Dýrt í Noregi

  Á síðustu árum hafa Íslendingar í þúsundatali flutt búferlum til Noregs.  Þeir láta vel af sér og sínum þar.  Sumir þeirra geta ekki haldið aftur af sér og gaspra um að vera komnir á tvö- eða þrefaldan launataxta í samanburði við það sem býðst á Íslandi.  En ekki er allt sem sýnist.  Þegar betur er að gáð kemur í ljós að sumt er dýrara í Noregi en á Íslandi.

  Dæmi:  Ungur Norðmaður á níræðisaldri tók einn sólríkan sumardag eftir því að rafmagnsinnstunga var laus í kjallara íbúðar hans.  Fyrstu viðbrögð voru þau að festa hana sjálfur.  Eftir að hafa tekið síðdegisblund komst hann að þeirri niðurstöðu að tryggara væri að fá fagmann í verkið.

  Hann hringdi í rafvirkja.  Sá mætti með bros á vör,  festi innstunguna og þáði kaffi og norska hveitibollu með sultu.  Hann sagði að reikningurinn kæmi í pósti. 

  Maðurinn var orðheldinn.  Reikningurinn kom.  Hann hljóðaði upp á rúma kvartmilljón (13.750 norskar krónur x 18,5).  Ellilífeyrisþeginn hélt að núlli væri ofaukið fyrir mistök en borgaði þó upphæðina þegar í stað.  Síðan hringdi hann í rafvirkjann og gerði grein fyrir grun sínum. 

  Nei,  rafmagnskallinn sagði að reikningurinn væri samkvæmt taxta.  Ellilífeyrisþeginn hafði fátt fyrir stafni.  Hann tók þess vegna upp á því að skrifa rafvirkjanum sendibréf.  Þar hótaði hann málsókn.  Varð rafvirkinn þá hvumsa.  Í fátinu bauðst hann til að lækka reikninginn um 150 þúsund kall. 

  Síðan leið og beið.  Þrátt fyrir eftirrekstur skilaði endurgreiðslan sér ekki.  Þá var sjónvarpsstöðin TV2 sett í málið.  Hún gróf upp að frá 2011 hefði rafvirkinn margsinnis verið kærður fyrir svipuð atvik.  Skyndilega varð rafvirkinn gríðarlega áhugasamur um að endurgreiða ellilífeyrisþeganum 150 þúsund kallinn og koma málinu úr sögunni.

 

  

Áfall Sveinbjargar Birnu

  Í Viðskiptablaðinu má lesa um andúð Sveinbjargar Birnu Sveinbjörnsdóttur á styrkveitingu sem Jón Gnarr fékk úr friðarsjóði Lennon Ono.  Styrkinn,  sex milljónir króna,  veitti Jón Kvennaathvarfinu.  Sveinbjörg Birna er borgarfulltrúi í Reykjavík (en búsett í Kópavogi).  Samkvæmt Viðskiptablaðinu furðar Sveinbjörg Birna sig á að Jón Gnarr hafi tekið við styrknum.  Sjálf segist Sveinbjörg ekki hefði gert slíkt.

 

Styrkurinn til friðar á heimilum

Ráð til að verjast ormum í sushi

  Á síðustu áratugum hafa Íslendingar frekar viljað vera án orma í skrokknum en ekki.  Á þessu hefur upp á síðkastið mátt greina breytingu.  Íslendingar eru farnir að úða í sig við öll tækifæri hráan fisk í bland við soðin og klesst hrísgrjón.  Þannig blanda gengur undir nafninu sushi,  en mætti kallast ormakonfekt.  Hrár fiskur er iðulega iðandi í ormum.  Það getur verið erfitt að koma auga á bölvaðan orminn.  Hann lætur sjaldan mikið fyrir sér fara.  Ennþá minna fer fyrir ormaeggjunum.  Þau eru örsmá og klekjast út í maganum á sushi-ætunni. 

  Út af fyrir sig er að mestu skaðlítið að vera með spriklandi orm í mallakútnum.  Hringormurinn er ólíklegur til að gera mikinn usla.  Bandormurinn er herskárri.  Hann getur dreift sér um líkamann.  Það veldur kláða og óþægilegum fiðringi.

  Sumar sushi-ætur hafa ekki hugmynd um að ormar leynist í fiski.   Ennþá síður grunar þær að lifandi ormar leynist í hráum fiski.  Til að forðast spriklandi orma í heimalöguðu sushi er ráð að djúpfrysta fiskinn.  Við það fær ormurinn lungnabólgu og deyr.  Eftir það er hann ekki upp á marga fiska.  

  Síðan er bara að muna eftir því að þíða fiskinn áður hann er notaður í sushi.     

Boltabullur niðurlægja konu

 

  Hún stendur berfætt ofan í vatnspolli.  Vatnið nær henni upp að hnjám.  Hún er hokin í baki.  Aldurinn leynir sér ekki.  Hún er á eftirlaunum,  hálf sjötug.  Ekkja dansks manns síðan 2011.  Fædd og uppalin í Víetnam en býr í leiguíbúð í Kaupmannahöfn.

  Umhverfis konuna standa boltabullur á þurru.  Þær skemmta sér konunglega.  Hlæja dátt og henda bjórdósum í konuna.  Einnig smápeningum.  Til viðbótar henda þeir flöskum af nokkru afli í pollinn til að láta gusur ganga yfir konuna.  Sumar dósirnar eru aðeins hálftæmdar er þær lenda á konunni.  Þegar bjórinn sullast yfir konuna taka bullurnar bakföll af kátínu. 

  Konan safnar þessu í skjóðu.  Það þykir boltabullunum fyndið.  Fyrir þeim er þetta gott sirkusatriði.  Fyrir konuna er þetta neyð.  Dósirnar og flöskurnar selur hún í endurvinnslu.  Hún fær ekki háar upphæðir fyrir.  En hana munar um hverja krónu til að vera réttu megin við strikið þegar mánuðurinn er gerður upp.    

  Konan gerir sér grein fyrir því að bullurnar skemmta sér á hennar kostnað.   Hún lætur sig hafa það.  Hún er fátæk og komin af vinnumarkaði.  Hún þarf á þessum aurum að halda.   

