íslenskri rokkmúsík.  Einkum pönkaðri senunni.  Hann hefur meðal annars haldið upp á afmæli kvikmyndarinnar Rokk í Reykjavík.

  Með því að smella á HÉR má finna umfjöllun hans um íslenska rokkmúsík síðustu ára.  Mjög svo lofsamlegt og áhugavert dæmi.  

Íslensk tónlist í Alicante

Plötugagnrýni

 

 

 

 

 

 

 

  - Titill:  Örlagagaldur

 - Flytjandi:  Kalli Tomm

 - Einkunn: ****

  Það var saga til næsta bæjar þegar rokksveitin Gildran í Mosfellsbæ snéri upp tánum fyrir tveimur árum. Hljómsveitin hafði átt farsælan feril í næstum hálfan fjórða áratug. Að auki höfðu trommuleikarinn Karl Tómasson og söngvarinn Birgir Haraldsson starfað saman í vinsælum hliðarverkefnum.  Til að mynda í hljómsveitunum 66 og Gildrumezz.

  Viðbrögð Karls við nýrri stöðu voru þau að hefja sólóferil.  Nokkuð bratt.  Trommuleikari sem hafði hvorki samið lög né sungið.  Hann henti sér út í djúpu laugina.  Snarar fram út hendinni sólóplötu með frumsömdum lögum er hann syngur dável.  Söngröddin er lágstemmd,  látlaus og þægileg.   

  Athygli vekur að Kalli trommar sjálfur aðeins í einu lagi - svo ágætur trommuleikari sem hann er.  Ásmundur Jóhannsson og Ólafur Hólm Einarsson sjá um trommuleik og áslátt að öðru leyti.  Eðalfínir í sínu hlutverki eins og allir aðrir sem að plötunni koma.

  Lögin bera engin merki þess að vera byrjendaverk.  Þvert á móti.  Þau hljóma eins og samin af þaulreyndum höfundi sem leikur sér með formið og vinnur í því.  Framvinda þeirra er ekki fyrirsjáanleg við fyrstu hlustun.  En þau vinna hratt á við ítrekaða spilun.  Flott lög,  hlýleg og notaleg.  Mig grunar að þau séu samin í slagtogi við kassagítarpikk.

  Tvö lög eru eftir Jóhann Helgason.  Eitt eftir Guðmund Jónsson (Sálin).  Þeir tveir eru í fremstu röð íslenskra lagahöfunda.  Það segir mikið um ágæti plötunnar að lög þeirra stinga ekki í stúf.     

  Eins og fleira sem vekur undrun við plötuna þá er hún róleg og ljúf.  Á um margt samleið með lítt rafmögnuðum vísnasöngvum.  Hljómsveitarferill Kalla liggur, jú, í hörðu og háværu rokki. Textarnir skerpa á samleið með vísnasöng.  Þeir eru að uppistöðu til vel ort ljóð sem geta flest hæglega staðið styrk á eigin fótum.  Höfundar eru Vigdís Grímsdóttir,  Bjarki Bjarnason og Kalli sjálfur.  

  Uppröðun laga er sérdeilis vel heppnuð.  Þegar hlustað er á plötuna í heild þá styðja lögin hvert annað.  Opnunarlagið,  Gríman grætur,  er ekki poppaðasta lag plötunnar - ólíkt því sem venja er á plötum. Þess í stað er það ofur rólegt og fallegt með kontrabassa,  flottri röddun Jóa Helga,  kassagítar gítarsnillingsins Tryggva Hübners og settlegu orgelspili Ásgríms Angantýssonar. Lokaagið,  Takk fyrir það,  er ekki hefðbundin "sing-a-long" ballaða heldur stemma strípuð niður í söng Kalla og kontrabassa Þórðar Högnasonar.  Það er virkilega töff.   

  Það er ekki fyrr en í þriðja lagi,  titillaginu,  sem leikar æsast.  Rafgítar Guðmundar Jónssonar er ágengur.  Hann kallast á við ásækið Hammondorgel Jóns Ólafssonar.  Gestasöngvari er Siggi "kjötsúpa".  Hann skilar sínu glæsilega.  Þetta er sterkasta lag plötunnar.

 Fleiri góðir söngvarar leggja hönd á plóg og setja svip á plötuna.  Þar á meðal Jóhann Helgason,  Kristjana Stefánsdóttir og Einar Hólm Ólafsson.  Vert er að geta þess að plötuumbúðir eru virkilega falleg hönnun hjá Pétri Baldvinssyni.  Þetta er vel heppnuð plata í alla staði og skemmtileg.