Sökudólgurinn gripinn glóðvolgur

  Í árdaga tölvunnar var sett upp tölvustofa í Háskóla Íslands.  Tölvurnar voru frumstæðar og kostuðu skildinginn.  Fljótlega kom upp sú staða að lyklaborðin biluðu.  Þetta var eins og smitandi sýki.  Takkar hættu að virka eða skiluðu annarri niðurstöðu en þeim var ætlað.  Þetta var ekki eðlilegt.  Grunur kviknaði um að skipulögð skemmdarverk væru unnin á tölvunum.  Eftirlitsmyndavélum var komið fyrir í stofunni svo lítið bar á.  Þær fundu sökudólginn.  Hann reyndist vera ræstingakona;  afskaplega samviskusöm og vandvirk með langan og farsælan feril. 

  Á hverju kvöldi skóladags þreif hún tölvustofuna hátt og lágt.  Meðal annars úðaði hún yfir tölvurnar sótthreinsandi sápuúða sem hún þurrkaði jafnharðan af.  Hún úðaði einnig vökvanum yfir lyklaborðin.  Vandamálið er að enn í dag - nálægt 4 áratugum síðar - eru lyklaborð afskaplega viðkvæm fyrir vökva.  Ég votta það.

 

 

Bráðskemmtilegt "Laugardagskvöld með Matta".

  Ég var að hlusta á skemmtilegan útvarpsþátt,  "Laugardagskvöld með Matta",  á Rás 2.  Gestur þáttarins var Logi Einarsson,  formaður Samfylkingarinnar og Skriðjökull.  Hann kynnti fyrir hlustendum uppáhaldslögi sín.  Þar rataði hver gullmolinn á fætur öðrum.  Gaman var á að hlýða.  Líka vegna þess að fróðleiksmolar flutu með. 

  Snemma í þættinum upplýsti Logi undanbragðalaust að hans uppáhald sé bítillinn Paul McCartney.  "Minn maður," sagði hann.  Ekki vissi hann af hverju.  Hinsvegar þykir honum vænt um að dóttir hans hefur erft aðdáun á Paul.  Svo spilaði Logi uppáhaldslag sitt með Paul.  Það var "Come Together",  opnulag plötunnar "Abbey Road".

  Er lagi lauk gerði Matti athugasemd.  Hann sagði:  "Þetta er Lennon-legt lag en Paul á það, eða hvað?"   Logi svaraði:  "Ég veit það ekki.  Ég hef aldrei kafað það djúpt í þetta."

  Hið rétta er að lagið er samið og sungið af John.  Höfundareinkenni Johns eru sterk.  Bæði í söng og blúsaðri laglinu.

  Í frekara spjalli um "Abbey Road" upplýsti Logi að John og Paul hafi átt óvenju fá lög á plötunni.  Hún væri eiginlega plata George Harrisons.  Hann eigi þessi fínu lög eins og "Here Comes the Sun" og "Strawberry Fields". 

  Hið rétta er að Lennon-McCartney eiga 14 af 17 lögum plötunnar.  Ringo á 1 og George 2.  Vissulega eru lög George virkilega góð og að mati mínu og Lennons bestu lög plötunnar.  Logi nefndi réttilega "Here Comes the Sun" en hitt lag George á plötunni er "Something".  Ekki "Strawberry Fields".  Það er Lennon-lag sem kom einungis út á smáskífu en löngu síðar á geisladiski með "Sgt. Peppers...".  

  Tekið skal fram að með þessum pósti er ég ekki að reyna að gera lítið úr stjórnmálamanninum Loga Einarssyni.  Stjórnmálamenn þurfa ekki að vera með sögu Bítlanna á hreinu.  Sú hljómsveit starfaði stutt.  Plötuupptökur hennar spönnuðu aðeins 6 ár,  1963-1969.  Þeim mun merkilegra og skemmtilegra er að fólk sé að hlusta á Bítlana 2019.  Hvað varð um allar hinar hljómsveitirnar sem tröllriðu markaðnum á sama tíma og Bítlarnir: Love,  Iron Butterfly,  Crazy World of Arthur Brown,  Soft Machine,  Them,  Strawbs...?

      

Hótel Jórvík

  Á tíunda áratug síðustu aldar átti ég erindi til Þórshafnar á Langanesi.  Var með skrautskriftarnámskeið þar.  Gisti á Hótel Jórvík.  Hótelstýran var hölt öldruð kona.  Hún var hálf heyrnarlaus.  Lá því hátt rómur.  Auk mín dvöldu á hótelinu flugmaður og dúettinn Súkkat. 

  Ég kom mér fyrir í hótelinu síðdegis á föstudegi; hafði herbergisdyrnar opnar.  Ég heyrði að hótelsíminn hringdi.  Kerla svaraði.  Viðmælandinn var auðheyranlega að bjóðast til að hjálpa til.  Hótelstýran hrópaði í tólið:  "Ég slepp létt frá kvöldmatnum.  Ég er bara með nýja kalla sem komu í dag.  Hinir fóru í morgun.  Ég get þess vegna hitað upp afganginn af karríkjötinu frá því á mánudaginn og nýju kallarnir fatta ekki neitt!"

  Um kvöldið var karríkjötsréttur í matinn. 

  Hótelstýran lét okkur vita að hún hefði bjór og vín til sölu.  Við gestirnir pöntuðum eitthvað af veigum.  Enginn var barinn.  Konan sótti drykkina inn í hliðarherbergi.  Hún bar þá ekki fram í umbúðum heldur í vatnsglösum. 

  Nokkrum árum síðar var forsíðufrétt í DV um að við húsleit í Hótel Jórvík hefði fundist töluvert magn af heimabrugguðum bjór og víni ásamt bruggtólum.  Hótelstýran sagðist ekki selja áfengi.  Hún væri að geyma þetta fyrir sjómann sem hún vissi ekki hvað hét. 