      

Leikhúsumsögn

  - Leikrit:  Gullna hliðið  

  - Höfundur:  Davíð Stefánsson frá Fagraskógi

  - Leikhús:  Borgarleikhúsið

  - Uppfærsla:  Leikfélag Akureyrar

  - Leikstjóri:  Egill Heiðar Anton Pálsson

  - Leikarar:  Hannes Óli Ágústsson,  Aðalbjörg Þóra Árnadóttir,  Hilmar Jensson,  María Pálsdóttir,  Sandra Dögg Kristjánsdóttir o.fl.  

  - Tónlist:  Dúettinn Eva

  - Einkunn:  **** 

 

  Í fyrra var leikritið Gullna hliðið eftir Davíð Stefánsson frumsýnt af Leikfélagi Akureyrar á Akureyri.  Það sló rækilega í gegn.  Hefur verið sýnt fyrir fullu húsi um það bil fjörtíu sinnum.  Það var þess vegna snjallt hjá Borgarleikhúsinu að fá Leikfélag Akureyrar til að færa leikritið einnig upp hér sunnan heiða.  Áhuginn lætur ekki á sér standa.  Það er meira og minna uppselt á hverja sýningu næstu vikurnar.  

  Leikritið boðar þá hugmynd að til sé líf eftir dauðann.  Við andlát fari sálin annað hvort til djöfullegs staðar neðanjarðar eða í sæluríki uppi í himninum.  Söguþráðurinn gengur út á það að ógæfumaðurinn Jón veikist heiftarlega og geispar síðan golunni.  Ekkjan getur ekki hugsað sér að sál hans lendi í vonda staðnum.  Á dauðastundu kallsins fangar hún sálina í skjóðu.  Svo leggur hún upp í langt ferðalag upp til himins.  Ætlunarverkið er að koma sálinni hans Jóns inn í sæluríkið efra.

  Sitthvað verður til þess að tefja för ekkjunnar.  Fortíðardraugar og fleiri gera gönguna ýmist erfiða eða ánægjulega.  Um leið magnast spennan.  Það er ekki margt sem bendir til þess að ekkjan hafi erindi sem erfiði.  Eiginlega þvert á móti.  En áfram skröltir hún þó.

  Ég vil ekki skemma fyrir væntalegum áhorfendum með því að upplýsa hvernig leikritið endar.  Endirinn kemur skemmtilega á óvart.

  Leikritið er gott.  LA hefur nútímvætt það með ágætum.  Þar á meðal bætt við ýmsum fyndnum smáatriðum.  Þau eru spaugilegri eftir því sem líður á söguna og áhorfandinn áttar sig betur á "karakter" persónanna.  Framan af er pínulítið truflandi að Jón virðist vera Sigmundur Davíð Gunnlaugsson.  Svo rjátlast það af.  Sem er kannski ekki kostur út af fyrir sig.  Hitt gerir Jón bara trúverðugri ef eitthvað er.

  Hannes Óli Ágústsson fer á kostum í hlutverki Jóns.  Það mæðir einna mest á honum af öðrum leikurum ólöstuðum.  Þeir eru allir hver öðrum betri.  Í sumum tilfellum leika konur karla.  Það kemur vel út sem ágætt skop.

  Fagurraddaður barnakór setur sterkan og áhrifaríkan svip á sýninguna.  Þegar mest lætur er kórinn skipaður á þriðja tug barna.  Kórinn sveipar hinar ýmsu senur fegurð og hátíðleika; gefur sýningunni dýpt og vídd.  Frábært mótvægi við annars hráa uppstillingu fárra persóna á sviðinu hverju sinni utan þess.  

  Sviðsmyndin er einföld og snjöll.  Virkar glæsilega.  Hún samanstendur af tréfleka sem er hífður upp misbrattur til samræmis við framvindu sögunnar.  Ljósanotkun er jafnframt beitt af snilld.  Oftast af hógværð.  En þegar við á er allt sett á fullt.  Og einstaka sinnum eitthvað þar á milli.   

  Kvennadúettinn Eva (Jóhanna Vala Höskuldsdóttir og Sigríður Eir Zophoníusardóttir) spilar stóra rullu sem höfundur og flytjandi tónlistar - annarrar en barnakórsins.  Þær stöllur hafa samið ný lög fyrir leikverkið.  Fín lög.  Þær stöllur radda fallega og ljúft.  Önnur spilar undir á gítar.  Hin strýkur stóra fiðlu á fæti.  Reyndar oftast til að afgreiða leikhljóð.  Einstaka eldra lag fær samt að fljóta með.   

  Ég mæli með Gullna hliðinu í Borgarleikhúsinu sem góðri skemmtun.  Gullna hliðið er einn af gullmolum íslenskrar menningar.  Eitthvað sem allir Íslendingar eiga að þekkja.  Í Gullna hliðinu speglast íslenska þjóðarsálin.   

 

Skemmtu sér á Gullna hliðinu

Stjörnurnar sem risu upp gegn kynþáttahatri

 

  Langt fram eftir síðustu öld voru gríðarlega miklir kynþáttafordómar,  kynþáttahatur og kynþáttamisrétti ríkjandi í Bandaríkjum Norður-Ameríku.  Ástandið var svo svakalegt að nútímamanneskja,  almenningur í dag,  á erfitt með að skilja hversu djúpstætt þetta var - einkum í Suðurríkjunum.

  Tvær manneskjur áttu stærstan og róttækastan þátt í að slá hratt og rækilega á þennan viðbjóðslega rasisma.  Annarsvegar var það rokksöngvarinn Elvis Presley um miðjan sjötta áratuginn.  Hinsvegar leikkonan Marilyn Monroe örlitlu síðar.   

  Elvis Presley var hvítur söngvari í Memphis, Tennessee.  Því sem kallast Djúpa-suðrið.  Þar var kynþáttahatur nomið.   Elvis var hinsvegar ónæmur fyrir kynþáttahatri.  Þvert á móti þá hafði hann dálæti á svertingjablús og bar mikla virðingu fyrir annarri blökkumannatónlist. Til að mynda gospell.  

