Hvað ef...?

  Ef John, Paul,  George og Ringo hefðu aldrei hist væri margt öðruvísi en það er í dag.  Ekki aðeins tónlistin.  Fjórmenningarnir frá Liverpool breyttu mörgu öðru.  Allt frá hártísku til almennra viðhorfa til margs.  Sprengikrafturinn lá í liðsheild kvartettsins.  Hvað hefði orðið um einstaklingana ef þeir hefðu aldrei hist?

  Fyrsta ályktum um John Lennon gæti verið að hann hefði orðið myndlistamaður.  Hann var í myndlistaskóla.  Fyrri eiginkona hans og barnsmóðir,  Cynthia,  var skólasystir hans.  John var efnilegur myndlistamaður.  Hinsvegar lauk hann aldrei námi í skólanum.  Hann var rekinn úr honum fyrir ítrekuð agabrot og árekstra við kennara og samnemendur.  Það einkenndi einnig grunnskólagöngu hans.  Hann átti erfitt með að fylgja reglum,  hafði ekki reiðistjórn og var ofbeldismaður.  Það þurfti sérstakar manngerðir til að umbera skapofsaköst hans og ofbeldishneigð.

  Líklegra er að John hefði orðið rithöfundur.  Hann skrifaði frábærlega fyndnar og frumlegar smásögur sem voru gefnar út í bókarformi.  Þorsteinn Eggertsson þýddi sumar þeirra og birti í dagblaðinu Tímanum.  Gaman væri ef hann þýddi þær allar og gæfi út á íslensku í heilu lagi.  

  Sem tónlistarmaður hefði John ekki náð langt án Pauls,  Georges og Ringos.  Hann stofnaði hljómsveitina The Quarrymen sem varð undanfari Bítlanna.  Þó að þetta væri hans hljómsveit,  sem söngvara og allsráðandi,  þá tókst ekki betur til en svo að hann spilaði banjóhljóma á gítarinn.   Báðir foreldrar hans voru banjóleikarar og spiluðu að auki á ukoleli.  Mamma hans var einnig píanóleikari.  Pabbi hans var söngvari og lagahöfundur.  John var með tónlistargen í blóðinu.  Án Pauls hefðu þau gen aðeins gert John að glamrara og gutlara í hljóðfæraleik.  Eins og foreldrana.  

  Hljómsveitin The Quarrymen er starfandi enn í dag.  En er ekki að skora hátt.  Fjarri því góð hljómsveit.  Næstum 70 árum síðar stenst hún ekki samanburð við frumútgáfu af Bítlunum með John,  Paul og George.  Það er hrópandi munur á "karakterunum" í músíkinni.

.  Vegna skapofsa Johns og ofbeldishneigðar er lílegt að hann hefði skrifað sínar sögur í fangelsi. 

   Þegar Paul kynntist John var hann á leið í háskólanám í læknisfræði og ensku.  John stillti honum upp við vegg:  Annað hvort velur þú skólann eða The Quarrymen.  Það er ekkert bæði.  Bara annað hvort.  Paul valdi rétt.  Ef hann hefði valið annað hefði hann orðið gutlari á pöbbum eins og pabbi sinn.  

  George var byrjaður að spila með Bítlunum þegar hann skráði sig í nám sem ratvirki.  George drepleiddist námið.  Kolféll á fyrsta prófi. Erfitt er að reikna út hvað hann hefði tekið sér fyrir hendur án Bítlanna.  Sjálfur giskaði hann á garðyrkju eða grænmetisveitingastað.           

    John Lennon sagði eitt sinn að Ringo væri eini Bítillinn sem hefði "meikað það" án Bítlanna.  Hann hefði gert það gott sem trommari og ennfremur orðið góður kvikmyndaleikari.  Hann var í góðum málum sem trommari í vinsælli hljómsveit í Liverpool,  áður en hann gekk til liðs við Bítlana.  Hann tók niður fyrir sig með því.  En honum þótti Bítlarnir svo brjálæðislega skemmtilegir að hann lét slag standa.  Sá aldrei eftir því.  Hann var eini Bítillinn sem John lamdi aldrei.  Eru þá fyrsti bassalerikari Bítlanna,  Stu,  og trommuleikari The Quarrymen meðtaldir,  svo og Cynthia. 