 

 

Stórtíðindi af breskri plötusölu

  Þær eru óvæntar sviptingarnar í plötusölu í Bretlsndi þessa dagana.  Og þó.  Einhverjir voru búnir að spá því að mögulega gæti þessi staða komið upp.  Formlegt heiti breska plötusölulistans er Official Album Chart Top 100.  Hann mælir plötusölu í öllu formi,  hvort heldur sem er vinyl,  geisladiskar, niðurhal eða streymi.

  Þetta eru söluhæstu plöturnar í dag:

1.   Abbey Road með Bítlunum

2.   Wy Me Why Not með Liam Gallagher

3.   Divinlely Uninspired To A Hellish Extent með Levis Capaldi

  Aldrei áður hefur hálfrar aldar gömul plata snúið aftur á vinsældalistann og endurheimt 1. sætið.  Þetta er met.  Á sínum tíma var platan í 13 vikur á listanum.

  Í 28. sæti er Bítlaplatan 1.  Hún hefur verið á listanum í 230 vikur.   Þar af hæst í 1. sæti.

  Í 69. sæti er Bítlaplatan Sgt Peppers Lonely Hearts Club Band.  Hún hefur verið á listanum í 274 vikur.  Þar af hæst í 1. sæti.

  Í 72. sæti er Bítlasafnplatan 1967-1970.  Hún hefur verið í 41 viku á listanum.  Þar af hæst í 4. sæti.

  Í 94. sæti er Bítlaplatan Hvíta albúmið.  Hún hefur verið í 37 vikur á listanum.  Þar af hæst í 1. sæti.

 

Bítlalögin sem unga fólkið hlustar á

  Síðasta platan sem Bítlarnir hljóðrituðu var "Abbey Road".  Hún kom út undir lok september 1969.   Þess vegna er hún hálfrar aldar gömul.  Meiriháttar plata.  Hún hefur elst vel.  Hún gæti hafa komið út í ár án þess að hljóma gamaldags.  

  Svo merkilegt sem það er þá hlustar ungt fólk í dag á Bítlana.  Bæði börn og unglingar.  Í minni fjölskyldu og í mínum vinahópi eru Bítlarnir í hávegum hjá fjölda barna og unglinga.  Lokaritgerð frænku minnar í útskrift úr framhaldsskóla var um Bítlana.  Mjög góð ritgerð.  Fyrir nokkrum árum hitti ég 14 ára dóttur vinafólks mín.  Hún var svo fróð um Bítlana að ég hafði ekki roð við henni um smáatriði tengd Bítlatónlist.  Tel ég mig þó vera nokkuð fróðan um Bítlana.   

  Spilanir á músíkveitunni Spotify staðfesta að þetta sama má segja um börn og unglinga út um allan heim.  

  Þessi Bítlalög eru mest spiluð af börnum og unglingum upp að 18 ára aldri.

1.  Here Comes The Sun

2.  Let It Be

3.  Hey Jude

4.  Come together

5.  Twist And Shout

Þessi lög eru mest spiluð af aldurshópnum 18 - 24 ára:

1.  I Want To Hold Your Hand

2.  Here Comes The Sun

3.  Come Together

4.  Penny Lane

5.  You Never Give Me Your Money 

   

Ný James Bond mynd tekin í Færeyjum

  2. apríl 2020 verður sýnd ný kvikmynd um breska leyniþjónustumanninn James Bond,  007.  Hún hefur fengið heitið No Time to Die.  Hún verður 25. myndin um njósnarann.  Jafnframt er þetta 5. myndin með Daniel Craig í hlutverki 007. 

  Tökur eru hafnar.  Tökuliðið er mætt til Færeyja ásamt áhættuleikurum.  Líklega á að gera út á fagurt en sumstaðar hrikalegt landslag eyjanna.  Enn ein staðfestingin á því að Færeyjar og Færeyingar hafa stimplað sig inn á heimskortið. 

Plötuumsögn

 

 - Titill: Punch

 - Flytjandi: GG blús

 - Einkunn: ****1/2 (af 5)

  GG blús er dúett skipaður Guðmundunum Jónssyni og Gunnlaugssyni.  Sá fyrrnefndi spilar á gítar og er einn lunknasti smellasmiður landsins; þekktastur fyrir störf sín með Sálinni, Pelican, Vestanáttinni, Nykri og Kikki.  Hinn síðarnefndi er best kunnur fyrir trommuleik með Kentári, X-izt og Sixties.  Báðir voru í Jötunuxum.  Báðir eru ágætir söngvarar og raddir þeirra liggja vel saman. 

  Töluverða færni og útsjónasemi þarf til að gítar/trommur dúó hljómi sannfærandi; að hlustandinn sakni ekki drynjandi bassalínu.  Hljómsveitum eins og White Stripes, Black Keys og dauðapönksveitinni Gyllinæð hefur tekist þetta. Líka GG blús - og það með glæsibrag!  

  GG blús spilar kraftmikinn og harðan rokk-blús.  Platan er bærilega fjölbreytt.  Sum laganna eru mýkt með rólegum kafla.  Hluti af söng í sumum lögum er keyrður í gegnum "effekt" sem lætur hann hljóma í humátt að gjallarhorni.  Sjö af tíu lögum plötunnar eru frumsamin.  Öll af Guðmundi Jónssyni.  Þar af þrjú samin með nafna hans.  Í hinu KK-lega "Lost and Found" er Mike Pollock meðhöfundur nafnanna og gestasöngvari.  Aðkomulögin eru "Money" eftir Roger Waters, "Cradle" eftir Rory Gallagher og "Spoonful" eftir Willie Dixon, best þekkt í flutningi Howlin´ Wolf.  

