Þegar Birgitta snéri mig niður

  Nú standa öll spjót úti.  Þau beinast að rithöfundinum og tónlistarkonunni Birgittu Haukdal.  Hún hefur skrifað barnabækur um Láru.  Hún leggur sig fram um að breyta eða leiðrétta staðalímynd telpna.  Sem er gott mál. Ég ætla að gefa mínum barnabörnum þessar bækur. Nema hvað að í nýjustu bókinni kemur fyrir úrelt orð, hjúkrunarkona.  Um það snýst fjaðrafokið.  Hjúkrunarfræðingum þykir gróflega að sér vegið.  Þeir eru miður sín.

  Birgittu er eðlilega brugðið við hin hörðu viðbrögð.  Hún harmar mistökin og lofar að þetta verði lagað í næstu prentun. 

  Ég þekki ekki Birgittu.  Hef aldrei talað við hana né hitt hana.  Hinsvegar varð mér á að blogga um hana skömmu fyrir jólin 2007, fyrir 11 árum.  Hún kom fram í sjónvarpsþætti.  Með vanþroskuðum galgopahætti reyndi ég að vera fyndinn á hennar kostnað;  bullaði eitthvað um sjálfbrúnkukrem hennar. 

  Tveimur dögum síðar barst mér í hendur jólakort frá henni.  Þar afvopnaði hún mig til lífstíðar.  Steinrotaði mig með óvæntum viðbrögðum.  Síðan hef ég ekki og mun aldrei segja né skrifa neitt neikvætt um hana.  Það er mikið varið í manneskju sem tæklar ókurteisi í sinn garð svona glæsilega.  Í kortinu stóð: 

  "Elsku Jens Guð (teikning af hjarta). Ég óska þér gleðilegra jóla og vona að þú hafir það yndislegt. Þín Birgitta H.  P.s. Töfrakremið heitir Beautiful 4 ever (brosmerki)."

 

 

 

Hugljúf jólasaga

  Sveinn hét maður. Hann var stórskorinn, brúnaþungur en hokinn í herðum;  nefið breitt og eyru útstæð.  Hann var náfrændi fjarskylds ættingja síns vestur á fjörðum. Þeir þekktust ekkert og eru nú báðir úr sögunni.

  Víkur þá sögu að vinnufélögunum Kolla og Tóta. Að löngum vinnudegi loknum plataði Kolli Tóta til að skutla sér heim. Gulrótin sem hann notaði var að lofa Tóta að bjóða honum upp á kaffi og döðlu. Sem hann sveik þegar á reyndi. Hann átti ekki einu sinni döðlu. Komnir heim að hrörlegum tveggja hæða kofa Kolla sótti hann stiga sem lá við húshliðina og reisti hann upp við framhliðina.

  - Viltu styðja við stigann, Tóti minn? Hann á það til að renna út á stétt.

  - Ekkert mál. Tóti greip þéttingsfast um stigann.

  Kolli brá við skjótt og sparkaði í gegnum rúðu í kjallaraglugga. Hún mölbrotnaði. Hann gerði sig líklegan til að skríða inn um opið. Tóti kallaði:

  - Ertu ekki með lykil að útidyrunum?

  - Jú, en mér þykir skemmtilegra að fara svona inn í húsið. Reyndar eru útidyrnar ólæstar. Nú fæ ég nóg að gera við að setja nýja rúðu í kjallaragluggann. Alltaf gott að hafa eitthvað fyrir stafni. Vinna göfgar.

  - En hvað með stigann?

  - Það er ekkert með hann. Bara reisn yfir því að sjá myndarlegan mann styðja við stiga sem enginn er að nota.

  Í þeim töluðu orðum stakk Kolli sér inn um gluggann. Hann veinaði skrækum rómi er glerbrotin skáru í útlimi. Svo hlunkaðist hann blóðrisa á gólfið. Samstundis spratt hann upp eins og stálfjöður; stangaði vegg, rotaðist í tæpar tvær mínútur og stakk síðan ringluðu höfðinu út um gluggann. Þeir félagarnir brustu þegar í stað í kröftugan söng svo undir tók í fjöllunum: "Bráðum koma blessuð jólin..."

