Færsluflokkur: Bækur

Smásaga um þjón

kyssir tígrisdýr

  Íbúar kaupstaðarins eru ekki á einu máli um þjónninn að sunnan.  Hann vinnur langar vaktir á vinsælasta veitingastaðnum.  Stelpunum þykir hann sætur.  Líka eldri konunum.  Þær viðurkenna það samt ekki allar.  Að minnsta kosti ekki svo karlinn þeirra heyri.  Karlinn er svo svakalega afbrýðisamur.  Og dyndóttur.
  Strákarnir eru ekki eins hrifnir af þjóninum.  Með nokkrum undantekningum.  Það sem strákarnir setja út á þjóninn er að hann kveður alla gesti með kossi.  Alla.  Ekki síst Alla Jóns. 
  Þetta er ekki mömmukoss á kinnina.  Nema þegar börn eiga hlut að máli.  Þjónninn er enginn perri.  Þeim mun meira leggur hann sig fram í kossaflensi við þá sem komnir eru af unglingsárum.  Hann fer í hörkusleik við þá.  Og fer ekki í manngreinaálit.  Hann gerir ekki upp á milli tvítugra stelpna og karla á níræðisaldri.  Að því frátöldu að hann leyfir öllum yfir áttrætt að borða frítt ef þeir eru í fylgd með foreldrum sínum.  Bara sínum.  Þess er vandlega gætt að þeir séu ekki í fylgd með foreldrum einhvers annars.
  Öldruðu gestunum þykir gaman að fara í sleik við þjóninn.  Eða ekki beinlínis gaman heldur þykir þeim kostur að í sleiknum þrífur hann allar matarleifar af gervigómunum þeirra.  Gamla fólkið veit ekki að þjóninum þykir þetta einnig hagkvæmt fyrir sig.  Hann fer aldrei svangur í rúmið og fær að smakka á helstu réttum veitingastaðarins hvern dag.  Hann skilgreinir þetta sem lið í gæðaeftirliti með kokkum staðarins.
  Þá sjaldan sem þjónninn lyftir sér upp og heimsækir íbúa kaupstaðarins fer hann einnig í sleik við gæludýrin er hann kveður.  Aðallega hunda og ketti.  Skiptir ekki máli.  Hann stendur sína plikt.  Samviskusemi er honum í blóð borin.  Þetta er góður þjónn. 
  Sumum þykir skrítið að út úr enni þjónsins stendur loftnet af gömlu útvarpstæki.  Þar hefur loftnetið verið síðan honum skrikaði eitt sinn fótur í ælu á gólfinu eftir matvandan gest.  Þjónninn flaug þá eins og sperrtur hani.  Því næst flaug hann beint á hausinn á útvarpstæki staðarins.  Í lendingunni stakkst loftnetið á kaf inn í ennið.  Um leið brotnaði það af útvarpstækin. 
  Þjóninum þykir flott að hafa loftnet á enninu.  Hann hefur alltaf hrifist af hyrndum kindum og kúm.  Honum þykir reisn yfir þeim.
  Í desember setur þjónninn jólaskraut á loftnetið.
-------------------------------------------------------------------------------------------
.
Fleiri smásögur og leikrit:
 - Gamall einbúi:
- Systur:
 - Jólasaga:
.
- Á rjúpnaveiðum:
.
- Ólétt nunna:
.
- Gullfiskur:
.
- Flugvélamódel:
.
- Miðaldra maður:
.
- Leyndarmál stráks:
.

Gamli einbúinn - páskasaga

hús í snjó1

  Gamli einbúinn á afskekkta afdalabýlinu er einn.  Alltaf einn.  Það eru næstum fjórir áratugir síðan hann bauð eiginkonu sinni og börnum síðast í heimsókn.  Hann hefur ekkert heyrt frá þeim síðan.  Reyndar heyrði hann ekki í þeim þá.  Hann var uppi á fjöllum að eltast við ísbirni allan tímann sem þau voru í heimsókn.  Hann fann engan ísbjörn og engin merki þess að ísbjörn hafi verið uppi á fjöllum.

