99 ára klippir 92ja ára

  Frá því snemma á síðustu öld hefur Færeyingurinn Poul Olsen klippt hárið á vini sínum,  Andrew Thomsen.  Þeir bregða ekki út af vananum þrátt fyrir að Poul sé 99 ára.  Enda engin ástæða til.  Þrátt fyrir háan aldur hefur hann ekki (ennþá) klippt í eyra á vini sínum.  Hinsvegar fór ég eitt sinn sem oftar í klippingu hjá ungum hárskera.  Sá var við skál.  Kannski þess vegna náði hann á furðulegan hátt að blóðga annað augnlokið á mér.

  Poul og Andrew eru tengdir fjölskylduböndum.  Poul er föðurbróðir eiginkonu Andrews.  Poul er ekki hárskeri heldur smiður.  Jafnframt er hann höfundur hnífsins sem er notaður við að slátra marsvínum.  

  Eins gott að Poul sé hrekklaus.  Öfugt við mig sem ungan mann.  Þá lét afi minn mig ætíð klippa sig.  Ég lét hann safna skotti í hnakka.  Hann vissi aldrei af því.  En skottið vakti undrun margra.

 

Stórskemmtileg íslensk kvikmynd - umsögn

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 - Titill:  Undir trénu

 - Handrit:  Huldar Breiðfjörð og Hafsteinn Gunnar Sigurðsson

 - Leikstjóri:  Hafsteinn Gunnar Sigurðsson

 - Leikarar:  Edda Björgvinsdóttir,  Sigurður Sigurjónsson,  Steindi Jr.,  Þorsteinn Bachman, Selma Björnsdóttir og Lára Jóhanna Jónsdóttir

 - Tegund:  Drama/harmleikur/grín

 - Einkunn: **** (af 5) 

  Sumar kvikmyndir eru þannig að eftir því sem áhorfandinn veit meira um þær fyrirfram þeim mun ánægjulegra er áhorf.  Aðrar kvikmyndir eru þannig að áhorfandinn má ekki vita fyrirfram neitt um framvindu né tilteknar senur.  Hámarks upplifun næst með því að myndin komi stöðugt á óvart.

  Undir trénu fellur undir síðarnefndu lýsinguna.  Ég hvet eindregið þá sem sjá myndina að þegja um hana - ef frá er talið að mæla með henni.

  Óhætt er að upplýsa örfáa punkta.  Myndin segir tvær sögur.  Önnur er af ungu pari sem stendur í skilnaðarbasli.  Hin er af foreldrum unga mannsins.  Þeir eiga í nágrannadeilum vegna trés í garðinum.  Það er orðið of stórt.  Varnar sólargeislum leið að garði nágranna.

  Sögurnar tvær fléttast lipurlega saman.  Framvinda beggja styrkir hina.  Pakkinn er 2 fyrir 1; að fylgjast með tveimur spennandi og viðburðaríkum sögum á sama tíma.  

  Tilfinngaróf áhorfandans sveiflast hratt til og frá.  Allar lykilpersónur vekja samúð.  Það er sjaldgæft í kvikmynd sem byggir á harðvítugum átökum.  Svo ekki sé minnst á átökum á tveimur vígstöðvum.  Hefðbundna uppskriftin er átök á milli góðs og ills.  Hér er dramatíkin af og til óvænt brotin upp með vel heppnuðu skopi.

  Miklu skiptir úrval margra bestu leikara landsins.  Túlkun þeirra er frábær og hefur mikið að segja um útkomuna.  Edda Björgvins toppar sig.  Hefur hún þó allan leikferil verið í hæstu hæðum.  

  Steindi Jr. er í burðarhlutverki;  gaurinn að skilja og sonur hjóna í nágrannaerjum.  Hann - amatör/leikmaður - er settur í rosalega bratta stöðu/áskorun að leika á móti bestu leikurum Íslands.  Hann veldur hlutverkinu.  Það hjálpar að hans "karakter" er þekktur sem galgopi í göslaragangi.    

  Tónlist Daníels Bjarnasonar er áhrifarík.  Iðulega dimm og drungaleg.  Boðar eitthvað ógnvænlegt.  Karlakór setur svip á tónlistina.  Gegnir einnig því hlutverki að túlka tilfinningasveiflur persónunnar sem Siggi Sigurjóns leikur.  Virkilega vel heppnað. Tónlistin á stóran þátt í því hvað þetta er góð kvikmynd.  