  Í upphafi ferils stóð til að Elvis myndi gera út á kántrý í bland við blökkumannablús.  Hann varð strax fyrir hatursfullum viðbrögðum vegna blökkumannatónlistarinnar.  Hann var úthrópaður "negrasleikja" og hótað að vera útilokaður frá markaðnum.  Þetta hafði þveröfug áhrif á unga uppreisnarmanninn sem sá ekkert nema óréttlæti í því kynþáttahatri sem hann mætti.  

 

  Í stað þess að láta undan hótunum blés hann til sóknar.  Hann tilkynnti hljómsveit sinni og umboðsmanni að vegna hótana og ofsókna myndi hann breyta dagskrá sinni úr kántrýi yfir í eintóma blökkumannablúsa.  Sem hann stóð við.  Þar með stimplaði hann nýtilkomna rokkbylgju sjötta áratugarins inn sem blökkumannabylgju.  Rokkbylgjan fór í hæstu hæðir 1955 - 1958.  Presley flaug þar efst en á hæla hans komu Jerry Lee Lewis,  Chuck Berry,  Little Richards og Fats Domino.  Rokkbylgjan var blökkumannatónlist og engin greinarmunur gerður á hörundslit rokkaranna.  Hörundsdökki Chuck Berry samdi lögin.  Hörundsdökki Little Richards sum af þeim.  Og allir sungu sömu lögin.  Komu saman fram á hljómleikum og almenningur hætti að greina tónlist,  rokkið,  út frá hörundslit.

"If they don't want me to sing colored music, I'll sing colored music for the rest of my life, that's what I'll do!" Elvis Presley.

 

  Víkur þá sögu að Marilyn Monroe.  Hún var risafræg leikkona.  Hún notaði öll sín góðu sambönd til að opna "white only" skemmtistaði fyrir blökkumönnum.  Það kostaði blóð, svita og tár.  En með harðfylgni kom hún Ellu Fitzgerald inn á stærstu staðina.  Sjálf mætti Marilyn Monroe ætíð á hljómleika Ellu og sat þá á fremsta bekk.  

  Án MM hefði heimurinn aldrei heyrt af Ellu.

   

Ljósmynd af Marilyn Monroe fyrir 817.000 krónur

Ungabarn í lífshættu skríðandi á klettabrún

  Myndin hér fyrir ofan hefur vakið undrun,  hneykslun og reiði.  Á henni efst til hægri sést ungabarn skríða óstyrkum fjórum fótum á klettabrúninni.  Fall þarna fram af er 604 metrar.  Á síðustu árum hafa margir látist við að falla fram af klettinum.  Enginn sem fellur lifir það af. 

  Faðirinn tekur ljósmynd af glannaskapnum.  Hann hefur enga möguleika á að grípa inn í ef krakkinn veltir sér og rúllar.   Móðirin krýpur nær.  Samt er hún of langt frá barninu.  Skríðandi barn getur verið eldsnöggt að velta sér.   Fjarlægð móðurinnar ræðst af því að hún er að leyfa bóndanum að ná ljósmynd af barninu aleinu að skríða á klettasnösinni yfir gapandi hyldýpinu. 

  Mörgum þykir sport í því að glannast á klettabrúninni.  Það er í góðu lagi - þó að dauðaslys hafi hlotist af.  En að glannast með líf ungabarns,  óvita,  til þess eins að ná glæfralegri mynd er ekki til eftirbreytni. 

 

  Kletturinn er í Noregi og kallast Predikunarstóllinn.  Nokkur umræða hefur farið fram um það hvort að ástæða sé til að girða klettabrúnina af.  Sú skoðun er ofan á að með því myndi kletturinn tapa náttúrulegu aðdráttarafli sínu.  Einnig hitt að glannar muni ekki láta einhverja girðingu eða grindverk hindra sig í glannaskap.  Þvert á móti þætti þeim svoleiðis vera ennþá meiri áskorun fyrir sig.   

Vond þjónusta vínbúðanna kallar á nýjar leiðir

  Íslenskar vínbúðir veita afleita þjónustu.  Fæstar eru opnaðar fyrr en klukkan 11.00.  Sumar ekki fyrr en klukkan 16.00 eða 17.00.  Síðan er þeim flestum lokað klukkan 18.00.  Margar eru lokaðar á laugardögum.  Og allar eru þær eru þær harðlæstar á sunnudögum.  Einmitt þegar einna mest þörf er fyrir því að þær séu opnar.

 Að auki eru brögð að því að sumar vínbúðir hafi ekki bjórkæli.

 Einna verst er að vínbúðir bjóða ekki upp á heimsendingu á neinu áfengi.  Hvorki bjór,  léttvíni,  sterku víni né landabruggi.  Fáir þurfa þó meira á heimsendingu að halda en neytendur áfengra drykkja.  Margir eiga ekki heimangengt vegna ölvunar,  veikinda,  öldrunar,  þreytu og skilningsleysis (og óliðlegheita) maka.

  Afleit þjónusta vínbúðanna hrópar á nýjar leiðir.  Mestu munar um að fyrirhugað frumvarp um afnám einkaréttar ÁTVR á áfengissölu.  Það frumvarp er gott og tímabært,  svo vægt sé til orða tekið.  En gengur full skammt að mörgu leyti.  En er áríðandi skref í rétta átt.

  Næsta skref er að bjóða upp á heimsendingu á áfengum drykkjum.  Hún er að vísu til staðar og nýtur mikilla vinsælda.  Gallinn er sá að úrvalið er aðeins landi og eiturlyf.  Aðallega hass,  amfetamín og E-pillur.    

 

                

Fólk fái áfengið heim að dyrum

Rokkstörnurnar styðja sjálfstæði Skota

  Fjöldi rokkstjarna utan Skotlands hefur lýst opinberlega yfir stuðningi við skosku Já-hreyfinguna.  Hún leiðir baráttuna fyrir því að Skotland segi sig formlega úr sambandríkinu Stóra-Bretlandi.  Mikið er í húfi.  Ekki síst fyrir afganginn af Stóra-Bretlandi.  Það verður heilmikið tjón fyrir íbúa þess að missa Skotland úr sambandsríkinu.  Að sama skapi er líklegt að sjálfstæði verði Skotum til framdráttar.