 

Smásaga um glaðvakandi mann

  Jónsi er í kvöldheimsókn hjá Binna vini sínum.  Þeir hafa ekki hist síðan þeir voru saman í skóla.  Það eru meira en tvær vikur síðan.  Þeir hafa því frá mörgu að segja og draga hvergi undan.  Mikið er hlegið og tíminn er fljótur að líða.  Fyrr en varir slær stofuklukkan tíu.  

  Ella,  kona Binna,  rekur nefið inn um stofugættina.  Hún segir honum að drífa sig í háttinn.  

  "Róleg, kona,"  svarar hann.  "Þú sérð að ég er með gest."

  Það snöggfýkur í Ellu.  Hún hleypur að Binna og sparkar í fótinn á honum.  Hann rekur upp sársaukavein.  Ella forðar sér úr stofunni.

  Skömmu síðar er barið harkalega á dyr.  Ella opnar dyrnar.  Fyrir utan standa tveir lögregluþjónar gráir fyrir járnum.  Annar er tröllvaxinn rumur.  Hinn er nett dama.  Hún spyr valdmannslega:  "Hvar er pésinn sem vill ekki fara að sofa?"

  Ella bendir á Binna.  Löggurnar ganga að honum.  Þær skella honum með látum í gólfið.  Hann berst um á hæl og hnakka.  En er ofurliði borinn.  Löggurnar tæta utan af honum fötin.  Svo mikill er atgangurinn að tölurnar slitna af skyrtunni hans og spýtast í allar áttir.  Jónsi notar tækifærið og læðist óséður úr húsi.  

  Binni róast þegar hann er aðeins á nærbuxunum.  Löggudaman kallar til Ellu:  "Á hann náttföt?"  Hún kannast ekki við það.  En segist geta lánað honum náttkjól.  Löggurnar troða honum í kjólinn.  Troða í bókstaflegri merkingu.  Hann er nefnilega of lítill.  Í honum svipar Binna til lundabagga. 

  Binna er dröslað inn í rúm.  Ella er komin undir sæng.  Rumurinn spyr:  "Eigum við ekki að sekta kvikindið?"  Daman svarar:  "Nei,  ég veiti honum bara skriflega áminningu." 

  Hún dregur upp áminningablokk og fyllir út formið.  Rumurinn spyr:  "En má ég ekki rásskella hann?"  Hún samþykkir það en tekur fram:  "Aðeins eitt högg."

  Hann lætur ekki segja sér það tvisvar.  Hann hendir Binna á magann og slær hann kröftuglega á bossann svo smellur hátt í.  Því næst snýr hann honum á bakið og skorðar þétt við Ellu.  Hann breiðir sængina yfir þau.  Alveg upp að höku.  Hann hvíslar:  "Góða nótt" og kyssir hjúin á ennið.  Svo hverfur hann út í náttmyrkrið ásamt dömunni.     

Samherjasvindlið

Eftir að ég tók virkan þátt í starfsemi Frjálslynda flokksins skipti ég um hest í miðri á;  kúplaði mig út úr pólitískri umræðu.  Hinsvegar brá svo við í gær að vinur minn bað mig um að snara fyrir sig yfir á íslensku yfirlýsingu frá Anfin Olsen,  nánum samstarfsmanni Samherja í Færeyjum.  Þetta á erindi í umræðuna:  Reyndar treysti ég ekki minni lélegu færeysku til að þýða allt rétt. Þú skalt ekki heldur treysta henni.  Ég á líka eftir að umorða þetta almennilega. Ég hef fengið flogakast af minna tilefni.