  Allir aðrir en gamli einbúinn eru fluttir burtu úr sveitinni fyrir löngu.  Það liggur ekki almennilegur vegur til afdalabýlisins.  Bara hlykkjóttur hestatroðningur.  Þess vegna kemur aldrei neinn lengur í heimsókn.  Einbúinn fer aldrei lengur af bæ.  Hann á ekkert erindi annað.  Á afdalabýlinu hefur hann allt til alls.  Hann er með kindur,  kýr,  hænur, hesta,  hund, kött og innrammaða ljósmynd af Davíð Oddssyni klippta út úr Morgunblaðinu.  Meira þarf hann ekki.
  Póstur hefur ekki verið borinn út í sveitinni eftir að sveitungarnir fluttu burtu.  Einbúinn saknar þess ekki.  Hann fékk aldrei annan póst en rukkanir.  Það er gott að vera laus við þær.
.
  Einbúinn lætur fara vel um sig í myrkrinu.  Hann liggur undir heyhrúgu og malar eins og köttur.  Úti gnauðar norðangarri.  Stórhríðin fyllir upp í hverja glufu.  Það er brunagaddur.  Lífið er yndislegt.  Gæti ekki verið betra.
  En hvað er þetta?  Það heyrist dauft vélarhljóð í fjarska.  Gamli einbúinn trúir ekki sínum eigin eyrum.  Hann slær þéttingsfast á eyrun til að eyða þessari ofheyrn.  Mótorhljóðið þagnar ekki.  Þvert á móti.  Það færist ört nær og verður háværra.  Þetta er undarlegt.  Brátt bregður fyrir birtu á hélaðar rúðurnar.  Einbúinn sprettur upp eins og stálfjöður og rýnir út um gluggann.  Í þann mund leggur stór snjóbíll á beltum fyrir utan.  Stórir ljóskastarar lýsa upp hlaðið.  Út úr bílnum snarast hópur einkennsiklæddra kappdúðaðra manna.  Einn er með járnkarl sem hann lemur kröftuglega ofan í frosna jörðina nokkrum sinnum.  Annar er með vel yddaðan tréstaur sem hann stingur ofan í holuna eftir járnkarlinn.  Sá þriðji lemur með sleggju ofan á staurinn uns staurinn er pikkfastur í jörðinni.  Fjórði maðurinn spennir með járnhring póstkassa á staurinn.  Fimmti maðurinn stingur stóru umslagi ofan í póstkassann.  Síðan stökkva mennirnir aftur upp í snjóbílinn.  Um leið og bílnum er ekið á brott í stórri sveigju á hlaðinu fer hann yfir hænsnakofann.  Kofinn brotnar í smátt undir bílnum.  
  Gamli einbúinn getur ekki varist hlátri.  Hann kallar á hundinn:  "Kisi,  nú eru hænurnar hissa.  Þær vita ekki hvaðan á sig stendur veðrið þegar þær fjúka yfir holt og hæðir.  Best gæti ég trúað að þær snúist eins og vindhanar og séu ringlaðar.  Kisi minn,  svona ævintýri lenda hænurnar ekki í á hverjum degi."
  Gamli einbúinn fær hóstakast.  Það eru mörg ár síðan hann hefur hlegið.  Hann er ryðgaður í því hvernig á að hlæja.  Hann er vanari að hósta.  Hann hóstar eins og unglamb.
.
  Gamla einbúanum verður hugsað til póstkassans.  Hvað ætli sé í umslaginu?  Gamli einbúinn er harðákveðinn í að sækja umslagið einhvern daginn.  Jafnvel opna það.  Gamla einbúanum líður vel eftir að hafa tekið þessa ákvörðun.  Hann er sáttur við sjálfan sig.  Reyndar þykist hann vita hvað sé í umslaginu.  Það getur ekki verið annað en ástarbréf.  Það er enginn friður fyrir stelpunum,  hugsar gamli einbúinn og hristir hausinn hneykslaður.  Ekki hausinn á sér heldur hausinn á hundinum.
.
  Tíminn líður hratt á gervihnattaöld.  Vikur og mánuðir líða.  Ekkert ber til tíðinda.  Gamli einbúinn gjóar stundum augum til póstkassans.  Einkum þegar hann saknar þess sárast að geta ekki fengið sér hrátt egg í matinn síðan hænurnar fuku út í buskann.  
  Um haustið lætur Gamli einbúinn til skarar skríða.  Hann tekur umslagið úr póstkassanum.  Nafn hans og heimilsfang er prentað á framhlið umslagsins.  Á bakhliðinni stendur:  "Sendandi:  Jón Jónsson,  Hökuskarði 526,  Hólum í Hjaltadal,  Skagafirði."  Póststimpillinn er skýr og greinilegur.  Þar stendur dagsetningin 29. febrúar 2152.  Dagsetningin vekur undrun gamla einbúans.  Forvitni hellist yfir hann.  Hann strengir þess heit að skoða innihald umslagsins sem fyrst.  Ekki síðar en um áramótin.  Gamli einbúinn stingur umslaginu undir dautt lamb sem hann notar fyrir kodda og sefur á því næstu mánuði.       
  Áramótin líða.  Gamli einbúinn er búinn að gleyma umslaginu.  Um vorið ákveður hann að snúa dauða lambinu við því það er morkið og komið hausfar í það.  Þá rekst hann á umslagið.  Nú dugir ekkert hangs.  Gamli einbúinn kallar á hundinn sinn:  "Kisi,  komdu hérna og opnaðu umslagið."   Hundurinn svarar engu.  Hann þykist ekki heyra í gamla einbúanum.  Það er grundvallarregla hjá hundinum að hunsa hvern þann sem kallar hann Kisa.  Þetta er ekkert persónulegt gagnvart gamla einbúanum.  Reglan á við um alla.
  Fleira gerist ekki þennan dag.  Morguninn eftir sækir gamli einbúinn skóflu.  Fyrir aftan húsið grefur hann upp forláta sveðju.  Þar gróf hann sveðjuna fyrir nokkrum árum til að enginn myndi meiða sig á flugbeittri egg sveðjunnar.  Gamli einbúinn leggur umslagið á viðarbút.  Svo heggur hann með sveðjunni bláendann af því.  Því næst grefur hann sveðjuna niður aftur.  Stutt frá grefur hann niður uppáhaldsbein hundsins.  Það er hrekkur.  
  Eftir þetta leggur gamli einbúinn sig.  Hann er dauðþreyttur.  Hálftíma síðar vaknar hann upp við að hundurinn pissar framan í hann.  Kannski mýkir þetta húðina og varðveitir æskuljóma minn,  hugsar gamli einbúinn jákvæður og hress.  Hann er í svo góðu stuði að hann kíkir ofan í umslagið.  Þar blasir bréf við.  Gamli einbúinn fiskar það upp úr umslaginu eins og vanur veiðimaður.  Það stendur ekkert á bréfinu.  Það er skjannahvítt.  Enginn texti.  Engin mynd   Ekkert.  
  Þetta er kjánalegt,  hugsar gamli einbúinn.  Öll þessi fyrirhöfn út af óskrifaðri og óprentaðri pappírsörk.  Gamli einbúinn hendir pappírsörkinni frá sér.  Það hvarflar að honum að spretta á fætur og sparka í hundinn.  Til að gera eitthvað.  Í þann mund sér hann pappírsörkina snúast við áður en hún lendir á gólfinu.  Þá blasir prentaður texti við.  Gamli einbúinn áttar sig strax á því að hann hafði horft vitlausu megin á pappírsörkina áður en hann henti henni frá sér.  Hann teygir sig í bréfið og les það sem í því stendur:
.
  Hólum 29. febrúar 2152
  Kæri langalangalangalang-afi.
  Við vorum að fá nýjan tímaflakkara í skólann.  Mér datt í hug að það gæti verið gaman að skrifast á við þig.  Láttu mig vita hvort þú hefur fengið þetta bréf.  Það gerir þú með því að grafa snyrtilega X í einn fermetra á hlaðinu hjá þér.  Í X-ið raðar þú steinum.  Þetta X get ég séð í gegnum gervihnattarhnit.  Ef þú mokar yfir X-ið þannig að ekkert sjáist verður ekki hróflað við X-inu næstu aldir.  Þá skal ég póstsenda þér upplýsingar um ættingja þína.  Hvað á daga þeirra hefur drifið eftir að þú er allur. Ég sé í ættarskránni að þú varst bóndi.  Ég hlakka til að senda þér fleiri póstbréf.
  Jón Jónsson
.
  Gamli einbúinn horfir undrandi á bréfið.  Hann les það aftur.  Svo klippir hann bréfið í þrjá jafn stóra strimla.  Hann teygir sig í gamalt kökubox og dregur þaðan upp væna tuggu af hassi.  Hassinu skiptir hann á milli strimlanna.  Hann vefur strimlana vönum handtökum upp í vindlinga.  Hann kveikir í einum og sýgur þykkan reykinn ofan í lungun.  Gamli einbúinn kumrar af hamingju.  Mikið er ég alltaf heppinn,  hugsar hann.  Einmitt þegar mig vantaði bréf kom það í pósti.  Um leið og gamli einbúinn berst við að halda reyknum ofan í lungunum færist fyrirlitningarsvipur yfir andlitið.  Hann hugsar:  Jón Jónsson.  Þvílíkt rugl.  Það hefur aldrei verið neinn Jón í minni ætt.
                        