Ennþá fleiri gullmolar úr "Ekki misskilja mig vitlaust!"

  "Þrír skór á verði tveggja."  Útvarpsauglýsing frá íþróttavöruversluninni Under Armour vorið 2018.

  "Komið þið sæl - ég verð því miður að afboða forföll á sambandsþingið - óska ykkur góðs gengis.  Kv. Vigdís."  Vigdís Hauksdóttir.

  "Það er hver höndin upp á móti annarri við að hjálpa hinni."  Þórarinn Kristjánsson frá Hólum í Geiradal að lýsa hjálpsemi sveitunga sinna.

  "Hann var frændi minn til fjölda ára,  flutti svo háaldraður til Reykjavíkur og lést þar á besta aldri."  Langi-Sveinn (Sveinn Sveinsson) vörubílstjóri á Selfossi.

  "Ég er í vandræðum með að fá föt á stelpuna því hún er svo ermalöng."  Ína frá Víðidalsá í Steingrímsfirði (Þorsteinsína Guðrún Gestsdóttir) að kaupa peysu á dóttur sína.

  "Þetta voru ekki góð mistök hjá Herði."  Bjarnólfur Lárusson í knattspyrnulýsingu á Stöð 2.

 

Fleiri sýnishorn úr bókinni "Ekki misskilja mig vitlaust!"

  Í síðustu færslu sagði ég frá nýútkominni bók,  "Ekki misskilja mig vitlaust!".  Hér eru nokkur sýnishorn úr henni:  

  "Í Kína eru mannréttindi brotin daglega á hverjum degi." Þóra Kristín Ásgeirsdóttir, fréttakona hjá RÚV.

  "Það dregur úr vexti lambanna að slátra þeim of ungum."  Páll Zóphóníasson.

  "Hann hefur verið með meðfæddan galla frá fæðingu." Hörður Magnússon ,  íþróttafréttamaður Stöðvar 2.

   "Aðalverðlaunin eru ferð á páskamót sem Disney-garðurinn í París heldur í lok árs."  Karl Garðarsson,  fréttamaður á Stöð 2.

  "Ég get bara alveg sagt ykkur að hérna úti við vegamótin fórum við Reynir framhjá að minnsta kosti 100 manna hreindýrahópi."  Gugga Reynis á Vopnafirði.

  "Jæja,  þá erum við allir dánir, bræðurnir, nema ég og Gulla systir."  Árni á Brúnastöðum í Fljótum eftir jarðarför bróður síns á Siglufirði.

Bráðskemmtileg bók

  Í vikunni kom út bókin "Ekki misskilja mig vitlaust!".  Hún inniheldur samantekt á spaugilegum mismælum og ambögum þjóðþekktra manna.  Einkum þeirra sem hafa mismælt sig í beinni útsendingu í ljósvakamiðlum. Líka er vitnað til annarra.  Til að mynda er titill bókarinnar sóttur í ummæli Guðbjarts Jónssonar.  Hann var löngum kenndur við veitinga- og skemmtistaðinn Vagninn á Flateyri.

  Allar tilvitnanir eru feðraðar.  Þær eru ekki uppdiktaður útúrsnúningur.  Það gefur textanum aukið vægi.  Fjölbreytni er meiri en halda mætti að óreyndu.  Margar tilvitnanir eru einnar línu setning.  Aðrar slaga upp í smásögur.  

  Þrátt fyrir að bókin sé aðeins um 80 blaðsíður þá er textinn það þéttur - án mynda - að lestur tekur töluverðan tíma.  Best er að lesa hana í áföngum.  Japla á textanum í smáum skömmtum.  Sum broslegustu mismælin eru þannig að maður áttar sig ekki á þeim við fyrsta lestur. Önnur er gaman að endurlesa og jafnvel brúka til gamans. 

  Höfundur bókarinnar er Guðjón Ingi Eiríksson.  Í formála segir hann meðal annars:  "Mismæli og ambögur ... og oft er útkoman algjör snilld!  Merkir jafnvel eitthvað allt annað en upp var lagt með og kitlar þá stundum hláturtaugarnar.  Tengist oft misheyrn og misskilningi og auðvitað öllu þar á milli."

