Gátan leyst um það hver samdi eitt frægasta Bítlalagið

  Hátt á þriðja hundrað lög hafa komið út á plötu með Bítlunum.  Það eru góð afköst.  Hljómsveitin starfaði á plötuútgáfumarkaði aðeins í 6 ár.  Uppistaðan af lögunum voru skráð á höfundana John Lennon og Paul McCartney. Framan af sömdu þeir flest lög í sameiningu.  Þegar á leið varð algengara að þeir semdu lögin sitt í hvoru lagi.

 Eftir upplausn Bítlanna 1969 var endi bundinn á samstarfið.  Paul lenti í hatrömmu stríði við hina Bítlana vegna uppgjörs á fjármálum.  Allir Bítla hófu sólóferil.

  Í blaðaviðtölum næstu ár voru John og Paul iðulega spurðir að því hver hefði samið hvað í hinu og þessu laginu.  Þeir voru algjörlega sammála um allt þar um að undanskildum tveimur lögum.  Merkilegt hvað þeir voru smmála í ljósi þess að hljómsveitin gekk í gegnum tímabil þar sem liðsmenn voru hálfir út úr heimi í dópþoku.  

  Lögin tvö sem þá greindi á um eru "In My Life" og "Eleanor Rigby".  Hið fyrrnefnda hefur iðulega sigrað í kosningu um besta dægurlag allra tíma.  Þess vegna skiptir þetta miklu máli.  Og þó.  Lennon og McCartney litu alltaf á sig á sjöunda áratugnum sem teymi.  Afrek annars var sjálfkrafa einnig afrek hins.

  Paul heldur því fram að hann hafi samið lagið "In My Life" en John textann.  Paul segist hafa samið lagið undir áhrifum frá lagi eftir Smokey Robinson.  John hélt því fram að hann hafi samið bæði lag og texta með smávægilegum ábendingum frá Paul.  Sterk vísbending um höfund lagsins er að John er forsöngvari þess.    

  Breskur stærðfræðiprófessor,  Jason Brown,  hefur rannsakað málið í 10 ár.  Fleiri hafa lagt honum lið við að greina og skrásetja höfundarsérkenni Johns og Pauls í 149 lögum.  Niðurstaðan er ótvíræð:  John samdi "In My Life" að uppistöðu til.  Bæði lag og texta.  Reyndar var aldrei ágreiningur um að textinn væri Lennons.  Þar fyrir utan hefði það verið á skjön við önnur vinnubrögð að texti og lag væru ekki samin samtímis.  Að vísu var texti stundum endursaminn eftirá.  Stundum var texti eftir Paul umskrifaður lítillega af John.  Aldrei samt neitt umfram vinsamlegar ábendingar.  Þó að John væri miklu betra ljóðskáld þá var Paul fínn textahöfundur líka.  John studdi hann alltaf sem textahöfund - og reyndar á öllum sviðum - og hvatti til dáða.  Paul hafði gott sjálfstraust vitandi að ef eitt besta ljóskáld rokksins,  John Lennon,  væri sátt við texta hans þá væri textinn í góðu lagi.   

  Niðurstaða Jasons Browns er ekki óvænt fyrir okkur Bítlanörda.  Ég ætla að flestir sem hlusta mikið á Bítlana hafi skynjað að um ekta Lennon-lag sé að ræða.  1989 kom út í Bandaríkjunum afar vönduð heimildarbók um Bítlalög,  "Beatlesongs".  Hún er almennt talin vera ein besta heimild um hver er hvað og hvers er hvurs í hverju einstaka Bítlalagi.  Reyndar hafa komið upp dæmi sem sýna að hún er ekki algjörlega óskeikul.  Í bókinni er höfundarhlutur Johns og Pauls í laginu skilgreindur 65% / 35%.  Miðað við að texti Lennons sé allt að 50% af dæminu þá er hlutur hans í lagi vanmetinn.  Réttari hlutur ætti að vera nær 90/10%.  Nema ef Paul á meira í textanum en halda má.  Sem er ólíklegt.   Textinn er afar Lennon-legur. 

  Þessu er öfugt farið með "Eleanor Rigby".  Enga tíu ára rannsókn þarf til að finna út að það sé höfundarverk Pauls.  Í laginu er ekkert sem ber höfundareinkenni Johns - ef frá er talin textalínan "Ah,  look at all the lonely people."  Í dag er vitað að sú lagína var samin af George Harrison.  Hans er þó ekki getið í höfundarskráningu lagsins.  Sem er ósanngjarnt.  Þessi laglína vegur þungt í heildarmynd lagsins.  Texti línunnar er blús-legur að hætti Johns.  Þó má vera að George hafi ort hana líka.  Nema að hann hafi aðeins lagt til laglínubrotið og þess vegna ekki verið skráður meðhöfundur Lennon-McCartney?

 

 

      

 

Athugasemdir

[Sigurður I B Guðmundsson, 19.8.2018 kl. 18:04]

 Vá, tók það 10 ár að fatta þetta? Var hann á launum hjá hinu opinbera!!!!

[Stefán (IP-tala skráð) 19.8.2018 kl. 18:09]

Vegna þess að The Beatles eru áhrifamesta, besta og stærsta hljómsveit sögunnar, verða tónsmíðar þeirra endalaust krufnar til mergjar.  

[Jens Guð, 21.8.2018 kl. 20:18]

Sigurður I B,  af því að kauði er prófessor má ætla að vinnustaður hans sé háskóli.  Ég veit ekki hvort að breskir háskólar séu almennt ríkisreknir eða einhverjir einkareknir.  Svona menn kasta ekki til höndunum þegar þeir rannsaka hluti.  Niðurstaðan verður að vera staðreynd;  vísindalega skotheld.  Ég efast um að kauði og þeir þrír aðrir fræðimenn sem aðstoðuðu hann hafi unnið rannsóknina í fullu starfi í öll þessi 10 ár.  Eflaust hafa þeir í leiðinni hannað einhver tónlistarforrit og kannski stærðfræðiformúlur til að mæla höfundareinkenni. 

[Jens Guð, 21.8.2018 kl. 20:20]

Stefán,  svo sannarlega.