Gjöfulasta tímabil íslensku rokksögunnar - Úrslit í skoðanakönnun

  Að undanförnu hef ég haldið úti skoðanakönnun um besta og frjóasta tímabil íslensku rokksögunnar.  Röðin á tímabilunum hefur ekkert breyst frá því greidd atkvæði voru innan við 100.  Nú hafa 580 atkvæði skilað sér í hús og engin ástæða til að halda könnunni lengur í gangi.  Niðurstaðan er þessi:

 1.  Bubba-byltingin/Rokk í Reykjavík (Utangarðsmenn, Fræbbblarnir, Tappinn...) 32,2%

 2.  Hippatímabilið (Trúbrot, Náttúra, Eik...) 20,9%

 3.  Bítlatímabilið (Hljómar, Dátar, Óðmenn...) 18,4%

 4.  Upphafsárin á sjötta áratugnum (KK, Siggi Johnny, Þorsteinn Eggerts, Raggi Bjarna...) 14,8%

 5.  Harðkjarninn (Mínus, Bisund, I Adapt,  Gyllinæð...) 5,2%

 6.  Gruggið (Botnleðja, Noise...) 4,8%

 7.  Rappið (Rottweiler, Quarashi, Sesar A...) 3,6%

  Þarna var ekki verið að velja hljómsveitirnar sem slíkar heldur tímabilið.  Nöfn hljómsveitanna eru einungis höfð með til að auðvelda kjósendum að staðsetja tímabilið.  Gaman væri að heyra viðhorf ykkar til útkomunnar.

  Næst set ég inn skoðanakönnun um besta íslenska jólalagið.  Þið ykkar sem hafið ekki þegar komið með tillögu um besta jólalagið megið endilega nefna uppáhalds jólalagið ykkar.  Lagið verður að vera íslenskt.  Lög úr nýafstaðinni jólalagakeppni rásar 2 eru ekki gjaldgeng.

Bestu plötur ársins 2008

  Fréttablaðið fékk nokkra tónlistarmenn og áhugafólk um tónlist til að velja bestu íslenskar plötur ársins 2008.  Útkoman er verulega áhugaverð.  Ekki síst vegna þess að nokkrar íslenskar plötur sem komu út á árinu eru jafnframt áberandi í áramótauppgjöri helstu tónlistarblaða heims.  Samkvæmt niðurstöðu Fréttablaðsins eru eftirfarandi plötur þær bestu sem komu út hérlendis 2008:

1.   Sigur Rós:  Með suð í eyrum við spilum endalaust

2.   FM Belfast:  How to make Friends

3.   Dr.  Spock:  Falcon Christ

4.   Lay Low:  Farewell Good Night´s Sleep

5.   Mammút:  Karkari

6.  Sin Fan Bous:  Clangour

7.  Emilíana Torríni:  Me and Amini

8.  Retro Stefson:  Montana

9. - 10.  Celstine:  At the Borders of Arcadia

9. - 10.  Reykjavík!:  The Blood 

11.  Bang Gang:  Ghosts from the Past

12. - 13.  Bragi Valdimar & Memfismafían:  Gilligill

12. - 13.  Jeff Who?:  Jeff Who?

14.  Morðingjarnir:  Áfram Ísland!

15. - 17.  Bob Justman:  Happiness and Woe

15. - 17.  Motion Boys:  Hang on

15. - 17.  The Viking Giant Show:  The Lost Garden of the Hooligans

  Gaman væri að hlera viðhorf ykkar til bestu platna ársins 2008.  Ég var einn af álitsgjöfum Fréttablaðsins og er afar sáttur við niðurstöðuna.  Hún er mjög svo til samræmis við mína skoðun á bestu plötunum.  Ég veit ekki alveg hvernig á að meta eða taka því að ég er lang elstur álitsgjafanna.  Kominn vel á sextugsaldur á meðan hinir álitsgjafarnir eru nýlegar fermdir krakkar.  En samt gaman að fá að vera með. 

