Heilinn þroskast hægar en áður var talið

  Margt ungmennið telur sig vita allt betur en aðrir.  Eða þá að það telur sig vera kjána.  Bjána sem aldrei rætist neitt úr.  Vonlaust eintak.  Tilfellið er að ungt fólk er óþroskað.  Óttalega óþroskað.  Þess vegna fær það ekki að taka bílpróf fyrr en 17 ára í stað 13 - 14 ára (um leið og það nær niður á kúplingu og bremsu).  Af sömu ástæðu fær það ekki að ganga í hjónaband og kjósa til Alþingis fyrr en 18 ára (auðveldara að keyra bíl en vera í hjónabandi og kjósa).    

  Lengi var kenningin sú að heilinn væri ekki fullþroskaður fyrr en á 18 ára.  Nýgiftu fólki með kosningarétt er þó ekki treyst til þess að kaupa áfengi fyrr en tveimur árum síðar.  

  Nú þarf að endurskoða þetta allt saman.  Með nýjustu tækni til að skoða virkni heilans hefur komið í ljós að heilinn er ekki fullþroskaður fyrr en á fertugs aldri.  Um eða upp úr þrítugs afmælinu.  

  Þetta birtist á ýmsan hátt.  Til að mynda snarfellur glæpahneigð upp úr 25 ára aldri.  Það vekur upp spurnar um hvort ástæða sé til að hafa það til hliðsjónar í sakamálum.  Nú þegar eru börn ósakhæf að mestu.  

  Annað sem breytist á þessum aldri er að athyglisgáfa eflist sem og rökhugsun og skammtímaminni.  Jafnframt dregur úr kæruleysi, áhættusækni og hvatvísi.  Fólk hættir að taka hluti eins oft og mikið inn á sig og komast í uppnám.   

 

Stranglega bannað

  Það verður að vera agi í íslenskri hrossarækt.  Annars er hætta á losarabrag.  Mörgum er treystandi til að taka réttar ákvarðanir.  En ekki öllum.  Brögð hafa verið að því að innan um ábyrga og rétthugsandi hrossaeigendur leynist óreiðupésar.  Þeim verður að setja stól fyrir dyr áður en allt fer úr böndum.  Ill nauðsyn kallar á lög.

1.  Bannað er að gefa hesti nafn með ákveðnum greini.

2.  Bannað er að gefa hesti nafn sem fallbeygist ekki.  Mikilvægt er að nafnið taki eignarfallsendingu.

3.  Bannað er að gefa hesti erlent heiti.  Það skal vera rammíslenskt.

4.  Bannað er að gefa hesti ættarnafn.

5.  Bannað er að gefa hesti nafn sem gefur til kynna að hann sé önnur dýrategund.  Þannig má ekki gefa hesti nafn á borð við Asna, Kisa, Hrút eða Snata.

6.  Bannað er að gefa hesti nafn sem vísar til rangs litar.  Einlitur hestur má ekki heita Skjóni eða Sokki.  Grár hestur má ekki heita Jarpur.

7.  Bannað er að gefa hesti dónalegt nafn, svo sem Gamli graður.

8.  Bannað er að gefa hesti nafn sem veldur honum vanliðan og angist.

9.  Bannað er að gefa hesti nafn með óvenjulegum rithætti.  Blesi skal það vera en ekki Blezy.

10. Bannað er að kalla hest léttúðlegu gælunafni.  Um hann skal í öllum tilfellum rætt og skrifað með réttu nafni.  Hest sem heitir Sörli má ekki kalla Sölla.

  Brot á hestanafnalögum getur varðað sektum að upphæð 50 þúsund kr.  Ítrekuð brot geta kostað brottrekstur með skömm úr Alþjóðahreyfingu íslenskra hesta.  

