Skammir

  Ég var staddur í matvöruverslun.  Þar var kona að skamma ungan dreng,  á að giska fimm eða sex ára.  Ég hlustaði ekki á skammirnar og veit ekki út á hvað þær gengu.  Þó heyrði ég að konan lauk skömmunum með því að hreyta í drenginn:  "Þú hlustar aldrei á mig!"

  Hún gat ekki varist hlátri - fremur en viðstaddir - þegar strákurinn svaraði hátt, snjallt og reiðilega:  "Stundum finnst mér nú eins og ég hlusti of mikið á þig!"

 

Dularfullt í Ikea

  Ég átti erindi í Ikea.  Eða réttara sagt gerði ég mér upp erindi þangað.  Ég átti leið um Hafnarfjörð og fékk þá snilldar hugmynd í kollinn að koma við í Ikea og kíkja á veitingastaðinn á annarri hæð.  Ég tek fram og undirstrika að ég hef engin tengsl við Ikea.  Kann hinsvegar vel við verð og vöruúrval fyrirtækisins.

  Eftir að hafa keypt veitingar settist ég sæll og glaður niður við borð.  Á næsta borði var diskur með ósnertum hangiskanka,  meðlæti og óopnaðri Sprite-flösku.  Enginn sat við borðið.  

  Fyrst datt mér í hug að eigandi máltíðarinnar væri að sækja sér bréfaþurrku eða eitthvað annað.  En ekkert bólaði á honum.  Ekki þær 20 mínútur sem ég dvaldi á staðnum.  Þetta er skrýtið.  Ég velti fyrir mér möguleikum:  Hvort að viðkomandi hafi verið geimvera sem var geisluð upp áður en máltíðin var snædd.  Eða hvort að minnisglöp (Alzheimer) hafi komið við sögu.  Þriðji möguleikinn er að útlendur ferðamaður hafi keypt matinn.  Tilgangurinn hafi ekki verið að borða hann heldur taka ljósmynd af honum til að pósta á Fésbók;  sýna vinum og vandamönnum hvernig séríslensk máltíð lítur út.  Hlutverk gosdrykksins hafi þá verið það eitt að sýna stærðarhlutföll. Eða hvað?

   

Smásaga um kærustupar

  Unga kærustuparið gat ekki verið ástfangnara og hamingjusamara.  Það var nýflutt inn í litla leiguíbúð.  Sambúðin var ævintýri upp á hvern dag.  Í innkaupaferð í matvöruverslun rákust þau á gamla skólasystur konunnar.  Þær þekktust samt aldrei mikið.  Skólasystirin fagnaði þó samfundinum eins og þær hafi alla tíð verið æskuvinkonur.  Knúsaði konuna í bak og fyrir.  Spurði frétta og sagði frá sjálfri sér.  Hún flutti til Frakklands en var þarna stödd á Íslandi í örfáa daga.  Vandamálið var að hún hafði ekki áttað sig á hvað gistimarkaðurinn á Íslandi er verðbólginn.   Kostnaðurinn var að slátra fjárhag hennar.   

  "Er smuga að ég fái að gista hjá ykkur í örfáa daga?" spurði hún.  "Þess vegna í svefnpoka á eldhúsgólfinu eða eitthvað?   Það myndi gjörsamlega bjarga fjárhagnum." 

  Unga parið var tvístígandi.  Konan spurði kærastann hvort hann myndi sætta sig við að hún gisti í stofusófanum í nokkra daga.  Hann sagði að það muni ekki "bögga" sig.  Eflaust yrði gaman fyrir þær dömurnar að rifja upp gamla skóladaga.

  Nokkrum dögum síðar fékk kærastan slæmt kvef.  Hún hóstaði heilu og hálfu næturnar.  Kallinn missti svefn og varð eins og uppvakningur í vinnunni.  Á þriðja degi sagði hann við kærustuna:  "Ég get ekki verið svefnlaus í marga daga til viðbótar.  Ég neyðist til að biðja þig um að sofa í stofunni þangað til kvefið er gengið yfir."