---------------------------------
 Fleiri smásögur og leikrit:
 - Saga af systrum
.
 - Jólasaga
.
- Á rjúpnaveiðum:
.
- Ólétta nunnan:
.
- Gullfiskur:
.
- Flugvélamódel:
.
- Miðaldra maður:
.
- Leyndarmál stráks:
.

Sprengja á bókamarkaði

  Í dag kom út bókin  Ekki lita út fyrir  eftir Evu Hauksdóttur og Ingólf Júlíusson.  Eva er þekkt sem Eva norn.  Sumir telja að þá nafngift megi rekja til nornabúðar sem hún rak fram í miðja búsáhaldabyltingu.  Eva var einmitt áberandi í búsáhaldabyltingunni.  Ingólfur Júlíusson er þekktastur sem gítarleikari pönksveitarinnar Q4U.  Hann er líka kunnur sem ljósmyndari hinna ýmsu dagblaða og tímarita og höfundur margra heimsfrægra músíkmyndbanda.

  Bókin  Ekki lita út fyrir  mun koma margri settlegri manneskjunni til að hrökkva við.  Jafnvel illilega.  Meira segi ég ekki.  Nema að Eva ætlar ekki að fjölmenna með mér í feministafélag Sjálfstæðisflokksins. 

Hér fyrir neðan er eitt af músíkmyndböndunum hans Ingólf Júlíussonar:


Smásaga um systur í sjávarþorpi

  3sisters

  Myrkrið grúfir sig yfir litla sjávarþorpið hinumegin við fjallið.  Allir þorpsbúar eru í fasta svefni.  Samt er miður dagur.  Komið langt fram yfir hádegi.  Þorpsbúar hafa ruglað sólarhringnum.  Ástæðan er sú að stóra útiklukkan á eina torgi þorpsins er vitlaus.  Þorpsbúar stilla grunlausir sín úr og klukkur eftir torgklukkunni.

  Það styttist í að þorpsbúar vakni.  Í lágreistu timburhúsi býr gömul kona með sjal ásamt manni sínum og þremur dætrum.  Þorpsbúar gera enga athugasemd við það.  Systurnar eru ekki í neinni vinnu og eru tekjulausar.  Foreldrarnir eru í vinnu,  hafa þokkalegar tekjur og eiga húsið skuldlaust. 

  Systurnar vakna ein af annarri.  Þær heita ekki neitt.  Þess í stað eru þær kallaðar: Sú elsta.  Hún er 7 ára;  Miðsystirin.  Hún er 6 ára;  Og Yngsta barnið.  Hún er 5 ára.  Foreldrarnir eru kallaðir Pabbi og Mamma en heita Pétur og Páll.  Foreldrarnir vakna líka. 

  Þegar fjölskyldan er í miðju kafi við að snæða smjörsteiktan hvítlauksristaðan humar með nýlöguðu og heitu Irish Coffie segir Mamma skyndilega skrækrómuð og taugaveikluð:  "Stelpur,  þið hafið kannski tekið eftir því að ég hef fitnað að undanförnu."

  Yngsta barnið kannast við það og segir ávítandi:  "Það er af því að þú drekkur mikið af bjór þegar enginn sér.  Allir krakkarnir í leikskólanum segja að þú skolir honum niður með Einiberja-brennivíni og 8 ára Bacardi."

  Mamma leiðréttir hana:  "Nei,  ég hef aldrei á ævi minni bragðað bjór eða neitt áfengi.  Áfengi er óhollt.  Ég sprauta mig bara einstaka sinnum með heróíni.  Varla einu sinni tvisvar á dag.  Ástæðan fyrir því að ég er orðin mikil um mig miðja er sú að ég er með barn í maganum.  Ég veit ekki hvernig það hefur gerst.  Læknirinn staðfesti þetta í gær og grunar Pabba um að hafa verið eitthvað að fíflast.  Þið eruð að eignast nýtt Yngsta barn."

  Yngsta barnið fölnar upp,  fer að hágráta og spyr á milli ekkasoga:  "Nýtt Yngsta barn?  Hvað verður þá um mig?"

  Mamma dæsir og segir sorgmædd og róandi:  "Það þýðir að við verðum að henda þér í ruslið."