  Ég kvitta glaður undir allar plöturnar í 10 efstu sætunum.  Ég ætlaði að hafa plötu Celestine á mínum lista.  En klúðraði því.  Ég hef grun um að platan hafi ekki verið í Plötutíðindum þannig að mér yfirsjást hún þegar á reyndi.  Þeim mun meira gaman er að hún skuli hafa náð inn á Topp 10.  Frábær hljómsveit og frábær plata.

  Plata Dr.  Spock var í 1.  sæti hjá mér og plata Sigur Rósar nr.  2.  Spockararnir eru yndislega hressilegir og pönkaðir rokkarar.  Ég er mikill Sigur Rósar aðdáandi en fyrir minn smekk poppaðist hljómsveitin um 1 gráðu með nýju plötunni.  Samt ekki um of.  Stórkostleg hljómsveit á heimsmælikvarða.  Og platan er hjá mér inni á Topp 5 lista yfir bestu plötur heims ársins 2008.

  Í DV í dag var birtur listi yfir bestu plöturnar 2008. Hann var skemmtilega samhljóða listanum í Fréttablaðinu.  Ég hlakka til að sjá lista Morgunblaðsins yfir bestu plöturnar.  Mér segir svo hugur að hann verði sömuleiðis til samræmis við lista Fréttablaðsins.

Flottasti söngvari heims átti flottasta afmæli heims

  Írsk-ættaði Lundúnarbúinn, þjóðlagapönkssöngvarinn, söngvasmiðurinn og banjóleikarinn Shane MacGowan átti afmæli í fyrradag.  Að óreyndu hélt ég að íslensku dagblöðin myndu gera kauða góð skil á afmælisdaginn.  En það var öðru nær.  Þau komu ekki einu sinni út.  Það kemur því í minn hlut að heiðra afmælisbarnið.  Það er ekki á hverjum degi sem Shane MacGowan verður 51.  árs.

  Shane er best þekktur sem söngvari þjóðlagapönkssveitarinnar The Pogues.  Í aðdraganda jólanna varð ég var við að margir bloggarar settu inn á blogg sitt jólalagið  The Fairytale of New York  með The Pogues.  Höfundur þess er Shane MacGowan.  Þetta lag hefur verið krákað (coverað) með íslenskum texta af Fálkum,  Ragnheiði Gröndal og Sigurður Guðmundssyni.  Ég er ekkert að setja það lag inn hér heldur smá bút af viðtali sem Shane ætlaði að veita finnskum sjónvarpsmanni eftir vel heppnaða hljómleika.  Eins og algengt er með slík viðtöl brast Shane á með söng.  Tönnum hefur fækkað til muna í gómum Shanes síðan þessi upptaka átti sér stað.

   Hér flytja Shane og The Pogues lagið  Dirty Old Town.  Þrátt fyrir að þetta lag megi finna á flestum plötum merktum vinsælustu írsku pöbbasöngvum er höfundur þess skoskur.  Hann hét Ewan McColl og er þekktastur sem höfundur lagsins The First Time Ever I Saw Your Face.  Bandaríska söngkonan Roberta Flack kom því á topp bandaríska vinsældalistans fyrir margt löngu.  Ótal margir aðrir hafa sungið það inn á plötur.  Meðal annars Elvis Presley og George Michael.  Lagið samdi Ewan um bandaríska eiginkonu sína,  Peggy Seeger.  Bróðir hennar,  Pete Seeger,  er einn merkasti söngvahöfundur Bandaríkjanna.  Meðal þekktra laga eftir hann má nefna  Where Have All the Flowers Gone (Kingston Trio og flutt með íslenskum texta af Ragnari Bjarnasyni,  Elly Vilhjálms,  Savanna Tríói og pönksveitinni Mosa frænda),  Turn,  Turn,  Turn  (The Byrds) og  We Shall Overcome  (Joan Baez,  Louis Armstrong og kántrýpönkssveitin Green on Red).

  Dóttir Ewans,  Kirsty McColl,  tók iðulega lagið með The Pogues,  bæði á hljómleikum og á plötum.  Hún söng m.a.  í laginu  Fairytale of New York.  Hún syngur einnig í myndbandinu hér að neðan.