  Sýnishorn:

  "Heilbrigðisráðherra tók ákvörðunina að höfðu samræði við lækna." Heimir Már Pétursson,  fréttamaður á Stöð 2.

  "Bíllinn er hálfur á hliðinni."  Telma Tómasson,  fréttakona á Stöð 2.

  "Nú eru allir forsetar þingsins konur í fyrsta sinn."  Páll Magnússon í fréttalestri í Ríkisútvarpinu.

 

 

Íslensk bók í 1. sæti yfir bestu norrænar bækur

  Breska blaðið the Gardian var að birta lista yfir tíu bestu norrænu bækurnar.  Listinn er vel rökstuddur.  Hvergi kastað til höndum.  Að vísu þekki ég einungis til þriggja bóka á listanum og höfunda þeirra.  Það dugir bærilega.  Ekki síst vegna þess að listinn er tekinn saman af rithöfundinum frábæra Sjón.  Þannig er listinn:

1.  Tómas Jónsson metsölubók - Guðbergur Bergsson

2.  Novel 11, Book 18 - Dag Solstad

3.  The endless summer - Madame Nielsen

4.  Not before sundown - Johanna Sinisalo

5.  New collected poems - Tomas Tranströmer

6.  Crimson - Niviaq Korneliussen (grænlenskur)

7.  Mirror, Shoulder, Signal - Dorthe Nors

8.  Turninn á heimsenda - William Heinesen  (færeyskur)

9.  The Gravity of Love - Sara Stridsberg

10. Inside Voices, Outside Light - Sigurður Pálsson 

Óhugnanlegar hryllingssögur

 

  Ég var að lesa bókina "Martröð með myglusvepp".  Rosaleg lesning.  Höfundur er Skagfirðingurinn Steinn Kárason umhverfisfræðingur, rekstrarhagfræðingur, garðyrkjufræðingur, tónlistarmaður, rithöfundur og sitthvað fleira.

  Fyrri hluti bókarinnar inniheldur átta reynslusögur fórnarlamba myglusvepps.  Þær eru svo átakanlegar og sláandi að lesandinn er í "sjokki".  Myglusveppurinn er lúmskur.  Hann veldur hægt og bítandi miklum skaða á líkama og sál.  Jafnvel til frambúðar.  Hann slátrar fjárhag fórnarlambsins.  Það þarf að farga húsgögnum, fatnaði og öðru sem sveppagró hafa borist í.  

  Eðlilega er lengsta og ítarlegasta reynslusagan saga höfundar.  Hinar sögurnar eru styttri endurómar.  En staðfesta og bæta við lýsingu Steins á hryllingnum.

  Í seinni hluti bókarinnar er skaðvaldurinn skilgreindur betur.  Góð ráð gefin ásamt margvíslegum fróðleik.  

  Ég hvet alla sem hafa minnsta grun um myglusvepp á heimilinu til að lesa bókina "Martröð um myglusvepp".  Líka hvern sem er.  Þetta er hryllingssögubók á pari við glæpasögur Arnalds Indriðasonar og Yrsu. Margt kemur á óvart og vekur til umhugsunar.  Til að mynda að rafsegulbylgjur þráðlausra tækja hafi eflt og stökkbreytt sveppnum.

 

    

  

Skattabreyting hefur þveröfug áhrif

  Fyrir tveimur árum var virðisaukaskattur á bækur hækkaður;  úr snautlegum 7% upp í virðuleg 11%.  Bók sem áður kostaði 4999 kr. kostar nú 5199 kr.  Skattahækkunin var liður í átaki til að efla bóklestur.  Ekki síst bóklestur ungs fólks.  Þetta átti að vera kröftug vítamínssprauta inn í íslenskar bókmenntir.  Bóksala myndi glæðast sem aldrei fyrr.  

  Talið var fullvíst að fólki þætti óþægilegt að borga ræfilslegt verð fyrir veglega bók.  Fólk hafi metnað til að greiða með reisn ríflega fyrir hana.  Einkum vegna þess að bókin hefur verið ein vinsælasta gjafavara á Íslandi til áratuga.  Gefandi vill láta spyrjast út að hann borgi smáaura fyrir bókagjöf.  