  Flutningur GG blús á "Money" er ólíkur frumútgáfunni með Pink Floyd.  Framan af er ekki auðheyrt hvaða lag um ræðir.  Sigurður Sigurðsson - iðulega kenndur við Kentár - skreytir lagið listavel með munnhörpublæstri.  Hið sama gerir Jens Hansson með saxófónspili í "Spoonful".  Blessunarlega er platan laus við hefðbundin rokk- og blúsgítarsóló, ef frá er talið progað titillag.  Í því er sitthvað sem kallar Audioslave upp í hugann.  Rétt eins og í "Touching the Void".    

 Yrkisefnið er töluvert blúsað.  Sungið er um allskonar krísur og deilt á misskiptingu auðs og fégræðgi.  Allt á ensku.  Sýna má því umburðarlyndi vegna útlendu laganna.

  Hljómur á plötunni er sérdeilis hreinn og góður.  Eiginlega er allt við plötuna afskaplega vel heppnað.  Það á einnig við um umslagshönnun Ólafar Erlu Einarsdóttur. 

  Skemmtileg og flott plata!

Glæsileg ljóðabók

  Fyrir helgi gaf bókaútgáfan Skrudda út ljóðabókina Ástkæra landið.  Höfundur er söngvarinn og söngvaskáldið Ólafur F. Magnússon.  Einnig þekktur sem farsæll og frábær læknir,  baráttumaður fyrir umhverfisvernd og verndun gamalla húsa,  borgarfulltrúi og besti borgarstjóri Reykjavíkur. 

  Útgáfuhófið var í Eymundsson á Skólavörðustíg.  Ég man ekki eftir jafn fjölmennu útgáfuhófi.  Það var troðið út úr dyrum.  Bókin seldist eins og heitar lummur. 

  Að því kom að Ólafur gerði hlé á áritun.  Þá fékk hann Ómar Ragnarsson og Guðna Ágústsson til að ávarpa gesti.  Allir fóru þeir á kostum.  Reittu af sér brandara á færibandi.  Gestir lágu í krampa af hlátri.  Svo sungu Ólafur og Guðlaug Dröfn Ólafsdóttir fallegt lag við undirleik gítarsnillingsins Vilhjálms Guðjónssonar.     

  Ólafur yrkir á kjarnyrtri íslensku í hefðbundnu formi stuðla, höfuðstafa og endaríms.  Hann tjáir ást sína á fósturjörðinni og náttúrunni.  Einnig yrkir hann um forfeðurna,  fegurð og tign kvenna, kærleikann og bjartsýni.  En líka um dimma dali sem hann hefur ratað í.  Þá deilir hann á efnishyggju og rétttrúnað.  Hér er sýnihorn:

Ástkæra landið

Ástkæra landið, elskaða þjóð,

ást mín til þín er hjartanu kær.

Ég einlægt vil fagna feðranna slóð

og færa til nútíðar söguna nær.

Áarnir traustir, sem tryggðu vorn hag,

við tignum þá, heiðrum og fullveldið dýrt.

Við mærum þá alla hvern einasta dag.

Enn ber að þakka, við kveðum það skýrt.

_____________________________________________________________

Uppfært 18.9.2019:  Áskæra landið er í 1. sæti á sölulista Eymundsson.  

Bítlalögin sem John Lennon hataði

".  .

  Bítillinn John Lennon var óvenju opinskár og hreinskiptinn.  Hann sagði undanbragðalaust skoðun sína á öllu og öllum.  Hann var gagnrýninn á sjálfan sig ekki síður en aðra.  Ekki síst lög sín.  Hann hafði óbeit á mörgum lögum Bítlanna - þó hann hafi sætt sig við að þau væru gefin út á sínum tíma vegna þrýstings frá útgefandanum, EMI.  Bítlarnir voru samningsbundnir honum til að senda frá sér tvær plötur á ári og einhverjar smáskífur.  Til að uppfylla samninginn leyfðu Bítlarnir lögum að fljóta með sem voru uppfyllingarefni - að þeirra mati.

  Að sögn gítarleikarans George Harrison litu þeir Ringo og Paul alltaf á John sem leiðtoga hljómsveitarinnar - þrátt fyrir að stjórnsami og ofvirki bassaleikari Paul McCartney hafi að mörgu leyti stýrt Bítlunum síðustu árin eftir að umboðsmaðurinn Brian Epstein dó.   

  Paul sýndi George og trommuleikaranum Ringo ofríki þegar þar var komið sögu.  En bar lotningarfulla virðingu fyrir John.  Stofnaði ekki til ágreings við hann.  Þeir skiptust á tillögum og ábendingum um sitthvað sem mátti betur fara.  Báðir tóku því vel og fagnandi.  Þeir voru fóstbræður. 

  Þó komu upp nokkur dæmi þar sem Paul mótmælti John.  Fyrst var það þegar John dúkkaði upp með lagið "She said, she said" á plötunni Revolver.  Paul þótti það vera óboðleg djöflasýra.  John fagnaði því viðhorfi vegna þess að hann ætlaði laginu einmitt að túlka sýrutripp.  Í stað þess að rífast um lagið stormaði Paul úr hljóverinu og lét ekki ná á sér við hljóðritun þess.  Lagið var hljóðritað án hans.  George spilaði bassalínuna í hans stað.  Síðar tók Paul lagið í sátt og sagði það vera flott.  

  Í annað sinn lagðist Paul - ásamt George og Ringo - gegn furðulagi Johns "Revolution #9".  En John fékk sínu fram.  Lagið kom út á "Hvíta albúminu".  Hann var sá sem réði.  Samt þannig að hann umbar öll þau lög Pauls sem honum þóttu léleg.

  Eftirtalin Bítlalög hafði John óbeit á.  Fyrir aftan eru rökin fyrir því og tilvitnanir í hann. 

