Peningar leysa vandamál og skapa önnur

          Allir hafa velt fyrir sér þeim möguleika að vinna álitlega upphæð í lottói eða öðru happdrætti.  Þess vegna kaupa flestir af og til lottómiða eða aðra happdrættismiða.  Upphæðir sem Íslendingar vinna á þennan hátt eru innan skynsamlegra marka.  14 - 20 milljónir kr.  Í mesta lagi 70 - 80 milljónir.  Þetta eru ekki upphæðir sem rugla neinn í ríminu.  En notaleg búbót sem kallar á að vinningshafinn geri sér dagamun. 

  Fyrir nokkrum árum las ég samantekt í bresku dagblaði yfir þá sem höfðu unnið hæstu upphæðir í þarlendu lottói.  Milljarða.  Það var dapurleg lesning um hjónaskilnaði,  málaferli,  fjölskylduerjur,  eiturlyfjaneyslu,  klessukeyrða sportbíla og önnur leiðindi. 

   Fyrir nokkrum dögum rakst ég á nýtt viðtal við einn af þessum "óheppnu" vinningshöfum.  Hann heitir Mark og vann 2,2 milljarða ísl. kr.  fyrir tveimur áratugum.  Hann segir vinninginn hafa laðað fram það versta í fari fólks;  gremju, öfund, græðgi, illgirni.  Ef hann fer á barinn er ætlast til þess að hann splæsi á alla.  Þegar hann gerir það er hann sakaður um að hreykja sér.  Ef hann gerir það ekki er hann kallaður nirfill.  

  Mark segir að vissulega geti peningar leyst tiltekin vandamál.  En þeim fylgi ótal önnur vandamál sem hann sá ekki fyrir.  Í dag umgengst hann nánast enga af þeim sem hann var í bestu sambandi við fyrir lottóvinninginn.  Þar á meðal hefur samband hans við dætur,  stjúpmóður og aðra ættingja rofnað vegna illinda.  Hann er fjórgiftur og kennir barnsmæðrum sínum um að hafa snúið dætrum hans gegn honum.

  Tilætlunarsemi og frekja var slík fyrst eftir vinninginn að ólíklegasta fólk bað hann um að kaupa handa sér bíla og hús.  Eða kaupa af þeim hús á uppsprengdu verði.  Hann gerði það í fjórum tilfellum og hlaut engar þakkir fyrir.  Þess í stað var hann sakaður um flottræfilshátt.  Fólkið sem hann taldi sig vera að gera greiða talar ekki við hann í dag.   

  Mark hefur staðið í svo mörgum málaferlum að hann grínast með að þægilegast yrði að fá fasta aðstöðu í einkaherbergi merktu sér í dómshúsinu.  Hann er kominn á sextugsaldur,  er ennþá vel settur fjárhagslega,  en þjáist af þunglyndi og sækir tíma hjá sálfræðingi til að komast í gegnum daginn.  

  Í greininni er sagt frá öðrum vinningshöfum,  tvennum hjónum sem bæði skildu í kjölfar vinningsins eftir langt og farsælt hjónaband.  Hér er Mark með fyrstu konu sinni á meðan allt lék í lyndi.                 

Klinkið varð að 14 milljónum

Athugasemdir

[Börkur Hrólfsson, 6.2.2014 kl. 06:32]

Það sannast hið fornkveðna: Margur verður af aurum api.

[Stefán (IP-tala skráð) 6.2.2014 kl. 11:20]

Rétt Börkur, það sannast bara á útrásarvíkingapakkinu sem er endalaust fyrir dómstólum hér núna, en er bara miklu ljótari og verra en apar.

[Halla Kristjánsdóttir (IP-tala skráð) 6.2.2014 kl. 21:31]

Sæll Jens.

Ég heyrði fyrir einhverju síðan af rannsókn þar sem borin var saman líðan þeirra sem vinna í lottói og líðan þeirra sem lenda í alvarlegu slysi ári eftir atburðinn. Niðurstaðan var sú að ári seinna var hópurinn sem lenti í slysinu hamingjusamari þótt ótrúlegt sé. Ástæðan sem var gefin var sú að þeir sem lentu í slysi fengu stuðning sinna nánusta, ást og umhyggju. Þeir sem unnu í lottó upplifðu að fólk væri í samskiptum við þá til að græða, urðu smám saman tortryggnari út í sína nánustu og einangruðust félagslega.