 

Örstutt smásaga um vísitölufjölskylduna

  Það er sunnudagskvöld.  Fjölskyldan situr inni í stofu.  Hver með sinn snjallsíma:  Mamma, pabbi, 12 ára sonur og 14 ára dóttir.  Enginn hefur sagt orð allan daginn.  Skyndilega rýfur mamman þögnina og segir:  "Mér finnst eins og ég sé að gleyma einhverju.  Ég veit ekki hverju."   Hún fær engin viðbrögð. Tveimur klukkutímum síðar endurtekur hún þetta.  Dóttirin svarar:  "Við höfum ekkert borðað í dag."  

  Mamman:  "Er það?"  Sonurinn bætir við:  "Við borðuðum ekkert í gær heldur."

  Mamman:  "Er það rétt?  Borðuðum við kannski ekki á föstudaginn?  Þið fenguð þó áreiðanlega að borða í skólanum á föstudaginn."  

  Sonurinn:  "Já, ég fékk mat í skólanum á föstudaginn.  Síðan hef ég ekkert borðað."

  Mamman:  "Við höfum gleymt að borða þessa helgi.  Við verðum að gera eitthvað í því."

  Pabbinn:  "Þetta er ekkert mál.  Þið krakkarnir fáið mat í skólanum á morgun.  Við mamma ykkar fáum okkur heita pylsu með öllu í Costco á morgun.  Hún kostar bara 299 krónur þar."

  Mamman:  "Þetta er í fjórða sinn í þessum mánuði sem við gleymum að borða yfir heila helgi.  Við gleymum okkur alltof mikið í snjallsímanum.  Við verðum að endurskoða þetta.  Þetta gengur ekki svona."

  Pabbinn:  "Ertu eitthvað verri kona?  Við spörum hellings matarkostnað þessar helgar.  Nær væri að nota peninginn sem sparast til að kaupa ennþá betri snjallsíma.  Við erum hvort sem er ömurlegir kokkar og uppvaskið fer alltaf í eitthvað rugl. Manstu þegar ég skrúbbaði í ógáti með uppþvottasápu óniðursneitt hálft heilkornabrauð?  Eða þegar mér skrikaði fótur og ég datt ofan í vaskinn og braut allt leirtauið?  Svo var ég allt í einu farinn að þerra diskana með skyrtuhorninu mínu."

  Mamman:  "Já, þú meinar það.  Ég er alveg til í að fá nýjan snjallsíma."  

  Börnin í kór:  "Ég líka!" 

.

  

Sea Shepherd-liðar gripnir í Færeyjum

  Færeyska lögreglan brá við skjótt er á vegi hennar urðu Sea Shepherd-liðar.  Það gerðist þannig að aftan á stórum jeppabíl sást í límmiða með merki bandarísku hryðjuverkasamtakanna.  Lögreglan skellti blikkljósum og sírenu á bílinn og bjóst til að handtaka liðið.  Í bílnum reyndust vera öldruð hjón.  Reyndar var ekki sannreynt að þau væru hjón.  Enda aukaatriði.  Þeim var nokkuð brugðið.

  Lögreglan upplýsti gamla fólkið um nýleg og ströng færeysk lög.  Þau voru sett til að þrengja að möguleikum hryðjuverkasamtakanna á að hafa sig í frammi í Færeyjum.  Þar á meðal er ákvæði um að til að vera með einhverja starfsemi í Færeyjum þurfi að framvísa færeysku atvinnuleyfi.  Þetta nær yfir mótmælastöður,  blaðamannafundi,  afskipti af hvalveiðum og allskonar.

  Jafnframt hefur lögreglan heimild til að neita um heimsókn til Færeyja öllum sem hafa brotið af sér í Færeyjum.  Hvergi í heiminum hafa hryðjuverkasamtökin verið tækluð jafn röggsamlega og í Færeyjum.  

  Gamla fólkið svaraði því til að það væri algjörlega óvirkir félagar í SS.  Það kæmi ekki til greina af þess hálfu að skipta sér af neinu í Færeyjum.  Ferðinni væri heitið til Íslands.  Það væri einungis í smá útsýnisrúnti um Færeyjarnar á meðan beðið væri eftir því að Norræna héldi til Íslands.