Hefst þá málsvörn Anfinns:

Ég hef ítrekað sagt frá eignarviðskiptum í félaginu Framherja en útlitið verður stöðugt svartara um þessi viðskipti. Ég og konan eigum 67% hlut í Sp/f Framherja sem er móðurfélag félagsins. Hin 33% eiga Sp/f Framinvest. Í þessu félagi á Samherji 73% og ég og konan 27%. Samanlagður eignarhlutur Samherja í félaginu Framherja er 24%. Ég er forstjórinn og hef fullan ákvörðunarrétt ásamt nefndum í móðurfélaginu og dótturfélögunum sem eru P/F Akraberg, P/F Eysturoy og P/F Regn.

Í sjónvarpsþættinum var vísað til skjala um 16 peningaflutninga til og frá Framherja og Framinvest frá 2010. Allir flutningarnir voru vegna kaupa og sölu á skipum. 2011 var færeyski makrílkvótinn hækkaður úr 85000 tonnum í 150000 tonn. Aðeins eitt uppsjávarfyrirtæki var þá í Færeyjum sem gat tekið á móti makríl til matvinnslu. Vegna makrílstríðsins gátum við ekki landað erlendis. Okkur var nauðugur einn kostur að útvega frystiskip sem gat veitt og verkað eins og móðurskip, svo mest verðmæti fengjust úr þessum stóra makrílkvóta.

Høgaberg

2011 og 2012 Í samstarfi við Samherja gátum við útvegað eitt slíkt skip með hraði. 2011 keyptum við trollarann Geysir frá Katla Seafood sem hafði bækistöðvar í Las Palmas í Kanaríeyjum. Það er dótturfyrirtæki Samherja. Við settum skilyrði fyrir því að Katla Seafood myndi kaupa skipið aftur á sömu upphæð að vertíð lokinni. Þetta var endurtekið 2012. Þá var það systurskipið Alina. Skipin voru formlega kaypt, því þau þurfti að skrásetja í Færeyjum til að geta farið á veiðar. Hluti af áhöfninni var útlendingar. Samið var um að laun þeirra væru gerð upp samkvæmt montøravtaluni (ég held að þetta orð standi fyrir að umreikna) í dönskum krónum. Þrír fjárflutningar voru gerðir samtals upp á 4,9 milljónir króna. Katla Seafót fór frammá að annar kostnaður við skipin báðar vertíðirnar yrði greiddur í dollurum og evrum, til að losna við kostnað vegna gjaldeyrisskipta. Flutningarnir voru gerðir upp í gegnum Framinvest vegna þess að það félag hafði gjaldeyrisreikning til að gjalda Katla Seafood. Framherji gerði svo upp við Framinvest sömu upphæð í dönskum krónum. Gerðir voru upp fjórir fjárflutningar upp á til samans 6,1 milljón dollara og 38,047 evrur.

Fríðborg

2010 samdi Samherji við útgerðarfyrirtækið sem átti rækjuskipið Friðborg um kaup á skipinu. Samherji fór með kaupin í gegnum Framinvest sem er dótturfélag í Færeyjum. Kaupandinn var Katla Seafood á Akureyri, dótturfyrirtæki Samherja. Kaupverðið var millifært í gegnum Framinvest. Þegar allt var upp gert reyndist kaupverðið vera lægra og var mismunurinn endurgreiddur til Katla Seafood á Akureyri.

Akraberg

Sex fjárflutningar voru vegna kaupa P/F Akraberg á trollara frá þýska félaginu DFFU - Deutsche Fischfang Union, dótturfyrirtækis Samherja. Skipinu var breytt til að geta heilfryst slægðan og afhausaðan fisk, uppsjávarfisk og rækjur. Breytingin varð dýrari en reiknað var með. Bankarnir sem höfðu samþykkt að fjármagna kaupin, Realurin og Arion banki, vildu sjá skipið áður en endanlegt lán yrði veitt. Þá þurfti að fá millifjármögnun frá Esja Seafood, dótturfyrirtæki Samherja á Kýpur. Það lán var afgreitt í febrúar 2014, uppá 2,6 milljón evrur. Það var endurgreitt í fernu lagi síðar 2014. Sjötti fjárflutningurinn vegna milligreiðslunnar var í maí 2015. Hann var vegna vaxta og endanlegs uppgjörs vegna lánsins. Þetta var í evrum og var afgreitt í gegnum Framherja sem nú hafði fengið gjaldeyrisreikning. Síðar var gert upp við P/F Akraberg.