  Hún hafði fullan skilning á því.  Vandamálið var hinsvegar að stofusófinn var eiginlega of lítill fyrir skólasysturnar að deila honum.  Um morguninn tilkynnir skólasystirin að hóstinn hafi haldið fyrir henni vöku.  "Ég verð að fá að sofa í svefnherberginu,"  sagði hún.  "Hjónarúmið er alveg nógu breitt til að deila því með kærastanum þínum án vandræða."

  Þetta var samþykkt.  Hóstinn varð þrálátur.  Um síðir hjaðnaði hann.  Kærastan vildi eðlilega endurheimta sitt pláss í hjónarúminu.  Skólasystirin hafnaði því.  Sagðist vera ólétt.  Barnið væri getið í þessu rúmi.  Foreldrarnir væru sammála um að ala það upp í sameiningu sem par.    

  Kærustunni var brugðið við að vera óvænt x-kærasta (fyrrverandi).  Hún lét þó ekki á neinu bera.  Sagði:  "Ég styð það." 

  Skólasystirin varð hægt og bítandi stjórnsöm.  Hún fór að gefa x-inu fyrirmæli:  Það þurfi að strjúka af gólfunum;  nú þurfi að þurrka af.  X-ið sá um eldamennsku eins og áður.  Um helgar fékk hún fyrirmæli um bakstur:  Pönnukökur, vöfflur, ástarpunga og svo framvegis.

  Ef gest bar að garði fékk hún fyrirmæli:  "Skottastu út í búð eftir gosi og kökum."  

  Þegar barnið fæddist fékk hún nóg að gera:  Bleyjuskipti,  böðun,  út að ganga með barnavagninn.  Allan tímann vann hún sem kassadama í matvöruverslun.  Fjármál heimilisins voru sameiginleg.  Heimilisfaðirinn var með ágætar tekjur sem starfsmaður í álverinu í Straumsvik.  Skólasystirin vann aldrei úti.  Eiginlega ekki inni heldur ef frá er talið að hún var dugleg við að vakta sjónvarpið.   Hún fékk einn daginn hugmynd um að heimilið vantaði meiri innkomu.  Þá skráði hún x-ið í útburð á dagblöðum á morgnana.  Benti á að það væri holl og góð hreyfing sem bónus ofan á launin.  Sem er alveg rétt.  

          

Veitingaumsögn

 - Veitingastaður:  PHO Vietnam Restaurant,  Suðurlandsbraut 6,  Reykjavík

 - Réttir:  Grísakótelettur og lambakótelettur

 - Verð:  1890 - 3990 kr.

 - Einkunn: **** (af 5)

  Móðir mín á erfitt með gang eftir að hún fékk heilablóðfall.  Vinstri hluti líkamans lamaðist.  Öllum til undrunar - ekki síst læknum - hefur henni tekist að endurheimta dálítinn mátt í vinstri fót.  Nægilegan til að notast við göngugrind.  Henni tekst jafnvel að staulast afar hægt um án grindarinnar. 

  Þetta er formáli að því hvers vegna ég fór með hana á PHO Vietnam Restaurant.  Hún er búsett á Akureyri en brá sér í dagsferð til borgarinnar.  Henni þykir gaman að kynnast framandi mat.  Ég ók með hana eftir Suðurlandsbraut og skimaði eftir spennandi veitingastað með auðveldu aðgengi fyrir fatlaða.  Vietnam Restaurant virtist vera heppilegt dæmi.  Ég ók upp á gangstétt og alveg að útidyrahurðinni.  Þar hjálpaði ég mömmu út úr bílnum og sagði henni að ég yrði eldsnöggur að finna bílastæði. 

  Mamma var ekki fyrr komin út úr bílnum en ungur brosmildur þjónn staðarins spratt út á hlað, studdi hana inn og kom henni í sæti.  Aðdáunarverð þjónusta.  Þetta var á háannatíma á staðnum;  í hádegi.

  PHO Vietnam Restaurant er fínn og veislulegur staður. 

  Ég fékk mér grillaðar grísakótelettur.  Mamma pantaði sér grillaðar lambakótelettur.  Meðlæti voru hvít hrísgrjón,  ferskt salat og afar mild súrsæt sósa í sérskál.  Á borðum var sterk chili-sósa í flösku.  Við forðumst hana eins og heitan eld.  Þóttumst ekki sjá hana.  