1   It´s Only Love (á plötunni Help) - "Einn af söngvum mínum sem ég hata.  Glataður texti."

2   Yes it Is (smáskífa 1965) - "Þarna reyndi ég að endurtaka leikinn með lagið This Boy.  En mistókst.

3   Run For Your Life (á Rubber Soul).  - "Uppfyllingarlag.  Enn eitt sem mér líkaði aldrei.  George hefur hinsvegar alltaf haldið upp á þetta lag."

4   And Your Bird Can Sing (á Revolver).  - "Enn ein hörmung.  Enn eitt uppfyllingarlagið."

5   When I m Sixty-Four (á Sgt. Peppers...) - "Afalag Pauls.  Ég gæti aldrei hugsað mér að semja svona lag." 

6   Glass Onion (á Hvíta albúminu) - "Þetta er ég að semja uppfyllingarlag"

7   Lovely Rita (á Sgt. Peppers...) - "Ég kæri mig ekki um að semja lag um fólk á þennan hátt."

8   I ll Get You (á 4ra laga smáskífu 1963) - "Við Paul sömdum þetta saman en lagið var ekki að gera sig."

9   Hey Bulldog (á smáskífu 1967) - "Góð hljómgæði á merkingarlausu lagi."

10  Good Morning, Good Morning (á Sgt. Peppers...) - "Einskonar bull en samt falleg orð.  Uppfyllingarlag."

11  Hello, Goodbye - John var mjög ósáttur þegar EMI gaf þetta lag út á smáskífu.  Honum þótti það ekki þess virði.

12  Lady Madonna (á smáskífu 1968) - "Gott píanóspil sem nær þó aldrei flugi."

13  Ob-La-Di Ob-La-Da (á Hvíta albúminu) - Paul vildi ólmur að þetta lag yrði gefið út á smáskífu.  John tók það ekki í mál.   

14  Maxwells Silver Hammer (á Abbey Road) - John leiddist þetta lag svo mikið að hann harðneitaði að taka þátt í hljóðritn þess.  Engu að síður sagði hann það vera ágætt fyrir hljómsveitina að hafa svona léttmeti með í bland.  Þannig næðu plöturnar til fleiri.     

15  Martha My Dear (á Hvíta albúminu) - John leiddist þetta lag.  Samt ekki meira en svo að hann spilar á bassa í því.

16  Rocky Racoon (á Hvíta albúminu) - "Vandræðalegt!"

17  Birtday (á Hvíta albúminu) - "Drasl!"

18  Cry Baby Cry (á Hvíta albúminu) - "Rusl!"

19  Sun King (á Abbey Road) - "Sorp!"

20  Mean Mr. Mustard (á Abbey Road) - "Óþverri sem ég samdi í Indlandsdvölinni."

21  Dig a Pony (á Let it be) - "Enn ein vitleysan.  Ég var í orðaleik og þetta er bókstaflega rugl."

22  Let It Be (á Let it be) - "Þetta lag hefur ekkert með Bítlana að gera.  Ég skil ekki hvað Paul var að pæla með þessu lagi."  

  Rétt er að taka fram að John skipti oft um skoðun á flestum hlutum.  Líka á Bítlalögum.  Til að mynda er til upptaka þar sem hann hrósar Let It Be sem glæsilegu lagi.  Þetta fór dálítið eftir dagsforminu;  hvernig lá á honum hverju sinni.   

   

Kvikmyndaumsögn

 - Titill:  Héraðið

 - Helstu leikarar:  Sigurður Sigurjónsson,  Arndís Hrönn Egilsdóttir,  Hannes Óli Ágústsson,  Edda Björg Eyjólfsdóttir...

 - Handrit og leikstjórn:  Grímur Hákonarson

 - Einkunn: **** (af 5)

  Þessi áhugaverða kvikmynd átti upphaflega að vera heimildamynd um Kaupfélag Skagfirðinga. Vegna hræðslu Skagfirðinga við að tjá sig um hið alltumlykjandi skagfirska efnahagssvæði reyndist ógjörningur að fá viðmælendur til að tjá sig fyrir framan myndavél.  Þar fyrir utan eru margir Kaupfélagssinnar af hugsjón.  Telja að ofríki Kaupfélagsins veiti mörgum vinnu og standi gegn því að peningar samfélagsins fari suður.  Kaupfélag Skagfirðinga stendur svo sterkt að lágvöruverslanir á borð við Bónus,  Krónuna og Nettó eiga ekki möguleika á að keppa við KS í Skagafirði  Skagfirðingar vilja fremur versla í dýrustu búð landsins,  Skagfirðingabúð Kaupfélagsins, en að peningur fyrir greiddar vörur fari úr héraðinu.

  Ég er fæddur og uppalinn Skagfirðingur.  Ég votta að margar senur myndarinnar eiga sér fyrirmynd í raunveruleikanum.  Jafnvel flestar.  Sumar samt í hliðstæðu.  Í myndinni er stofnað mjólkursamlag til höfuðs Kaupfélaginu.  Í raunveruleika stofnað pabbi minn og fleiri bændur sláturhús til höfuðs KS. 

  Kvikmyndin fer rólega af stað.  Eftir fæðingu kálfs og dauðsfall vörubílstjóra gerist myndin dramaatísk.  Hún er spennandi, áhrifarík og vekur til umhugsunar.  Flott í flesta staði.

  Arndís Hrönn er sannfærandi í hlutverki reiðu ekkjunnar.  Ég man ekki eftir að hafa séð þessa leikkonu áður.  Aðrir leikarar standa sig einnig með prýði.  Ekki síst Sigurður Sigurjónsson.  Hann túlkar Þórólf, nei ég meina Eyjólf kaupfélagsstjóra, af snilld.