  Joe Strummer,  söngvari og gítarleikari The Clash,  gekk í The Pogues eftir að Shane MacGowan datt blindfullur út um bílglugga um árið.  Hljómsveitin var í miðju hljómleikaferðalagi en Shane lenti rúmfastur á sjúkrahúsi.  Hann var rekinn tímabundið úr hljómsveitinni.

  Joe hafði oft spilað með The Pogues fyrir þennan atburð,  kunni öll lögin og átti létt með að leysa Shane af.  Í myndbandinu hér að neðan sést Joe vinda sér með í leikinn.

  Í upphafi bresku pönkbylgjunnar þakti stór ljósmynd af blóðugum Shane forsíðu poppblaðsins NME.  Hún var tekin á einum af fyrstu hljómleikum The Clash.  Þar hafði annað eyrað af Shane rifnað hraustlega í fjörinu í áhorfendaskaranum. 

  Joe,  Kirsty og Ewan McColl eru öll fallin frá.  Shane er hinsvegar sprelllifandi og sprækur - þó hann deyi oft og iðulega áfengisdauða. 

Öðruvísi útgáfa af Jólamanninum með Geir Ólafs

 

  Í tónspilaranum hér til vinstri á bloggsíðunni er að finna flutning Geirs Ólafs og mín á laginu  Jólamaðurinn kemur í kvöld  við undirleik stórsveitar Vilhjálms Guðjónssonar.  Lag sem Geir Ólafs söng með færeyskum texta nú fyrir jólin og færði Færeyingum að gjöf sem þakklætisvott fyrir að Færeyingar lánuðu Íslendingum 6 milljarða króna í erlendum gjaldeyri eftir að íslenska krónan ónýttist.

  Upptakan á laginu í tónspilaranum er úr beinni útsendingu síðasta laugardag í þætti Halldórs E.  og Markúsar Þórhallssonar,  Í vikulokin,  á Útvarpi Sögu.  Eins og heyra má kunni ég hvorki lag né texta.  Sem gamall pönkari lét ég slag standa þegar á mig var skorað.  Málið var að gera fremur en  þekkja verkefnið.  Þetta var óæft og falskt eftir því.  Mig munar aldrei neitt um að gera mig að fífli - við hvaða tækifæri sem er.  Enda þaulvanur slíku.  Geir var á hinn bóginn á heimavelli og syngur með stæl,  eins og alltaf.

Upphaf bresku pönkbylgjunnar VI

  Fátt er betra á jólum en smá pönk.  Í færslunni um fyrsta breska pönklagið kom fram að í Bandaríkjunum var til pönkhreyfing fyrir daga breska pönksins.  Þar var ekki um heiti á músíkstíl að ræða heldur samheiti yfir ólíkar hljómsveitir sem spiluðu á þáverandi djassklúbbi í New York,  CBGB´s.  Svo skemmtilega vildi til að ein þessara hljómsveita,  The Ramones,  smellpassaði inn í þann músíkstíl sem varð til í Bretlandi 1976 og hlaut heitið pönk.  Eftir það varð breska skilgreiningin á pönki ofan á í heimsbyggðinni.  Líka í Bandaríkjunum.   

  Það ruglaði margan góðan manninn,  ekki síst margan góðan pönkarann,  að framan af var í Bandaríkjunum pönkhreyfing sem náði yfir hljómsveitir sem gátu engan veginn fallið undir bresku skilgreininguna á pönki.  Sumir eiga jafnvel enn í dag erfitt með að skilja það dæmi.  Sú er ástæðan fyrir því að ég tíunda þetta núna aftur.  En einnig geri ég það vegna þess að The Ramones blandaðist svona vel inn í breska pönkið.  Fyrsta plata The Ramones,  samnefnd hljómsveitinni,  kom út sumarið 1976.  Sú plata og nokkrar smáskífur sem hljómsveitin sendi frá sér náðu á þeim tíma ekki að gera neinn skurk.  Í mars 1977 kom hinsvegar út plata með The Ramones,   Leave Home,  sem náði í 45.  sæti breska vinsældalistans.  Að vísu var vandræðagangur með þá plötu.  Eitt lagið,  Carbone Not Glue,  þótti hvetja til vímuefnaneyslu og var þá fjarlægt af plötunni.  Hér eru tvö lög af plötunni:  Babysitter  (efra myndbandið) og  California Sun.