  Pabbi grípur fram í blíðróma en ákveðinn:  "Nei,  elskan mín.  Mamma er að bulla og dramatísera.  Þér verður ekki hent í ruslatunnuna.  Ég set þig í poka og hendi þér í sjóinn."  Og það gerði hann.

 

---------------------------------------------------------------------
Fleiri smásögur og leikrit:
 - Jólasaga
.
- Á rjúpnaveiðum:
.
- Ólétta nunnan:
.
- Gullfiskur:
.
- Flugvélamódel:
.
- Miðaldra maður:
.
- Leyndarmál stráks:
.

Sprengja!

  Væntanleg er á markað bókin  Ekki lita út fyrir.  Þetta er sjálfshjálparbók eftir Evu "norn" og Ingólf Júlíusson,  ljósmyndara.  Bókin er sú opinskáasta / klúrasta sem komið hefur út á Íslandi.  Það er næsta víst að ýmsir muni hrökkva við.  Hér eru sýnishorn úr bókinni.  Þau eru valin þannig að ekki þurfi að banna þessa bloggsíðu lesendum undir 18 ára aldri.


mbl.is Kynlífsbindindisfræðsla virkar
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Jólasaga

ryðbíll

  Klukkan slær 6 á aðfangadag.  Klukkurnar í Hallgrímskirkju,  við hliðina á litla kotinu,  hringja inn jólin.  Jón og Gunna fálma snöggt í vasa sína,  draga upp tappa og setja í eyrun á sér.  Þegar hávaðinn er liðinn hjá taka þau tappana úr eyrunum og setjast við matarborðið.  Jólamaturinn er girnilegur á að líta:  Kalt hangikjöt,  kartöflur og uppstúf.  Betri gerist hann ekki maturinn í litla kotinu.  Reyndar er hangikjötið ekki raunverulegt hangikjöt.  Jón og Gunna eiga ekki til pening fyrir hangikjöti.  Þess í stað klippti Gunna út úr dagblöðunum ljósmyndir af hangikjöti.  Það kemur eiginlega í sama stað niður.  Myndirnar eru skýrar og snyrtilega útklipptar.  Þar fyrir utan er nóg til af kartöflum og uppstúf.

  Eftir matinn hitar Gunna te og ber fram blandaðar smákökur í skál.  Jón grípur eina og bítur fast í.  Við það brotna í honum nokkrar framtennur.  Gunna gleymdi að segja honum frá því að hún setti steinvölur með í kökuskálina.  Kökurnar eru svo fáar.  Með steinvölunum tekst að láta kökuskálina líta út eins og hálffulla af smákökum.
  Jón sprettur á fætur og gengur að eldhúsvaskinum.  Hann skrúfar frá krananum og fær sér gúlsopa af vatni.  Svo spýtir hann sopanum og brotnu tönnunum í vaskinn.  Það færist bros yfir andlit Jóns.  Hann glottir svo skín í skörðóttan tanngarðinn.  Honum verður hugsað með gleði til þess að hann fái ekki tannpínu í tennurnar í vaskinum.
.
   Jón og Gunna vinda sér í að skiptast á jólagjöfum.  Þau gátu ekki pakkað gjöfunum inn vegna þess að þau eiga hvorki pappír né límband.  Gjöfin frá Gunnu er gjafabréf fyrir legsteini að eigin vali,  ásamt stórri pappírsörk.  Á spássíur arkarinnar hefur Gunna teiknað (frekar illa) allskonar mynstur.  Efst á örkina hefur hún skrifað:  "Þessum vill Jón bjóða í jarðarför sína" og nokkru fyrir neðan miðju:  "Lög sem Jón vill að verði spiluð í útförinni".  Undir þessa texta hefur Gunna dregið láréttar línur.  Þar á Jón að fylla samviskulega út.  
  Jón er þrítugur og þykir gjafirnar frá Gunnu ótímabærar.  En hann veit að það er hlýr hugurinn að baki sem skiptir mestu máli.  Sjálfur gefur Jón henni Gunnu vettlingana sína í jólagjöf.  Hann ætlaði varla að tíma því.  Þetta voru einu vettlingarnir hans.  Hann fann þá á bensínstöð fyrir 8 árum.  Eða réttara sagt stal þeim.  Vegna hlýnandi veðurs á höfuðborgarsvæðinu þarf Jón aldrei að setja á sig vettlingana lengur.  Ef kuldakast bankar á dyr getur hann fengið vettlingana lánaða hjá Gunnu. 
.
  "Hvað eigum við að gera skemmtilegt í kvöld?"  spyr Gunna og leggur frá sér vettlingana.  Hún minnir Jón á að sjónvarpið er bilað,  batteríið útrunnið í útvarpinu,  þau fengu engin jólakort og engar gjafir frá öðrum.  Jón svarar glaðlega:
  "Ég ætla út að ganga.  Þú ættir að gera eitthvað skemmtilegt hérna inni á meðan.  Til dæmis vaska upp og ganga frá eftir matinn.  Svo getur þú klippt út myndir fyrir matinn á morgun.  Það væri frábært ef þú finnur góðar myndir af pörusteik.  Þá getum við haft brúnaðar kartöflur með þeim."
  Jón ætlar að klæða sig í frakka utan yfir jakkafötin.  Í ógáti grípur hann rauðan náttslopp af Gunnu í staðinn, treður sér í hann án þess að taka eftir mistökunum og gengur út í jólanóttina. 
.
  Jón hefur ekki gengið framhjá mörgum húsum er hann mætir ókunnugri konu á gangi. 
 - Gleðileg jól,  segir Jón.
.
 - Sömuleiðis, svarar ókunnuga konan.
.
 - Hvaða ferðalag er á þér?
.
 - Ég veit ekki hvers vegna ég ætti að segja ókunnugum manni frá því.
.
 - Ég trúi þér.  Ég er mannþekkjari.  Ég er viss um að þú ert að segja satt:  Þú veist ekki af hverju þú ættir að segja ókunnugum manni frá því.
.
 - Skiptir svo sem engu.  Ég er að fara í kaffi til mömmu.  Hún býr hér rétt hjá.
.
 - Ertu til í að hafa kynmök við mig fyrst?
.
 - Ja,  já,  ef við verðum ekki lengi.  Ég hringi bara í mömmu og segi að ég tefjist smávegis.
.
 - Hvar býrðu?
.
 - Í gula húsinu,  segir ókunnuga konan,  snýr sér við og bendir á glæsilegt ljósgult þriggja hæða einbýlishús.  Þau halda þegar af stað þegjandi og niðurlút í átt að húsinu.
  Ókunnuga konan tekur upp lykil og stingur í skrána á útidyrahurðinni.  Lykillinn passar ekki.  Konan reynir aftur og aftur.  En lykillinn passar ekki.  Konan horfir ringluð upp eftir húsinu og aftur á dyrnar.  Svo rennur upp fyrir henni ljós:
  - Æ,  mig misminnti.  Ég á ekki heima hérna.  Ég bý í bílnum þarna.
  Hún bendir á fólksbíl hinumegin við götuna.  Dekkin undir honum eru vindlaus og hann er að hruni kominn vegna ryðs.  
  Þau ganga að bílnum og troða sér inn í hann.  Fyrir innan eru aðallega gamlir pizzakassar,  tómar gosflöskur og fjölbreyttar matarleifar. 
  Þau fækka fötum með hraði og vinda sér í bólleikinn.  Á eftir sitja þau sveitt og stara út í loftið.
.
  - Ertu á pillunni?  spyr Jón.  Hann er alltaf svo forvitinn.
.
  - Nei,  notaðirðu ekki smokk?
.
  - Nei,  ég á engan smokk.  
.
  - Djöfullinn sjálfur.  Af hverju spurðir þú mig ekki?  Ég á smokk.
.
  Ókunnuga konan gramsar í töskunni sinni.  Svo dregur hún sigri hrósandi upp smokk.  Hún réttir Jóni smokkinn og segir:
  - Þessi er næstum ónotaður.  Hann hefur í hæsta lagi verið notaður fimm eða sex sinnum og aldrei klikkað.  Nú þurfum við að gera þetta aftur og þú verður að nota smokkinn. Ég ætla sko ekki að verða ólétt eftir ókunnugan mann.  Það á alltaf að nota smokk þegar maður þekkir ekki bólfélagann.  Líka út af kynsjúkdómum.  Ég fárveiktist í síðustu viku af því að ég hef verið kærulaus.  Fékk háan hita og varð alveg máttlaus.  Læknirinn sagði að ég hafi smitast af eyðni.  Ég ætla ekki að fá þann óþverra aftur.     
.    
  Jón sér í hendi sér að þetta er rétt hjá ókunnugu konunni.  Það er ekki um annað að ræða en setja á sig smokkinn og endurtaka leikinn vel varinn.  Síst af öllu vill Jón smitast af eyðni.  Næst síst af öllu vill hann barna ókunnuga konu.
.
.
---------------------------------------------------------------------
Fleiri smásögur og leikrit:
.
- Á rjúpnaveiðum:
.
- Ólétta nunnan:
.
- Gullfiskur:
.
- Flugvélamódel:
.
- Miðaldra maður:
.
- Leyndarmál stráks:
.