[Theódór Gunnarsson, 6.2.2014 kl. 21:56]

Ég hef einmitt oft velt þessu fyrir mér. Þ.e.a.s. auðvitað því hvernig það væri að vita ekki aura sinna tal, og svo þessum félagslega þætti. Þess vegna er ég búinn að gera upp við mig að ef ég lenti nú í þeim hremmingum að verða allt í einu milljarðamæringur, þá væri örugglega best að halda því leyndu og reyna að lifa sæmilega eðlilegu lífi. Ég held að það sé nánast óhjákvæmilegt að maður myndi einangrast frá öllu venjulegu fólki.

[Jens Guð, 6.2.2014 kl. 23:47]

  Börkur,  dæmin ótalmörg sanna það.  Í þessu dæmi með lottóið virðist líka sem þeir sem umgangast einstaklinginn með aurana verða umsvifalaust apa. 

[Jens Guð, 6.2.2014 kl. 23:49]

  Stefán,  það er eiginlega móðgun við apa að kenna útrásarkrimmana við apa. 

[Jens Guð, 7.2.2014 kl. 00:01]

  Halla,  mig rámar í að hafa lesið um rannsóknina sem þú vitnar til.  Ég kannast líka við íslenskt dæmi þar sem lottóvinningur varð vandamál þegar upp var staðið.  Vinningurinn var frekar hár en ekkert risadæmi.  Vinningshafarnir,  miðaldara hjón,  notuðu vinningsupphæðina til að flytja úr blokkaríbúð í stórt einbýlishús.  Þau skiptu jafnframt út gamla Skodanum sínum fyrir veglegan fjallajeppa.  Þá voru vinningspeningarnir farnir.  Eftir sátu hjónin í stóra einbýlishúsinu með margfaldan rekstrarkostnaði í samanburði við blokkaríbúðina (fasteignagjöld, rafmagn, hiti, viðhald, umhirða garðs...) og fjallajeppann (bensínhák,  hærri tryggingar,  dýrari dekk...).  Síðast þegar ég frétti (fyrir nokkrum árum) var haft eftir vinningshöfunum að þeir/þau hjónin hafi aldrei verið eins illa sett fjárhagslega og eftir vinningsævintýrið.

[Jens Guð, 7.2.2014 kl. 00:14]

  Theódór,  hérlendis njóta vinningshafar Lottós þeirra forréttinda að geta valið nafnleynd.  Víða erlendis er það ekki í boði.  Þar er opinberun á nafni vinningshafa skilgreind sem hluti af markaðssetningu á lottódæminu. 

  Við höfum líka ótal dæmi af öðru fólki sem hefur óvænt orðið auðmenn sem poppstjörnur eða fótboltastjörnur.  Oft eru það dæmi um fólk sem geggjast.  Dæmi:  Michael Jackson,  Britney Spears...  Núna síðast bandaríski leikarinn sem varð heróíni að bráð.  Svo og allar poppstjörnurnar sem kenndar eru við 27 ára aldursmúrinn (Jimi Hendrix,  Janis Joplin,  Jim Morrison,  Brian Jones,  Kurt Cobain...).  

[Jens Guð, 7.2.2014 kl. 00:28]

  Mér er minnisstætt gamalt viðtal við Ringo Starr,  trommara Bítlanna.  Hann fagnaði því að hafa orðið ofurstjarna í hljómsveit en ekki sem sólóisti.  Geggjunin í kringum ofurvinsældir Bítlanna var slík að allir liðsmenn Bítlanna áttu erfitt með að höndla æðið.  Framkoma allra við þá var eins og um guðlegar verur væri að ræða.  Á hljómleikaferðum fékk hver um sig úthlutað risa hótelsvítum með tilheyrandi lúxus.  Til að halda sönsum söfnuðust fjórmenningarnir saman í eina hótelsvítu,  bulluðu og sprelluðu þar.  John eða George tóku kannski ofsabræðikast.  Þeir rifust við Paul eða hvorn annan.  Ringó henti gaman að öllu saman.  Svo sofnuðu þeir allir sem bestu vinir í einni svítunni en hinar þrjár stóðu auðar.