  Einhver skekkja er í dæminu.  Í fyrra hrundi bóksala um 11%.  Í ár er samdrátturinn að nálgast 8%.  Áköfustu talsmenn skattahækkunarinnar kenna komu Costco um.  Þeim er bent á að einungis röskir 2 mánuðir séu síðan það ágæta kaupfélag var opnað í Garðahreppi.  Því er svarað með þjósti að væntanleg koma Costco hafi farið að spyrjast út í fyrra.  Einmitt um svipað leyti og bóksalan tók þessa rokna dýfu sem hvergi sér fyrir enda á.  Að minnsta kosti ekki á meðan Costco varir.

  Er þetta ekki svipaður samdráttur og hjá íslenskum tómatræktendum, jarðaberjasölum og klósettpappírsframleiðendum? spyrja þeir drjúgir og bæta við:  Þetta er allt á sömu bókina lært.  Helst allt í hendur.

  Ég þekki manneskju sem var vön að kaupa árlega um 10 bækur til jólagjafa.  Aðrar 10 til afmælisgjafa.  Líka 5 handa sjálfri sér.  Pakkinn kostaði um 125 þúsund kall.  Eftir skattahækkunina kostar sami pakki 130 þúsund.  Eldri borgara munar um 5000 kr.  Ríkissjóði munar einnig um skattpeninginn sem hann tapar á lestrarátakinu.  Samdrátturinn er mun meiri en skattahækkunin.  Tap ríkissjóðs á því er næstum fimmfalt.  Í stað þess að skila stórauknum tekjum - eins og ætlað var, vel að merkja.

  Ráðamenn - gapandi af undrun - hafa tilkynnt að sett verði saman (hálauna elítu)nefnd.  Hennar hlutverk verður að komast að því hvers vegna lestrarátakið mistókst svona hrapalega.  Það þarf marga fundi, mikið kaffi og gott meðlæti til að finna orsökina.   

         

Algert hrun í bóksölu

Ný og spennandi bók um myglusvepp

  Skagfirski garðyrkjufræðingurinn,  rithöfundurinn og söngvaskáldið Steinn Kárason hefur sent frá sér nýja bók.  Sú heitir því áhugaverða nafni "Martröð með myglusvepp".  Í henni eru einkenni greind, upplýst um heppilegar bataleiðir og viðrað hvernig þetta snýr að lögum og réttindum og eitthvað svoleiðis.

  Frekari upplýsingar um bókina má finna með því að smella HÉR 

 

Glæsileg ljóðabók

  Á dögunum áskotnaðist mér ljóðabókin Safnljóð.  Undirtitill er 2006-2016.  Höfundur er Skagfirðingurinn Gísli Þór Ólafsson.  Ég þekki betur til hans sem tónlistamannsins Gillons.  Ég á tvær flottar af fjórum sólóplötum hans.  Gísli Þór er sömuleiðis liðsmaður blússveitarinnar ágætu Contalgen Funeral frá Sauðárkróki.

 Eins og nafn bókarinnar upplýsir undanbragðalaust þá hefur hún að geyma úrval ljóða eftir Gísla Þór.  Þau eru úr fimm ljóðabókum hans og af plötunum.

  Ljóðin eru óbundin og óhefðbundin.  Engir stuðlar eða höfuðstafir né rím.  En góður möguleiki er á að greina hljómfall í sumum þeirra.

  Það er ferskur tónn í ljóðunum.  Frumleg hugsun og kímni.  Það er gaman að lesa ljóðin aftur og aftur.  Sum vaxa við endurlestur. Önnur eru alltaf jafn mögnuð.  Til að mynda eitt sem heitir "Haukur Ingvarsson":

 Hver er þarna að fikta í kaffivélinni?

er það ekki KK

sem er að fikta í kaffivélinni?  

  Annað og töluvert öðruvísi er "Ást á suðurpólnum":

  Hve oft

ætli mörgæsir

hafi séð þig

sveitta ofan á mér

er við nutum ásta

á suðurpólnum

í engu nema vettlingum

  Bókin inniheldur - auk ljóðanna - fróðleik um feril Gísla Þórs.  Ég hvet ljóðelska til að kynna sér hana.  Hún er virkilega ágæt, flott og skemmtileg.  Fátt nærir andann betur en lestur góðra ljóða.