Útdráttur úr bókinni Allir í leik - annar hluti

alliríleik

  Í gær birti ég útdrátt úr bókinni frábæru  Allir í leik  eftir Unu Margréti Jónsdóttur.  Það vakti svo mikla lukku að ég get ekki annað gert en birta meira.  Enda er það bara gaman. 

  Erlendis hafa sippleikir tíðkast lengur en hér og þar hefur verið algengt að fara með rím eða taktfastan texta um leið og sippað var, t.d. er til bandarísk bók sem heitir „101 sipprím“. Í samanburði við það er ekki um auðugan garð að gresja hér á landi því að ég hef aðeins fundið þessi tvö sipprím hér sem auk þess eru nauðalík eins og tvö erindi í sama kvæði. En það þýðir ekki að bera sig saman við stórþjóðir og íslensku sipprímin eru skemmtileg og sérstæð. Ég hef ekkert fundið líkt þeim hjá enskumælandi þjóðum.

  „Mamma segir“ er enn mjög vinsæll leikur sem flestar litlar stelpur þekkja og líka margir strákar þótt þeir sippi sjaldnar. Seinna erindið, „Amma segir,“ er ekki eins algengt, en það virðist hafa komið um svipað leyti og „Mamma segir“ og ég man vel eftir því frá bernskuárum mínum 1970-80. Ég hef spurt Svend Nielsen, sem rannsakað hefur danska leikjasöngva, um sipprím í Danmörku, en hann kannaðist ekki við neitt slíkt þar. Í Færeyjum er hins vegar til mjög svipað sipprím og er það svohljóðandi:

Mamma rópar systir inn.

Tú skal fá ein slikkepind.

Kom so inn.

Pabbi rópar systir út.

Tú hefur brotið ein rút.

Kom so út.

(Mamma kallar á systu inn. „Þú skalt fá sleikipinna, komdu inn.“ Pabbi kallar á systu út. „Þú hefur brotið rúðu. Komdu út.“)

Heimild: Stúlka og drengur í Færeyjum, fædd 1991 og 1994. Hljóðritað 2004 þegar þau voru 13 og 10 ára.

Færeyjar: Bamse, bamse

Texti: Höfundur ókunnur.

Bamse, bamse, løb nu ind.

Bamse, bamse, tag din sten.

Bamse, bamse, stræk dine arme.

Bamse, bamse, stræk dine ben.

Bamse, bamse, stræk dig ud.

Bamse bamse, tag din sten.

Bamse, bamse, løb nu ud.