  Meðal rokksjarna sem opinberlega styðja Já-hreyfinguna má nefna Björk,  Johnny Marr (The Smiths),  Matt Bellamin (The Muse) og Billy Bragg.  Í þessum hópi eru líka skoskar stjörnur á borð við Edwin Collins,  Alex Kapranos (Franz Ferdinand),  Stuart Braithwaite (Mogwai) og liðsmenn Deacon Blue.  

  Paul McCartney styður hinsvegar Nei-hreyfinguna,  eins og fleiri af eldri kynslóðinni.  Til að mynda Mick Jagger,  David Gilmour (Pink Floyd),  Bryan Ferry,  Sting,  Cliff Richard og David Bowie.      

 

Skotar líta til Norðurlanda

Áfengir drykkir eiga að vera undanþegnir virðisaukaskatti

  Margt er gott í fyrirhuguðum breytingum á virðisaukaskatti.   Mestu munar um að boðuð hefur verið byltingarkennd einföldun á honum.  Í stað tveggja þrepa verða tekin upp tvö þrep.  Flækjustigið á því að vera með mishá þrep kemur einna best fram í áfengum drykkjum.  Í blönduðum kokkteilum er hluti blöndunnar í lægra þrepi en áfengi hlutinn í hærra þrepi.  Í öðrum tilfellum borgar viðskiptavinurinn hátt verð fyrir kaffibolla í lægra þrepi.  Í kaupbæti fær hann ókeypis bjór í hálfslítra glasi.  Af því að hann er ekki seldur þá ber það engan virðisaukaskatt.  Það besta er að það þarf ekki einu sinni að drekka kaffið til að njóta þessara kjara.  Það bara stendur og kólnar.

  Til að losna við flækjustigið er einfaldast og best að fella niður virðisaukaskatt á áfenga drykki.  Næst skásti kostur er að setja það í lægra þrep.  Allt annað er della.  Hvort skrefið sem verður stigið til einföldunar mun verða til mikils stuðnings við rísandi ferðamannaiðnaði.  Það kemur öllum Íslendingum til góða þegar upp er staðið.     

 

 

Áfengi í lægra þrepið?

Embættismenn skemmta sér

  Margar reglur eru skrítnar,  kjánalegar og til mikillar óþurftar.  Opinberir embættismenn skemmta sér aldrei betur en þegar þeir fá tækifæri til að beita þessum reglum.  Þá kumra þeir innan í sér.  Sjálfsálit þeirra fer á flug þegar þeir fá að þreifa á valdi sínu.

  Nýjasta dæmið er bann Samgöngustofu,  staðfest af ráuneyti Hönnu Birnu og aðstoðarmanna hennar - annar í fríi (ríkisvæddur frjálshyggjudrengur með 900 þús kall í mánaðrlaun á ríkisjötunni),  á innfluttum bíl frá Bretlandi.  Stýrið er hægra megin.  Margir slíkir bílar eru og hafa verið í umferð á Íslandi.  Án þess að nokkur vandræði hafi hlotist af.  Bílar með stýri hægra megin aka vandræðalaust um Evrópu þvers og kruss.  Ég man ekki betur en að söngkonan Ragga Gísla hafi ekið með reisn á þannig bíl um götur Reykjavíkur.  Ég hef ekið í breskri vinstri umferð á bíl með stýri vinstra megin.  Ekkert mál.  

  Þetta hefur lítið sem ekkert með umferðaröryggi að gera (þó að því sé borið við).  Þetta hefur aðallega með það að gera að farþegum sé hleypt út gangstéttarmegin í stað þess að æða út í umferðina.  

  Enda má flytja inn til landsins bíl með stýri hægra megin ef að hann er hluti af búslóð og eigandinn hafi átt hann í sex mánuði.  Hvers vegna sex mánuði?  Það er meira töff en fimm mánuðir.  Búslóð þarf lágmark að samanstanda af stól og borði.  Það auðveldar dæmið ef að pottur er með.     

  Hinn möguleikinn er að hafa verið skráður fyrir bílnum í 12 mánuði.  Þá þarf enga búslóð með í pakkanum.   

  Sá sem hefur - án fyrirhyggju -  gripið með sér frá Bretlandi bíl með stýri hægra megin hefur um tvennt að velja:  

  a)  Flytja bílinn aftur út.  Bíða í sex mánuði og flytja hann þá inn ásamt borði  stól og potti.

  b)  Flytja bílinn aftur út.  Bíða í 12 mánuði og flytja hann þá inn án borðs,  stóls og potti.

  Í öllum tilfellum er þetta sami bíllinn.  Öryggi hans í umferðinni er það sama.  Eini munurinn er sá að embættismenn fá að kumra.  Það skiptir máli.  

----------------------------------------

  Á áttunda áratugnum skruppu þúsundir Íslendinga til Svíþjóðar að vinna í Volvo-verksmiðju og á fleiri stöðum.  Á þeim tíma kostuðu raftæki í Svíþjóð aðeins hálfvirði eða minna í samanburði við raftæki á Íslandi.  Þegar Íslendingarnar snéru heim var til siðs að kaupa gott sjónvarpstæki til að grípa með sér heim.  Vandamálið var að þeir þurftu að hafa átt það í eitt ár úti í Svíþjóð.  Sænskir sjónvarpssalar gáfu þeim kvittun með ársgamalli dagsetningu.  Ekkert mál.  Svíunum þótti þetta spaugilegt.  Til að skerpa á trúverðugleikanum spreyjuðu Svíarnir úr úðabrúsa ryki yfir sjónvarpstækið sem annars virtist vera nýtt.  Allir hlógu vel og lengi að þessu.  Nema embættismennirnir sem alvörugefnir skoðuðu kvittanir og kíktu á rykfallin sjónvarpstækin.

  

Neitað um skráningu með hægra stýri

Skotar eru stórveldi

  Ég styð Skota.  Styð einkum og sér í lagi þá Skota sem velja sjálfstæði Skotlands.  Skotar eiga miklu meiri samleið með okkur norrænum þjóðum í Skandinavíu en innræktaðri og úrkynjaðri elítu Englendinga.  Enska elítan hefur aldrei sýnt Skotum annað en hroka,  yfirgang og fyrirlitningu.   Skotabrandarnir víðfrægu eru glöggt dæmi um það.  Fátækt og þar af leiðandi sparsemi Skota hefur löngum verið aðhlátursefni Englendinga.  Þegar Englendingar hleypa af fallbyssu 12 skotum til heiðurs  Bretadrottningarpakkinu klukkan 12 á hádegi þá hleypa Skotar af einu skoti klukkan 1.  Þannig spara þeir hvern dag 11 skot. 