  Gaman er að sjá hvað fjós eru orðin vélvædd og sjálfvirk.

  Ég mæli með því að fólk skreppi í bíó og kynnist skagfirska efnahagssvæðinu. 

Smásaga um gamlan mann

  Jói Jóns er 97 ára.  Hann er ern og sjálfbjarga.  Býr einn í hrörlegu einbýlishúsi.  Það er gamalt og kallar á stöðugt viðhald.  Jói er meðvitaður um það.  Honum þykir skemmtilegt að dytta að því.  Hann hefur hvort sem er ekki margt annað fyrir stafni.

  Að því kom að Jói þurfti að tjarga þakið til að verja það betur gegn vætu.  Er langt var liðið á verk missti hann fótanna á bröttu þakinu.  Sveif á hausinn.  Við aðrar aðstæður hefði hann rúllað fram af þakinu og kvatt þennan heim á stéttinni fyrir neðan.  Í þessu tilfelli límdist hann við blauta tjöruna.  Svo rækilega að hann gat sig hvergi hrært.  Hékk bara límdur á þakinu.  Það var frekar tilbreytingalaust.   Hann kallaði á hjálp.  Röddin var veik og barst ekki langt utan hússins.

  Kallinn kvartaði ekki undan veðrinu.  Það var honum hagstætt.  Nokkrum klukkutímum síðar áttu barnungir strákar leið framhjá húsinu.  Þeim þótti einkennilegt að sjá mann límdan við húsþak.  Komnir heim til sín sögðu þeir frá þessu sérkennilega þakskrauti.  Mamma eins þeirra hringdi í lögguna.  Löggan er þaulvön að bjarga köttum ofan úr trjám.  Henni þótti ekki meira mál að bjarga ellilífeyrisþega ofan af húsþaki. 

  Kominn niður af þakinu tók Jói staðfasta ákvörðun um að fara aldrei aftur upp á þak.  Hvorki á sínu húsi né öðrum. 

Einfaldur skilnaður - ekkert vesen

  Hver kannast ekki við illvíga hjónaskilnaði?  Svo illvíga að hjónin ráða sér lögfræðinga sem fara með málið til skiptastjóra.  Matsmenn eru kallaðir til.  Þeir telja teskeiðar, diska og glös.  Tímakaupið er 30 þúsund kall.  Heildarkostnaðurinn við skilnaðinn er svo hár að allar eigur eru seldar á brunaútsölu til að hægt sé að borga reikningana.  Það sem eftir stendur er lítið eða ekkert handa hjónunum.   

  Miðaldra bóndi í Kambódíu valdi aðra leið er hjónabandið brast eftir tuttugu ár.  Hann sagaði húsið í tvennt.  Öðrum eigum skipti hann í fjóra hluta.  Þau eiga nefnilega tvo syni.  Þessu næst lét hann flytja sinn helming hússins heim til aldraðra foreldra sinna.  Þar klambraði hann hálfhýsinu utan á hús þeirra. 

  Konan býr með sonunum í sínu hálfhýsi þar sem stóð.

  Maðurinn átti frumkvæðið að skilnaðinum.  Hann sakar konuna um að hugsa ekki nógu vel um sig.  Hann hafi verið vanræktur eftir að hann fárveiktist andlega.  

 

 

Spornað gegn matarsóun

  Matarsóun er gríðarmikil á Íslandi - eins og víða um heim allan.  Algengt er að fólk kaupi of mikið matarkyns fyrir heimilið.  Maturinn rennur út á tíma og skemmist.  Sama vandamál hrjáir matvöruverslanir.  Svo eru það veitingastaðirnir.  Einkum þeir sem bjóða upp á hlaðborð.  Margir hrúga óhóflega á diskinn sinn og leifa helmingnum.

  Í Hong Kong er veitingastaður sem býður upp á hlaðborð.  Gestir eru hvattir til að taka lítið á diskinn sinn;  fara þess í stað fleiri ferðir að hlaðborðinu.  1000 kr. aukagjald er sett á reikning þeirra sem klára ekki af disknum sínum.  Þetta mættu íslensk veitingahús taka upp. 

Hvað ef John og Paul hefðu aldrei kynnst?

  1956 var litla enska hafnarborgin Liverpool "slömm".  Margir Englendingar neituðu að viðurkenna Liverpool sem hluta af Englandi.  Þetta ár bankaði 14 ára gutti,  Paul McCartney, hjá 16 ára bæjarvillingnum John Lennon.  Bauð sig fram sem gítarleikara, söngvara og lagahöfund í hljómsveit Johns,  The Querrymen.  Þarna varð til öflugasta tvíeyki sögunnar. Frábært söngvapar,  hugmyndaríkir flytjendur og djarfir tilraunakenndir útsetjarar sem toguðu og teygðu tónlist lengra og víðar en áður þekktist.

  The Querrymen breyttust í The Beatles.  Á íslensku alltaf kallaðir Bítlarnir.  Bítlarnir frá Liverpool rúlluðu heimsbyggðinni upp eins og strimlagardínu.  Allt í einu urðu Liverpool og England ráðandi forysta í dægurlagamarkaði heimsins. 

  Pabbi Johns,  Freddie Lennon,  var söngvari,  söngvaskáld og banjoleikari.  Mamma Johns var líka banjoleikari og píanóleikari.  John ólst ekki upp hjá þeim en erfði frá þeim tónlistarhæfileika.  Þegar plötufyrirtækið EMI gerði útgáfusamnning við Bítlana var það munnhörpuleikur Johns sem heillaði upptökustjórann,  George Martin, umfram annað. 

  Pabbi Pauls lagði hart að honum að fara í markvisst tónlistarnám.  Rökin voru:  "Annars endar þú eins og ég;  að spila sem láglaunamaður á pöbbum."  En Paul valdi að læra sjálfur að spila á gítar og píanó. 