  Eins og algengt er með íslenskar myndir þá er nafnið ekki lokkandi.  Það gefur ekkert forvitnilegt til kynna.   

  Ég mæli eindregið með Undir trénu sem virkilega góðri kvöldskemmtun í kvikmyndarhúsi.  Þó ekki fyrir viðkvæma.

 

        

Stranglega bannað

  Það verður að vera agi í íslenskri hrossarækt.  Annars er hætta á losarabrag.  Mörgum er treystandi til að taka réttar ákvarðanir.  En ekki öllum.  Brögð hafa verið að því að innan um ábyrga og rétthugsandi hrossaeigendur leynist óreiðupésar.  Þeim verður að setja stól fyrir dyr áður en allt fer úr böndum.  Ill nauðsyn kallar á lög.

1.  Bannað er að gefa hesti nafn með ákveðnum greini.

2.  Bannað er að gefa hesti nafn sem fallbeygist ekki.  Mikilvægt er að nafnið taki eignarfallsendingu.

3.  Bannað er að gefa hesti erlent heiti.  Það skal vera rammíslenskt.

4.  Bannað er að gefa hesti ættarnafn.

5.  Bannað er að gefa hesti nafn sem gefur til kynna að hann sé önnur dýrategund.  Þannig má ekki gefa hesti nafn á borð við Asna, Kisa, Hrút eða Snata.

6.  Bannað er að gefa hesti nafn sem vísar til rangs litar.  Einlitur hestur má ekki heita Skjóni eða Sokki.  Grár hestur má ekki heita Jarpur.

7.  Bannað er að gefa hesti dónalegt nafn, svo sem Gamli graður.

8.  Bannað er að gefa hesti nafn sem veldur honum vanliðan og angist.

9.  Bannað er að gefa hesti nafn með óvenjulegum rithætti.  Blesi skal það vera en ekki Blezy.

10. Bannað er að kalla hest léttúðlegu gælunafni.  Um hann skal í öllum tilfellum rætt og skrifað með réttu nafni.  Hest sem heitir Sörli má ekki kalla Sölla.

  Brot á hestanafnalögum getur varðað sektum að upphæð 50 þúsund kr.  Ítrekuð brot geta kostað brottrekstur með skömm úr Alþjóðahreyfingu íslenskra hesta.  

 

Örstutt smásaga um vísitölufjölskylduna

  Það er sunnudagskvöld.  Fjölskyldan situr inni í stofu.  Hver með sinn snjallsíma:  Mamma, pabbi, 12 ára sonur og 14 ára dóttir.  Enginn hefur sagt orð allan daginn.  Skyndilega rýfur mamman þögnina og segir:  "Mér finnst eins og ég sé að gleyma einhverju.  Ég veit ekki hverju."   Hún fær engin viðbrögð. Tveimur klukkutímum síðar endurtekur hún þetta.  Dóttirin svarar:  "Við höfum ekkert borðað í dag."  

  Mamman:  "Er það?"  Sonurinn bætir við:  "Við borðuðum ekkert í gær heldur."

  Mamman:  "Er það rétt?  Borðuðum við kannski ekki á föstudaginn?  Þið fenguð þó áreiðanlega að borða í skólanum á föstudaginn."  

  Sonurinn:  "Já, ég fékk mat í skólanum á föstudaginn.  Síðan hef ég ekkert borðað."

  Mamman:  "Við höfum gleymt að borða þessa helgi.  Við verðum að gera eitthvað í því."

  Pabbinn:  "Þetta er ekkert mál.  Þið krakkarnir fáið mat í skólanum á morgun.  Við mamma ykkar fáum okkur heita pylsu með öllu í Costco á morgun.  Hún kostar bara 299 krónur þar."

  Mamman:  "Þetta er í fjórða sinn í þessum mánuði sem við gleymum að borða yfir heila helgi.  Við gleymum okkur alltof mikið í snjallsímanum.  Við verðum að endurskoða þetta.  Þetta gengur ekki svona."

  Pabbinn:  "Ertu eitthvað verri kona?  Við spörum hellings matarkostnað þessar helgar.  Nær væri að nota peninginn sem sparast til að kaupa ennþá betri snjallsíma.  Við erum hvort sem er ömurlegir kokkar og uppvaskið fer alltaf í eitthvað rugl. Manstu þegar ég skrúbbaði í ógáti með uppþvottasápu óniðursneitt hálft heilkornabrauð?  Eða þegar mér skrikaði fótur og ég datt ofan í vaskinn og braut allt leirtauið?  Svo var ég allt í einu farinn að þerra diskana með skyrtuhorninu mínu."