  Skosk tónlist,  önnur en sekkjapípublástur,  er jafnan skilgreind á alþjóðavettvangi sem bresk tónlist.  Það er ekki gerður greinarmunur á því hvort að hún sé skosk eða ensk.  Þetta er bara bresk músík.

  Íbúar Skotlands eru rösklega 5 milljónir.  Álíka margir og Danir og Finnar.  En Skotar eru stórveldi í tónlist á alþjóðamarkaði þegar tónlist þeirra er skilgreind skosk - í stað þess að vera skilgreind bresk eins og oftast. 

  Dæmi:  Um miðjan sjötta áratuginn tók skoskur söngvari,  Lonnie Donegan,  upp á því að endurvekja bandarískan kántrý-blússtíl frá þriðja áratug síðustu aldar,  skiffle.  Lonnie olli skiffle-æði í Bretlandi.  Allir sem vettlingi gátu valdið (og sokkum) fóru að spila skiffle að hætti Skotans Lonnie Donegan  Sjálfur flaug hann hæstum hæðum á vinsældalistum með skiffle-flutningi á söngvum bandarísku trúbadora á borð við Woody Guthrie og Leadbelly.  Bresk hljómsveit sem hét Bítlarnir var fyrstu árin skiffle-hljómsveit að hætti Lonnies Donegans.

 

  Frægasti söngvahöfundur Skota er sennilega Ewan McColl.  Hann tók virkan þátt í skiffle-bylgjunni og kynnti Bretum blús ásamt Alex Korner.  Þekktasta lag Ewans er kannski Dirty Old Town.  Það hefur verið krákað (cover song) af íslenskum hljómsveitum á borð við Papana og KKP. 

 

  Annað þekkt lag hans náði 1. sæti bandaríska vinsældalistans í flutningi Robertu Flack.  Líka þekkt í flutningi Elvis Presleys. 

 

  Á sjöunda áratugnum var Skotinn Donovan allt að því svar Breta við bandaríska Bob Dylan.  Kassagítartrúbador sem söng ljóðræna söngva með sterkri laglínu.

 

  Þungarokkið gekk í garð um 1970.  Þar átti skoska hljómsveitin Nazareth stórleik.  Raðaði lögum á vinsældalista:  "Broken Down Angel",  "Bad Bad Boy",  "Love Hurts" og allskonar.   Líka blússlagara Woodys Gutries,  "Vigilante Man". 

 

  Af seinni tíma poppstjörnum Skota má tiltaka Annie Lennox.  Ég hef ekkert gaman af dúett hennar,  Eurythmics.  En sú skoska fær plús í kladdann fyrir að vera gagnrýnin á landrán gyðinga í Palestínu og slátrun Ísraelhers á Palestínubörnum.  Hún er líka feiministi.  En músíkin ekki flott

  Hroki Englendinga gagnvart Skotum birtist meðal annars gagnvart enskuframburði sumra Skota.  Ég hef keyrt um hálendi Skotlands og,  já,  það er ekki auðvelt að skilja suma þar.  Þeir tala ekki Oxford-ensku.  En þeirra enska er ekkert ómerkilegri en London-enska.  Bara öðruvísi.  Tvíburabræðurnir í The Proclaimers eru ekkert nema flottir.

  Það væri aðeins til að æra óstöðugan að þylja upp alla þá yngri skosku tónlistarmenn sem njóta vinsælda um heim allan.  Kannski er hljómsveitin Primal Scream þeirra vinsælust.

 

 

. 

Skotar vilja flengja elítuna

Veitingaumsögn

 

  - Réttur:  Íslensk kjötsúpa

  - Veitingastaður:  Súpuvagninn,  Mæðragarði við MR

  - Verð:  900 - 1100 kr.

  - Einkunn: **** (af 5)

 

  Litlir matsöluvagnar með sölulúgu spretta nú upp eins og gorkúlur í Reykjavík.  Þökk sé hlýnandi veðurfari og fjölgun túrhesta. 

  Ennþá betra er að í sumum matsöluvögnunum er boðið upp á bráðholla íslenska kjötsúpu. 

  Í Súpuvagninum er hægt að velja um tvær skammtastærðir.  Minni skálin tekur sennilega um hálfan lítra og kostar 900 kr.  Stærri skálin tekur líklega um 800 ml eða því sem næst.  Hún kostar 1100 kr. 

  Ég fékk mér stærri skálina og borðaði úr henni ofan frá. Það er að segja ég hrærði ekki upp í henni heldur leyfði henni að skilja sig.  Þunn,  glær og bragðgóð súpan flaut á efri helmingi skálarinnar.  Þegar kom að neðri helmingnum tók við þykk súpa með hafragrjónum,  gulrótum,  rófum, kartöflum,  hvítkáli og lauk.  

  Þessi kjötsúpa er í alla staði eins og hefðbundin íslensk kjötsúpa.  Fyrir minn smekk mætti hún vera aðeins matarmeiri.  Kjötið er 140 gr  (jafngildir kjötskammti í hamborgara).  Hlutfall þess mætti vera pínulítið hærra.  Á móti vegur að hægt er fá aukaskammt af kjöti fyrir 250 kr.  Það er sniðugur kostur.  280 gr af kjöti er samt heldur mikið af því góða.

  Eini gallinn við súpuna var að kjötið var magurt og mauksoðið.  Þar með dálítið losaralegt í stað þess að vera þétt.    