(Bangsi, bangsi, hlauptu inn. Bangsi, bangsi, taktu upp steininn þinn. Bangsi, bangsi, teygðu úr handleggjunum. Bangsi, bangsi, teygðu úr fótunum. Bangsi, bangsi, teygðu úr þér. Bangsi, bangsi, taktu upp steininn þinn. Bangsi, bangsi, hlauptu út.)

Heimild: Stúlka og drengur (systkini) í Færeyjum, fædd 1991 og 1994. Hljóðritað í ágúst 2004 þegar þau voru 13 og 10 ára.

Í þessum snú-snú-leik, sem ég fann í Færeyjum, er barnið, sem hoppar, kallað bangsi og því er sagt að gera alls konar kúnstir um leið og það hoppar yfir snú-snú-bandið: teygja úr handleggjunum, taka upp stein og fleira slíkt. Leikurinn er ekki á færeysku heldur dönsku, en krakkarnir báru hann ekki fram með dönskum framburði, þetta er svokölluð „götudanska,“ sögðu foreldrarnir mér. Leikurinn er líka til í Bandaríkjunum: Teddy Bear, Teddy Bear, og er þar mjög svipaður. Ég hef einnig séð hann í svissneskri leikjabók.


Útdráttur úr bókinni Allir í leik

alliríleik

  Í gær sagði ég frá leikjabókinni bráðskemmtilegu  Allir í leik  eftir Unu Margréti Jónsdóttur (sjá síðustu færslu).  Fólk er gríðarlega spennt fyrir þessari bók.  Mér rennur blóðið til skyldunnar að gefa frekari sýn inn í bókina.  Því miður hef ég ekki yfir "skanner" að ráða og af þeim gögnum sem ég kemst yfir í netheimum tekst mér ekki að afrita og skeyta nótur af laglínunni á meðfylgjandi lagi.  En það er allt í lagi.  Nóturnar eru í bókinni.  Meðfylgjandi sýnishorni er fyrst og fremst ætlað að leyfa ykkur að sjá efnistök.  Eftirfarandi er leikur sem Færeyingar syngja þegar vel liggur á þeim (til gamans má geta að Færeyingar geta ekki sagt orð sem byrjar á hr.  Þess vegna tala þeir um  ring  þar sem átt er við  hring):

Kráka situr á steini

Lag: Færeyskt þjóðlag. Texti: Höfundur ókunnur.

Heimild: Páll Danielsen, f. 1964, æskustöðvar Þórshöfn og Eiði, Færeyjum, og Vár B. Danielsen, f. 1965, alin upp

í Húsavík á Sandoy og í Þórshöfn. Einnig börn þeirra, Bára Berghamar Danielsen, f. 1991, og Ári Berghamar

Danielsen, f. 1991. Hljóðritað í Þórshöfn í Færeyjum sumarið 2004.

(Einnig Johannesen, bls. 90, og Alfagurt ljóðar mín tunga, bls. 74.)

.

Kráka situr á steini

hakkar í beinið

fyrsta var eitt pottabrot,

annað var eitt útskot í ringi,

triðja var ein rövari á tingi.

Nú skal (Bára) venda sær í ringi.

.

Þýðing: Kráka situr á steini, kroppar í beinið. Fyrst var brot úr potti. Annar var

auladansari (útskot – ræfill; ringi – færeyskur dans (hringur)). Þriðji var ræningi á

þingi. Nú skal (Bára) snúa sér í hringnum.

.

  Þegar ég var á ferð í Færeyjum sumarið 2004 rakst ég á færeyskan dans: „Kráka situr

á steini“ – sem er í sama anda og „Vindum, vindum, vefjum band,“ en allt annað lag

og texti. Færeysk fjölskylda dansaði hann fyrir mig í stofunni heima hjá sér. Hann er í

færeyskum þjóðdansastíl, en sá sem er nefndur á nafn í síðustu hendingunni snýr sér við.

Í lokin er sagt að nú skuli allir snúa sér við og er það gert.

Í færeyskri leikjabók má sjá að dans þessi var vinsæll meðal barnanna þar á árum

fyrri heimsstyrjaldar og hugsanlega fyrr.1)

.  Ljóst er að textinn er gamall því í bók Jóns Samsonarsonar, Kvæði og dansleikir, kemur fram að hluti úr honum var notaður í íslenska þulu fyrr á öldum. Þulan er höfð eftir sr. Friðriki Eggerz (1802-1894) og brotið, sem líkist færeyska textanum, er á þessa leið:

Einn pottur var brotinn,

annar útskotinn,

þriðji var þar ryðgaður við síðu.

Og síðar segir:

Hvör er sá á þinginu sem bjóða skal? 2)

Tilvísanir:

1. Johannesen, bls. 90.

2. Jón Samsonarson I, bls. ccxvi-ccxvii. Vitnað er í handrit Lbs. 936 4to, bls. 316-317.


Flottasta bókin á jólamarkaðnum

alliríleik

  Ein lang flottasta bókin á jólamarkaðnum heitir  Allir í leik.  Í henni er lýst fjölda sunginni leikja og birtar nótur laglínanna.  Þetta eru leikir sem ömmur og afar,  mömmur og pabbar og börn eldri en sex ára þekkja.  Óvíst er að allir þekki alla leikina.  Þeim mun skemmtilegra er að læra þá.  Nokkrir leikir eru frá Færeyjum og Grænlandi.  Þeir eru frábærir.  Það er Una Margrét Jónsdóttir sem safnaði leikjunum saman.   

  Þetta er bók sem passar flestum bókum betur í jólapakka handa fólki á öllum aldri yfir sex ára.


Útdráttur úr skemmtilegri og fróðlegri bók - annar hluti

Niðri á sextugu

  Í gær birti ég - með leyfi útgefanda - útdrátt úr bókinni  Niðri á sextugu.  Það vakti mikla ánægju.  Enda sagan hressileg og gamansöm.  Þess vegna er ekki um annað að ræða en halda áfram þar sem frá var horfið.  Hér kemur annar hluti.  Góða skemmtun!