Fyrri færslur um upphaf bresku pönkbylgjuna:

V:   http://www.jensgud.blog.is/blog/jensgud/entry/750862/

IV:  http://jensgud.blog.is/blog/jensgud/entry/747161

III:  http://www.jensgud.blog.is/blog/jensgud/entry/746033/

II:  http://jensgud.blog.is/blog/jensgud/entry/744949

Fyrsta breska pönklagið:  http://www.jensgud.blog.is/blog/jensgud/entry/743999/

  Bandaríska ljóðskáldið - og síðar Íslandsvinurinn - Patti Smith var oft kölluð pönkdrottningin.  Það var út frá upphaflegri skilgreiningu í Bandaríkjunum á pönki.  Músík Pattíar var strax í upphafi og alla tíð síðar frekar róleg músík.  Ljóð hennar og/eða textar voru óheflaðir - jafnvel kjaftforir - og nýstárlegir.  Þeir lönduðu strax hlutverki í bandarískum skólaljóðum og voru sungnir inn á plötu hjá hinum sérstæða róttæka últra-hægri sinnaða bandaríska þungarokkara Todd Rundgren og plötur bandarísku þungarokkssveitarinnar Blue Oyster Cult.  Samkvæmt þáverandi skilgreiningu bandarískra fjölmiðla féll sú hljómsveit einnig undir pönk.  Framan af flutti Patti ljóð sín við píanóundirleik Bobs Dylans en stofnaði svo Patti Smith Group með hljóðfæraleikurum sem einnig spiluðu í Blondie og Television. 

  Fyrsta plata Pattiar Smith,  Horses,  kom út 1975.  Hún náði 47.  sæti bandaríska vinsældalistans.  Síðar náði Patti 5.  sæti breska vinsældalistans með laginu  Because the Night.  Það fór í 13.  sæti bandaríska vinsældalistans.  Þetta lag samdi hún með Bruce Springsteen.  Hún kom fleiri plötum inn á Topp 20 vinsældalista Bandaríkjanna og Bretlands. 

  Í mars 1976 sendi Patti frá sér smáskífuna  Gloria/My Generation.  Hér flytur hún síðarnefnda lagið.  Það örlar á Gyllinæðar-stemmningu.  Nema að engin kveikti í sér og fáum hljóðfærum var slátrað:

Færeyski vinsældalistinn

  Það væri gaman að koma lagi með íslenskum flytjanda inn á færeyska vinsældalistann.  Í framhaldi af vangaveltum um það fór ég að skoða vinsældalistann og hvernig staðið er að atkvæðagreiðslu á honum.  Þá kom í ljós að mér tekst ekki að skrá nein lög í númeruð sæti heldur einungis aukalög. 

  Þið sem hafið þekkingu á tölvutækni:  Getur verið að hægt sé að "blokkera" þátttöku utan Færeyja í þessari atkvæðagreiðslu?  Eða tekst ykkur að skrá lög í númeruðu sætin?  Slóðin er http://www.kringvarp.fo/15bestu/atkvodur.asp

Upphaf bresku pönkbyltingarinnar V

  Framan af ferli Sex Pistols var hljómsveitin leitandi og breska pönkið var ekki orðið til.  Sex Pistols krákaði (coveraði) lög frá The Who,  Small Faces,  Chuck Berry og fleirum.  Iðulega hitaði Sex Pistols upp fyrir pöbbaband söngvarans og gítarleikarans Joes Strummers,  101´Ers.  Um miðjan maí 1976 var Sex Pistols hinsvegar búin að finna sinn tón og kom þannig fram á hljómleikum með tveimur öðrum - í dag - gleymdum hljómsveitum.

  Á þessum hljómleikum varð Joe Strummer fyrir vitrun.  Þarna var kominn sá tónn sem hann vildi fylgja.  Hann "slúttaði"  101´Ers og stofnaði The Clash.  Þessar tvær pönkhljómsveitir,  Sex Pistols og The Clash,  fylgdust að um tíma.  Fastir fylgihnettir voru The Damned og The Buzzcocks ásamt fleiri hljómsveitum sem slæddust með.