 

  

-------------------------------------------

Síðustu veitingaumsagnir: 

 

Warn Farmer' s Soup:  http://jensgud.blog.is/blog/jensgud/entry/1427446/

 

Dirty Burger & Ribs:  http://jensgud.blog.is/blog/jensgud/entry/1425792/

Salatbarinn:  http://jensgud.blog.is/blog/jensgud/entry/1320816/

Hótel Cabin:  http://jensgud.blog.is/blog/jensgud/entry/1309370/

Grillmarkaðurinn:  http://jensgud.blog.is/blog/jensgud/entry/1298062

Ruby Tuesday:  http://www.jensgud.blog.is/blog/jensgud/entry/1296771/

Grill 66:  http://www.jensgud.blog.is/blog/jensgud/entry/1296313/

Prikið:  http://www.jensgud.blog.is/blog/jensgud/entry/1288948/

Noodle Station:  http://jensgud.blog.is/blog/jensgud/entry/1287104

Benzin Café:  http://www.jensgud.blog.is/blog/jensgud/entry/1284984/

Pizza King:  http://www.jensgud.blog.is/blog/jensgud/entry/1282151

Línur að skýrast í skilnaðarmáli Njáls unga

 

  Mörgum var á dögunum illa brugðið og eru miður sín við þau tíðindi að V-Íslendingurinn Njáll ungi hefði sótt um skilnað á borði og sæng frá eiginkonu sinni,  Pegi.  Þau gengu í eina sæng fyrir næstum því fjórum áratugum.  Njáll dettur inn á áttræðisaldur eftir tvö ár.  Gráa fiðringnum verður varla kennt um.  Hann er bundinn við árin sem næst 45 ára aldrinum.

  Hjónaband Njáls og Pegi var ástríkt og þau samstíga í einu og öllu.  Meðal annars rekstri sumarbúða fyrir ungmenni í hjólastól.   

  Nýjustu fregnir herma að ástæða skilnaðarins sé leikkonan og Sea Shepherd-liðinn Daryl Hannah.  Papparassar hafa náð ljósmyndum af Daryl og Njáli sem benda til náins sambands.  Daryl var í gamla daga gift tónlistarmanninum Jackson Browne.  Hún hafði rænu á að yfirgefa hann þegar hann tók upp á því að lemja hana.   

 

  Njáll ungi og Pegi.

   

  Njáll ungi og Daryl Hannah. 

 

   Daryl Hannah og konulemjarinn Jackson Browne.

 

  Annar frægur kærasti Daryl var John F. Kennedy, yngri.  Hann er fallinn frá eins og John F. Kennedy,  eldri. 

 

Kvikmyndarumsögn

 

 

   - Titill:  París norðursins 

  - Handrit:  Huldar Breiðfjörð 

  - Leikstjórn:  Hafsteinn Gunnar Sigurðsson

  - Leikarar:  Björn Thors,  Helgi Björnsson,  Sigurður Skúlason,  Nanna Kristín Magnúsdóttir

  - Einkunn: *** (af 5)

 

  Myndin segir frá fjórum alkahólistum,  körlum á Flateyri.  Þeir hittast reglulega á AA fundum.  Að auki tengjast þeir á ýmsan hátt.  Þrír eru kviðmágar,  einn er faðir konu kviðmáganna.  Tveir í hópnum eru feðgar.  Þannig mætti áfram telja.

 

  AA fundirnir eru formlegir,  kjánalegir og vandræðalegir.  Allir vita allt um hvern annan.  Faðir konunnar er leiðtoginn og sá ábyrgðarfulli.  Hann slær um sig með tilvitnunum í bækur og misgáfulegum eigin kenningum.   Þar falla mörg spaugileg gullkorn.  Dæmi um það er þegar feðgarnir eru ósamstíga.  Faðirinn,  Veigar,  hefur flutt inn á son sinn,  Hugin.  Leiðtoginn leggur hart að Hugin að láta af meðvirkni og gera uppreisn.  Þegar hann ætlar herða upp hugann og setja Veigari stólinn fyrir dyrnar kemur í ljós að hann á afmæli þann dag.  Huginn lætur þá kyrrt liggja.  Er hann skýrir leiðtoganum frá því þá sýnir hann því skilning með kenningunni:  "Það eru mannréttindi að fá að eiga afmæli."   

 

  Sigurður Skúlason er klæðskerasaumaður í hlutverk leiðtogans.  Það er líklegt að hlutverkið hafi verið skrifað með hann í huga.  Hann er utan kvikmyndarinnar rödd útvarpsstöðvarinnar sem kallast í daglegu tali "Alkastöðin".   

 

  Helgi Björns og Björn Thors fara á kostum sem feðgarnir.  Báðir mjög trúverðugir í sínum hlutverkum. 

 

  Galli kvikmyndarinnar er að fátt ber til tíðinda.  Það er enginn spennandi söguþráður.  Myndin gæti hætt hvar sem er án þess að skilja eftir spurningar.  

  Á móti vega mörg brosleg samtöl og smávægileg fyndin tilvik.  Svo sem eins og þegar Veigar fer á rölt með hjólreiðahjálm á höfði.  

 

  Stórbrotið landslag með tignarlegum fjöllum rammar myndina glæsilega inn. 

  Myndin er aldrei leiðinleg.  Hún er meira skemmtileg.  Tónlist Prins Póló er frábær.  Það má setja spurningamerki við að lagið flotta,  titillagið, sé tvíspilað með stuttu millibili í myndinni.  Það er samt nógu flott til að réttlæta uppátækið. 

  Þeir sem hafa gaman af táknmáli í kvikmyndum fá sitthvað fyrir sinn snúð.  Huginn hleypur 10 km á dag.  Það undirstrikar stöðugan flótta hans frá óþægilegum aðstæðum.  Hann stendur aldrei með sjálfum sér,  hvort heldur sem er í kvennamálum eða gagnvart frekum föður.  Nöfn feðgana,  Hugins og Veigars,  fela í sér skilaboð.   

 

  Það er alveg hægt að mæla með París norðursins sem notalegri kvöldskemmtun í kvikmyndahúsi.            

   

Danskur strippari strippaður í Færeyjum

  Tollverðir í einu flugstöðinni í Færeyjum,  í Vogum,  hafa yfir að ráða fíkniefnahundi.  Fram til þessa hefur hvutti bent með áberandi hætti á þá Dani sem eru svo vitlausir að koma til Færeyja með eiturlyf.  Svo bar það til að fræg dönsk nektardansmey hugðist verja rómantískri helgi í Færeyjum.  Fíkniefnahundurinn trylltist í návist hennar.  Leitað var á dömunni.  Ekkert fannst.  Hún var send í röntgenmyndatöku.  Ekkert grunsamlegt kom þar fram.  Þá var framkvæmd á henni gróf líkamsleit.  Að hennar sögn var ekki aðeins einum putta stungið í endaþarm hennar heldur fimm fingra krumlu upp að olnboga.  Ekkert dóp fannst. 