  Pillsbury’s Best

  Ein af mergjuðustu Austragreinum Magnúsar Kjartanssonar í Þjóðviljanum á sinni tíð bar yfirskriftina Pillsbury’s Best. Kona ein, sem var á framboðslista Alþýðuflokksins við borgarstjórnarkosningar í Reykjavík, hafði ekki annað til saka unnið en að sigra í bökunarsamkeppni sem umboðsmaður Pillsbury’s Best hveitis hélt um þær mundir. Ritstjórinn ýjaði að því að slík manneskja, sem Pillsbury hafði heiðrað með hrærivél og hveitipoka í verðlaun, myndi sóma sér vel í borgarstjórn fyrir Alþýðuflokkinn. Nú leyfðist þetta ekki nokkrum manni og mundi vera kölluð argasta karlremba sem það var náttúrlega.
Því er þessi inngangur hafður að vorið 1973 þegar Tryggvi Guðmundsson lögfræðingur kom í bjargið var hann með nýja hvippu sem amma hans, Bjargey Pétursdóttir fyrrum húsfreyja í Hælavík, hafði saumað um veturinn handa drengnum. Hvippan var skjannahvít, gerð úr hveitipoka frá Pillsbury’s Best. Í fyrstu ferð datt Tryggvi á afturendann í brekkunni undir fíringavírnum og braut flestöll eggin í hvippunni. En hvippan var pottþétt og hélt öllu gumsinu að fyglingnum.
Tryggvi varð allreiður, stóð upp, leysti af sér hvippuna og lét hana falla utan af sér með öllu saman. Hvippan lá þarna í brekkunni síðast þegar menn vitu til. Upp frá því klæddist Tryggvi nethvippunni og ekki voru höfð fleiri orð um hvippuna Pillsbury’s Best.


Kjöldregnar gallabuxur

Í annan tíma voru þeir félagar að koma úr bjargferð og bar fatnaður þeirra ljóst vitni um það, allur grútdrullugur og illa lyktandi. Á heimstíminu tekur Tryggvi eftir því að Kjartan er að bjástra við að setja festingar í strenginn á gallabuxum sínum og bindur síðan í snæri. Lokaði buxnaklaufinni vandlega og henti síðan buxunum fyrir borð. Dró þær svo nokkra hríð á eftir bátnum og þegar honum fannst nóg dregið innbyrti hann fatið.
En með því að eggjalögur, fugladrit og annar almennur skítur úr bjarginu er sterk blanda vildu buxurnar ekki hreinkast. Kjartan hugsaði sig lengi um en fór síðan niður í lúkar og hafði þá fest handsápu á stagið svona hálfum metra framan við buxurnar. Var nú kastað aftur og buxurnar kjöldregnar inn allt Ísafjarðardjúp og inn undir höfn á Ísafirði. Voru þær þá orðnar tandurhreinar því handsápan hafði myndað löður sem gekk gegnum flíkina. Sáu menn nú fyrir sér að lítið yrði að gera fyrir þvottavélar á flotanum þar sem ný aðferð hafði verið fundin upp til að vaska gallana. Kjartan Sigmundsson var nefnilega frjór og hugmyndaríkur og hafði gaman af hvers kyns tilraunum.


Kjartan hvað hættast kominn

Gamlir sjóarar, sem hafa marga ölduna stigið, gera flestir lítið úr lífsháska sínum og muna ekki mikið eftir brotsjóum fyrri ára þegar öllu nema mönnum skolaði útbyrðis. Kjartan Sigmundsson gerir ekki heldur mikið úr lífsháskum sínum í Hælavíkurbjargi og Hornbjargi, enda þótt ýmsir hefðu talið hann í stöðugum háska þarna í björgunum. Þó er eitt atvik sem honum er ofarlega í sinni þótt liðin séu rúmlega sextíu ár frá atburðum og er lítillega getið hér að framan. Hann var þá við störf suður við Faxaflóa, en römm er föðurtúnataugin og í sumarleyfi sínu 1945 fór hann vestur að Hornbjargsvita, þar sem foreldrar hans bjuggu, ásamt frænda sínum Kjartani Guðmundssyni sem var fæddur og uppalinn á Búðum í Hlöðuvík. Þarna dvöldust þeir frændurnir í góðu yfirlæti í nokkra daga og nutu veðurblíðunnar á Ströndum. Einn daginn fóru þeir út í Stórubrekkuhillu í Hornbjargi að snara fugl. Til þess var notuð fuglastöng sem var með lykkju á endanum. Þetta var létt bambusstöng, en báðar hendur þurfti á stöngina þegar fuglinn var snaraður og lykkjan herti að höfði hans.
Kjartan sest nú á þúfu framarlega í brekkunni og dingla fætur fram af. Fer svo að bera sig til við að snara fugl. Fara verður afar varlega svo fuglinn styggist ekki því þá flýgur ekki bara fyrirhugaður fugl heldur líka allt næsta nágrenni og færa verður sig á annan stað. Með mikilli stillingu hafði Kjartani tekist að koma snörunni niður yfir hálsinn á foglinum, en í sama vetfangi og hann ætlar að kippa í stöngina og herða að hálsi fuglsins losnar þúfan sem hann situr á. Sleppir náttúrlega stönginni um leið og hún stingst fram af hengifluginu með fuglinn fastan í snörunni. Var nú líkt á komið með Kjartani Sigmundssyni og Þorgeiri Hávarssyni í Hornbjargi forðum nema Kjartani tókst að grípa í jurt af grasaættinni en Þorgeir hélt dauðahaldi í graðhvannarnjóla sem er ögn ofar settur í flórunni en grasið. Báðar urtirnar gerðu þó sitt gagn við að bjarga mannslífum og gat Kjartan híft sig upp á grastónni. Þormóður Kolbrúnarskáld barg hins vegar Þorgeiri fóstbróður sínum upp á bjargbrúnina án þess þó hann bæði um hjálp sem ekki var samboðið virðingu hans og hetjuskap. Varð samvera þeirra fóstbræðra ekki söm eftir lífgjöfina.
Allt gerðist með svo miklum flýti í dæmi Kjartans að hann segist ekki einu sinni hafa haft tíma til að verða hræddur, hvað þá að eitthvað flygi gegnum huga hans. Nafna hans Guðmundssyni brá aftur á móti illilega enda gat hann ekkert að gert annað en að horfa á atburðarásina og vona það besta. Ekki sannaðist þarna hið fornkveðna að oft velti lítil þúfa þungu hlassi.