  Á auglýsingaveggspjöldum voru nöfn Sex Pistols og The Clash skrifuð jafn stórum stöfum.  Nöfn hinna hljómsveitanna voru skrifuð minni stöfum.  Er leið á árið 1977 varð The Clash stærra nafn.  Það var allt í vandæðagangi hjá Sex Pistols.  Illindi við plötufyrirtæki og annað í þeim dúr.

  Seinni part mars mánaðar sendi The Clash frá sér fyrstu smáskífuna,  White Riot.  17 dögum síðar kom út fyrsta stóra plata The Clash,  samnefnd hljómsveitinni.   White Riot  náði 38.  sæti breska vinsældalistans.  Sama sæti og smáskífa Sex Pistols,  Anarchy in UK,  áður. 

  Stóra platan með The Clash var ekki aðeins fyrsta breska pönkplatan til að ná inn á Topp 30 breska vinsældalistann heldur fór hún alla leið inn á Topp 15 og hafnaði þar í 12.  sæti.  Þar með var bresk pönkhljómsveit komin í hóp vinsælustu hljómsveita í Bretlandi.  Pönkið var ekki lengur neðanjarðarhreyfing og jaðarmúsík.  Pönkið var orðið það stórt dæmi að bresku plötubúðirnar kepptust við að stilla plötunni vinsælu með The Clash út í glugga,  útvarpsstöðvar komust ekki hjá því að spila lög af plötunni,  almenn poppblöð og slúðurblöð fjölluðu um The Clash,  rétt eins og rokkblöðin. 

  Ennþá merkilegra var að platan seldist í 100.000 eintökum í póstsendingum til Bandaríkjanna.  Hún er enn í dag sú plata sem selst hefur í hæstu upplagi á þann hátt. 

  The Clash tók mið af pönkstíl Sex Pistols en var þó með sterkan eigin stíl.  Takturinn í White Riot var hraðari en í pönki annarra hljómsveita þess tíma.  Til viðbótar kynnti The Clash til sögunnar nýjan músíkstíl:  Pönkað reggí. Eftir það varð reggí hluti af pönkinu.  Utangarðsmenn og Fræbbblarnir komu því bærilega til skila hérlendis.

   White Riot varð einskonar þjóðsöngur pönksveita.  Það lag var krákað (coverað) af Sham 69,  Angelic Upstarts og ótal öðrum pönksveitum.  The Clash flytja það í myndbandinu að ofan.  Í myndbandinu að neðan er sýnishorn af því hvernig hljómsveitin kynnti reggí-pönkið til sögunnar.

  Fyrri færslur um upphaf breska pönksins: 

IV:  http://jensgud.blog.is/blog/jensgud/entry/747161

III:  http://www.jensgud.blog.is/blog/jensgud/entry/746033/

II:  http://jensgud.blog.is/blog/jensgud/entry/744949

Fyrsta breska pönklagið:  http://www.jensgud.blog.is/blog/jensgud/entry/743999/

Jólafjör í kvöld

  Ég held að ég fari rétt með að jólafjörið í kvöld sé á skemmtistað í Pósthússtræti er heitir Central.  Eða eitthvað álíka.  Þar mun söngvarinn síkáti Geir Ólafs halda uppi fjöri frá klukkan 23:00.  Syngja  Jólamaðurinn kemur í kvöld  og fleiri hressileg jólalög.  Ef ég fer ekki rétt með nafn skemmtistaðarins væri ljúft ef einhver leiðréttir það. 