  Foreldrar George Harrison eru sagðir hafa verið góðir söngvarar.  Mamma hans er skráð meðhöfundur "Piggies" á Hvíta albúminu.

  Ringó Starr ólst upp á tónlistarheimili.  Þar var allt fullt af hljóðfærum af öllu tagi.  Hann hélt sig við trommur en getur gutlað á píanó og gítar.

  Synir allra Bítlanna hafa haslað sér völl sem tónlistarmenn.  Zak Starkey,  sonur trommuleikarans Ringos,  hefur vegnað vel sem trommuleikari The Who og Oasis.  Eldri sonur Johns,  Julian,  kom bratt inn á markað 1984 með laufléttu alltof ofunnu reggí-lagi um pabba sinn,  "Too Late for goodbyes".  Þetta var á skjön við vinnubrögð Johns sem gengu út á hráleika.  Síðan hefur hvorki gengið né rekið hjá Julian - fremur en hjá öðrum sonum Bítlanna að Zak undanskildum.  Vegna frægðar Bítlanna hafa synir þeirra forskot á aðra í tónlistarheimi.  Þrátt fyrir að þeir séu alveg frambærilegir tónlistarmenn þá vantar upp á að tónlist þeirra að heilli nógu marga til að skila lögum þeirra og plötum inn á vinsældalista. 

  Niðurstaðan er sú að ef John og Paul hefðu ekki kynnst þá hefðu þeir ekki náð árangri út fyrir Liverpool-slömmið.  Lykillinn að yfirburðum þeirra á tónlistarsviðinu lá í samstarfi þeirra.  Hvernig þeir mögnuðu upp hæfileika hvors annars.

  John var spurður út í samanburð á Bítlunum og The Rolling Stones.  Hann svarði eitthvað á þá leið að Rollingarnir væru betri tæknilega.  Þeir væru skólaðir.  Bítlarnir væru amatörar.  Sjálflærðir leikmenn.  En spjöruðu sig.  Svo bætti hann við:  Þegar heildarútgáfa á flutningi á Bítlalögum er borin saman við flutning annarra þá hallar ekki á Bítlana.

Áhrifamáttur nafnsins

  Flestum þykir vænt um nafn sitt.  Það er stór hluti af persónuleikanum.  Sérstaklega ef það hefur tilvísun í Biblíuna, norræna goðafræði, Íslendingasögurnar eða nána ættingja.  Ég varð rígmontinn þegar afastrákur minn fékk nafnið Ýmir Jens.

  Þekkt sölutrix er að nefna nafn viðskiptavinarins.  Sölumaðurinn öðlast aukna viðskiptavild í hvert sinn er hann nefnir nafn viðskiptavinarins.

  Góður vinur minn endursegir ætíð samtöl sín við hina og þessa.  Hann bætir alltaf nafni sínu við frásögnina.  Lætur eins og allir viðmælendur hans ávarpi hann með orðunum " Óttar minn, ..." (ekki rétt nafn).  Sem engir gera. 

  Annar vinur minn talar alltaf um sig í 3ju persónu.  Hann er góður sögumaður.  Þegar hann segir frá samtölum við aðra þá nafngreinir hann sig.  Segir:  "Þá sagði Alfreð..."  (rangt nafn).

  Ég þekki opinberan embættismann.  Sá talar aldrei um sig öðruvísi en með því að vísa í titil sinn:  "Forstöðumaðurinn mælti með..." (rangur titill). 

  Þetta hefur eitthvað að gera við minnimáttarkennd; þörf til að upphefja sig. 

Spaugilegt

  Um miðjan sjöunda ártuginn fór bandaríska hljómsveitin The Byrds með himinskautum á vinsældalistum með lagið "Turn, Turn, Turn".  Líftími lagsins er langur.  Það lifir enn í dag góðu lífi.  Er sívinsælt (klassík).  Fjöldi þekktra tónlistarmanna hafa krákað lagið.  Allt frá Mary Hopkins og The Seekers til Dolly Parton og Judy Collins.  Að auki hljómar lagið í mörgum sjónvarpsþáttum og kvikmyndum,  Til að mynda í "Forrest Gump".

  Flestir vita að texti lagsins er úr Biblíunni.  Samt ekki allir.  Á föstudaginn póstaði náungi laginu í músíkhópinn "Þrumur í þokunni" á Fésbók.  Svaný Sif skrifaði "komment".  Sagðist vera nýbúin að uppgötva þetta með textann.  Hún var að horfa á trúarlegt myndband.  Presturinn las upp textann úr Biblíunni.  Svaný skildi hvorki upp né niður í því hvers vegna presturinn væri að þylja upp dægurlagatexta með The Byrds.      

 

Lúxusvandamál Færeyinga

 

Skemmtilegt er að fylgjast með uppganginum í Færeyjum síðustu árin.  Íbúum fjölgar árlega um 3%.  Nú eru þeir að nálgast 52000.  Sífellt fækkar þeim sem flytja frá eyjunum.  Að sama skapi fjölgar þeim sem flytja aftur heim eftir búsetu erlendis.  

  Til viðbótar eru Færeyingar frjósamasta þjóð í Evrópu.  Að meðaltali eignast færeyskar konur 2,5 börn.  Íslenskar konur eignast aðeins 1,7 börn.  Það dugir ekki til að viðhalda stofninum.  Tíðni hjónaskilnaða í Færeyjum er sú lægsta í Evrópu.