  KVF (færeyska sjónvarpið) telur grunsamlegt að ég hafi í útvarpi sagt að kostnaðurinn væri 140-150 milljónir er Akraberg kom til Færeyja þegar hið rétta var að kostnaðurinn varð 160 milljónir. Kaupverðið á Akraberg var 111,8 milljónir. Breytingin kostaði 51,2 milljónir. Lögfræðikostnaður, skráning og fleira var 2,0 milljónir. Það komu upp vandamál með skipið, og útgreiðslur fóru til færeyskrar þjónustu vegna breytinga og umbóta. Þetta skýrir muninn á upphæðinni sem ég gaf upp og endanlegum kostnaði.

Faroe Origin

16. og síðasti fjárflutningurinn sem KVF vísar til er vegna Faroe Origin. Þegar hlutafélagið Faroe Origin var stofnað með því fororði að kaupa hlut af aktivunum frá búnum (ég,veit ekki hvað þetta þýðir. Kannski eitthvasð um þá sem verða virkir í búinu?) frá Faroe Sedafood þá kom Samherji með 25% hlutafjársins. Starfsemin gekk illa. 2015 var hlutafé fært niður í 0. Síðan var nýtt hlutafjárútboð og hlutur Samherja varð 3,5 milljónir. Þá upphæð lagði Framherji til. Það var endurgreitt með einni millifærslu frá Esja Seafood á Kýpur í desember 2015.

Það eru forréttindi að vera í samstarfi við sterkt útlent fyrirtæki. Við höfum starfað með Samherja síðan 1994. Innanhúss viðskipti Samherja eru okkur óviðkomandi. Það er þungt fyrir mig, fjölskyldu mína og okkur öll í Framherja að vera sakaður um þátttöku í ólöglegum og óvanalegum viðskiptum sem ég á enga aðild að.

 

Færeyingar skara framúr

  Í fréttum af erlendum vettvangi er iðulega tíundað hvernig norrænu þjóðunum vegnar í baráttunni við kóróna-vírusinn.  Gallinn við þennan fréttaflutning er að Færeyingar eru taldir með Dönum.  Fyrir bragðið fer glæsilegur árangur Færeyinga framhjá flestum.  Nú skal bætt úr því:

  Í Færeyjum er enginn smitaður.  Enginn er að bíða eftir niðurstöðu úr skimun.  Enginn er í innlögn.  Enginn er í sóttkví.  

  Færeyingar hafa skimað um 240 þúsund manns.  Það er mikið fyrir þjóð sem telur 53 þúsund.  Skýringin er margþætt.  Meðal annars hafa margir Færeyingar búsettir erlendis átt erindi til Færeyja oftar en einu sinni frá því að Covid gekk í garð fyrir tveimur árum. Sama er að segja um marga útlendinga sem þurfa að bregða sér til Færeyja vinnutengt.  Einnig hefur verið töluvert um að Íslendingar og Danir sæki Færeyjar heim í sumar- og vetrarfríum.  Erlend skip og togarar (þar af íslenskir) kaupa vistir í Færeyjum og landa þar.  Svo eru það erlendu skemmtiferðaskipin.  

  Sjálfir gera Færeyingar út glæsilegt skemmtiferðaskip,  Norrænu,  sem siglir til og frá Færeyjum,  Íslandi og Danmörku.  Í þessum skrifuðu orðum er tveir Danir í sóttkví um borð í Norrænu.  

  Færeyingar hafa gefið 10 þúsund bólusprautur.  Þar af hafa 11% af þjóðinni fengið fyrri sprautuna og 7,7% seinni sprautuna. 

  Danskur ráðherra, að mig minnir Mette Frederiksen,  sagði í viðtali að Danir gætu lært margt af Færeyingum í baráttunni við Covid-19.  Íslendingar geta það líka.  Og reyndar lært margt annað af Færeyingum.