Hælavíkurfólkið hefur einatt verið dálítið dómhart hvert um annað og erfitt að fá álit þess á því sjálfu svona manna í millum. En hvernig bjargmaður var Kjartan Sigmundsson? Að því er Arnór Stígsson spurður þá orðinn áttatíu og átta ára gamall.
,,Hann var þrælflinkur í bjargi en talinn svolítið djarfur; maður heyrði þær sögur af honum. Hann hlaut líka að vera flinkur úr því hann lenti aldrei í neinu slysi öll þessi ár sem hann var í bjargi.“

  Svo bar það við eitt sinn að fara þurfti yfir hættustað mikinn í Hvolfinu. Ofurhugar gefa sig jafnan fram til slíkra verka og var Hallgrímur, sem jafnan er kallaður Lalli, strax fús fararinnar. Þarna voru skörð í þræðingana og mjórra á einum stað en öðrum. ,,Þurfti allt að því að nota miðflóttaaflið þegar maður hljóp,“ segir Hallgrímur, ,,og auðvelt að klúðra því; þá var það búið.“ Gamli maðurinn kvað þá upp úr með það að Lalli færi ekki. Hann hafði lokið stúdentsprófi og fyrsta ári í læknisfræði og sagðist Kjartan ekki vilja missa þarna heilt ár í læknisfræði niður í fjöru. Sagnamenn úr Hornbjargi orðuðu þetta öðruvísi; Kjartan hefði sagt að Lalli væri orðinn of dýr og gildir einu um orðalagið, meiningin var sú sama. Kjartan Sigmundsson bar virðingu fyrir menntun, en hennar hafði hann ekki sjálfur notið formlega.

Fæðingarstofnun, kirkja og kálfsmagi

Einangrað sveitabýli var altæk stofnun þar sem húsbændur skipuðu fyrir verkum og frjálsræði svokallað á nútímavísu var lítið. Enda datt engum í hug að vera með eitthvert múður eða skella hurðum og fara út í fússi. Hvert átti svo sem að halda? Hver hafði sitt hlutverk og vissi að hverju hann gekk og ekkert meira um það. Öll fjölskyldan bar ábyrgð á því að hún skrimti áfram og nóg væri að borða. Eiginlega voru margar stofnanir í einni í Hælavík. Ein var fæðingardeild þar sem hagleiksmaðurinn Sigurður var ljósmóðir og fæðingarlæknir þegar ekki náðist til ljósmóður. Einnig var hann héraðsdýralæknir staðarins. Hann rak líka tæknifyrirtækið í plássinu og endaði með því að láta Bæjarána knýja rennibekk sinn sem hann smíðaði nýtt hús yfir uppi með ánni. Hælavíkurbærinn breyttist stundum í kirkju og á heimili Kjartans tók Sigmundur faðir hans að sér hlutverk prestsins, en móðir hans var kirkjukórinn. Hælavík var ekki síst barnaskóli þar sem börnin lærðu að lesa og draga til stafs. Aðalkennari Kjartans var Sigmundur faðir hans og þá urðu börn síst ólæsari með bandprjónsaðferðinni en þau urðu síðar með útlendum formúlum. Á bænum var líka rekin matvælavinnsla í tengslum við landbúnað og eggjatekju með langa hefð í að súrsa egg og salta fugl svo eitthvað sé nefnt. Fiðurgerð vortímann þegar allur fugl var plokkaður og fiðrið söluvara. Smér strokkað og skyr hleypt með maganum úr kálfinum, og slíkt skyr engu líkt í veröldinni. Úrvinnsla sláturafurða upp á líf og dauða á haustin í stóru iðnaðareldhúsi með pott á hlóðum undir berum himni. Þvottahús var rekið og keppur aðalverkfærið og skolunarprógrammið í bæjarlæknum endalaust. Ullarverksmiðjan Framtíðin var við Frakkastíg í Reykjavík og önnur norður á Gleráreyrum á Akureyri. Hefðu eins getað verið í Ástralíu. Því þurfti að starfrækja ullarverksmiðju í Hælavík og vélar framleiddar á staðnum sem voru forláta rokkar Sigurðar skipasmiðs. Búsáhaldadeildin var líka undir forstöðu Sigurðar. Það var langt til Þórðar úra á Ísafirði og því var úrsmíðavinnustofa rekin í Hælavík og úrmakarinn sjálflærður á bænum. Hvorki kola- né olíuskip lagðist inn á Hælavíkina með orkugjafa. Það þurfti bara að líta í kringum sig. Atlantshafið sendi þeim rekann alla leið frá Síberíu og ármilljónirnar höfðu framleitt mó úr jurtaleifum sem bara þurfti að stinga og þurrka. Orkulindirnar voru á staðnum og bóndinn eigin orkumálaráðherra.
Gjaldeyrir Hælavíkur var í lömbum sem send voru til slátrunar og innleggs á Ísafjörð á haustin, eitthvað fékkst fyrir svartfuglsegg og fiður og svo náttúrlega komu einhverjir aurar inn fyrir rokka og aðra smíð Sigurðar skipasmiðs. Annað var það nú ekki.



« Fyrri síða | Næsta síða »

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.