  Ferðamönnum hefur fjölgað mjög að undanförnu.  Ríkissjóður fitnar sem aldrei fyrr.  Tekjur hans uxu um rúm 20% í fyrra.  Útsvarstekjur sveitarfélaga jukust um rúm 15%.  Fyrir bragðið geta bæði ríki og sveitarfélög kastað sér í allskonar framkvæmdir.  Fjöldi gangna eru í smíðum og enn fleiri fyrirhuguð.  Göng til Suðureyjar verða lengstu neðansávargöng í heimi.  Ekki er frágengið hvaðan þau liggja.  Kannski verða þau 26 kílómetrar.  Kannski styttri.  En samt þau lengstu.  

  Sífellt fjölgar fögum og námsbrautum á háskólastigi.  Æ færri þurfa að sækja framhaldsnám til útlanda.

  Útlánsvextir eru 1,7%.

  Uppsveiflan í Færeyjum veldur ýmsum lúxusvandamálum.  Til að mynda skorti á heimilislæknum, leikskólaplássum og húsnæði.  Hvort heldur sem er íbúðum til kaups eða leigu,  svo og hótelherbergjum.  Sem dæmi um skortinn þá er í byggingu blokk í Klakksvík.  Í henni eru 30 íbúðir.  350 sóttu um að fá að kaupa.  Skorturinn hefur þrýst upp húsnæðisverði og leigu. 

  Allt stendur þetta til bóta.  Hús af öllu tagi eru á byggingarstigi:  Skólahús,  hótel, íbúðahús,  iðnaðarhúsnæði,  landspítala, leikskóla og svo framvegis.  Þetta hefur leitt til skorts á vinnuafli í byggingaiðnaði.  Það er sótt til Austurevrópu.  Í fyrra var 525 Rúmenum veitt atvinnuleyfi í Færeyjum.

Samband Johns og Pauls

 

  John Lennon og Paul McCartney voru fóstbræður.  Þeir kynntust á unglingsárum á sjötta áratugnum og urðu samloka.  Vörðu öllum frítímum saman við að semja lög og hlusta á rokkmúsík.  John gerði út hljómsveitina Querrymen.  Hún er ennþá starfandi.  Reyndar án Johns.  John var stofnandi hljómsveitarinnar og forsprakki;  söngvari, gítarleikari og söngvahöfundur.

  Paul segir að á þessum tíma hafi allir unglingar í Liverpool vitað af John. Hann var fyrirferðamikill ofurtöffari. Svalasti gaurinn í Liverpool, að sögn Pauls.  Liverpool er hafnarbær.  Íbúar á sjötta áratugnum kannski 200 eða 300 þúsund eða þar í grennd.  John var kjaftfor og reif stólpakjaft við alla,  slóst á börum eins og enginn væri morgundagurinn,  þambaði sterk vín, reykti og svaf hjá stelpum.   Hann var dáldið geggjaður.  Eins og mamma hans. 

  Paul sá í hendi sér að frami sinn í Liverpool væri fólginn í því að vingast við John.  Hann bankaði upp hjá John.  Kynnti sig og spilaði fyrir hann nokkur lög til að sanna hæfileika í hljóðfæraleik og söng.  Jafnframt sagðist Paul vera lagahöfundur. 

 John angaði eins og bruggverksmiðja þegar þeir hittust.  Koníak gutlaði í honum.  Eftir að Paul spilaði og söng fyrir John hugsaði hann eitthvað á þessa leið:  Ég get auðveldlega orðið aðal rokkstjarnan í Liverpool.  En með Paul mér við hlið get ég sigrað heiminn.  Ég verð að gefa eftir forystuhlutverkið.  Deila því með Paul.  Við getum sigrað heiminn saman. Þetta varð niðurstaðan.  Þetta var langsótt niðurstaða á þessum tíma.  Varðandi heimsfrægð.  Liverpool var útkjálki og þótti "slömm". 

  John var um margt afar erfiður í umgengni.  Hann tók skapofsaköst.  Hann var "bully";  árásagjarn til orðs og æðis.  Hann lamdi fyrri konu sína. Hann lamdi Paul og fleiri í hljómsveitinni Querrymen.  

  Paul var og er mjög stjórnsamur og ofvirkur.  Í Bítlunum sýndi hann George og Ringo ofríki.  En forðaðist árekstra við John.  Þegar John gekk fram af honum með gríðarlegri eiturlyfjaneyslu og flaut í sýrumóki við hljóðritun á laginu "She said, she said" 1966 þá ofbauð Paul.  Hann stormaði út úr hljóðverinu, tók ekki þátt í hljóðritun lagsins og lét ekki ná á sér.  George Harrison spilar bassalínu lagsins.  Í bókinni góðu "Beatlesongs" er Paul ranglega skráður bassaleikarinn.  Lagið hljómar í dag ósköp venjulegt.  1969 var þetta brengluð sýra. 

  Annað dæmi er lagið "Come together" á Abbey Road plötunni.  Síðustu hljóðversplötu Bítlanna.  Framan af ferli Bítlanna sungu Paul og John flest lög saman.  Að mörgu leyti var það einkenni Bítlanna og gaf hljómsveitinni forskot á aðrar hljómsveitir.  Undir lok ferils Bítlanna dró mjög úr dúettsöngnum.  Meira varð um þríröddun þeirra Pauls, Johns og Georges.  Líka sólósöngs þeirra hvers fyrir sig.  Paul saknaði tvíröddunarinnar.  Þeir John,  Paul og George voru allir afar flinkir í að radda og sniðgengu iðulega viðurkennda tónfræði.  

  Er John kynnti til sögunnar "Come Together" bað Paul um að fá að radda lagið með honum.  Paul sárnaði mjög er John svaraði:  "Ég græja það sjálfur."  Sem hann reyndar gerði ekki.  Paul laumaðist í skjóli nætur til að radda með í laginu.  John heyrði ekki þá útfærslu fyrr en platan kom út.          