  Réttirnir litu alveg eins út.  Þess vegna er undrunarefni að minn réttur kostaði 1890 kr. en lambakóteletturnar 3990 kr.  Vissulega er lambakjöt eilítið dýrara hráefni.  Samt.  Verðmunurinn er ekki svona mikill.

  Kóteletturnar litu ekki út eins og hefðbundnar kótelettur.  Engin fituarða var á þeim.  Fyrir bragðið voru þær dálítið þurrar.  Vegna þessa grunar mig að þær hafi verið foreldaðar.  Sem er í góðu lagi.  Ég var hinn ánægðasti með þær.  Mömmu þóttu sínar aðeins of þurrar.  Að auki fannst henni þær skorta íslenska lambakjötsbragðið;  taldi fullvíst að um víetnamskt lamb væri að ræða.  Ég hef efasemdir um að veitingastaður á Íslandi sé að flytja til Íslands lambakjöt yfir hálfan hnöttinn.  Nema það sé skýringin á verðmuninum.

  Kóteletturnar,  þrjár á mann,  voru matarmiklar.  Hvorugu okkar tókst að klára af disknum. 

  Að máltíð lokinni sagði ég mömmu að hinkra við á meðan ég sækti bílinn.  Er ég lagði aftur upp á stétt sá ég hvar brosandi þjónn studdi mömmu út.  Annar en sá sem studdi hana inn.  Til fyrirmyndar.

Nýtt og öðruvísi súkkulaði

  Fátt er hollara og bragðbetra en súkkulaði.  Einkum svokallað suðusúkkulaði.  Fyrirferðarlítill orkubiti í fjallgöngur.  Jafnvel líka í eftirleit.  Verra er að á allra síðustu árum hafa verið blikur á lofti.  Kínverjar eru hægt og bítandi að uppgötva súkkulaði.  Þeir eru fimmti hluti jarðarbúa.  Þegar þeir uppgötva klósettpappír og eldhúsrúllur getum við kvatt regnskógana.

  Óttinn við að Kínverjar klári súkkulaðibirgðir heimsins byggist á smá misskilningi.  Ég ræddi þetta í gær við helsta súkkulaðifræðing Íslands.  Heimsendaspáin gengur út á óbreytta ræktun kakóbaunarinnar.  Hið rétta er að framboð á nýjum ræktarlöndum heldur í við vaxandi eftirspurn.  

  Ennþá skemmtilegra:  Tekist hefur að hanna frá grunni og rækta splunkunýja kakóbaun.  Súkkulaði unnið úr henni hefur ekkert með uppskrift á öðru súkkulaði að gera.  Þetta er alveg nýtt og sjálfstætt súkkulaði,  kallað Rúbin.  Bragðið er súkkulaðibragð en samt mjög "spes".  Til að skynja muninn er ráð að halda fyrir nefið á meðan súkkulaðinu er stungið upp í munn.  Síðan er beðið eftir því að súkkulaðið bráðni á tungunni.  Upplagt að ráða krossgátu eða Soduku á meðan.  Að því loknu er andað með nefinu á ný.  Heillandi og nýstárlegt bragð nýja súkkulaðisins kemur skemmtilega á óvart. 

  Tekið skal fram að ég sé ekki um auglýsingar fyrir Nóa, Síríus, Freyju,  Góu né neina aðra sælgætisframleiðslu.  Engin leynd er yfir því að ég vann í Freyju sumarið 1977.  1980-og-eitthvað hannaði ég einhverjar sælgætisumbúðir fyrir Freyju.  Kannski eru  umbúðirnar um rauðar lakkrísmöndlur enn í umferð?  Síðan hef ég ekki átt nein samskipti við Freyju.  Þar fyrir utan er ekkert sælgæti framleitt í Færeyjum.  Á dögunum hófst þar í fyrsta skipti í sögunni framleiðsla á ís.

 

    

Minningarorð um Kristínu Guðmundsdóttur

  Í dag er til moldar borin ástkær skólasystir,  Kristín Guðmundsdóttir í Grindavík.  Við vorum samferða í Héraðsskólanum á Laugarvatni á fyrri hluta áttunda áratugarins.

  Allir strákarnir í skólanum nema einn voru skotnir í Stínu.  Ekki aðeins vegna þess að hún var gullfalleg.  Líka vegna hennar geislandi persónuleika.  Hún var glaðvær,  jákvæð, hlý og afskaplega skemmtileg.