  Færeysku tollvörðunum til afsökunar má tiltaka að fíkniefnahundurinn hefur fram til þessa verið óskeikull.  En öllum verður á.  Skýringin er eflaust sú að danska nektardansmærin hefur einhvern tíma áður verið með dóp í sínum vösum.  Hún uppgötvaði nýlega að hún væri komin með barn í mallakútinn.  Undir þannig kringumstæðum hætta margar konur að neyta eiturlyfja.  Hinn möguleikinn er sá að daman hafi vitað af dóphundinum í Vogum og verið nógu klár til að láta ekki reyna á dópsmygl til Færeyja.  

  En hún er ósátt.  Verulega ósátt við meðhöndlunina á sér.  Kannski hefur þetta eftirmála.  Henni var samt nær að koma til Færeyja í fatnaði sem hafði hýst dóp.  Svo er ég ekkert viss um að daman segi satt og rétt frá að öllu leyti.  Hitt er annað mál að færeyskir tollverðir eru harðir í horn að taka þegar kemur að eiturlyfjum.  Þeir standa sína vakt vegna þess að Færeyjar eiga að vera fíkniefnalausar. 

  

  

Þunguð nektardansmær í endaþarmsleit

Veiddur fyrir framan nefið á Sea Shepherd-liðum

 

 Eins og allir vita þá hefur hópur á vegum bandarísku hryðjuverkasamtakanna Sea Shepherd staðið vakt í Færeyjum í allt sumar.  Hópurinn kom í byrjun júní og ætlar að standa vaktina út september.  Fátt hefur borið til tíðinda annað en sitthvað sem hefur gert SS að aðhlátursefni í Færeyjum og víðar.

  Á dögunum sást til SS-liða aka í átt að fjörunni í Hvannasundi.  Skyndilega var bílnum bremsað harkalega.  Út stukku nokkrir vígalegir menn.  Þeir höfðu komið auga á fýlsunga sem kjagaði stutt frá veginum.  

  Hinir herskáu SS-liðar virtust ekki þekkja til fuglsins.  Þeir nálguðust hann ofurhægt og hikandi.  Fuglinn gaf lítið fyrir SS fremur en aðrir í Færeyjum.  Eftir langan tíma og vandræðagang tókst bjargvættunum að koma fuglinum á skrið niður í fjöru og út á sjó.  Um leið og fuglinn synti frá fjöruborðinu stukku SS-liðarnir fagnandi og hrópandi upp í loftið og gáfu hver öðrum "háa fimmu".  

  Í sömu andrá kom Hvannasundsmaður á mótorbát siglandi.  Hann stefndi að unganum og veiddi hann með vönum handtökum hið snarasta.  Svo veifaði veiðimaðurinn til SS-liðanna í þakklætisskyni fyrir að hafa komið fengnum út á sjó til sín.  

  Síðan seldi hann fuglakjötið á 70 krónur (1400 ísl. kr.) í Þórshöfn.  

-------------------------------------

Hér er fleiri brosleg dæmi um ruglið á SS: 

 http://jensgud.blog.is/blog/jensgud/entry/1436008/

 http://jensgud.blog.is/blog/jensgud/entry/1434794/

  http://jensgud.blog.is/blog/jensgud/entry/1420693/

------------------------------------

    

      

Færeyskir hljómleikar - frítt inn

  

  Íslenskur almenningur elskar Færeyinga of færeyska tónlist.  Íslendingar tengja sig strax við Færeyinga sem bræður  og systur við fyrstu kynni.  Færeyingar hafa enda ætíð verið snöggir að rétta Íslendingum hjálparhönd á erfiðum tímum.  Þannig söfnuðu Færeyingar háum fjárupphæðum til þeirra sem áttu um sárt að binda vegna snjóflóðanna í Súðavík og á Flateyri.  Einnig björguðu Færeyingar Íslendingum þegar allt var að stöðvast vegna gjaldeyrisskorts í kjölfar bankahrunsins.  Engir vildu lána gjaldþrota Íslandi gjaldeyri.  Hvorki Bandaríkin,  Norðurlönd eða Rússar þrátt fyrir að Íslendingar kæmu grátbiðjandi á hnjánum.     

 

  Þrátt fyrir kærleiksrík samskipti við Færeyinga hafa íslenskir embættismenn nú hver á fætur öðrum tekið upp á því að sýna Færeyingum fádæma hroka.  Fyrst var það Isavia sem dró í meira en heilt ár að svara formlegu erindi færeyska flugfélagsins Atlantic Airwaves um lendingarleyfi á Reykjavíkurflugvelli.  Atlantic Airwaves hafði árum saman flogið til og frá Reykjavíkurflugvelli. Svo keypti flugfélagið stærri flugvél  (144 farþega í stað innan við 100 farþega).  Þá var eðlilegt að óska eftir leyfi fyrir lendingu stærri flugvélarinnar.  Beiðni þar um hefði átt að taka einn dag eða í hæsta lagi nokkra daga.  Ekkert svar barst hinsvegar fyrr en rösku ári síðar.  Í millitíðinni varð færeyska flugvélin að lenda í Keflavík með tilheyrandi ferðakostnaði og óhagræðingu fyrir flugfarþega. Sem var samt ekki málið heldur þessi ókurteisi að svara erindinu svona seint.  En samt ekki illa.   Erindinu var vel tekið og færeyska flugfélagið Atlantic Airways má lenda á Reykjavíkurflugvelli.

   

   Næst gerist það að forstjóri Ölgerðarinnar Egill Skallagrímsson, Andri Þór,  skrifar forstjóra Föroyar Bjór afar ósvífið,  frekjulegt og dónalegt bréf.  Hótar því að ef að Föroya Bjór Gull verði ekki umsvifalaust tekinn af markaði þá muni hann setja Föroya Bjór út af markaði með aðstoð dómsstóla.