  Mamman:  "Já, þú meinar það.  Ég er alveg til í að fá nýjan snjallsíma."  

  Börnin í kór:  "Ég líka!" 

.

  

Lögreglan ringluð

  Í Færeyjum læsa fæstir húsum sínum.  Skiptir ekki máli hvort að íbúar eru heima eða að heiman.  Jafnvel ekki þó að þeir séu langdvölum erlendis.  Til dæmis í sumarfríi á Spáni eða í Portúgal.  

  Engar dyrabjöllur eða hurðabankara er að finna við útidyr í Færeyjum.  Gestir ganga óhikað inn í hús án þess að banka.  Þeir leita uppi heimafólk.  Ef enginn er heima þykir sjálfsagt að gestur kominn langt að kíki í ísskápinn og fái sér hressingu.  Það á ekki við um næstu nágranna.  

  Fyrst þegar við Íslendingar látum reyna á þetta í Færeyjum þá finnst okkur það óþægilega ruddalegt.  Svo venst það ljómandi fljótt og vel.

  Eitt sinn hitti ég úti í Færeyjum íslenskan myndlistamann.  Þetta var hans fyrsta ferð til eyjanna.  Ég vildi sýna honum flotta færeyska myndlistasýningu.  Þetta var um helgi og utan opnunartíma sýningarinnar.  Ekkert mál.  Ég fór með kauða heim til mannsins sem rak galleríið.  Gekk að venju inn án þess að banka.  Landa mínum var brugðið og neitaði að vaða óboðinn inn í hús.  Ég fann húsráðanda uppi á efri hæð.  Sagði honum frá gestinum sem stóð úti fyrir.  Hann spurði:  "Og hvað?  Á ég að rölta niður og leiða hann hingað upp?"  

  Hann hló góðlátlega,  hristi hausinn og bætti við:  "Þessir Íslendingar og þeirra siðir.  Þeir kunna að gera einföldustu hluti flókna!"  Svo rölti hann eftir gestinum og þóttist verða lafmóður eftir röltið.  

  Víkur þá sögunni til færeysku lögreglunnar í gær.  Venjulega hefur löggan ekkert að gera.  Að þessu sinni var hún kölluð út að morgni.  Allt var í rugli í heimahúsi.  Húsráðendur voru að heiman.  Um nóttina mætti hópur fólks heim til þeirra.  Það var vinafólk sem kippti sér ekkert upp við fjarveru húsráðenda.  Fékk sér bara bjór og beið eftir að þeir skiluðu sér heim.

  Undir morgun mætti annar hópur fólks.  Þá var farið að ganga á bjórinn.  Hópunum varð sundurorða.  Nágrannar hringdu á lögregluna og tilkynnti að fólk væri farið að hækka róminn í íbúðinni.  Lögreglan mætti á svæðið.  Var svo sem ekkert að flýta sér.  Hávær orðræða að morgni kallar ekki á bráðaviðbrögð.  

  Er löggan mætti á svæðið var síðar komni hópurinn horfinn á braut.  Lögreglan rannsakar málið.  Enn sem komið er hefur hún ekki komist að því um hvað það snýst.  Engin lög hafa verið brotin.  Enginn hefur kært neinn.  Enginn kann skýringu á því hvers vegna hópunum varð sundurorða.  Síst af öllu gestirnir sjálfir.  Eins og staðan er þá er lögreglan að reyna að átta sig á því hvað var í gangi svo hægt verði að ljúka þessu dularfulla máli.  Helst dettur henni í hug að ágreiningur hafi risið um bjór eða pening.  

 

      

Þú getur lengt æviskeiðið um fimm ár

  Skemmtileg tilviljun.  Ég var að passa yndislegu barnabörnin.  Í hamingjuvímunni á eftir rakst ég á grein í tímaritinu Evolution and Human Behaviour.  Í henni greinir frá yfirgripsmikilli rannsókn sem var unnin af fimm háskólum í Þýskalandi, Sviss og Ástralíu.  Úrtakið var 500 manns á aldrinum frá 70 og upp úr.  

  Niðurstöður rannsóknarinnar leiddi í ljós að fólk sem passar barnabörn lifir að meðaltali fimm árum lengur en aðrir.  Talið er að boðefnið oxytocin hafi eitthvað með þetta að gera.  Það er kallað væntumþykju-hormónið.  Heilinn framleiðir aukaskammt af því þegar litið er eftir barnabörnunum.