Missið ekki af sögulegum útvarpsþætti á morgun (laugardag)

 

  Fólk sem hefur gaman af að hlusta á skemmtilegt útvarp er óvenju árrisult á laugardögum.  Mestu svefnpurkur reyna að vakna ekki seinna en klukkan 13:00.  Þá hefst nefnilega einn allra skemmtilegasti þáttur í íslensku útvarpi,  Í vikulokin.  Hann er í umsjón Markúsar Þórhallssonar og Halldórs Einarssonar.  Þeir félagar fara á kostum og ætíð ber margt til tíðinda.  Á morgun nær þátturinn hæstu hæðum um klukkan 14:00.  Það er einmitt um það leyti sem söngvarinn síkáti,  Geir Ólafs,  mætir til leiks og ræðir um lag sem hann syngur á færeysku,  Jólamaðurinn kemur í kvöld.  Að mér skilst þá mæti ég einnig. 

  Útvarp Saga sendir út á tíðninni 99,4.  Það er líka hægt að hlusta á hana á netinu.  Slóðin er www.utvarpsaga.is.

Upplýsingar vegna greinar í Fréttablaðinu

  Í Fréttablaðinu í dag er merkileg grein eftir blaðamanninn Kjartan Guðmundsson.  Fyrirsögnin er  Poppbókin - enn í fyrsta sæti.  Greinin fjallar um bók sem kom út 1983.  Kjartan segir Árna Daníel Júlíusson fá undarlega veglegan sess í Poppbókinni.

  Málið er mér skylt.  Þess vegna sé ég ástæðu til að draga fram eftirfarandi:  Árni var áberandi í þeim hópi sem hratt pönk- og nýbylgjunni úr hlaði á Íslandi ´79/´80.  Hann blés í saxófón í einni af allra fyrstu íslensku pönksveitunum,  Snillingunum.  Hann var maðurinn sem kýldi á hlutina og lét verkin tala.  Sem dæmi þá stóð hann fyrir fyrstu hljómleikum  Utangarðsmanna.  Hljómleikunum sem ollu straumhvörfum í sögu íslenska rokksins.

  Árni Daníel spilaði á bassa í  Taugadeildinni  og hljómborð með  Tea for Two  og  Q4U.  Þegar bókin kom út var Q4U stórt nafn.  Kvikmyndin  Rokk í Reykjavík  var frumsýnd árið áður og hafði gífurlega sterk áhrif á það sem var að gerast í rokkinu.  Q4U var áberandi í myndinni.  Platan með lögunum úr myndinni seldist vel.  Myndbandsspólan með  Rokk í Reykjavík var nýlega komin út þegar bókin var skrifuð.  Spólan seldist eins og heitar lummur og var mjög umtöluð.  Q4U sendi frá sér plötu þarna um sumarið og lagið  Böring  af henni naut mikilla vinsælda.    

  Þetta var þó ekki megin ástæðan fyrir því að í  Poppbókinni  er viðtal við Árna Daníel heldur að hann hafði mikinn sagnfræðilegan áhuga á rokkmúsík.  Hann las allt sem hann komst yfir um rokkmúsík.  Hann skrifaði vikulega heilu og hálfu opnugreinarnar um rokkmúsík í DV og Vikuna.  Hann velti öllum flötum rokkmúsíkur fyrir sér,  skoðaði þá og skilgreindi.  Hann sótti alla rokkhljómleika sem voru í boði á suðvesturhorni landsins.  Hann kynnti sér allar íslenskar rokkplötur sem komu út og flestar þær helstu sem komu út erlendis.  Hann var einn mesti viskubrunnur landsins um þann suðupott sem kraumaði í rokkmúsík þessara ára.  Árni Daníel þekkti þennan pott frá öllum hliðum:  Sem innsti koppur í búri,  hljóðfæraleikari og tónleikahaldari, sem blaðamaður, sem fræðimaður.  Ef einhverjum vantaði upplýsingar um eitthvað sem hafði gerst,  var að gerast eða var framundan í íslensku rokksenunni var hringt í Árna Daníel.  Hann var maðurinn sem vissi allt.

  Það kom ekki á óvart að skömmu eftir útkomu Poppbókarinnar skellti Árni Daníel sér í sagnfræðinám.  Síðan hefur hann skrifað fjölda bóka um allt frá íslenskum landbúnaði til jarðeigna kirkjunnar á Íslandi.

  Þar fyrir utan er Árni Daníel úr Svarfaðardal.   

  Ljósmyndin er af Q4U.  Árni Daníel er lengst til hægri.