Smásaga um kærustupar

  Unga kærustuparið gat ekki verið ástfangnara og hamingjusamara.  Það var nýflutt inn í litla leiguíbúð.  Sambúðin var ævintýri upp á hvern dag.  Í innkaupaferð í matvöruverslun rákust þau á gamla skólasystur konunnar.  Þær þekktust samt aldrei mikið.  Skólasystirin fagnaði þó samfundinum eins og þær hafi alla tíð verið æskuvinkonur.  Knúsaði konuna í bak og fyrir.  Spurði frétta og sagði frá sjálfri sér.  Hún flutti til Frakklands en var þarna stödd á Íslandi í örfáa daga.  Vandamálið var að hún hafði ekki áttað sig á hvað gistimarkaðurinn á Íslandi er verðbólginn.   Kostnaðurinn var að slátra fjárhag hennar.   

  "Er smuga að ég fái að gista hjá ykkur í örfáa daga?" spurði hún.  "Þess vegna í svefnpoka á eldhúsgólfinu eða eitthvað?   Það myndi gjörsamlega bjarga fjárhagnum." 

  Unga parið var tvístígandi.  Konan spurði kærastann hvort hann myndi sætta sig við að hún gisti í stofusófanum í nokkra daga.  Hann sagði að það muni ekki "bögga" sig.  Eflaust yrði gaman fyrir þær dömurnar að rifja upp gamla skóladaga.

  Nokkrum dögum síðar fékk kærastan slæmt kvef.  Hún hóstaði heilu og hálfu næturnar.  Kallinn missti svefn og varð eins og uppvakningur í vinnunni.  Á þriðja degi sagði hann við kærustuna:  "Ég get ekki verið svefnlaus í marga daga til viðbótar.  Ég neyðist til að biðja þig um að sofa í stofunni þangað til kvefið er gengið yfir."

  Hún hafði fullan skilning á því.  Vandamálið var hinsvegar að stofusófinn var eiginlega of lítill fyrir skólasysturnar að deila honum.  Um morguninn tilkynnir skólasystirin að hóstinn hafi haldið fyrir henni vöku.  "Ég verð að fá að sofa í svefnherberginu,"  sagði hún.  "Hjónarúmið er alveg nógu breitt til að deila því með kærastanum þínum án vandræða."

  Þetta var samþykkt.  Hóstinn varð þrálátur.  Um síðir hjaðnaði hann.  Kærastan vildi eðlilega endurheimta sitt pláss í hjónarúminu.  Skólasystirin hafnaði því.  Sagðist vera ólétt.  Barnið væri getið í þessu rúmi.  Foreldrarnir væru sammála um að ala það upp í sameiningu sem par.    

  Kærustunni var brugðið við að vera óvænt x-kærasta (fyrrverandi).  Hún lét þó ekki á neinu bera.  Sagði:  "Ég styð það." 

  Skólasystirin varð hægt og bítandi stjórnsöm.  Hún fór að gefa x-inu fyrirmæli:  Það þurfi að strjúka af gólfunum;  nú þurfi að þurrka af.  X-ið sá um eldamennsku eins og áður.  Um helgar fékk hún fyrirmæli um bakstur:  Pönnukökur, vöfflur, ástarpunga og svo framvegis.

  Ef gest bar að garði fékk hún fyrirmæli:  "Skottastu út í búð eftir gosi og kökum."  

  Þegar barnið fæddist fékk hún nóg að gera:  Bleyjuskipti,  böðun,  út að ganga með barnavagninn.  Allan tímann vann hún sem kassadama í matvöruverslun.  Fjármál heimilisins voru sameiginleg.  Heimilisfaðirinn var með ágætar tekjur sem starfsmaður í álverinu í Straumsvik.  Skólasystirin vann aldrei úti.  Eiginlega ekki inni heldur ef frá er talið að hún var dugleg við að vakta sjónvarpið.   Hún fékk einn daginn hugmynd um að heimilið vantaði meiri innkomu.  Þá skráði hún x-ið í útburð á dagblöðum á morgnana.  Benti á að það væri holl og góð hreyfing sem bónus ofan á launin.  Sem er alveg rétt.  

          

Af hverju túra Paul og Ringo ekki saman?

  Paul McCartney og Ringo Starr eru einu eftirlifandi Bítlarnir.  Þeir eru mjög góðir vinir.  Á hljómleikum gera báðir út á gömlu Bítlalögin.  Paul á það til að fá Ringo sem gest á hljómleika sína.  Þá trommar kappinn í nokkrum Bítlalögum.  

  Af hverju túra þeir aldrei saman?  Væri það ekki stórkostleg upplifun fyrir Bítlaaðdáendur?  Jú,  vissulega.  Hængur er á.  Illilega myndi halla á Ringo.  Hann er frábær trommari,  orðheppinn og bráðfyndinn.  Hinsvegar hefur hann ekki úr mörgum frumsömdum lögum að moða.  Því síður mörgum bitastæðum.  Þar fyrir utan er hann ekki góður söngvari.  Öfugt við Paul sem er einn besti og fjölhæfasti söngvari rokksögunnar.  Þeir John Lennon voru ótrúlaga frábærir söngvarar - og Paul er ennþá.   Paul hefur úr að velja frumsömdum lögum sem eru mörg hver bestu lög rokksögunnar.  Á hljómleikum stekkur Paul á milli þess að spila á píanó,  orgel, gítar, bassa og allskonar.  Meira að segja ukulele.  Frábær trommuleikur Ringos býður ekki upp á sömu fjölbreytni.   

  Bæði Paul og Ringo átta sig á því að tilraun til að endurskapa anga af Bítladæmi sé dæmt til að mistakast.  Það var ekki einu sinni hægt á meðan George Harrison var á lífi.  Eins og Geroge sagði:  "Bítlarnir verða ekki aftur til á meðan John er dáinn."  Ég set spurngamerki við "á meðan".