  Nemendum á Laugarvatni var mismunað gróflega eftir kynjum.  Drengjaheimavistir og stúlknaheimavistir.  Stranglega var bannað að flakka þar á milli.  Slík ósvífni kostaði brottrekstur úr skólanum.

  Stína bjó á heimavist sem hét Hlíð.  Nauðsyn braut lög.  Reglur viku fyrir ljúfum eftirmiðdögum um helgar.  Fátt var skemmtilegra en að heimsækja Stínu og vinkonur hennar síðdegis um helgar.  Bara að spjalla saman,  vel að merkja.  Ekkert annað.   Það var góð skemmtun.  Þarna varð til sterk lífstíðarvinátta.

  Fyrir nokkrum árum tókum við skólasystkini frá Laugarvatni upp á því að hittast af og til.  Meiriháttar gaman.  Skugga bar á síðasta endurfund er Stína var fjarri vegna baráttu við krabbamein.  Hennar er nú sárt saknað.  Ein skemmtilegasta og indælasta manneskja sem ég hef kynnst.  Ég er þakklátur fyrir frábær kynni.

 

Afi gestrisinn

  V-íslensk frænka mín í Kanada,  Deb Ísfeld,  hefur boðað komu sína til Íslands.  Hún tilheyrir ekki rótgrónu íslensku Ísfeldsættinni.  Langafi hennar,  Guðjón Ísfeld,  tók upp Ísfeldsnafnið er hann flutti vestur um haf í byrjun síðustu aldar.  Margir gerðu það.

  Guðjón var bóndi á Hrafnhóli í Hjaltadal.  Þá bjó Stefán afi minn á Nautabúi í Hjaltadal.  Kindurnar hans fenntu í kaf og drápust.  Við það snöggreiddist afi og hafði vistaskipti við Guðjón frænda sinn. 

  Þegar ég var krakki á Hrafnhóli á sjöunda áratugnum kom Gísli sonur Guðjóns í heimsókn.  Afi var upprifinn af heimsókninni.  Gísli talaði íslensku með enskuívafi.  Er Gísli sat við eldhúsborðið heima tók afi eftir því að kaffibollinn hans tæmdist.  Afi brá við snöggt og sótti kaffikönnuna.  Hún stóð á eldavélarhellu hinumegin í eldhúsinu.

  Afi átti erfitt um gang vegna brjóskeyðingar í mjöðmum.  Utan húss studdist hann við tvo stafi.  Innan húss studdist hann við borð,  bekki og stóla.  Hann fór því hægt yfir með kaffikönnuna.  Í þann mund er hann byrjaði að hella í bolla Gísla spurði pabbi að einhverju.  Gísli svarði snöggt:  "No, no, no!".  Afi hélt að hann ætti við kaffið og væri að segja:  "Nóg, nóg, nóg!".  Afi tautaði:  "Þú ræður því."  Hann brölti með kaffikönnuna til baka.  Gísli horfði í forundran til skiptis á eftir afa og í rétt botnfullan kaffibollann. 

 

 

Fésbókin er ólíkindatól - kemur skemmtilega á óvart

  Herskari hakkara er í fullri vinnu hjá Fésbók.  Hún gengur út á að þróa bókina stöðugt lengra í þá átt að notandinn verði fíkill.  Verði háður henni.  Verði eins og uppvakningur sem gerir sér ekki grein fyrir ósjálfráðri hegðun sinni.

  Þetta er gert með allskonar "fítusum", hljóðum, lit, leikjum og ýmsum fleiri möguleikum,  svo sem "læk-takka" og tilfinningatáknum.  Með þessu er hrært í efnaboðum heilans.  Ástæða er til að vera á varðbergi.  Vera meðvitaður um þetta og verjast.  Til að mynda með því að stýra því sjálfur hvað löngum tíma er eytt í bókina á dag eða á viku.  Láta hana ekki teyma sig á asnaeyrum fram og til baka allan sólarhringinn.  

  Þess eru mörg dæmi að fólk vakni upp á nóttunni til að kíkja á Fésbók.  Einnig að það fresti því að fara í háttinn.  Svo og að matast sé fyrir framan skjáinn.