   

Hártískan

  Tískan er harður húsbóndi.  Ekki síst hártískan.  Oft veldur lítil þúfa þungu hlassi.  Eins og þegar fjórir guttar í Liverpool tóku upp á því að greiða hárið fram á enni og láta það vaxa yfir eyrun á fyrri hluta sjöunda áratugarins (6-unni).  Þetta kallaðist bítlahár.  Það fór eins og eldur um sinu um heimsbyggðina.  Svo leyfðu þeir hárinu að síkka.  Síða hárið varð einkenni ungra manna.  Svo sítt að það óx niður á bak og var skipt í miðju. 

  Löngu síðar komu til sögunnar aðrar hártískur.  Svo sem pönkara hanakambur og þar á eftir "sítt að aftan". 

  Margt af því sem um hríð þótti flottast í hártísku hefur elst mis vel.  Skoðum nokkur dæmi:

      

Viðgerðarmaðurinn Albert

  Hann er þúsundþjalasmiður.  Sama hvað er bilað;  hann lagar það.  Engu skiptir hvort  heimilistæki bili,  húsgögn,  pípulagnir,  rafmagn, tölvur,  bílar eða annað.  Hann er snöggur að kippa hlutunum í lag.  Hann smíðar, steypir, flísaleggur,  grefur skurði,  málar hvort sem er utan eða innan húss.  

  Um tíma bjuggum við á sama gistiheimili.  Þar þurfti af og til að dytta að hinu og þessu.  Þá var viðgerðarmaðurinn Albert í essinu sínu.  Á gistiheimilinu bjuggu einnig hjón frá Kambódíu.  Samkomulagið var gott.  Ásamt öðrum íbúum vorum við eins og eins stór fjölskylda.  Svo bar við að viðgerðarmaðurinn Albert og ég sátum í herbergi kambódísku hjónanna.  Hjör á stórum fataskáp þeirra hafði gefið sig.  Hurðin dinglaði kengskökk.  Hjónin báru sig illa undan þessu. 

  Viðbrögð viðgerðarmannsins Alberts voru að sitja í sínum stól og líta í rólegheitum í kringum sig.  Hann kom auga á járntappa af gosflösku.  Teygði sig eftir honum.  Um leið dró hann upp svissneskan hníf.  Eða réttara sagt eftirlíkingu að svissneskum hníf.  Með hnífnum hnoðaðist hann á tappanum án þess að skoða hjörina. Að skömmum tíma liðnum teygði hann sig í hana.  Eftir smástund var hurðin komin í lag.  Fataskápurinn var eins og nýr.  Viðgerðarmaðurinn Albert stóð ekki upp af stól á meðan viðgerðarferlið stóð yfir.           

         

Veitingaumsögn

 - Réttur:  International Basic Burger

 - Veitingastaður:  Junkyard,  Skeifunni 13A í Reykjavík

 - Verð:  1500 kr.

 - Einkunn:  ** (af 5)

  Hamborgarinn er vegan en ekki úr nautakjöti.  Samt bragðast hann eiginlega eins og grillaður nautakjötsborgari.  Alveg ljómandi.  Á matseðlinum segir að hann sé reiddur fram með tómatssósu,  sinnepi,  lauk og súrsuðum gúrkum.  Ég sá ekki né fann bragð af sinnepi.  Né heldur lauk.  Ég hefði gjarnan vilja verða var við sinnep og lauk.  Hinsvegar voru gúrkusneiðarnar að minnsta kosti tvær. 

  Borgaranum fylgdu franskar kartöflur og kokteilsósa.  Á matseðlinum segir að sósa sé að eigin vali.  Mér var ekki boðið upp á það.  Kokteilsósa er allt í lagi.  Verra er að hún var skorin við nögl.  Dugði með helmingnum af frönskunum.  Fór ég þó afar sparlega með hana.  Á móti vegur að frönskuskammturinn var ríflegur.   