    

Dónaskapur

  Ef fuglar kynnu sig og væru "dannaðir" þá myndu þeir grjóthalda goggi til klukkan sjö eða átta að morgni.  Því er ekki að heilsa.  Þessir skrattakollar byrja að góla og kvaka af ákafa um - eða jafnvel fyrir - klukkan sex.  Engin tillitssemi gagnvart vinnandi fólki.  Sveittan!

 

Tæmdi úr kampavínsglösum í flösku

  Rússneskur maður sat grandalaus í flugvél á leið til Dubai.  Farþegar keyptu sér kampavín í glösum.  Eins og gengur.  Það er hressandi að súpa á kældu freyðandi kampavíni í hitamollu á langri flugleið.  Þegar flugþjónar síðar söfnuðu saman rusli var eitthvað um að kampavínsglösin hefðu ekki verið tæmd í botn.  

  Rússanum til nokkurrar undrunar sá hann flugþjón aftast í vélinni hella leifunum úr glösunum í kampavínsflöskur.  Það er til fyrirmyndar.  Sóun á mat og drykk er böl.

  

 

Svölustu hljómsveitamyndirnar?

  Tískan er harður húsbóndi.  Það sem á einum tímapunkti þykir töff og svalast getur síðar þótt hallærislegast af öllu og sprenghlægilegt.  Hljómsveitir eru sérlega viðkvæmar fyrir tískusveiflum.  Þær vilja að tónlist sín falli í kramið og sé í takt við tíðarandann.  Þeim hættir til að undirstrika það með því að ganga langt í nýjustu tísku hvað varðar hárgreiðslu og klæðaburð.

  Skoðum nokkur dæmi:

  Á efstu myndinni eru unglingsrokkarar undir sterkum áhrifum frá ABBA.  Eflaust voru þessar aðskornu glansbuxur flottar á sviði á sínum tíma.  

  Á næstu mynd eru sænsku stuðboltarnir í Nils-Eriks.  Snyrtimennskan í fyrirrúmi en samt "wild".

  Þriðja myndin sýnir gott dæmi af glysrokkurum (glam) fyrri hluta áttunda áratugarins.  Máluð andlit, skærlitað hár, æpandi kæðnaður.  David Bowie fór nokkuð vel með sína útfærslu á dæminu.  T. Rex og Sweet kannski ekki eins vel.  Hugsanlega slapp Slade fyrir horn.  En alls ekki barnaníðingurinn Gary Glitter.  Né heldur glysrokkararnir hér fyrir neðan.

  Á níunda áratugarins geisaði tískufyrirbærið "hair metal". Blásið hár var málið.  Ýmist litað ljóst eða með strípum.  Ég ætla að guttarnir á næst neðstu myndinni séu ekki stoltir af þessu í dag.  Ég er sannfærður um að þeir séu búnir að skipta um hárgreiðslu.

  Neðsta myndin er af Jesú-lofandi kventríói í Norður-Karólínu í Bandaríkjunum.  Á fyrri hluta sjöunda áratugarins voru svona heysátur í tísku.  Hár kvenna túberað í hæstu hæðir.  Mér skilst að þetta sé ennþá málið í kirkjum í Norður-Karólínu.       

   

Þú getur lengt æviskeiðið um fimm ár

  Skemmtileg tilviljun.  Ég var að passa yndislegu barnabörnin.  Í hamingjuvímunni á eftir rakst ég á grein í tímaritinu Evolution and Human Behaviour.  Í henni greinir frá yfirgripsmikilli rannsókn sem var unnin af fimm háskólum í Þýskalandi, Sviss og Ástralíu.  Úrtakið var 500 manns á aldrinum frá 70 og upp úr.  