 

  Krafan er kolgeggjuð og heldur ekki vatni.  Föroya Bjór Gull hefur verið á markaði í hálfan fjórða áratug.  Egils Gull kom ekki á markað fyrr en næstum áratug síðar.  Fyrir þremur árum skráði hrokagikkurinn hjá Ölgerðinni hinsvegar Egils Gull sem vörumerki.  Sú skráning hefur enga þyngd vegna hefðaréttar og að bjór merktur Gulli hefur langa sögu í skandinavískri skilgreiningu á bjór.  Löng hefð er fyrir Carlsberg Gulli,  Tuborg Gulli o.s.frv.  Það er ekki hægt að öðlast einkarétt á bjór merktum Gulli fremur en bjór merktum Pilsner,  Stout eða Lite.   

 

  Það spaugileg við aulalega framgöngu Andra Þórs er að sala á Föroya Bjor á Íslandi óx um 1200%. Áður var færeyski bjórinn aðeins í 5 vínbúðum á Íslandi.  Í dag er salan svo góð að hann er í öllum vínbúðum.  Forstjóri Ölgerðarinnar er aðhlátursefni hvar sem tveir eða fleiri koma saman og drekka Föroya Bjór Gull.

 

  Svo var það þessi rembingur íslenskra embættismanna gagnvart vélarbiluðum færeyskum togara,  Nærabergi.  Framkvæmdarstjóri aðgerðarsviðs Landhelgisgæslunnar,  Ásgrímur Ásgrímsson,  uppbelgdist í embættishroka og meinaði áhöfn færeyska skipsins að taka vistir á Íslandi.  Meinaði áhöfn landgöngu.  Meinaði skipsverjum eldneytiskaup.  Það ríkti neyðarástand um borð. Íslendingar sem ofbauð báru hamborgara og gosdrykki til skipsverja.  Þetta var niðurlægjandi fyrir alla sem að málinu komu.  Sjávarútvegsráðherra hafði ekki rögg á sér til að leysa vandamálið fyrr en mörgum dögum síðar þegar færeyskur kollegi hans hafði samband símleiðis. 

 

  Sunnudaginn 14. september heldur færeyska söngkonan Dorthea Dam hljómleika í Tjarnarbíói.  Hún er frábær söngkona,  frábær túlkandi og frábær söngvahöfundur.   Eiginmaður hennar,  William Silverthorn,  er frábær söngvahöfundur eins og heyra má í meðfylgjandi myndböndum.  Hann semur söngva sína á ensku en Dorthea flytur sína dagskrá jöfnum höndum á færeysku.   Hljómleikarnir hefjast klukkan 21.00.

 

  Aðgangur er ókeypis.  

   

Hlálegur misskilningur og eintómt rugl með "selfie"

 

  Það var ekki auðhlaupið að því að koma atvinnuleysi niður í það lægsta sem þekkst hefur í Evrópu.  Síst af öllu þegar samtímis eru boðaðar mestu kjarabætur sem þekkst hafa í Evrópu.  Svo ekki sé talað um að í ofanílag bætist stórtækasta skuldaleiðrétting sem þekkst hefur í öllum heiminum.  Upp á 300 eða 400 milljarða.  Og það öll á kostnað útlendra hrægamma án þess að íslenskir skattgreiðendur þurfi að leggja fram krónu.  Allt beint í vasann.  Ekki króna úr sameiginlegum ríkissjóði landsmanna.

  Forsætisráðherrann hefur í fögnuði yfir framvindu mála opinberað af sér fyrstu "selfie" ljósmynd mannkynssögunnar - að meðtalinni Biblíunni,  mörg þúsund ára gömlum þjóðsögum gyðinga í Arabíu.  Þær eru að mestu án ljósmynda.  Engin "selfie".  Og án trúverðugra teiknimynda ef út í það er farið. 

  Þegar SDG var 4 eða 5 ára eignaðist hann myndavél.  4 eða 5 árum síðar tók hann af sér "selfie" mynd.  4 eða 5 árum eftir það leit hann yfir sköpunarverk sitt.  Það var harla gott.  Það var betra en þegar skapari himins og jarðar leit yfir sköpunarverk sitt eftir að hafa í kolsvartamyrkri skapað ljós.  Nokkru síðar greindi hann það frá myrkrinu.  Í millitíðinni var algjört rugl á ljósi og myrkri. 

  Fyrir 4 eða 5 árum síðan dustaði SDG rykið af "selfie" myndinni sinni. af sér.  Núna,  4 eða 5 árum síðar skynjaði hann þörf heimsbyggðarinnar fyrir myndinni.  4 eða 5 geta vistað þær í tölvu,  prentað þær í 4 eða 5 eintökum út á pappír í lit,  rammað þær inn og hengt upp á svefnherbergisvegg.  4 eða 5 hafa þegar gert það.  Allir með lögheimili á eyðijörð á norð-austurhluta landsins.     

  Þegar tímasetningar sem SDG nefnir og aldur ríma ekki við raunveruleikann er vert að hafa í huga að fyrir honum er einn dagur sem þúsund ár og fyrir honum eru þúsund ár sem einn dagur.   

    

 

Sigmundur birtir gamla „selfie“

Sláandi ljósmyndir

  Góð ljósmynd segir meira en þúsund orð.  Meira en tveggja klukkutíma löng kvikmynd.  Ljósmyndin frystir augnablikið og vel heppnuð ljósmynd fangar áhorfandann. Neglir hann niður.  Á alla hans athygli ótruflaða frá hljóði eða hreyfingu á öðrum en viðfangsefninu.

  Hér eru nokkur dæmi:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Munkar á bæn.   

 

 

 

 

 

 

 

 Frá þeim árum er reykingar þóttu töff og hættulausar.  Jafnvel hollar.  Stelpan er kannski 10 ára eða svo.   

 

  3ja vikna albinói kúrir hjá frænku sinni.

  Kona í Eþíópíu skoðar franskt tískutímarit.  Nauðsynlegt að fylgjast með tískunni.

  Barn í flóttamannabúð í Kosovo handlangað til afa síns.

  Barn skoðar gadda á jakka pönkara.

  Breskur drengur gengur yfir gangbraut og stöðvar akstur 2ja hæða strætisvagns.  Strákurinn dregur á eftir sér leikfangastrætó af sömu gerð.