  Eins er talið að pössunin þýði mikilvægi þess að gamalt fólk hafi eitthvað fyrir stafni.  Finni til ábyrgðar, geri áætlanir, skipuleggi sig og eigi glaðar stundir.

  Svona er einfalt og ánægjulegt að lengja lífið um fimm ár.  Þetta er enn ein ástæðan fyrir því að virkja vistmenn elliheimila til barnagæslu.  

   

Nafn óskast

  Algengt er að verðandi foreldrar finni nafn á barn sitt löngu áður en það fæðist.  Þó hendir einstaka sinnum að ekkert heppilegt nafn finnist.  Barnið getur verið orðið töluvert stálpað áður en því er fundið nafn.  Núna hefur móðir í Færeyjum auglýst eftir aðstoð við að finna nafn á son sinn.  Skilyrðin eru þessi:

  - Verður að vera drengjanafn

  - Verður að hljóma eins á færeysku og dönsku

  - Má ekki vera á lista yfir 50 algengustu drengjanöfn í Færeyjum eða Danmörku

  - Stafafjöldi skal vera 3 - 6

  - Verður að hljóma vel við nafnið Arek án þess að byrja á A (Arek er nafn eldri bróður hans)

  Ef þið hafið góða uppástungu skal koma henni á framfæri í skilaboðakerfinu HÉR

   

Íslendingar færa Færeyingum listaverk að gjöf

  Í vikunni var listaverkið "Tveir vitar" afhjúpað við hátíðlega athöfn í höfuðborg Færeyja,  Þórshöfn.  Annika Olsen, borgarstjóri, og Högni Hoydal, þingmaður á færeyska lögþinginu og danska þinginu, fluttu ávörp og Hafnar-lúðrasveitin lék við hvurn sinn fingur.  

  "Tveir vitar" er gjöf Vestfirðinga til Færeyinga;  þakklætisvottur fyrir höfðinglegar peningagjafir færeyskra systra okkar og bræðra til endurreisnar Flateyrar og Súðavíkur í kjölfar mannskæðra snjóflóða 1995.

  Bæjarstjóri Ísafjarðar,  Gísli Halldór Halldórsson, afhenti listaverkið formlega.

  Það er virkilega fagurt og glæsilegt, samsett úr blágrýti og stáli.  Höfundurinn er myndlistamaðurinn Jón Sigurpálsson.  Hann er einnig kunnur sem bassaleikari djasshljómsveitarinnar Diabolus in Musica.

  Á klöppuðum uppreistum steini fyrir framan "Tvo vita" stendur:

TVEIR VITAR

"Þökk sé færeysku þjóðinni fyrir samhug og vinarþel í kjölfar snjóflóðanna í Súðavík og á Flareyri 1995.  Frá vinum ykkar á Vestfjörðum." 

  Færeyingum þykir afskaplega vænt um þessa táknrænu þakkargjöf.  

 

Írsk kjötsúpa

  Á borðstofuvegg gistiheimilis sem ég dvaldi á í Belfast hékk innrömmuð uppskrift að írskri kjötsúpu.  Eða kannski er nær að kalla hana kjötkássu (stew).  Uppskriftin er fyrir sex manns.  Hún er skemmtilega einföld og auðveld:

600 ml vatn

600 ml Guinness-bjór

8 saxaðir laukar

8 saxaðar gulrætur

8 niðursneiddar kartöflur

1 kg lambakjöt

Salt, pipar, steinselja og olía

  Lambakjötið er skorið í litla bita.  Þeir eru brúnaðir í olíu á pönnu.  Þessu næst er þeim sturtað ofan í pott ásamt rótargrænmetinu og vökvanum.  Mallað undir loki á lágum hita í 8 klukkutíma.  Borið fram í djúpum diskum.  Kryddinu og steinselju er stráð yfir.  

  Með uppskriftinni fylgja ekki leiðbeiningar um meðlæti.  Mér þykir líklegt að upplagt sé að sötra nokkra Guinness-bjóra á meðan súpan mallar.  Einnig að lokinni máltíð.  Það skerpir á írsku stemmningunni.  Líka lög á borð við "Dirty Old Town".       

   

Síðasta ræða besta borgarstjóra Reykjavíkur, Ólafs F. Magnússonar, í borgarstjórn