  Niðurstöður rannsóknarinnar leiddi í ljós að fólk sem passar barnabörn lifir að meðaltali fimm árum lengur en aðrir.  Talið er að boðefnið oxytocin hafi eitthvað með þetta að gera.  Það er kallað væntumþykju-hormónið.  Heilinn framleiðir aukaskammt af því þegar litið er eftir barnabörnunum.

  Eins er talið að pössunin þýði mikilvægi þess að gamalt fólk hafi eitthvað fyrir stafni.  Finni til ábyrgðar, geri áætlanir, skipuleggi sig og eigi glaðar stundir.

  Svona er einfalt og ánægjulegt að lengja lífið um fimm ár.  Þetta er enn ein ástæðan fyrir því að virkja vistmenn elliheimila til barnagæslu.  

   

Eric Clapton sigurvegari á Íslandi

 

 

 

 

 

 

 

  Breska poppstjarnan Eric Clapton hefur sótt Ísland heim á hverju ári út þessa öld.  Hér fær hann að vera í friði.  Lítið er um að fólk sé að áreita hann með ósk um eiginhandaráritun, ljósmyndun eða gítarnögl.  Það er til fyrirmyndar.  Verra er að hann áreitir lax á Íslandi.  Skemmtir sér við að meiða þá.  

  Einhverra hluta vegna hefur farið hljótt að Clapton lagði leið sína til Íslands nokkru áður en hann hóf að djöflast í íslenskum laxi.  Um miðjan níunda áratug birtist hann í hljómplötuversluninni Grammi á Laugarvegi.  Þar spurði hann eftir íslenskum blúsplötum.  Á þeim tíma voru engar slíkar til.  Honum var þess í stað bent á að blúshljómsveitin Tregabandið væri með hljómleika um helgina.  Hann mætti.  Tók síðan gítarleikarann Guðmund Pétursson tali.  Eða einfaldlega bað um símanúmer hans.  Engum sögum fer af því að hann hafi síðar haft samband við Guðmund.  

  Clapton er duglegur við að mæra Ísland og Íslendinga í viðtölum og í ævisögu sinni.  

  Ég rakst á grein um kappann í tímaritinu Mens Journal.  Þar segir í fyrirsögn að hann hafi veitt stærsta laxinn á Íslandi.  28 punda kvikindi,  42,5 tommu langt.  Það hafi tekið hálfan þriðja klukkutíma að landa því og hálfs kílómetra rölt.  Eftir að hafa mælt, vigtað og ljósmyndað var særðu dýrinu hent eins og ómerkilegu rusli út í Vatnsdalsá.  

   

Ástæðan fyrir skökku brosi

  Stundum er haft á orði að hinn eða þessi hafi brosað út í annað (munnvikið).  Eða glott út í annað.  Leikarinn Bessi heitinn Bjarnason kunni þá list að brosa (og hlæja) með annarri hlið andlitsins en vera grafalvarlegur á hinni hliðinni.  Þá fór það eftir því hvoru megin fólk stóð við hann hvernig það meðtók orð hans;  hvort hann væri að grínast eða tala í alvöru.    

  Ýmsir tónlistarmenn eru þekktir af því að brosa út í annað.  Til að mynda Bítillinn George heitinn Harrison,  Sid heitinn Vicious og Billy Idol.  

  Fram til þessa var lífseig kenning um að skakkt bros væri afleiðing lítillar fæðingarþyngdar,  svo sem vegna fyrirburafæðingar.

  Nú hefur bandarísk rannsókn kollvarpað þessu og komist að annarri niðurstöðu.  Hún byggir á margra ára skoðun á hátt í 7000 manns.  Í ljós kom að skakkt bros er afleiðing langvarandi streitu og taugaálags fyrstu æviárin.  Einkum eru það fyrstu 3 árin sem móta þannig tannstöðu og vöðvahreyfingar andlitsins að útkoman verður skakkt bros.

  Annað mál er hvað veldur ungum börnum svona mikilli streitu?  Heimilisátök?  Öskur og rifrildi?  Óreglulegir svefn- og matartímar?  Diskómúsík?