  Junkyard er lúgusjoppa við hliðina á Rúmfatalagernum.  Á góðviðrisdegi er aðstaða fyrir fólk að setjast niður fyrir utan og snæða í ró og næði. 

 

 

 

 

 

 

 

 

Á matseðlinum er mynd af hamborgara sem er mjög ólíkur raunverulegum International Basic Burger.  Við gætum verið að tala um vörusvik.  Auglýsingaborgarinn er til að mynda með osti og bólginn af meðlæti.   

        

Hverjir selja ljótu húsin?

  Um allt land eru ljót hús.  Þau eru aldrei til sölu.  Nema parhús í Kópavogi.  Það var til sölu.  Eftir fréttaflutning af því var togast á um það.  Fyrstur kom.  Fyrstur fékk.  Í auglýsingum fasteignasala eru öll hús og allar íbúðir á söluskrá þeirra ýmist fallegar og rúmgóðar eða sérlega fallegar og glæsilegar.  Sumar eru bjartar og virkilega glæsilegar og snyrtilegar.  Allar eru vel staðsettar.  Jafnvel tekið fram að stutt sé í allar áttir.  Gott útsýni eða eða sérlega gott útsýni.  Þá eru þær vel skipulagðar eða bjóða upp á ýmsa möguleika. 

  Sumt í fasteignaauglýsingum kemur eins og þruma úr heiðskýru lofti.  Til að mynda þegar  tekið er fram að þvottaaðstaða sé í íbúðinni.  Kætast þá börnin smá yfir að þurfa ekki að fara með allan þvott í þvottahús langt út í bæ. 

  Einnig þegar tekið er fram að gólfefni fylgi með.  Hvernig er íbúð án gólfefnis?  Svo er það aðal sölutrikkið:  Mynddyrasími fylgir.  Húsið er til sölu á 120 milljónir en án mynddyrasíma.  Nei,  jú,  hann fylgir með.  Sala!    

       

Afi forvitinn

  Við vorum í jólaboði hjá nágrönnum og ættingjum.  Með í boðinu var sameiginlegur heimilisvinur,  ungur maður.  Afi kom öllum á óvart með tíðindi er hann spurði unga manninn:  "Er það rétt sem ég hef hlerað að þú sért tekinn upp á því að gera hosur þínar grænar fyrir Hönnu?"

  Unga manninum var brugðið.  Hann eldroðnaði og tautaði hikstandi og stamandi:  "Það er kannski eitthvað verið að slúðra um það."

  Þetta var greinilega viðkvæmt feimnismál.  Til að hressa hann við, sýna honum stuðning og hughreysta bætti afi við:  "Assgoti var það lipurt hjá Ella að hnoða í hana barn.  Þar með sannaði hann fyrir þér að hún er ekki óbyrja!" 

 

Gleyminn arkítekt

  2007 varð uppi fótur og fit á bæjarráðsfundi Hvergerðisbæjar.  Ástæðan var sú að bænum barst óvænt reikningur upp á 6 milljónir króna.  Reikninginn sendi arkitekt sem gengur undir nafninu Dr. Maggi.  Hann var að rukka fyrir hönnunarvinnu sem innt var af hendi 26 árum áður.   

  Við athugun á bókhaldi kom í ljós að Maggi hafði aldrei rukkað fyrir vinnuna og því aldrei fengið greitt fyrir hana.  Vandamálið var að krafan var fyrnd fyrir löngu síðan lögum samkvæmt.  Bænum var ekki heimilt að borga reikning sem fyrningarlög voru búin að ómerka.  

  Þegar þetta allt lá fyrir komst bæjarráð samt að þeirri niðurstöðu að um sanngirnismál væri að ræða.  Á einhvern hátt yrði að borga kallinum fyrir sína vinnu.  Með nánu samráði við Ölfusinga tókst að finna einhverja leikfléttu til komast framhjá fyrningarlögum.  

  En hvers vegna rukkaði Maggi ekki sínar 6 milljónir í 26 ár?  Við erum að tala um upphæð sem er að minnsta kosti tvöfalt hærri á núvirði. Skýring hans var: "Ég gleymdi því."