  Fésbókin hefur skemmtilegar hliðar.  Margar.  Hún getur til að mynda komið glettilega á óvart.  Flestir hafa einhver hundruð Fb-vina og upp í 5000 (hámark).  Notandinn fær ekki að sjá innlegg þeirra í réttri tímaröð.  Þess í stað eru þau skömmtuð eftir kúnstarinnar reglum.  Þær ráðast meðal annars af því hjá hverjum þú hefur "lækað" oftast og skrifað flestar athugasemdir hjá.  Bókin safnar stöðugt upplýsingum um þig.  Greinir og kortleggur.  

  Póstarnir sem bókin sýnir manni fyrst falla hlutfallslega betur og betur að þínum smekk.  Áhugamálum, viðhorfum til stjórnmála og allskonar.  Sýnilegasti Fb-vinahópurinn þróast í fjölmennan já-hóp.

  Vegna þess að manni eru ekki sýnd innlegg í réttri tímaröð getur útkoman orðið skondin og ruglingsleg.  Oftast kíki ég á Fb á morgnana fyrir vinnu og aftur að kvöldi eftir vinnu.  Á morgnana blasa iðulega við kveðjur með ósk um góða nótt og ljúfar drauma.  Á kvöldin blasa við kveðjur þar sem boðið er góðan og blessaðan dag.  Síðasta mánudag birtist mér innlegg með textanum:  "Jibbý!  það er kominn föstudagur!"  

  Ég sá að þessari hressilegu upphrópun var póstað á föstudeginum.  Fb sá hinsvegar ekki ástæðu til að skila henni til mín fyrr en eftir helgi.  

Fyrrverandi lykilstarfsmaður hjólar í Facebook

Óstundvísir eru í góðum málum

  Það er eins og sumt fólk kunni ekki á klukku.  Það mætir alltaf of seint.  Stundvísum til ama.  Þeir sem bölva óstundvísi mest og ákafast telja hana vera vondan löst.

  Nú hefur þetta verið rannsakað.  Niðurstaðan er sú að óstundvísir séu farsælli í lífinu og lifi lengur.  Þeir eru bjartsýnni og afslappaðri.  Eiga auðveldara með að hugsa út fyrir boxið og sjá hlutina í stærra samhengi.  Eru ævintýragjarnari og eiga fleiri áhugamál.  5 mínútur til eða frá skipta engu máli.  Þeir þurfa ekki langtímaplan til að bóka flug, hótelgistingu, rútu eða lest.  Taka bara næsta flug.  Ef það er uppbókað þá hlýtur að vera laust sæti í þarnæsta flugi.  Ekki málið.  Engin ástæða til að "gúgla" veitingahús á væntanlegum áfangastað.  Því síður að bóka borð.  Eðlilegra er að skima aðeins í kringum sig kominn á staðinn.  Láta ókunnugt veitingahús koma sér á óvart.  Skyndibiti í næstu sölulúgu kemur líka til greina.  Þannig hlutir skipta litlu máli.  Peningar líka.  

  Önnur rannsókn hefur leitt í ljós að sölumenn sem skora hæst í bjartsýnimælingu selja 88% meira en svartsýnir.  Samanburður á A fólki (ákaft, óþolinmótt) og B fólki (afslappað, skapandi hugsun, óstundvísi) sýnir ólíkt tímaskyn.  A fólk upplifir mínútu sem 58 sek.  B fólkið upplifir hana sem 77 sek.  A fólk er mun líklegra til að fá kransæða- og hjartasjúkdóma.

Letingi? Það er pabba að kenna

  Börn eru samsett úr erfðaefni foreldranna.  Sumir eiginleikar erfast frá móðurætt.  Aðrir frá föðurlegg.  Þar fyrir utan móta foreldrar börnin í uppeldinu.  Það vegur jafnvel þyngra en erfðirnar.  Börn apa sumt eftir móður.  Annað eftir föður.  Þetta hefur verið rannasakað.  Netsíðan Red Bull TV greinir frá niðurstöðunni:

  Heiðarleika og hreinskilni læra börn af móður.  Líka óöryggi, áhyggjur, gleymsku og fatasmekk.  

  Leti og óþolinmæði læra þau af föður.  Einnig áræði, vonda mannasiði, reiðiköst og áhuga á íþróttum og bókmenntum.